Έντιθ Φάρκας

Έντιθ Φάρκας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Farkas Edit Erzsébet (Ουγγρικά)
Γέννηση13  Οκτωβρίου 1921
Γκιούλα
Θάνατος3  Φεβρουαρίου 1993
Ουέλλινγκτον
Αιτία θανάτουκαρκίνος οστών
Χώρα πολιτογράφησηςΝέα Ζηλανδία
Ουγγαρία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΟυγγρικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΟυγγρικά
Αγγλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Βικτόρια του Ουέλλινγκτον (έως 1952)
Pázmány Péter Catholic University (1939–1944)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμετεωρολόγος
ερευνητής
Οικογένεια
ΓονείςIstván Farkas
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςHenry Hill Award (1986)
δεδομένα

Η Έντιθ Ελίζαμπεθ Φάρκας (13 Οκτωβρίου 1921 – 3 Φεβρουαρίου 1993) ήταν εξερευνήτρια στην Ανταρκτική[1], ιδιαίτερα γνωστή ως η πρώτη γυναίκα Ουγγρικής εθνικότητας και το πρώτο μέλος της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Νέας Ζηλάνδιας που πάτησε το πόδι της στην Ανταρκτική, το 1975. Επιπλέον, για τα επόμενα 30 χρόνια διεξήγαγε τις κορυφαίες διεθνώς έρευνες παρακολούθησης του όζοντος[1].

Νεότητα και Εκπαίδευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Έντιθ Φάρκας (Ουγγρικά: Έντιτ Γκούλαν Φάρκας) γεννήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1921 στο Σεντγκότχαρτ της Ουγγαρίας. Παρακολούθησε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο Σεντγκότχαρτ, στο Γκιούρ και στη Βουδαπέστη. Το 1939, η Φάρκας εισήχθη στο πανεπιστήμιο, από όπου αποφοίτησε το 1944[2], με πτυχίο φυσικομαθηματικού, από το Καθολικό Πανεπιστήμιο Παζμανύ Πήτερ της Βουδαπέστης. Ως πρόσφυγας[1][3] κατέφυγε το 1949 στη μακρινή Νέα Ζηλανδία, όπου ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της στη Φυσική το 1952 στο Βικτωριανό Πανεπιστήμιο στο Ουέλλινγκτον[2].

Καριέρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Φάρκας ήταν μετεωρολόγος και ερευνήτρια του όζοντος[4]. Ξεκίνησε την εργασία της ως μετεωρολόγος στον ερευνητικό τομέα της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Νέας Ζηλανδίας το 1951, όπου συνέχισε το έργο της για 35 σχεδόν χρόνια[4][5].

Η Φάρκας επέβλεπε τα επίπεδα του όζοντος από τη δεκαετία του 1950 ως και τη συνταξιοδότησή της το 1986, όντας κορυφαία διεθνώς ερευνήτρια επί του θέματος. Τη δεκαετία του 1960 η εργασία της εστιάστηκε στη μελέτη του ατμοσφαιρικού όζοντος και της μέτρησης του συνολικού όζοντος, με τη χρήση του φασματοφωτόμετρου όζοντος του Ντόμπσον[3][4]. Έγινε μέλος μιας μικρής διεθνούς ομάδας επιστημόνων που αφοσιώθηκαν στη μελέτη του ατμοσφαιρικού όζοντος, του οποίου το επιστημονικό ενδιαφέρον εκείνη την εποχή περιοριζόταν απλά ως βοηθητικού στοιχείου για μελέτες κυκλοφορίας της ατμόσφαιρας[6]. Η συνεισφορά της στην ανακάλυψη της «Τρύπας του όζοντος» ήταν ουσιαστική, συμβάλλοντας έτσι για πάντα στην αλλαγή της οικολογικής συμπεριφοράς του κοινού σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Το ενδιαφέρον της για τις μετρήσεις του ατμοσφαιρικού όζοντος είχε ως φυσικό αποτέλεσμα την εφαρμογή της επιστημονικής της εξειδίκευσης στις μελέτες και μετρήσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ατμοσφαιρικής θολότητας.

Το βιβλίο «The Farkas Files» («Οι φάκελοι Φάρκας»), βασίζεται στα δύο ημερολόγια που έγγραψε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου[4].

Θάνατος και Κληρονομιά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Φάρκας ήταν η πρώτη γυναίκα που έλαβε το βραβείο Χένρυ Χιλλ της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Νέας Ζηλανδίας το 1986 μετά τη συνταξιοδότησή της[1][7]. Το 1988 έλαβε ειδική αναγνώριση για την τριακονταετή συνεισφορά της στη μελέτη του όζοντος, στο συνέδριο όζοντος της Γερμανίας εκείνης της τετραετίας[1]. Η Έντιθ δώρισε ορισμένα προσωπικά της αντικείμενα, σχετικά με τις μελέτες και την καριέρα της στο Μουσείο, συμπεριλαμβανομένων πετρωμάτων από την Ανταρκτική, φωτογραφιών, εκδόσεων και του πρωτοτύπου της νουβέλας της κατά την παραμονή της στην παγωμένη ήπειρο. Απεβίωσε στις 3 Φεβρουαρίου του 1993[7], στο Ουέλλινγκτον, μετά από πολυετή αντιμετώπιση καρκίνου των οστών[2].

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Girls to train as weather observers». IWonder Weather NZ's weather history. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2017. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «In Memoriam: Farkas Edit—Antarktika Kutatója (1921-1993)». Hungarian Cultural Heritage Portal. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2017. 
  3. ↑ 3,0 3,1 McGlone, Matt; Clarkson, Tom; Fitzharris, Brian Blair (1990). Unsettled-outlook: New Zealand and the greenhouse effect. Ουέλλιγκτον, Νέα Ζηλανδία: GP Books. σελ. 61. ISBN 978-0-477-01465-6. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Kemeny, Andrew (2014). The Farkas Files. ΗΠΑ: Bookemon. 
  5. ↑ Taylor, Rowan; Smith, Ian (1997). The State of New Zealand's Environment. Νέα Ζηλανδία: New Zealand Government - Ministry for the Environment. ISBN 978-0-478-09000-0. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  6. ↑ Bojkov, Rumen D. (Μάιος 2010). «The International Ozone Commission (IO 3 C) Its history and activities related to atmospheric ozone» (PDF). Ακαδημία Αθηνών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2017. 
  7. ↑ 7,0 7,1 «Edith Elisabeth Farkas 1921-1993». Földrajzi Múzeumi Tanulmányok. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2017.