Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς

Συντεταγμένες: 34°53′38″N 33°1′57″E / 34.89389°N 33.03250°E / 34.89389; 33.03250

Άγιος Θεόδωρος
Κοινότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας
Πανοραμική άποψη Αγίου Θεόδωρου.
Η τοποθεσία του Αγίου Θεοδώρου στην επαρχία Λεμεσού.
Άγιος Θεόδωρος
Το έμβλημα του κοινοτικού συμβουλίου.
Χώρα	Κύπρος[1][2]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λεμεσού[1][2]
Γεωγραφική περιφέρεια	Πιτσιλιά[3][4]
Διοίκηση
• Σώμα	Κοινοτικό Συμβούλιο Αγίου Θεοδώρου[5][6]
• Κοινοτάρχης Αγίου Θεοδώρου	Στέφανος Θεοδότου (από 2017)[5][7][8]
• Μέλος του/της	Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου[7][8]
Έκταση	10,4436 km²[9][10]
Υψόμετρο	970 μέτρα[11]
Πληθυσμός	65 (2011)[12][13]
Γ.Κ.	5360[2][1]
Τ.Κ.	4870[14]
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος
δεδομένα

Ο Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς (ή Άγιος Θεόδωρος Αγρού) είναι κοινότητα της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο.

Τοποθεσία

Ο Άγιος Θεόδωρος βρίσκεται στην νοτιοανατολική πλευρά της οροσειράς του Τροόδους, στους πρόποδες του όρου Παπούτσα.^[15] Ανήκει στη γεωγραφική περιοχή της Πιτσιλιάς.^[15] Απέχει 32 χιλιόμετρα από τη Λεμεσό και 54 χιλιόμετρα από τη Λευκωσία.^[15] Είναι τοποθετημένο σε υψόμετρο 970 μέτρων.^[16] Στα νότια συνορεύει με τον Άγιο Παύλο, στα νοτιοδυτικά με τη Ζωοπηγή, στα δυτικά με τον Άγιο Ιωάννη, στα βόρεια με τον Αγρό, στα βορειοανατολικά με την Άλωνα, στα ανατολικά με το Παλαιχώρι και στα νοτιοανατολικά με τον Άγιο Κωνσταντίνο.

Το χωριό είναι κτισμένο σε επτά λόγους και για το λόγο αυτό ονομάζεται και «Επτάλοφη της Πιτσιλιάς», ονομασία που παραπέμπει στην Επταλόφη της Κωνσταντινούπολης.^{[17] [18]}

Ονομασία

Το χωριό οφείλει την ονομασία του στον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη.^[17][19] Ωστόσο, κάποιοι κάτοικοι του χωριού τιμούσαν και τον Άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα και γι΄ αυτό το χωριό ήταν γνωστό και ως Άγιοι Θεοδώροι.^[19] Επιπλέον, επειδή στην Κύπρο υπάρχουν ακόμη 4 χωριά με την ίδια ονομασία, το χωριό φέρει το τοπωνύμιο «Πιτσιλιάς» ή «Αγρού», που προσδίδει και τη γεωγραφική του θέση.^[19]

Ιστορία

Σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν ανεβρεθεί στο χωριό, ο Άγιος Θεόδωρος κατοικείται από τον 4ο π.χ. αιώνα. Στην περιοχή Βασιλική υπάρχει μικρός οικισμός ο οποίος κατοικήθηκε από την Ελληνιστική περίοδο (4ο π.χ. αιώνα) και καταστράφηκε ή εγκαταλείφθηκε κατά την Ρωμαϊκή περίοδο (3ο μ.Χ. αιώνα). Στο χωριό έχουν ανεβρεθεί πήλινα αγαλματίδια, θραύσματα αγγείων, χάλκινα νομίσματα της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής περιόδου, λαξευτός τάφος και λυχνάρια.^[20]

Επιπλέον, σε θολωτό τάφο ανευρέθηκαν εφτά νομίσματα, τέσσερα μπρούντζινα και τρία αργυρά. Τα δύο μπρούντζινα κόπηκαν από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο (41-54 μ.Χ.) και τα άλλα δύο από τον αυτοκράτορα Τραϊανό (97-117μ.Χ.). Και τα τέσσερα είναι κυπριακής κοπής του τύπου ΚΟΙΝΟΝ ΚΥΠΡΙΩΝ. Ένα αργυρό τετράδραχμο σε άριστη κατάσταση κόπηκε από τον αυτοκράτορα Βεσπασιανό και φέρει στη μια όψη την κεφαλή του βασιλιά με στεφάνι ελιάς και στην άλλη όψη τον Ναό της Αφροδίτης στην Πάφο με την επιγραφή ΕΤΟΥC ΝΕΟΥ ΙΕΡΟΥ Η (76/77 μ.Χ.) .Τα άλλα δύο αργυρά νομίσματα ήταν δηνάρια (αργύρια) του αυτοκράτορα Τραϊανού που φέρουν στη μια τους όψη την επιγραφή OPTIMUS, τίτλος που αποδόθηκε στον βασιλιά περί το 104 μ.Χ. Τα δύο τελευταία αυτά νομίσματα καθόρισαν και τη χρονολόγηση του τάφου στα πρώτα χρόνια του 2ου αιώνα μ.Χ.^[20].

Φυσικό περιβάλλον

Στον Άγιο Θεόδωρο υπάρχουν καταπράσινες εκτάσεις με δέντρα, θάμνους και χρωματιστά λουλούδια που απλώνονται σε όλη περίπου την έκταση του χωριού.^[21] Σημαντική θέση έχουν τα αιωνόβια δέντρα του χωριού: η τρεμιθιά κοντά στην εκκλησία της Παναγίας Κιβωτού, ο «δρυς του Κουτσόφτα» και ο «πεύκος του Κουτσόφτα». Τα τρία αυτά δέντρα είναι προστατευόμενα από το Τμήμα Δασών.^[21][22] Επιπλέον, στο χωριό υπάρχουν 39 είδη χλωρίδας και 35 είδη πανίδας (εκ των οποίων 28 είδη πτηνών).^[21]

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού από το 1881 έως το 1946 αυξανόταν. Στη συνέχεια ο πληθυσμός ξεκίνησε να μειώνεται λόγω αστυφιλίας. Κάτοικοι του χωριού που εργάζονταν σε Λεμεσό και Λευκωσία άρχισαν σταδιακά να το εγκαταλείπουν.^[19][18] Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του Αγίου Θεόδωρου όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών	Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού
Ιστορικό απογραφών [23] Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 261[24] —   120 141 1891 315[25] 20.7% 145 170 1901 371[26] 17.8% 178 193 1911 416[27] 12.1% 191 225 1921 471[28] 13.2% 210 261 1931 560[29] 18.9% 248 312 1946 693[30] 23.8% 1960 604[31] -12.8% 270 334 1973 467[32] -22.7% 213 254 1976 395[33][34] -15.4% 183 212 1982 211[35] -46.6% 91 120 1992 138[36][37] -34.6% 57 81 2001 106[38][39] -23.2% 53 53 2011 65[12][13] -38.7% 31 34
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Ναοί

Στο χωριό υπάρχουν 3 ναοί:^[40]

• Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου: Ανεγέρθηκε το 1840. Στην εκκλησία αυτή φυλάσσεται ένα παλαιό ευαγγέλιο του 1550.
• Εκκλησία της Παναγίας της Κιβωτού: Κτίστηκε τον 16ο αιώνα. Περιλαμβάνει εικόνες μεγάλης αξίας. Η εκκλησία έχει τεθεί υπό την προστασία του Τμήματος Αρχαιοτήτων.
• Εκκλησία του Αγίου Θεόδωρου Στρατηλάτη: Οικοδομήθηκε το 1977.

Προσωπικότητες

Στον Άγιο Θεόδωρο γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Ονούφριος Κληρίδης, ο πρώτος που σκοτώθηκε από τους Άγγλους κατά την διάρκεια των Οκτωβριανών (1931) έξω από το Κυβερνείο.^[41][18] Επίσης, στον Άγιο Θεόδωρο διατηρούσε κατοικία ο ζωγράφος Αδαμάντιος Διαμαντής, ο οποίος εμπνεόταν από το χωριό και το αποτύπωνε σε αρκετά από τα έργα του.^[42][17]

Παραπομπές

1. «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Ελληνικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
2. «STATISTICAL CODES OF MUNICIPALITIES/COMMUNITIES AND QUARTERS OF CYPRUS, 2015». (Αγγλικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
3. Γιώργος Καρούζης: «Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (Πόλη και Επαρχία)» (Ελληνικά) Λευκωσία. 2001. σελ. 278-280. ISBN-10 9963-566-67-7.
4. «Ο Άγιος Θεόδωρος με μια ματιά». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12  Ιανουαρίου 2018.
5. «Κοινοτικο Συμβούλιο». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12  Ιανουαρίου 2018.
6. «Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3  Ιανουαρίου 2018.
7. «Union of Cyprus Communities - District of Limassol». (Αγγλικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26  Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2019.
8. «Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου - Επαρχία Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29  Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2019.
9. «ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
10. «CLASSIFICATION FOR THE DEGREE OF URBANISATION IN CYPRUS». (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
11. «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4  Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2018. σελ. 3.
12. «Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
13. «Census of population 2011». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
14. «Agios Theodoros Agrou». (Αγγλικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12  Ιανουαρίου 2018.
15. «Γεωγραφικές Πληροφορίες – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
16. «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. 
17. «Ο Άγιος Θεόδωρος με μια ματιά – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
18. Καρούζης 2001, σελ. 278-280
19. «Ιστορία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2017. 
20. «Ιστορία – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
21. «Φυσικό Περιβάλλον». 9 Μαΐου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2017. 
22. «Φυσικό Περιβάλλον – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
23. Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
24. «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 13.
25. «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 20.
26. «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
27. «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
28. «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
29. «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
30. «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
31. «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 14.
32. «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
33. «Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
34. «Census of households, 1976». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
35. «Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
36. «Απογραφή πληθυσμού 1992». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
37. «Census of population 1992». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
38. «Απογραφή πληθυσμού 2001». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 64.
39. «Census of population 2001». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 64.
40. «Εκκλησίες – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
41. «Ο Άγιος Θεόδωρος και οι Εθνικοί Αγώνες – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
42. «Ο Άγιος Θεόδωρος στην τέχνη – Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς». www.agiostheodorospitsilias.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 

Βιβλιογραφία

• Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κέντρο Μελετών, Ερευνών & Εκδόσεων. σελ. 278-280. ISBN 9963-566-67-7. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ιστοσελίδα Κοινοτικού Συμβουλίου
• «Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς ή Άγιος Θεόδωρος Αγρού - Ένα μικρό χωριουδάκι βουτηγμένο στο πράσινο». www.cyprusalive.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2018. 
• «Αγιος Θεόδωρος Πιτσιλιας - Enjoy The Village». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-12. https://web.archive.org/web/20180112200902/http://www.enjoythevillage.com/villages/nicosia/agios-theodoros-pitsilias/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-12. 

εικονίδιο Κύπρος

Πύλη Κύπρος

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Άγιος Θεόδωρος Πιτσιλιάς