Έλληνες στην Ιταλία

Περιοχές με ομιλητές Γκρίκο στο Σαλέντο και την Καλαβρία

Η Ελληνική παρουσία στην Ιταλία ξεκινά με την μετανάστευση της ελληνικής διασποράς τον 8ο αιώνα π.Χ. και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Υπάρχει μια γλωσσική μειονότητα, γνωστή ως λαός Γκρίκο (Γρίκοι ή Γραίκοι),[1] ο οποίος κατοικεί στην περιοχή της Καλαβρίας, της Νότιας Ιταλίας και της Απουλίας - μειονότητα που μιλά μια ιδιαίτερη διάλεκτο της ελληνικής γλώσσας. Πιστεύεται ότι είναι υπολείμματα των αρχαίων και των μεσαιωνικών ελληνικών κοινοτήτων, οι οποίες ζούσαν επί αιώνες στη Νότια Ιταλία. Παράλληλα με αυτή τη μειονότητα, μια μικρότερη ομάδα πιο πρόσφατων Ελλήνων μεταναστών κατοικεί στην Ιταλία και σχηματίζει μια ομογενή κοινότητα στη χώρα. Σήμερα πολλοί Έλληνες της Νότιας Ιταλίας έχουν υιοθετήσει τα ιταλικά έθιμα και τον ιταλικό πολιτισμό.[2][3]

Αρχαία εποχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ελληνικές αποικίες τον 6ο αι. π.Χ.

Τον 8ο και τον 7ο αιώνα π.Χ., για ποικίλους λόγους, μεταξύ των οποίων η δημογραφική κρίση (ο λιμός, ο υπερπληθυσμός, η κλιματική αλλαγή κλπ), η αναζήτηση νέων εμπορικών αγορών και λιμανιών και η απέλαση από την πατρίδα τους, οι Έλληνες ξεκίνησαν μια μεγάλη αποικιοποίηση, συμπεριλαμβανομένης της νότιας Ιταλίας.[4]

Την ίδια περίοδο, οι ελληνικές αποικίες εγκαταστάθηκαν σε παραθαλάσσια μέρη όπως η ανατολική ακτή της Μαύρης Θάλασσας και η Μασσαλία της Γαλλίας. Συμπεριλάμβαναν εγκατάσταση στη Σικελία και στο νότιο μέρος της ιταλικής χερσονήσου. Οι Ρωμαίοι αποκαλούσαν τη Σικελία και το νότιο κομμάτι της Ιταλίας Magna Graecia («Μεγάλη Ελλάδα»), εφόσον κατοικούνταν σε αρκετά υψηλό βαθμό από Έλληνες. Οι αρχαίοι γεωγράφοι διέφεραν στην άποψή τους εάν ο όρος Magna Grecia συμπεριλάμβανε τη Σικελία ή μόνο την Απουλία και την Καλαβρία - ο Στράβωνας ήταν η πιο εξέχουσα προσωπικότητα τέτοιων ορισμών.[5]

Μεσαιωνική εποχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύγχρονη Ιταλία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρόλο που οι περισσότεροι Έλληνες κάτοικοι της Νότιας Ιταλίας έγιναν πλήρεις Ιταλοί πολίτες κατά τον Μεσαίωνα (όπως έχει καταγραφεί τον 4ο αιώνα π.Χ.), στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού και γλώσσας παρέμειναν και επέζησαν μέχρι τη νεότερη εποχή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα μεταναστευτικά κύματα ανάμεσα στη Νότια Ιταλία και την ηπειρωτική Ελλάδα δεν σταμάτησαν ποτέ να υπάρχουν.[6]

Για παράδειγμα, οι Έλληνες επανεγκαταστάθηκαν στην περιοχή τον 16ο και 17ο αιώνα. Αυτό συνέβη ως αντίδραση στην κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Οθωμανούς Τούρκους. Ιδιαίτερα μετά την πτώση της Κορώνειας (1534), μεγάλοι αριθμοί Ελλήνων και Αλβανών αναζήτησαν καταφύγιο στις περιοχές της Καλαβρίας, του Σαλέντο και της Σικελίας. Οι Έλληνες της Κορώνειας ανήκαν στους ευγενείς και έφεραν μαζί τους την περιουσία τους. Έλαβαν ιδιαίτερα προνόμια και τους δόθηκαν φορολογικές απαλλαγές. Ένα άλλο κομμάτι των Ελλήνων που μετακόμισαν στην Ιταλία ήρθε από την περιοχή της Μάνης. Οι Μανιάτες ήταν γνωστοί για τις στρατιωτικές παραδόσεις τους και για τις αιματηρές βεντέτες τους (ένα μέρος από αυτούς τους Έλληνες μετακόμισαν στην Κορσική). Αυτά τα μεταναστευτικά κινήματα ενδυνάμωσαν τον ιταλικό νότο με ένα πολιτισμικά ζωντανό και στρατιωτικά ικανό στοιχείο.[7][8]

Κοινότητα Γκρίκο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι κοινότητα Γκρίκο είναι μια πληθυσμιακή ομάδα της Ιταλίας με καθαρά ελληνική καταγωγή, η οποία υφίσταται ακόμα και σήμερα στις ιταλικές περιοχές της Καλαβρίας και της Απουλίας. Οι άνθρωποι Γκρίκο μιλούσαν τη γλώσσα Γκρίκο, μια διάλεκτο της ελληνικής γλώσσας που συνδυάζει τα αρχαία δωρικά και βυζαντινο-ελληνικά στοιχεία. Μερικοί πιστεύουν ότι η καταγωγή της γλώσσας Γκρίκο ίσως ανιχνεύεται στις αποικίες της Μεγάλης Ελλάδας. Οι Έλληνες ήταν το κυρίαρχο πληθυσμιακό στοιχείο σε μερικές περιοχές της νότιας Ιταλίας, ιδιαίτερα στην Καλαβρία, το Σαλέντο και σε μέρη της Λουκανίας και της Σικελίας μέχρι τον 12ο αιώνα. Κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, η γλώσσα Γκρίκο έχει επηρεαστεί αρκετά από την Καθολική Εκκλησία και τον λατινικό πολιτισμό.[9] Ως αποτέλεσμα, η γλώσσα Γκρίκο έχει αφομοιωθεί αρκετά με τον ιταλικό πολιτισμό και έχει περιορισμένη χρήση καθώς πολλοί από τους ομιλητές αυτής της γλώσσας έχουν απορροφηθεί στο ιταλικό στοιχείο. Η γλώσσα Γκρίκο απειλείται σοβαρά εξαιτίας της μετατόπισης της γλώσσας προς την ιταλική γλώσσα και την ολοένα αυξανόμενη μετανάστευση προς τις πόλεις κατά τις τελευταίες δεκαετίες.[10] Η κοινότητα Γκρίκο εκτιμάται σήμερα ότι περιλαμβάνει 60,000 μέλη.[11][12]

Μετανάστες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων μετανάστευσαν σε χώρες του εξωτερικού, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Αυστραλία. Ένας μικρότερος αριθμός μεταναστών από την Ελλάδα εισήχθη στο εσωτερικό της Ιταλίας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σήμερα η ελληνική διασπορά αποτελείται από περίπου 30,000 ανθρώπους, η πλειοψηφία των οποίων είναι εγκατεστημένοι στη Ρώμη και την Κεντρική Ιταλία.[13]

Σημαντικοί Έλληνες της Ιταλίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περαιτέρω μελέτη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Jonathan Harris, «Being a Byzantine after Byzantium: Hellenic Identity in Renaissance Italy», Kambos: Cambridge Papers in Modern Greek 8 (2000), 25-44
  • Jonathan Harris, Greek Emigres in the West, 1400–1520 (Camberley, 1995)
  • Jonathan Harris and Heleni Porphyriou, «The Greek diaspora: Italian port cities and London, c. 1400–1700», in Cities and Cultural Transfer in Europe: 1400–1700, ed. Donatella Calabi and Stephen Turk Christensen (Cambridge, 2007), σσ. 65–86
  • Heleni Porphyriou, «La presenza greca in Italia tra cinque e seicento: Roma e Venezia», La città italiana e I luoghi degli stranieri XIV-XVIII secolo, ed. Donatella Calabi and Paolo Lanaro (Rome, 1998), σσ. 21–38
  • M.F. Tiepolo and E. Tonetti, I Greci a Venezia. Atti del convegno internazionale di studio, Venezia, 5-8 Novembre 1998 (Venice, 2002), σσ. 185–95

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • PARDO-DE-SANTAYANA, MANUEL; Pieroni, Andrea; Puri, Rajindra K. (2010). Ethnobotany in the new Europe: people, health and wild plant resources. Berghahn Books. σσ. 173–174
  • Cotterell, John (1996). Social Networks and Social Influences in Adolescence. Routledge. σελ. 34
  • Biucchi, Edwina – Pilling, Simon – Collie, Keith (2002). Venice: an architectural guide. Batsford
  • Nicol, Donald M. (1996). The Byzantine lady: ten portraits, 1250–1500. Cambridge University Press. σελ. 104
  • Nicol, Donald M. (1992). Byzantium and Venice: a study in diplomatic and cultural relations. Cambridge University Press. σελ. 416
  • Nicol, Donald M. (1996). The Byzantine lady: ten portraits, 1250–1500. Cambridge University Press. σελ. 104
  • Bekerman Zvi; Kopelowitz, Ezra (2008). Cultural education-- cultural sustainability: minority, diaspora, indigenous, and ethno-religious groups in multicultural societies. Routledge. σελ. 390
  • Loud, G. A. (2007). The Latin Church in Norman Italy. Cambridge University Press. σελ. 494
  • Pounds, Norman John Greville (1976). An historical geography of Europe, 450 B.C.-A.D.1330. CUP Archive. σελ. 251
  • Moseley, Christopher (2007). Encyclopedia of the world's endangered languages. Routledge. σελ. 248
  • www.greciasalentina.org.org
  • Bellinello, Pier Francesco (1998). Minoranze etniche e linguistiche. Bios. σελ. 53

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ PARDO-DE-SANTAYANA, MANUEL· Pieroni, Andrea· Puri, Rajindra K. (2010). Ethnobotany in the new Europe: people, health and wild plant resources. Berghahn Books. σελίδες 173–174. ISBN 978-1-84545-456-2. (ISBN 1-84545-456-1)" "The ethnic Greek minorities living in southern Italy today exemplify the establishment of independent and permanent colonial settlements of Greeks in history. 
  2. ↑ «Greece's Bilateral Relations». www.mfa.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2021. 
  3. ↑ G. Rohlfs, Griechen und Romanen in Unteritalien, 1924
  4. ↑ Ιστορία του ελληνικού έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμος Β΄
  5. ↑ «Magna Graecia». World History Encyclopedia (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2021. 
  6. ↑ Clagett, Marshall; Archimedes (1988). Archimedes in the Middle Ages, Volume 3. The American Philosophical Society. σελ. 749
  7. ↑ Kleinhenz, Christopher (2004). Medieval Italy: an encyclopedia, Volume 1. Routledge. σσ. 444–445
  8. ↑ Greece: Books and Writers (PDF). Ministry of Culture — National Book Centre of Greece. 2001. σελ. 54. ISBN 960-7894-29-4. 
  9. ↑ Loud, G. A. (2007). The Latin Church in Norman Italy [electronic resource]. Cambridge : Cambridge University Press. ISBN 978-0-511-72108-3. 
  10. ↑ Kleinhenz, Christopher (2004). Medieval Italy : an encyclopedia. New York: Routledge. ISBN 0-415-93929-1. 51942666. 
  11. ↑ «Sito Ufficiale della Grecìa Salentina». web.archive.org. 31 Δεκεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2021. CS1 maint: Unfit url (link)
  12. ↑ Bellinello, Pier Francesco (1998). Minoranze etniche e linguistiche. Bios. σελ. 53. ISBN 978-88-7740-246-2. 
  13. ↑ Hellenic Republic Ministry of Foreign Affairs, Italy, The Greek Community. Greek community. The Greek diaspora consists of some 30,000 people, most of whom are to be found in Central Italy. There has also been an age-old presence of Italian nationals of Greek descent, who speak the Greco dialect peculiar to the Magna Graecia region. This dialect can be traced historically back to the era of Byzantine rule, but even as far back as classical antiquity.