Έλφγκιφου του Σάφτεσμπουρι

Έλφγκιφου του Σάφτεσμπουρι
Γενικές πληροφορίες
Θάνατος944
Τόπος ταφήςαβαείο του Σάφτεσμπερι
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Αγγλίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααριστοκράτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΕδμόνδος Α΄ της Αγγλίας (από άγνωστη τιμή)[1][2]
ΤέκναΈντουι της Αγγλίας[3][1]
Έντγκαρ Α΄ ο Ειρηνικός[1]
ΓονείςWynflaed
ΟικογένειαΟίκος του Ουέσσεξ
δεδομένα

Η Αγία Έλφγκιφου του Σάφτεσμπουρι (πέθανε το 944) ήταν η πρώτη σύζυγος του Εδμόνδου Α΄ της Αγγλίας, γιοι της ήταν οι μετέπειτα βασιλείς Έντουι της Αγγλίας και Έντγκαρ Α΄ ο Ειρηνικός.[4] Η Έλφγκιφου και η μητέρα της Γουίνφλιντ σχετίζονται με την βασιλική μονή του Σάφτεσμπουρι στο Ντόρσετ που ίδρυσε ο Αλφρέδος ο Μέγας, εκεί τάφηκε και αγιοποιήθηκε.[5] Η εορτή της σύμφωνα με μία παράδοση που προέρχεται από το Ουίντσεστερ πριν την Νορμανδική κατάκτηση χρονολογείται στις 18 Μαίου.[6][7]

Ιστορικές πληροφορίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μητέρα της σχετίζεται με το "Αβαείο του Σάφτεσμπουρι", ο Έντγκαρ Α΄ επικυρώνει με διάταγμα μια δωρεά της γιαγιάς του στο Σάφτεσμπουρι.[8] Το διάταγμα χρονολογείται το 942 και διατηρείται στο χαρτοφυλάκιο του Αβαείου, καταγράφει ότι δέχτηκε από τον Εδμόνδο μερικές εκτάσεις στο Ντόρσετ τερματίζοντας την κατοχή της κοινότητας.[9] Δεν είναι γνωστά τα ονόματα του πατέρα της και των αδελφών της, η ταυτότητα της Έλφγκιφου προσδιορίζεται μονάχα από το ασυνήθιστο όνομα της μητέρας της. Ο ιστορικός Φίνμπεργκ υποθέτει ότι η Γουίνφλιντ σχετίζεται με μία διαθήκη που έγραψε στα μέσα του 10ου αιώνα μετά τον θάνατο της κόρης της Έλφγκιφου. Η Γουίνφλιντ κατείχε μεγάλες εκτάσεις στο Ουέσσεξ και συνδέεται με τις μονές του Γουίλτον και του Σάφτεσμπουρι, έχουν προταθεί διάφορα ονόματα για τα αδέλφια και την γιαγιά της Έλφγκιφου.[10] Οι ιστορικοί βρίσκονται σε διαφωνία σχετικά με τις προτάσεις του Φίνμπεργκ, ο Σιμόν Κέινς και η Όουεν-Κρόκερ γράφουν ότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Γουίνφλιντ συνδέεται με την οικογένεια της Έλφγκιφου όπως γράφει ο Φίνμπεργκ.[11] Ο Άντριου Ουάρχαμ έχει λιγότερες αμφιβολίες τονίζοντας ότι μπορεί να υπάρχουν κάποια δείγματα συγγένειας.[12] Οι περισσότερες διαφωνίες σχετίζονται με τον αριθμό των ετών που έζησε η Γουίνφλιντ μετά την κόρη της.[13] Ο Ντέιβιντ Ντούμβιλ απορρίπτει την ημερομηνία θανάτου της Γουίνφλιντ (950) σαν "εξαιρετικά κερδοσκοπική" αναφέροντας ότι το 967 ήταν ακόμα ζωντανή.[12]

Γάμος με τον Εδμόνδο Α΄

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα υπολείμματα των Νορμανδικών κατασκευών που αντικατέστησαν το "αβαείο του Σάφτεσμπουρι"

Οι πηγές δεν καταγράφουν την ημερομηνία που ο Εδμόνδος Α΄ παντρεύτηκε την Έλφγκιφου, ο μεγαλύτερος γιος τους Έντουι έφτασε στην ενηλικίωση το 955, αυτό παραπέμπει την ημερομηνία του γάμου τους στο 940. Η Έλφγκιφου παρά το γεγονός ότι ήταν μητέρα δύο μελλοντικών βασιλέων δεν κατείχε σημαντική θέση στην Αγγλοσαξονική αυλή και δεν αναφέρεται σαν βασίλισσα. Ένα βασιλικό διάταγμα την περίοδο 942 - 946 την καταγράφει απλά σαν "σύντροφο του βασιλιά" αλλά αργότερα ο ιστορικός Έθελουερντ την αποκαλεί "βασίλισσα".[14] Τα περισσότερα από τα δικαιώματα της Έλφγκιφου σχετίζονται με το Σάφτεσμπουρι, σε ένα διάταγμα του εγγονού της Έθελρεντ του Ουέσσεξ (984) φαίνεται ότι το αβαείο αντάλλαξε με τον σύζυγο της μία μεγάλη έκταση στο Τίσμπερι του Γουιλσάιρ. Η Έλφγκιφου φαίνεται ότι πήρε την άδεια από τον σύζυγο της να το κληροδοτήσει στην μονή, δεν έγινε τελικά και ο γιος της Έντουι το επέστρεψε στην βασιλική οικογένεια.[15] Η Έλφγκιφου πέθανε πριν από τον σύζυγο της (944), ο Ουίλιαμ όφ Μαλμεσμπέρι έγραψε στις αρχές του 12ου αιώνα ότι υπέφερε για χρόνια από μια σπάνια ασθένεια χωρίς να δίνει λεπτομέρειες.[16][17] Το σώμα της μεταφέρθηκε και τάφηκε στην μονή.

Αγιοποίηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Έλφγκιφου αγιοποιήθηκε αμέσως μετά την ταφή της στο Σάφτεσμπουρι, ο Έθελουερντ αναφέρει πλήθος από θαύματα στον τάφο της που προκάλεσαν τον θαυμασμό του κόσμου.[16] Ο Λάντφρεντ του Γουίντσεστερ που έγραψε στην δεκαετία του 970 ανέφερε για έναν νεαρό τυφλό άντρα που πήγε στον τάφο της με ελπίδα να θεραπευτεί. Πολλοί άρρωστοι πήγαιναν στον τάφο της να θεραπευτούν επειδή "η αγιότητα της Αγίας Έλφγκιφου τους πρόσφερε τα φάρμακα που χρειαζόντουσαν με θεϊκή επέμβαση".[18] Παρά το γεγονός ότι ο Εδουάρδος ο Μάρτυρας τάφηκε στο Σάφτεσμπουρι η λατρεία της συνεχίστηκε με τουλάχιστον 8 ημερολόγια πριν την Νορμανδική κατάκτηση και 3 ή 4 λιτανείες από το Γουίντσεστερ.[19] Στο Αγγλοσαξονικό χρονικό στο "D" κείμενο που γράφτηκε στα μέσα του 11ου αιώνα η Έλφγκιφου αναφέρεται σαν Αγία, η λατρεία της πέρασε και στους απογόνους της.[20] Ο Λάντφρεντ τονίζει επίσης τις θεραπευτικές ικανότητες της ίδιας και του γιου της Έντγκαρ. Η εκταφή της ίδιας και του εγγονού της Εδουάρδου του Μάρτυρα στο Σάφτεσμπουρι έγινε σε μία μεγαλοπρεπή τελετή (979) υπό την επίβλεψη του κόμητος Έλφχιρ.[21] Ο Ουίλιαμ όφ Μαλμεσμπέρι γράφει ότι έδινε χάρη στα βαριά αδικήματα, βοηθούσε χρηματικά τους φτωχούς, είχε προφητικές ικανότητες και χαρίσματα θεραπείας.[22] Η φήμη της Έλφγκιφου ξεπέρασε αυτή που είχε η πρώτη ηγουμένη Έθελγκιφου, ηγουμένη του Σάφτεσμπουρι κόρη του Αλφρέδου του Μέγα, τόσο που ο Γουλιέλμος του Μαλμέσμπουρι γράφει στα βιβλία του αντίθετες πληροφορίες για την ίδρυση της μονής.[23] Στο βιβλίο "Γκέστα Ρέγκουμ" αναγνωρίζει την κόρη του Αλφρέδου σαν την πρώτη ηγουμένη όπως γράφει ο Άσσερ αλλά της δίνει το όνομα "Έλφγκιφου", στο "Γκέστα Ποντίφικουμ" την αναγνωρίζει ξεκάθαρα σαν σύζυγο του Εδμόνδου.[24][25]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Kindred Britain»
  2. ↑ p10243.htm#i102429. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. ↑ Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  4. ↑ https://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=3090
  5. ↑ Asser, Vita ?lfredi ch. 98
  6. ↑ Lantfred, Translatio et Miracula S. Swithuni: σσ. 328-9 Νο. 299
  7. ↑ http://www.orthodoxengland.org.uk/saintse.htm
  8. ↑ S 744 (AD 966)
  9. ↑ S 485 (AD 942); Yorke, Nunneries and the Anglo-Saxon royal houses. pp. 82-3. See further Kelly, Charters of Shaftesbury Abbey. σσ. 53-59
  10. ↑ S 1539; Finberg, The Early Charters of Wessex. p. 44. Whitelock, Anglo-Saxon wills, σ. 109
  11. ↑ Keynes, “Alfred the Great and Shaftesbury Abbey.” σσ. 43-5; Owen, “Wynfl?d's wardrobe.” σ. 197 note 1; Yorke, Nunneries and the Anglo-Saxon royal houses. σ. 100 Νο 136.
  12. ↑ 12,0 12,1 Dumville, “English square minuscule.” σ. 146 Σημείωση 75
  13. ↑ Wareham, “Transformation of kinship.” σσ. 382-3
  14. ↑ S 514 (AD 942 x 946); Campbell, A., 1973 The Charters of Rochester
  15. ↑ S 850 (AD 984)
  16. ↑ 16,0 16,1 ?thelweard, Chronicon, Βιβλίο IV, Κεφάλαιο 6
  17. ↑ S 357; Gesta pontificum Anglorum vol II, pp. 130-1 (Thomson's commentary); Yorke, Nunneries and the Anglo-Saxon royal houses, σ. 76
  18. ↑ Lantfred, Translatio et Miracula S. Swithuni, ch. 36
  19. ↑ Thacker.,“Dynastic monasteries.” σ. 259; On the resting places of English saints, ed. Liebermann, II Νο. 36
  20. ↑ Yorke, Nunneries and the Anglo-Saxon royal houses. σ. 83
  21. ↑ Yorke, Nunneries and the Anglo-Saxon royal houses. σ. 115
  22. ↑ Studies in the Early History of Shaftesbury Abbey. Dorset County Council, 1999
  23. ↑ Yorke, Nunneries and the Anglo-Saxon royal houses, σ. 77
  24. ↑ William of Malmesbury, Gesta regum, ch. 122
  25. ↑ William of Malmesbury, Gesta pontificum, Βιβλίο 2, ch. 86

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Anglo-Saxon Chronicle (MS D), ed. D. Dumville and S. Keynes, The Anglo-Saxon Chronicle. A Collaborative Edition. Vol. 6. Cambridge, 1983.
  • Æthelweard, Chronicon, ed. and tr. Alistair Campbell, The Chronicle of Æthelweard. London, 1961.
  • Lantfred of Winchester, Translatio et Miracula S. Swithuni, ed. and tr. M. Lapidge, The Cult of St Swithun. Winchester Studies 4. The Anglo-Saxon Minsters of Winchester 2. Oxford, 2003. 252-333.
  • On the resting places of English saints, ed. F. Liebermann, Die Heiligen Englands. Angelsächsisch und lateinisch. Hanover, 1889. II no. 36 (pp. 17–8).
  • William of Malmesbury, Gesta Pontificum Anglorum, ed. and tr. M. Winterbottom and R.M. Thomson, William of Malmesbury. Gesta Pontificum Anglorum The History of the English Bishops. OMT. 2 vols (vol 1: text and translation, vol. 2: commentary). Oxford: OUP, 2007.
  • William of Malmesbury, Gesta regum Anglorum, ed. and tr. R.A.B. Mynors, R. M. Thomson and M. Winterbottom, William of Malmesbury. Gesta Regum Anglorum. The History of the English Kings. OMT. 2 vols: vol 1. Oxford, 1998.
  • Dumville, David. “English Square Minuscule Script: the mid-century phases” Anglo-Saxon England; 23 (1994): 133–64.
  • Finberg, H. P. R. The Early Charters of Wessex. Leicester, 1964.
  • Owen, Gale R. “Wynflæd's wardrobe.” Anglo-Saxon England 8 (1979): 195–222.
  • Thacker, Alan. “Dynastic Monasteries and Family Cults. Edward the Elder's sainted kindred.” In Edward the Elder, 899-924, ed. N. J. Higham and David Hill. London: Routledge, 2001. 248–63.
  • Wareham, Andrew. "Transformation of Kinship and the Family in late Anglo-Saxon England." Early Medieval Europe; 10 (2001). 375–99.
  • Yorke, Barbara. Nunneries and the Anglo-Saxon Royal Houses. London, Continuum, 2003.
  • Foot, Sarah. Veiled Women. 2 vols: vol. 2 (Female Religious Communities in England, 871-1066). Aldershot, 2000.
  • Jackson, R. H. “The Tisbury landholdings granted to Shaftesbury monastery by the Saxon kings.” The Wiltshire Archaeological and Natural History Magazine 79 (1984): 164–77.
  • Kelly, S. E. Charters of Shaftesbury Abbey. (Anglo-Saxon Charters; 5.) London, 1996.
  • Keynes, Simon. “Alfred the Great and Shaftesbury Abbey.” In Studies in the Early History of Shaftesbury Abbey, ed. Laurence Keen. Dorchester: Dorset County Council, 1999. 17–72.
  • Murphy, E. “The Nunnery that Alfred Built at Shaftesbury.” Hatcher Review; 4 (1994): 40–53.