Έβα Σέκελι

Έβα Σέκελι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση3  Απριλίου 1927
Βουδαπέστη
Θάνατος29  Φεβρουαρίου 2020[1]
Βουδαπέστη
Τόπος ταφήςFarkasréti Cemetery
Χώρα πολιτογράφησηςΟυγγαρία
Εκπαίδευση και γλώσσες
ΣπουδέςThomas Mann Gymnasium
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακολυμβήτρια[2]
προπονήτρια
φαρμακοποιός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΝτέζο Γκιάρματι (1950–1964)
ΤέκναΆντρεα Γκιάρματι
ΣυγγενείςMáté Hesz (εγγονός)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Έβα Σέκελι (ουγγρικά: Éva Székely) (3 Απριλίου 1927 - 29 Φεβρουαρίου 2020)[3] ήταν Ουγγαρέζα κολυμβήτρια.[4] Κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1952 στο Ελσίνκι και το ασημένιο μετάλλιο στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1956, έθεσε έξι παγκόσμια ρεκόρ και κέρδισε 44 εθνικούς τίτλους. Κατέχει το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ στη μικτή ατομική 400 μέτρων το 1953.[5]

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σέκελι γεννήθηκε στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας.[6]

Το 1941, η Σέκελι κατέγραψε ένα εθνικό ρεκόρ ταχύτητας, αν και της είχε δοθεί τελευταία στιγμή η δυνατότητα να ξεκινήσει επειδή ήταν Εβραία.[7] Ως παιδί, αγωνίστηκε για μια τοπική ομάδα κολύμβησης.[6] Το 1941, σε ηλικία 14 ετών, εκδιώχθηκε από την ομάδα επειδή ήταν Εβραία. Αποκλείστηκε από τις διοργανώσεις για τα επόμενα τέσσερα χρόνια και επέζησε από το Ολοκαύτωμα εν μέρει επειδή ήταν διάσημη κολυμβήτρια.[4] Προς το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ζούσε με 41 άτομα σε ένα πολυσύχναστο «σπίτι-κρυψώνα» δύο δωματίων στη Βουδαπέστη που διευθυνόταν από τους Ελβετούς και για να διατηρηθεί σε φόρμα, έτρεχε κάθε μέρα πάνω-κάτω 100 φορές τα σκαλοπάτια πέντε ορόφων.[8]

Στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου γνώρισε τον σύζυγό της, Ντέζο Γκιάρματι, από τον οποίο αργότερα χώρισε και ο οποίος πέθανε πριν από αυτή το 2013, ο οποίος ήταν τρεις φορές Ολυμπιονίκης στην υδατοσφαίριση (1952, 1956 και 1964).[6][4][9] Η κόρη της, Άντρεα Γκιάρματι, η οποία γεννήθηκε το 1954, ήταν κολυμβήτρια ύπτιου και πεταλούδας, η οποία κέρδισε δύο μετάλλια στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972 στο Μόναχο. Μετά την Ουγγρική Επανάσταση του 1956 η οικογένεια αυτομόλησε στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά δεν έμεινε εκεί, καθώς επέστρεψαν στην Ουγγαρία για να φροντίσουν τους γονείς της Σέκελι.

Κέρδισε τρία χρυσά μετάλλια στην Πανεπιστημιάδα του 1947.[6] Κέρδισε πέντε χρυσά μετάλλια στην Πανεπιστημιάδα του 1951.

Κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στα 200 μέτρα ύπτιο (θέτοντας νέο Ολυμπιακό ρεκόρ) στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1952 στο Ελσίνκι και το ασημένιο μετάλλιο στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1956 στη Μελβούρνη.[10][4][6] Έθεσε επίσης έξι παγκόσμια ρεκόρ και κέρδισε 44 εθνικούς τίτλους. Κατέχει το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ στο ατομικό μικτό 400 μέτρων, το 1953.[5]

Μετά την απόσυρσή της από τις διοργανώσεις, η Σέκελι εργάστηκε ως φαρμακοποιός και προπονητής κολύμβησης, όπου μεταξύ άλλων προπονούσε την κόρη της.[6]

Το 1976 εντάχθηκε στο Διεθνές Hall of Fame Κολύμβησης.[5] Ονομάστηκε ως ένας από τους Αθλητές του Έθνους της Ουγγαρίας το 2004 και έλαβε το βραβείο Prima Primissima το 2011.[4][8] Επίσης εισήχθη στο Διεθνές Hall of Fame Εβραϊκού Αθλητισμού.[6]

Θάνατος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σέκελι πέθανε στις 29 Φεβρουαρίου 2020 στη Βουδαπέστη σε ηλικία 92 ετών, πέντε εβδομάδες πριν από τα 93α γενέθλιά της.[11]

Εκδόσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έγραψε τρία βιβλία, ένα από τα οποία μεταφράστηκε σε άλλες γλώσσες:

  • Μόνο οι νικητές επιτρέπεται να κλαίνε! (Sírni csak a győztesnek szabad!) Βουδαπέστη, 1981, εκδόσεις Magvető
  • Ήρθα, είδα, έχασα; (Jöttem, láttam… Vesztettem?) Βουδαπέστη, 1986, εκδόσεις Magvető
  • Κολύμβησα/Επέζησα (Megúsztam) Βουδαπέστη, 1989, εκδόσεις Sport

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Gyász: elhunyt Székely Éva, a Nemzet Sportolója (Hungarian)». 29  Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29  Φεβρουαρίου 2020.
  2. ↑ eva-szekely-(hun). Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2022.
  3. ↑ Joó, Gábor (29 Φεβρουαρίου 2020). «Meghalt Székely Éva olimpiai bajnok» (στα hu). Index. https://index.hu/sport/uszas/2020/02/29/szekely_eva_halal_uszas_olimpiai_bajnok_nemzet_sportoloja/. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2020. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Μπουλ, Άντι (3 Μαρτίου 2020). «Holocaust survivor to Olympic gold: the remarkable life of Eva Szekely». The Guardian. https://www.theguardian.com/sport/2020/mar/03/holocaust-survivor-to-olympic-gold-the-remarkable-life-of-eva-szekely. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2020. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 EVA SZEKELY (HUN) Αρχειοθετήθηκε 2008-11-20 στο Wayback Machine.. ishof.org
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Γιάτσοβ Σομπόβιτς. «Eva Szekely». Jewish Women's Archive. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2020. 
  7. ↑ Hall of fame - Székely Éva. sportmuzeum.hu
  8. ↑ 8,0 8,1 «Holocaust survivor to Olympic gold: the remarkable life of Eva Szekely | Sport». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2020. 
  9. ↑ Éva Székely. sports-reference.com
  10. ↑ Άντριους, Τράβις Μ. «Washington Post: Breaking News, World, US, DC News & Analysis». The Washington Post. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2020. 
  11. ↑ «Elhunyt Székely Éva olimpiai bajnok úszó». Bumm.sk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Φεβρουαρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]