Έλφγκιφου του Νορθάμπτον

Έλφγκιφου του Νορθάμπτον
Γενικές πληροφορίες
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Αγγλίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααριστοκράτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΚνούτος[1][2]
ΤέκναΧάρολντ ο λαγοπόδαρος[3][1]
Σβέιν Κνούτ-σον[3]
ΓονείςÆlfhelm και Wulfrun (?)[3]
ΟικογένειαΟίκος των Κνύτλινγκα
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμααντιβασιλιάς
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Έλφγκιφου του Νορθάμπτον (περί το 990 - μετά το 1036) ήταν η πρώτη σύζυγος του βασιλιά της Αγγλίας και της Δανίας Κνούτου του Μέγα, μητέρα του Σβεν της Νορβηγίας και του Χάρολντ του λαγοπόδαρου και αντιβασίλισσα της Νορβηγίας την περίοδο (1030 - 1035). Η Έλφγκιφου καταγόταν από σημαντική οικογένεια ευγενών από τη Μερκία, κόρη του Έλφχιλμ κόμη της νότιας Νορθούμπριας και της συζύγου του Βούλφρουν. Ο πατέρας της δολοφονήθηκε (1006) υπό τις διαταγές του Έθελρεντ του Ουέσσεξ και οι δυο αδελφοί της Ούφεγκιτ και Βαλφχίχ τυφλώθηκαν, η οικογένεια έγινε ξανά ύποπτη την περίοδο που η Αγγλία δεχόταν επίθεση από τον Σβεν Α΄ της Δανίας, πολλά μέλη της κατηγορήθηκαν ξανά για προδοσία και δολοφονήθηκαν.[4]

O γιος της Χάρολντ και ο θετός γιος της Αρθακανούτος κληρονόμοι του θρόνου της Αγγλίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι άγγελοι στέφουν βασιλείς τον Κνούτο και την πρώτη του σύζυγο Έλφγκιφου του Νορθάμπτον

Όταν ο Σβεν ο Διχαλογένης επιτέθηκε στην Αγγλία πολλοί αριστοκράτες ιδιαίτερα Σκανδιναβικής καταγωγής του δήλωσαν την πίστη τους, για να ανταποδώσει ο Σβεν πάντρεψε τον νεαρό γιο του Κνούτο με την Έλφγκιφου του Νορθάμπτον. Ο Σβεν κατέκτησε ολόκληρη την Αγγλία τον Δεκέμβριο του 1013, ανακηρύχτηκε βασιλιάς αλλά πέθανε σε πέντε μόλις βδομάδες. Ο εξόριστος Έθελρεντ του Ουέσσεξ έστειλε τότε στρατό να πιέσει τον Κνούτο να επιστρέψει πίσω στη Δανία. Ο ιστορικός Ίαν Χάουαρντ αναφέρει ότι ο Κνούτος άφησε πίσω στη Δανία τη σύζυγο του Έλφγκιφου και τον νεογέννητο γιο τους Σβεν από φόβο μήπως τους συλλάβει ο Έθελρεντ και τους σκοτώσει, αργότερα γέννησε και δεύτερο γιο τον Χάρολντ τον Λαγοπόδαρο (1016).[5] Την επόμενη περίοδο ανέλαβε τον έλεγχο διακυβέρνησης σε ολόκληρη τη Δανία.[6]

Οι δυο γιοι της με τον Κνούτο έγιναν εξέχουσες φυσιογνωμίες στην αυτοκρατορία του πατέρα τους χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση. Μετά την κατάκτηση της Αγγλίας (1016) ο Κνούτος παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο του την Έμμα της Νορμανδίας χήρα του Έθελρεντ αλλά χωρίς να αποκηρύξει την πρώτη σύζυγο του, ήταν μια πρακτική για την οποία έμεινε γνωστός ως "σειριακά μονογαμικός".[7] Ο Τίμοθι Ντάλτον ανέλυσε εκτεταμένα την κατάσταση του Κνούτου με τους δυο γάμους του και τις δυο χώρες που κυβερνούσε.[8] Οι δυο γιοι της Έμμας από τον πρώτο της γάμο Άλφρεντ Έθελινγκ και Εδουάρδος ο Ομολογητής απέκτησαν επίσης δικαιώματα στον θρόνο του συζύγου της. Μετά την ανατροπή και τον θάνατο του Όλαφ Β΄ της Νορβηγίας ο Κνούτος έστειλε την πρώτη σύζυγο του Έλφγκιφου μαζί με τον μεγαλύτερο γιο τους Σβεν να κυβερνήσουν τη Νορβηγία (1030). Ο αυταρχισμός τους έφερε πολλές αντιδράσεις, οδήγησε στην εξέγερση και στη συνέχεια στην ανατροπή τους (1035), ο Σβεν με τη μητέρα του δραπέτευσαν στη Δανία στην αυλή του ετεροθαλούς αδελφού του Αρθακανούτου όπου και πέθανε λίγους μήνες αργότερα από τα τραύματα του (1036). Η βασιλεία της Έλφγκιφου παρέμεινε γνωστή στη Νορβηγία ως "τον καιρό της Αλφίφα" με πολύ άσχημες αναμνήσεις για την αυταρχική βασιλεία, τα σκληρά μέτρα και τους ψηλούς φόρους.

Σφετερισμός του θρόνου από τον Χάρολντ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κνούτος πέθανε στο Σάφτεσμπουρι (1035), ο Συμεών του Ντάρχαμ (1060 - 1129) και ο Αδάμ της Βρέμης αναφέρουν ότι ο Κνούτος είχε κληροδοτήσει τον θρόνο της Αγγλίας στον Χάρολντ τον Λαγοπόδαρο, αντίθετα τα Σάγκας της Έμμας της Νορμανδίας αναφέρουν ότι τον κληροδότησε στην ίδια και στον γιο της Αρθακανούτο. Η Έλφγκιφου κατάφερε να πετύχει να είναι ο δικός της γιος ο επόμενος βασιλιάς της Αγγλίας. Η Έλφγκιφου επέστρεψε στην Αγγλία (1036) ενώ ο Αρθακανούτος παρέμεινε στη Δανία επειδή βρισκόταν σε πόλεμο με τον Μάγκνους τον Καλό και τον Σουηδό βασιλιά Άνουντ Ιάκωβο, οι δυο γιοι της Έμμας από τον πρώτο της γάμο παρέμειναν στη Νορμανδία. Με τη βοήθεια των οπαδών της κατάφερε να στέψει τον γιο της βασιλιά της Αγγλίας ενώ σύμφωνα με τον συγγραφέα Φρανκ Στέντον (1880 - 1967) η ίδια ήταν ο πραγματικός κυβερνήτης ολόκληρης της Αγγλίας αν όχι ενός τμήματος της.[9] Το Αγγλοσαξωνικό Χρονικό περιγράφει ότι ο Χάρολντ αναχώρησε από το Σάφτεσμπουρι όπου πέθανε ο Κνούτος στις 12 Νοεμβρίου και έφτασε στο Ουιντσέστερ όπου έγινε η ταφή, ο Χάρολντ άρπαξε όλους τους πολύτιμους θησαυρούς τους οποίους κατείχε ο πατέρας του.[10] Το έγγραφο Ε στο Αγγλοσαξωνικό χρονικό τονίζει τις συμπάθειες του Γκόντγουιν και τη σύγκλιση της συνέλευσης στην Οξφόρδη στην οποία ο Χάρολντ ανακηρύχτηκε βασιλιάς σε ολόκληρη την Αγγλία (1037), ιδιαίτερα μεγάλη ήταν η υποστήριξη στα τμήματα βόρεια του Τάμεση που είχαν συγκεντρωθεί οι οπαδοί της μητέρας του. Αρχικά είχε την υποστήριξη μονάχα του κόμη Λέοφρικ ο οποίος κυριαρχούσε στα βόρεια, ο Λέοφρικ είχε συγκαλέσει τη συνέλευση στην οποία ο Χάρολντ ανακηρύχτηκε βασιλιάς της Αγγλίας. Ο Γκούντγουιν ο οποίος ζούσε μαζί με τη μητέρα του Αρθακανούτου Έμμα της Νορμανδίας στο Ουίντσεστερ αντιτάχθηκε στην απόφαση αυτή, όταν ο Γκόντγουιν υποστήριξε τον Χάρολντ η Έμμα αναγκάστηκε να δραπετεύσει στη Δανία να συναντήσει τον γιο της, ο Χάρολντ έγινε τότε ο μοναδικός αναμφισβήτητος βασιλιάς σε ολόκληρη την Αγγλία.[11]

Αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Αύγουστο του 1036 έφτασε η κόρη της Έμμας και αδελφή του Αρθακανούτου Γκουνχίλντα της Δανίας στη Γερμανική αυλή καταγγέλοντας την Έλφγκιφου ότι χρησιμοποίησε ύπουλες μεθόδους και δωροδόκησε τους ευγενείς προκειμένου να δεχτούν τον γιο της να ορκιστεί βασιλιάς ολόκληρης της Αγγλίας.[12] Μερικές πηγές χρησιμοποιούν ύπουλος χαρακτηρισμούς για την Έμμα, μια από αυτές λέει ότι ήταν συνεργάτης της Έλφγκιφου στον φόνο του γιους της Άλφρεντ παρουσιάζοντας ένα ξεχασμένο γράμμα με το οποίο κάλεσε τον Άλφρεντ να επιστρέψει από τη Νορμανδία στην Αγγλία. Τα Σάγκας της Έμμας από την άλλη πλευρά κατηγορούν τον Χάρολντ ότι δεν ήταν γιος του Κνούτου αλλά ενός υπηρέτη. Οι πληροφορίες σχετικά με την Έλφγκιφου εξαφανίστηκαν μετά τον θάνατο του γιου της ενώ είναι άγνωστη και η ημερομηνία του θανατου της.[4]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Kindred Britain»
  2. ↑ p10220.htm#i102191. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  4. ↑ 4,0 4,1 Stafford, ?lfgifu
  5. ↑ Ian Howard, Harthacnut: The Last Danish King of England, The History Press, 2008, pp. 13–4. Pauline Stafford, in her Online DNB article on ?lfgifu states only that the marriage took place between 1013 and 1016, but she also states that the marriage was part of Swein's effort to establish himself first in the north Midlands, and as he died in February 1014 it seems likely that the 1013 date is correct.
  6. ↑ Timothy Bolton, '?lfgifu of Northampton: Cnut the Great's other woman', Nottingham Medieval Studies LI (2007), pp. 260–261
  7. ↑ Howard, op. cit., p. 15
  8. ↑ Timothy Bolton, '?lfgifu of Northampton: Cnut the Great's other woman', Nottingham Medieval Studies LI (2007), pp. 253–258
  9. ↑ Frank Stenton, Anglo-Saxon England, Oxford University Press: Oxford, 1971, p. 421.
  10. ↑ Anglo-Saxon Chronicle, Manuscript D
  11. ↑ Anglo-Saxon Chronicle, Manuscript E
  12. ↑ Stevenson (1913), cited in Pauline Stafford, Queen Emma & Queen Edith, Blackwell, 1001, p. 238

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Anglo-Saxon Chronicle, MSS C, D and E, ed. D. Dumville and S. Keynes, The Anglo-Saxon Chronicle. A Colloborative Edition. Cambridge, 1983; tr. M.J. Swanton, The Anglo-Saxon Chronicles. 2nd ed. London, 2000.
  • Encomium Emmae Reginae, ed. and tr. Alistair Campbell, Encomium Emmae Reginae. Cambridge, 1998.
  • Letter of Immo, chaplain at the court of Worms, to Bishop Azeko of Worms, preserved in the Lorsch manuscript, Codex Palatinus Latinus 930 (Vatican Library), ed. W. Bulst, Die ältere Wormser Briefsammlung. MGH Epistolae. Die Briefe der deutschen Kaiserzeit 3. Weimar, 1949. 20–2 (no. 5.). Available from the Digital MGH.
  • William of Malmesbury, Gesta regum Anglorum, ed. and tr. R.A.B. Mynors, R. M. Thomson and M. Winterbottom, William of Malmesbury. Gesta Regum Anglorum. The History of the English Kings. OMT. 2 vols: vol 1. Oxford, 1998.
  • Symeon of Durham, ed. T. Arnold, Symeonis Monachi Opera Omnia. 2 vols. London, 1885.
  • John of Worcester, Chronicle (of Chronicles), ed. Benjamin Thorpe, Florentii Wigorniensis monachi chronicon ex chronicis. 2 vols. London, 1848–9.
  • Ágrip af Nóregskonungasögum §§ 27, 32, 35, ed. and tr. M.J. Driscoll, Ágrip af Nóregskonungasǫgum. Viking Society for Northern Research Text Series 10. 2nd ed. 2008 (1995). Available online from the Viking Society for Northern Research
  • Theodoricus monachus, Historia de Antiquitate Regum Norwagiensium, chapter 21, tr. David and Ian McDougall. The Ancient History of the Norwegian Kings. Viking Society for Northern Research, 1998.
  • Legendary Óláfs saga helga ch. 71
  • Morkinskinna, ed. Finnur Jónsson. Morkinskinna. Copenhagen: Samfund til udgivelse af gammel nordisk litteratur, 1932.
  • Adam of Bremen, Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum.
  • The Chronicle of Hugh Candidus