Άγιος Χαράλαμπος

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Άγιος Χαράλαμπος (αποσαφήνιση).

Άγιος Χαράλαμπος
Ιερομάρτυς, Άγιος
Γέννηση	89 μ.Χ. Μαγνησία του Μαιάνδρου της Μικράς Ασίας
Κοίμηση	202 μ.Χ. Αντιόχεια του Μαιάνδρου της Μικράς Ασίας
Εορτασμός	10 Φεβρουαρίου
Πολιούχος	Πρέβεζα,Μαρώνεια
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Άγιος Χαράλαμπος είναι Μικρασιάτης άγιος ιερέας από τη Μαγνησία της Μικράς Ασίας που έζησε μεταξύ 89 και 202 μ.Χ.^[1]

Βίος

Ο Άγιος Χαράλαμπος ήταν ιερέας στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας. Τα στοιχεία που υπάρχουν για τη ζωή του είναι λίγα. Υπολογίζεται ότι γεννήθηκε το 89 μ.Χ. Συνελήφθη από τον έπαρχο της Μαγνησίας Λουκιανό, κατά την περίοδο του διωγμού των Χριστιανών (περί το 198 μ.Χ.) που εξαπέλυσε ο αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σεβήρος. Βασανίστηκε σκληρά και αποκεφαλίστηκε σε ηλικία 113 ετών (202 μ.Χ.), πιθανώς στην Αντιόχεια του Μαιάνδρου^[2][3].

Η μνήμη του τιμάται στις 10 Φεβρουαρίου από την Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία του αποδίδει το προσωνύμιο Ιερομάρτυρας. Την ίδια μέρα επίσης γιορτάζουν οι Άγιοι Πορφύριος και Βάπτος, δύο εκ των στρατιωτών που διατάχθηκαν να τον βασανίσουν και οι οποίοι, βλέποντας το μαρτύριό του, έγιναν Χριστιανοί^[4].

Λατρεία

Ιερά λείψανα

Ιερά Λείψανα του Αγίου Χαραλάμπους φυλάσσονται στις παρακάτω τοποθεσίες:

• Η Κάρα του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Αγίου Στεφάνου Μετεώρων^[5].
• Τμήματα της Κάρας του Αγίου βρίσκονται στον ομώνυμο Ιερό Ναό Θεσπιών Βοιωτίας^[6], στη Μονή Κλειστών Αττικής και στον Ιερό Ναό Φανερωμένης Ν. Ηρακλείτσας Καβάλας.
• Η σιαγόνα του Αγίου βρίσκεται στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους.
• Η αριστερά αδιάφθορη και μια πλευρά «μετά δέρματος» του Αγίου βρίσκονται στη Μονή Γρηγορίου Αγίου Όρους.
• Δέρμα και απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στο Παρεκκλησίο της Οσίας Ξένης της Ρωσίδος Μάνδρας Αττικής.
• Η δεξιά παλάμη του Αγίου βρίσκεται αδιάφθορη «εἰς σχῆμα εὐλογίας» στη Μονή Μεγ. Σπηλαίου Καλαβρύτων.
• Δάκτυλο του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Τσιολάνου Μπουζέου Ρουμανίας.
• Μέρος του ποδιού του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Παναγίας Πορταΐτισσας Κορνοφωλιάς Έβρου.
• Μεγάλο τμήμα του χεριού του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Αγίου Γεωργίου Φενεού Κορινθίας.
• Τμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στην Ιερά Μονή Διονυσίου Αγίου Όρους.
• Ένα δάκτυλο και 9 τμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στη Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους.
• Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Δαδίου Φθιώτιδος, Λειμώνος Λέσβου, Παναγίας Γουμενίσσης Κιλκίς, Αρχαγγέλου Αριδαίας, Οσίου Διονυσίου Λιτοχώρου, Ζάβορδας Γρεβενών, Αγίων Αναργύρων Καστοριάς, Ροβελίστας Άρτης, Σταγιάδων Καλαμπάκας, Παν. Σπηλιάς Καρδίτσης, Αμπελακιώτισσας και Βαρνάκοβας Ναυπακτίας, Σαγματά Βοιωτίας, Πεντέλης Αττικής, Βουλκάνου Μεσσηνίας, Γηροκομείου Πατρών, Οσίου Θεοδοσίου Άργους, Αγίου Νικολάου Καλτεζών Αρκαδίας και Σεπετού Ηλείας και στη Λαύρα Αγίου Αλεξάνδρου Νέβσκι Αγίας Πετρουπόλεως.^[7]

Ο Ναός του Αγίου Χαραλάμπους στην Κρήνη (Τσεσμέ) της Μικράς Ασίας (εσωτερικό).

Πολιούχος

Ο Άγιος Χαράλαμπος τιμάται ως πολιούχος στα Φιλιατρά, την Πρέβεζα, τον Πύργο, το Ληξούρι, την Κέα, τους Παξούς, την Κρήνη (Τσεσμέ) της Μικράς Ασίας, την Δρυόπη Τροιζηνίας, το Παλαιομονάστηρο Τρικάλων, στον Κρουσώνα Ηρακλείου, στις Θεσπιές Βοιωτίας, στα Χανάκια Ηλείας, στην Κορησό Καστοριάς και στο Απέρι Καρπάθου.

Στον Πύργο, ο Άγιος Χαράλαμπος τιμάται στις 10 Φεβρουαρίου με κάθε επισημότητα στη γειτονική του παρεκκλησίου του Εκκλησία της Αγίας Κυριακής (λόγω του ότι ο ναός είναι πιο ευρύχωρος) και ακολουθεί λιτάνευση της εικόνας του στους δρόμους της πόλης^[8].

Θαύματα του Αγίου

Στα Φιλιατρά το 1944 το Γερμανικό Στρατηγείο της Τρίπολης διέταξε τον Γερμανό Διοικητή των Φιλιατρών, Κοντάου, να κάψει την πόλη, να σκοτώσει τους προκρίτους της και να συλλάβει 1.500 κατοίκους της στέλνοντάς τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία. Στην πόλη θεωρείται ότι η καταστροφή απετράπη με θαυματουργική παρέμβαση του Αγίου Χαραλάμπους στις 19 Ιουλίου^[9].

Στον Πύργο υπάρχει μικρό παρεκκλήσιο προς τιμήν του Αγίου. Η παράδοση λέει πως κατά την θεμελίωση του ναού του Αγίου βοήθησε και ο οπλαρχηγός της επανάστασης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, καθώς πότιζε το άλογό του σε κοντινή κρήνη. Την εικόνα του Αγίου έφερε μαζί της η ονομαστή οικογένεια των Βιλαεταίων από την Ήπειρο. Ο Άγιος πιστεύεται πως έχει επιτελέσει πολλά θαύματα στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή του Πύργου^[10]. Για παράδειγμα, θεωρείται πως παλιά είχε σώσει την πόλη από φοβερή πανώλη και πως παιδιά είδαν στον ουρανό έναν γέροντα με μακριά λευκή γενειάδα να σπρώχνει με το ραβδί του ένα σύννεφο που αντιπροσώπευε την επιδημία. Άλλη φορά πάλι στην περίοδο του Ελληνογερμανικού πολέμου, πιστεύεται πως ο Άγιος Χαράλαμπος σκέπασε την πόλη του Πύργου με πυκνά σύννεφα σαν πέπλο, εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο τα γερμανικά αεροσκάφη να βομβαρδίσουν την πόλη. Επίσης, στους καταστροφικούς σεισμούς του 1993 που έπληξαν τον Πύργο, θεωρείται ότι ο Άγιος διαίρεσε τον σεισμό σε τρεις επιμέρους σώζοντας την πόλη και πολλοί είδαν στον ύπνο τους τον Άγιο να τους φανερώνει πως αυτός τους έσωσε. Ακόμα πιστεύεται πως πολλές φορές μετά από λιτανείες της εικόνας του Αγίου σε περιόδους ανομβρίας τελικά ερχόταν βροχή ανακουφίζοντας τις καλλιέργειες.

Ο Άγιος Χαραλάμπης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης.

Ορθόδοξη υμνολογία

Απολυτίκιο (Ήχος δ')

Ως στύλος ακλόνητος, της Εκκλησίας Χριστού,

καί λύχνος αείφωτος της οικουμένης σοφέ,

εδείχθης Χαράλαμπες·

ελαμψας εν τω κόσμω, διά του μαρτυρίου,

ελυσας των ειδώλων, τήν σκοτόμαιναν μάκαρ,

διό εν παρρησία Χριστου, πρέσβευε σωθηναι ημας.

Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.

Η Κέα προστάτην σε και πολιούχον θερμόν, ευρούσα προστρέχει σοι και ομοφώνως βοά· Χαράλαμπε ένδοξε. Ώσπερ πανώλους νόσου, ελυτρώσω με πάλαι, ούτω με πάσης άλλης, επηρείας και βλάβης, ταις σαις Ιερομάρτυς, πρεσβείαις απάλλαξον.

Παραπομπές

1. «Hieromartyr Haralambos, Bishop of Magnesia in Thessaly, the Martyrs Porphyrius and Baptus, and three women Martyrs». www.oca.org. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020. 
2. «Three Women Martyrs with St. Charalmpus in Thessaly | Antiochian Orthodox Christian Archdiocese». ww1.antiochian.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020. 
3. «Serbian Orthodox Church - The Hieromartyr Charalampus». www.serbianorthodoxchurch.net. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020. 
4. thewebform. «10 Φεβρουαρίου». Εορτολόγιο. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020. 
5. «ΜΕΤΕΩΡΑ – ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ». Μοναστήρια της Ελλάδος. 21 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020. 
6. XRISTOU, NICK. «Ο Θεσπιών Συμεών, στον Άγιο Χαράλαμπο Θεσπιών». e-sterea.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020. 
7. orthodoxia.online. «Άγιος Χαράλαμπος: Πολιούχος - Προστάτης - Ιερά Λείψανα | ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ-Blog». Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2021. 
8. Online, Εκκλησία (6 Φεβρουαρίου 2020). «Άγιος Χαράλαμπος ο Ιερομάρτυρας: Μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας στις 10 Φεβρουαρίου». ΕΚΚΛΗΣΙΑ ONLINE. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020. 
9. «Αληθινή ιστορία: Πώς ο Άγιος Χαράλαμπος έσωσε τα Φιλιατρά». Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2023. 
10. «Ιερός Ναός Αγίου Χαραλάμπους Πύργος». Σύλλογος Ξενοδόχων Δ. Πύργου Ηλείας. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2020.