Άννα Βαλεντινόβιτς | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Anna Walentynowicz (Πολωνικά) |
Γέννηση | 15 Αυγούστου 1929[1][2][3] Sadove[4][5] |
Θάνατος | 10 Απριλίου 2010[1][6][2] Σμολένσκ |
Αιτία θανάτου | αεροπορική καταστροφή στο Σμολένσκ |
Συνθήκες θανάτου | θανατηφόρο δυστύχημα |
Τόπος ταφής | Srebrzysko Cemetery |
Κατοικία | Γκντανσκ[7] |
Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνία Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία |
Θρησκεία | Καθολικισμός[8] Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία[8] |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Μητρική γλώσσα | Πολωνικά |
Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά[9] |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | δημοσιογράφος συνδικαλίστρια[10] διαφωνών μεταλοκολλητής crane driver μη μυθοπλαστικός συγγραφέας[11] |
Εργοδότης | Ναυπηγείο του Γκντανσκ[12] |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Βραβεύσεις | Ιππότης του Τάγματος του Λευκού Αετού (3 Μαΐου 2006)[13] Σταυρός της Ελευθερίας και της Αλληλεγγύης[12] Χάλκινος Σταυρός της Αξίας[14] Αργυρός Σταυρός της Αξίας[15] Ιππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[16] Χρυσός Σταυρός της Αξίας[17] Polonia Mater Nostra Est[18] |
Υπογραφή | |
Σχετικά πολυμέσα | |
Η Άννα Βαλεντινόβιτς (πολωνικά: Anna Walentynowicz) (15 Αυγούστου 1929 - 10 Απριλίου 2010) ήταν Πολωνή ακτιβίστρια ελεύθερων συνδικαλιστικών οργανώσεων και συνιδρυτής της Αλληλεγγύης, του πρώτου μη κομμουνιστικού συνδικάτου στο Ανατολικό Μπλοκ. Η απόλυση της από τη δουλειά της στο ναυπηγείο Λένιν στο Γκντανσκ τον Αύγουστο του 1980 ήταν το γεγονός που πυροδότησε την απεργία στο ναυπηγείο, πυροδότησε ένα κύμα απεργιών σε όλη την Πολωνία και παρέλυσε γρήγορα τις ακτές της Βαλτικής. Η Διακρατική Επιτροπή Απεργίας (ΔΕΑ) που είχε έδρα στο ναυπηγείο του Γκντανσκ τελικά μετατράπηκε στην Αλληλεγγύη. Μέχρι τον Σεπτέμβριο, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι απεργούσαν υπέρ των 21 αιτημάτων της Διακρατικής Επιτροπής Απεργίας, καθιστώντας την τη μεγαλύτερη απεργία όλων των εποχών.
Η σύλληψη της Βαλεντινόβιτς έγινε ένα οργανωτικό σύνθημα (Φέρτε την Άννα Βαλεντινόβιτς πίσω στη δουλειά!) τις πρώτες μέρες της απεργίας του Γκντανσκ. Αναφέρεται από ορισμένους ως «Μητέρα της ανεξάρτητης Πολωνίας».[19] Ήταν μεταξύ των αξιωματούχων που σκοτώθηκαν στο δυστύχημα του Tu-154 της Πολωνικής Πολεμικής Αεροπορίας το 2010 κοντά στο Σμολένσκ της Ρωσίας, το οποία επίσης πήρε τη ζωή του Προέδρου της Πολωνίας και της συζύγου του, καθώς και των ανώτερων διοικητών των Πολωνικών Ένοπλων Δυνάμεων.
Το 2006, βραβεύτηκε με την υψηλότερη τιμή της Πολωνίας, το Τάγμα του Λευκού Αετού.[20] Το 2020, το περιοδικό Time την περιέλαβε στη λίστα των 100 Γυναικών της Χρονιάς που επηρέασαν τον κόσμο τα τελευταία 100 χρόνια.[21]
Η Βαλεντινόβιτς γεννήθηκε το 1929 στο χωριό Σίνε, κοντά στο Ρίβνε (που είναι τώρα μέρος της Ουκρανίας) ως Άννα Λούμπτσικ, σε μια οικογένεια Ουκρανών Στουντιστών. Ορφάνεψε κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σε ηλικία δέκα ετών και άρχισε να εργάζεται ως υπηρέτρια.[22] Αργότερα, μετά τον πόλεμο, μετανάστευσε στην Πολωνία. Η Βαλεντινόβιτς άρχισε να εργάζεται στο ναυπηγείο Λένιν στο Γκντανσκ της Πολωνίας το 1950, πρώτα ως ηλεκτροσυγκολλητής και αργότερα ως χειρίστρια γερανού.[23] Αναγνωρισμένη ως «Ηρωίδα της Σοσιαλιστικής Εργασίας» ή Σταχανοβίστρια για τη σκληρή δουλειά της, η Βαλεντινόβιτς απογοητεύτηκε με το κομμουνιστικό σύστημα στην Πολωνία, ειδικά μετά τα αιματηρά γεγονότα του Δεκεμβρίου 1970 στις ακτές της Βαλτικής. Ενώ ήταν ακτιβίστρια και μέλος μιας σοσιαλιστικής οργάνωσης νεολαίας, δεν ήταν ποτέ επίσημα μέλος του κομμουνιστικού κόμματος. Η Βαλεντινόβιτς ήταν μια ευσεβής Καθολική, που πίστευε στην κοινωνική δικαιοσύνη και υπερασπίστηκε την καταπίεση και η οποία συγκινήθηκε βαθιά στα τελευταία της χρόνια από τις διδασκαλίες του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄, με τον οποίο ανέπτυξε μια προσωπική σχέση. Ένα από τα τελευταία γράμματα που έγραψε ο Ιωάννης Παύλος Β΄ ήταν προς την Άννα Βαλεντινόβιτς που την ευχύθηκε ταχεία ανάρρωσή της από τραυματισμό στην πλάτη.[24]
Η Βαλεντινόβιτς ξεκίνησε την αναζήτηση της δικαιοσύνης μιλώντας δημόσια όταν ένας από τους επόπτες της έκλεψε χρήματα από το ταμείο των εργαζομένων για να τα παίξει στη λαχειοφόρο αγορά. Αντί να επιπλήξει τον διεφθαρμένο επόπτη, το σύστημα τα έβαλε μαζί της, όπου παρενοχλήθηκε από μυστική αστυνομία. Ο «υποδειγματικός εργάτης» και ο «Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας» είχαν γίνει φωνητικοί αντιφρονούντες.[22]
Η Βαλεντινόβιτς προσχώρησε στα νεοσύστατα Ελεύθερα Συνδικάτα της Ακτής το 1978 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ξεκίνησε να συμβολίσει το κίνημα της αντιπολίτευσης, μαζί με τους συναδέλφους της από τα Ελεύθερα Συνδικάτα της Ακτής, Λεχ Βαλέσα, Άντζεϊ Γκβιάζντα, Μπόγκνταν Μπορουσέβιτς, Αλίνα Πιενκόφσκα, Μπόγκνταν Λις, αδερφούς Βισκόφσκι και Άντζεϊ Κοουόντζιεϊ.[25] Ως συντάκτρια του πολωνικού σαμιζντάτ (bibuła) Robotnik Wybrzeża, διένεμε ένα υπόγειο ενημερωτικό δελτίο στο ναυπηγείο. Συχνά αμφισβητούσε τις αρχές και δεν ήταν ασυνήθιστο για εκείνη να αμφισβητεί ανοιχτά τους ανωτέρους της.[26]
Για τη συμμετοχή στο παράνομο συνδικάτο, η Βαλεντινόβιτς απολύθηκε από το ναυπηγείο στις 7 Αυγούστου 1980, 5 μήνες πριν από το σχέδιό της να αποσυρθεί. Αυτή η διοικητική απόφαση εξοργίστηκε τους εργαζόμενους, οι οποίοι πραγματοποίησαν απεργία στις 14 Αυγούστου, υπερασπιζόμενοι τη Βαλεντινόβιτς και απαιτώντας την επιστροφή της. Στην πρώιμη κάλυψη της απεργίας του Γκντανσκ από τον δυτικό τύπο (που επιτρεπόταν να εισέλθει στο ναυπηγείο), η Βαλεντινόβιτς αναφέρεται νωρίτερα από την Λεχ Βαλέσα.[22] Ήταν επίσης επικεφαλής του καταλόγου της επιτροπής απεργίας του ναυπηγείου του Γκντανσκ που δημιουργήθηκε από τον Λεχ Βαλέσα.[27] Την τρίτη ημέρα της απεργίας, στις 16 Αυγούστου 1980, η διοίκηση παραχώρησε στους εργαζομένους του ναυπηγείου Λένιν τις απαιτήσεις εργασίας και αμοιβής τους. Ο Λεχ Βαλέσα και άλλοι ανακοίνωσαν το τέλος της απεργίας. Οι γυναίκες του ναυπηγείου, η Άννα Βαλεντινόβιτς και η Αλίνα Πιενκόφσκα, πιστώνονται από τις περισσότερες αναφορές μαρτύρων για τη μετατροπή μιας απεργίας για θέματα ψωμιού και βουτύρου σε απεργία αλληλεγγύης με συμπαράσταση από άλλα απεργιακά ιδρύματα.[28] Η Βαλεντινόβιτς και η Πιενκόφσκα κατάφεραν να κλείσουν τις πύλες του ναυπηγείου και να κρατήσουν μερικούς εργάτες μέσα, αλλά πολλοί εργαζόμενοι πήγαν σπίτι, μόνο για να επιστρέψουν την επόμενη μέρα.
Ο Βαλέσα σταμάτησε κοντά στην Πύλη Νο 1 καθώς έφευγε και πείστηκε να αλλάξει τα σχέδιά του και να επιστρέψει στο ναυπηγείο.[29][30]
Η Συμφωνία του Γκντανσκ υπογράφηκε στις 31 Αυγούστου 1980, αναγνωρίζοντας το δικαίωμα οργάνωσης ελεύθερων συνδικαλιστικών οργανώσεων ανεξάρτητων από το κόμμα για πρώτη φορά στο κομμουνιστικό μπλοκ.[31] Όταν το συνδικάτο της Αλληλεγγύης καταχωρήθηκε λίγο μετά τη Συμφωνία του Γκντανσκ, είχε σχεδόν δέκα εκατομμύρια μέλη, η μεγαλύτερη ένωση στον κόσμο μέχρι σήμερα.
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη! |
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη! |
Η Βαλεντινόβιτς πέθανε σε αεροπορικό δυστύχημα κοντά στο Σμολένσκ στις 10 Απριλίου 2010, μαζί με τον Πρόεδρο Λεχ Κατσίνσκι, την Πρώτη Κυρία, Μάρια Κατσίνσκα και πολλούς άλλους εξέχοντες Πολωνούς ηγέτες, εν πτήση για τον εορτασμό της 70ης επετείου της σφαγής του Κατύν κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.[32][33] Μια πινακίδα στο σπίτι της στο Βζεστς είναι αφιερωμένη σε εκείνη και η πόλη της Γκντίνια ονόμασε μια διασταύρωση από εκείνη.[34] Ο Μάικλ Σρόπερ, καθηγητής Επικοινωνιών στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ έγραψε για αυτήν: «Η ζωή της μοιάζει πολύ με την Πολωνία, ποτέ τίποτα, αλλά αν δεν φοβάστε να μιλήσετε για τον εαυτό σας και να φροντίσετε τους άλλους, απλώς κοιτάξτε τι μπορείτε να γίνετε, Κυρία Άνια, ένα πιο αξιόλογο πρότυπο από τα περισσότερα, γιατί είναι ειλικρινές. Η στοργική και η προστατευτική μας μητέρα!».[35]
Η εκταφή το 2012 αποκάλυψε ότι ένα διαφορετικό πρόσωπο - η Τερέσα Βαλέφσκα-Πσιγιαουκόφσκα - θάφτηκε στον τάφο της Άννας Βαλεντινόβιτς. Μετά την ανακάλυψη, τα πτώματα ξαναθάφτηκαν στους σωστούς τάφους.[36][37][38][39][40]
Το 2015, ξεκίνησε η δίκη για απόπειρα δηλητηρίασης της Άννας Βαλεντινόβιτς το 1981.[41]
Το 2011, παρουσιάστηκε μια αναμνηστική πλάκα αφιερωμένη στην Άννα Βαλεντινόβιτς στο Γκντανσκ. Σχεδιάστηκε από τον καλλιτέχνη Σουάβοϊ Οστρόφσκι.
Το 2013, η Πλατεία Άννα Βαλεντινόβιτς άνοιξε τελετουργικά στο Βρότσουαφ για να τιμήσει τον εορτασμό του ρόλου της στον τερματισμό του κομμουνισμού στην Πολωνία.
Το 2015, ένα άγαλμα της Βαλεντινόβιτς αποκαλύφθηκε στο Πάνθεον των Εθνικών Ηρώων του Νεκροταφείου των Πεσόντων στη Μάχη της Βαρσοβίας στο Όσουφ.[42]
Τον Δεκέμβριο του 2015, η κύρια αίθουσα στην Καγκελαρία του Πρωθυπουργού της Πολωνίας πήρε το όνομά της από την Άννα Βαλεντινόβιτς.[43]
Το 2017, ένας δρόμος στο Στσέτσιν μετονομάστηκε από Στρατηγός Μπέρλινγκ σε Άννα Βαλεντινόβιτς. Ένας δρόμος με το όνομά της καθιερώθηκε επίσης στο Λούμπλιν.
Το 2018, το Σέιμ ψήφισε ένα ψήφισμα που καθιέρωσε το 2019 ως «Έτος της Άννα Βαλεντινόβιτς».[44]
Στις 12 Οκτωβρίου 2020, ο Πρόεδρος της Πολωνίας, Άντζεϊ Ντούντα, αποκάλυψε επίσημα ένα μνημείο αφιερωμένο στη Βαλεντινόβιτς στο Κίεβο της Ουκρανίας και είπε ότι είναι «σύμβολο του κινήματος της Αλληλεγγύης, μια γυναίκα που, μεταξύ όλων των ανδρών που ήταν εκεί εκείνη την εποχή, ήταν ένα στοιχείο που συνέβαλε στον γυναικείο τρόπο σκέψης για την Πολωνία και τις πολωνικές υποθέσεις».[45]
In her resolute commitment to justice she earned her namesake as "mother of independent Poland," always recognizing that she was one of many.
W pobliżu bramy nr 1 spotykamy Lecha. Idzie, otoczony tłumem, kierując się ku wyjściu. Dumny jak paw, lekko podchmielony—widać, że "uzgadnianie szczegółów" z dyrektorem poszło gładko. Zatrzymujemy go, gorączkowo mu tłumaczymy, że nie wolno nam myśleć tylko o sobie, że błąd, jaki popełniliśmy można jeszcze naprawić. Jest bardzo zdziwiony, po chwili wpada w złość:—'O co wam chodzi, przecież strajk jest zakończony.' Ostra wymiana zdań. Już wtedy był przekonany o własnej nieomylności. Nie lubił, gdy ktoś ośmielał się wątpić w słuszność jego decyzji. Nie ustępowałyśmy. Wreszcie coś do niego dotarło. Chyba zrozumiał, że jeśli nas nie posłucha—ster wymknie mu się z rąk. — 'Dobra, idę z wami.'
Walentynowicz dobiegła do bramy nr 1, wychodzącej na Stare Miasto. Tam spotkała zdezorientowanego Wałęsę, szarpnęła go za rękaw, chciała przemówić. Stanęła na akumulatorowym wózku i przemówiła do robotników. Oznajmiła, że właśnie proklamowano strajk solidarnościowy.
|
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη βιογραφία ενός προσώπου χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |