Άννα Κοβάλσκα
| Άννα Κοβάλσκα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 26 Απριλίου 1903[1] Λβιβ |
| Θάνατος | 7 Μαρτίου 1969[1] Βαρσοβία |
| Τόπος ταφής | Κοιμητήριο Ποβόνσκι |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνία[2] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά[1][3] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο του Λβιβ |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | συγγραφέας |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Αργυρός Σταυρός της Αξίας[4] Διοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[5] Αξιωματικός του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[5] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Άννα Κοβάλσκα (πολωνικά: Anna Kowalska, το γένος Χσανόφσκα [Chrzanowska]) (26 Απριλίου 1903 – 7 Μαρτίου 1969) ήταν Πολωνή συγγραφέας και απομνημονευματογράφος.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Νεότερα χρόνια και εκπαίδευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Χσανόφσκα έζησε και εργάστηκε στο Λβιβ και κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Βαρσοβία. Ως γέννημα θρέμμα του Λβιβ, ακόμη και μετά τον πόλεμο ένιωθε ένα δέσιμο με την πόλη των παιδικών και νεανικών της χρόνων, που θα αποκάλυπτε αργότερα στη δουλειά της. Σπούδασε κλασική φιλολογία και αποφοίτησε από ρομαντικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Λβιβ. Η γνώση της ελληνικής, της λατινικής, της γερμανικής και ιδιαίτερα η άπταιστη γνώση της γαλλικής γλώσσας, την οποία κατέκτησε με σιγουριά, μαζί με μια ζωηρή και απορροφητική πνευματική ευαισθησία, της επέτρεψαν να διαβάσει στο πρωτότυπο τα έργα των κλασικών και επίσης να παρακολουθήσει στενά το σύγχρονο δυτικό πολιτισμό.
Γάμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1924, η Άννα Χσανόφσκα παντρεύτηκε τον καθηγητή της, Γέζι Κοβάλσκι, κλασικό φιλόλογο στο Πανεπιστήμιο του Λβιβ, ο οποίος ήταν 10 χρόνια μεγαλύτερος από αυτήν. Στην περίοδο του Μεσοπολέμου, ταξίδεψαν πολύ στην Ευρώπη: επισκέφτηκαν, μεταξύ άλλων, την Ιταλία, το Παρίσι, τη Λωζάνη (όπου η Κοβάλσκα παρακολούθησε διαλέξεις λατινικής λογοτεχνίας), το Βερολίνο και το Μόναχο (όπου άκουγε και πανεπιστημιακές διαλέξεις). Το 1946, η κόρη τους, Μάρια, που αποκαλούσαν Τούλα στο σπίτι, γεννήθηκε στο Βρότσλαβ. Η Κοβάλσκα εντάχθηκε στη λογοτεχνική ζωή του μεσοπολεμικού Λβιβ, συνεργάστηκε με την εβδομαδιαία εφημερίδα Sygnały και τη λογοτεχνική ομάδα Przedmieście. Το 1936 συνδιοργάνωσε το Συνέδριο Εργατών Πολιτισμού.
Μετά το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η οικογένεια Κοβάλσκι παρέμεινε στο σοβιετικό Λβιβ: ο Γέζι συνέχισε να δίνει διαλέξεις στο πανεπιστήμιο, η Άννα ήταν μάρτυρας πολιτικών καταστολών (ο αδελφός της φυλακίστηκε και η κουνιάδα της απελάθηκε στη Σιβηρία από Ρώσους). Το 1943, μετακόμισαν στη Βαρσοβία όπου η Κοβάλσκα εντάχθηκε στην υπόγεια αντίσταση. Ήταν στην πόλη κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης της Βαρσοβίας.
Το 1945, η Άννα μετακόμισε με τον σύζυγό της στο Βρότσλαβ, όπου ο Γέζι Κοβάλσκι οργάνωσε το μάθημα της κλασικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Βρότσλαβ. Εγκαταστάθηκαν στο Καρουοβίτσε, σε μια βίλα στην οδό Σάμουελ Μπογκούμιου Λίντε 10. Μετά το θάνατο του συζύγου της (πέθανε από καρκίνο το 1948) η Κοβάλσκα παρέμεινε στο Βρότσλαβ.
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Άννα συμμετείχε στη λογοτεχνική και πνευματική ζωή του Βρότσλαβ και από το 1947 έως το 1952 ήταν συνεκδότης του τριμηνιαίου περιοδικού Zeszyty Wrocławskie. Ένα δωμάτιο στο σπίτι στην οδό Λίντε νοίκιασε ο Τσέσουαφ Χέρνας, τότε φοιτητής πολωνικών σπουδών και στενός φίλος της Κοβάλσκα και της Μάρια Ντομπρόφσκα.
Το 1954, η Κοβάλσκα μετακόμισε στη Βαρσοβία και έζησε μαζί με την κόρη της και τη Μάρια Ντομπρόφσκα (σε ένα ευρύχωρο διαμέρισμα σε μια προπολεμική πολυκατοικία στη Λεωφόρο Ανεξαρτησίας). Το 1963, πήγαν μαζί στην Ιταλία, στην Ελβετία και στο Παρίσι - επισκεπτόμενες, μεταξύ άλλων, τους Γκούσταφ Χέρλινγκ-Γκρουντζίνσκι, Γέζι Γκιέντροϊτς και Γέζι Σταμπόφσκι. Συμμετείχε στη λογοτεχνική ζωή της πρωτεύουσας, ανήκε στους Συλλόγους ZLP και Pen. Ήταν μία από τους υπογράφοντες της λεγόμενης Επιστολής των 34 προς τον Πρωθυπουργό Γιούζεφ Τσιρανκιέβιτς σχετικά με την ελευθερία του πολιτισμού. Παρά το γεγονός ότι είχε καρκίνο σε εξέλιξη, παρακολούθησε τα γεγονότα του Μαρτίου του 1968, γράφοντας πικρόχολα για τις αντιδημοκρατικές δραστηριότητες των αρχών.
Θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Άννα Κοβάλσκα πέθανε μετά από μακροχρόνιους αγώνες κατά του καρκίνου. Ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Ποβόνσκι (Διάδρομος των Αξιέπαινων, τάφος 143).[6]
Προσωπικότητα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Κοβάλσκα ήταν αμφιφυλόφιλη.[7] Το 1941, γνώρισε τη Μάρια Ντομπρόφσκα στο Λβιβ και όταν μετά από δύο χρόνια μετακόμισε με τον σύζυγό της στη Βαρσοβία, εγκαταστάθηκαν σε σπίτι στην οδό Πόλνα, στην οποία η Ντομπρόφσκα και ο Στανίσουαφ Στεμπόφσκι είχαν το διαμέρισμά τους για χρόνια. Σύντομα δημιουργήθηκε φιλία και παθιασμένη αγάπη μεταξύ των γυναικών. Η Κοβάλσκα παρέμεινε μια δια βίου φίλη και σύντροφος της ζωής της Ντομπρόφσκα. Ο δεσμός κράτησε και κατά τη διάρκεια της παραμονής της Κοβάλσκα στο Βρότσλαβ και ανεξάρτητα από τη μητρότητά της. Ζώντας μαζί στη Βαρσοβία, ωστόσο, η Κοβάλσκα ένιωσε (το οποίο αναφέρει στο ημερολόγιο) το σχίσμα μεταξύ της κόρης της, Τούλτσια και της Ντομπρόφσκα, που αντιπαθούσαν η μία την άλλη. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της, η Ντομπρόφσκα ζούσε στο σπίτι της στο Κομόρουφ, κοντά στη Βαρσοβία. Μετά τον θάνατο της Ντομπρόφσκα το 1965, η Κοβάλσκα ένιωσε ταπεινωμένη από τη διαθήκη της φίλης της (στην οποία παραλείφθηκε), πριν βρεθεί μια μεταγενέστερη έκδοση, η οποία την περιλάμβανε και την έκανε υπεύθυνη για την κληρονομιά του συγγραφικού έργου της.
Η Άννα Κοβάλσκα είχε αριστερές (αλλά όχι κομμουνιστικές) απόψεις, ενώ παρέμενε Χριστιανή. Θεωρήθηκε λαμπρή συνομιλήτρια, (η Μάρια Ντομπρόφσκα ανέφερε την «εντυπωσιακή πνευματικότητά της»[8]) ανεκτική και ανοιχτόμυαλος άνθρωπος. Είχε πολλούς καλούς φίλους μεταξύ των συγγραφέων, οι οποίοι την αντιμετώπιζαν ως αυθεντία (και όσον αφορά την αντίσταση κατά των κομμουνιστικών αρχών). Αυτοί ήταν μεταξύ άλλων οι :Γέζι Αντζεγιέφσκι, Βουαντίσουαφ Μπρονιέφσκι, Μάριαν Τσουχνόφσκι, Πάβεου Χερτς, Γιαρόσουαφ Ιβασκιέβιτς, Γιαν Παραντόφσκι, Αντόνι Σουονίμσκι, Γιούλιαν Στριικόφσκι, Μέλχιορ Βανκόβιτς και Γιούλια Χάρτβιγκ. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τα ημερολόγιά της, η Άννα ένιωθε πάντα μόνη.
Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με τον Γέζι Κοβάλσκι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Catalina – 1931
- Mijają nas – 1932
- Złota kula – 1933
- Gruce (με υπότιτλο Powieść o lwowskiej rodzinie ) – 1936
- Gąszcz – 1961
Μόνη της
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Opowiadania greckie – 1949
- Uliczka klasztorna – 1949
- Wielka próba –1951
- Na rogatce (αυτοβιογραφικό) – 1953
- Wójt wolborski – 1955
- Astrea – 1956
- Nimfa – 1958
- Safona – 1959
- Kandelabr efeski – 1960
- Ołtarze – 1962
- Figle pamięci – 1963
- Ptasznik – 1964
- Wieża – 1966
- Trzy boginie – 1966
- Szczelina – 1967
- Dzienniki 1927–1969
Τάγματα και διακοσμήσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Σταυρός του Διοικητή του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
- Σταυρός του Αξιωματικού του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (1953)
- Αργυρός Σταυρός της Αξίας
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11563179p. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11563179p. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2017.
- ↑ CONOR.SI. 20622691.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2021.
- ↑ 5,0 5,1 Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ «Anna Kowalska». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ Tamara Trojanowska, "Being Poland: A New History of Polish Literature and Culture since 1918", p.184
- ↑ Γιούλια Χάρτβιγκ: Przeciw sobie. Przedmowa do: Άννα Κοβάλσκα: Dzienniki 1927–1969. Oprac. Paweł Kądziela. Βαρσοβία, Wydawnictwo Iskry, 2008, σελ. 9, (ISBN 978-83-244-0075-1).
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Άννα Κοβάλσκα: Dzienniki 1927–1969 . Oprac. Paweł Kądziela. Σκηνοθεσία: Γιούλια Χάρτβιγκ. Βαρσοβία, Wydawnictwo Iskry, 2008, (ISBN 978-83-244-0075-1).