Έντμουντ Χλάβκα

Έντμουντ Χλάβκα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση5 Νοεμβρίου 1916
Bruck an der Mur[1]
Θάνατος19 Φεβρουαρίου 2009
Βιέννη[2]
Τόπος ταφήςNeustifter Friedhof (48°14′52″ s. š., 16°17′41″ v. d.)[3][4]
ΚατοικίαΑυστρία
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστρία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[5][6]
Αγγλικά[6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βιέννης (1934–1938)[2]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός
διδάσκων πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΙνστιτούτο Προηγμένων Σπουδών του Πρίνστον (1959)[7]
Πανεπιστήμιο της Βιέννης (1938–1981)[2]
Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Βιένης (1981–1987)[8][2]
Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας (1967)[9]
Αξιοσημείωτο έργοd:Q17326697
Minkowski–Hlawka theorem
Zur Geometrie der Zahlen
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςμετάλλιο Βίλχελμ Έξνερ (1982)[10]
βραβείο Έρβιν Σρέντινγκερ (1978)[2]
Dannie Heineman Prize (1963)
επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Βιέννης[11]
Prize of the City of Vienna for the Humanities (1969)
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Γκρατς[2]
Αυστριακή διάκριση για την επιστήμη και τη τέχνη (1963)
Τιμητικό Παράσημο για τις υπηρεσίες στην Δημοκρατία της Αυστρίας (2007)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Έντμουντ Χλάβκα (γερμανικά: Edmund Hlawka‎‎· Μπρουκ αν ντερ Μουρ, 5 Νοεμβρίου 1916 - Βιέννη, 19 Φεβρουαρίου 2009)[12][13] ήταν Αυστριακός μαθηματικός.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χλάβκα γεννήθηκε στην πόλη Μπρουκ αν ντερ Μουρ, στη Στυρία της Αυστρίας, στις 5 Νοεμβρίου 1916. Σπούδασε από το 1934 έως το 1938 στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης με τους Χανς Τίρινγκ, Βίλχελμ Βίρτινγκερ, Φίλιπ Φούρτβανγκλερ, Κουρτ Γκέντελ και Νικόλαους Χόφραιτερ. Το 1938 απέκτησε το διδακτορικό του στη φιλοσοφία υπό την επίβλεψη του Χόφραιτερ με θέμα Über die Approximationen von zwei komplexen inhomogene Linearformen (Σχετικά με τις προσεγγίσεις δύο σύνθετων ανομοιογενών γραμμικών μορφών). Έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα με την απόδειξη του θεωρήματος Μινκόφσκι-Χλάουκα. Το 1944 παντρεύτηκε τη Ροζε Ράιτερ. Το 1948 διορίστηκε καθηγητής στο Ινστιτούτο Μαθηματικών του Πανεπιστημίου της Βιέννης.[13] Το 1959 εξελέγη μέλος της Γερμανικής Ακαδημίας Επιστημών Λεοπολντίνα και το 1964 του απονεμήθηκε το Αυστριακό Μετάλλιο Επιστήμης και Τέχνης. Το 1981 εντάχθηκε στο Ινστιτούτο Μαθηματικής Ανάλυσης και Αναλογιστικών Τεχνικών του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Βιέννης, όπου παρέμεινε μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 1987. Είναι θαμμένος στο νεκροταφείο Νειάστιφτερ στη Βιέννη (ομάδα 20, σειρά 5, τάφος αριθ. 3).

Εργασίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι τομείς δραστηριότητάς του περιλαμβάνουν τη γεωμετρία αριθμών, τη διακριτή γεωμετρία και τη θεωρία κατανομής.

Ο Έντμουντ Χλάβκα θεωρείται ο πιο επιδραστικός αυστριακός μαθηματικός του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Χάρη στην πολυετή διδασκαλία του, είναι γνωστός σε πολλούς καθηγητές μαθηματικών και μαθηματικούς, ερευνητές και τεχνικούς στην Αυστρία. Επέβλεψε τις διατριβές περισσότερων από 40 διδακτορικών φοιτητών, συμπεριλαμβανομένων των Αυστριακών επιστημόνων πληροφορικής Χέρμαν Μάουρερ, Άντολφ Άνταμ και Βάλτερ Κνόντελ, καθώς και των Αυστριακών μαθηματικών Γιόχαν Τσίγκλερ, Βίλιμπαλντ Ντόρφλερ, Χέρμπερτ Φλάισνερ, Χάραλντ Νίντερραϊτερ, Βάλτερ Φίλιπ, Βόλφγκανγκ Μ. Σμιτ, Φριτς Σβάιγκερ και Ρούντολφ Τάσνερ[14].

Το έργο Selecta (1990), που δημοσιεύτηκε λίγο μετά τη συνταξιοδότησή του, έχει την ακόλουθη περιγραφή:[15][16]

Ο Έντμουντ Χλάβκα είναι ένας κορυφαίος θεωρητικός αριθμών, του οποίου το έργο είχε διαρκή επιρροή στη σύγχρονη θεωρία αριθμών και σε άλλους κλάδους των μαθηματικών. Συνέβαλε στη διοφαντική προσέγγιση, τη γεωμετρία των αριθμών, τις ομοιόμορφες κατανομές, την αναλυτική θεωρία αριθμών, τη διακριτή γεωμετρία, την κυρτότητα, την αριθμητική ολοκλήρωση, τις ανισώσεις, τις διαφορικές εξισώσεις και τη δυναμική των αερίων. Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα αποτελέσματά του στη γεωμετρία των αριθμών (ιδίως το θεώρημα Μινκόφσκι-Χλάβκα) και στην ομοιόμορφη κατανομή. Αυτός ο τόμος "Selecta" περιέχει τα σημαντικότερα άρθρα του, πολλά από τα οποία δεν ήταν εύκολα προσβάσιμα. Θα αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για τους ερευνητές και τους μεταπτυχιακούς φοιτητές που εργάζονται στους τομείς που καλύπτει. Ο Έντμουντ Χλάβκα συνέβαλε με μια γενική εισαγωγή.

Τιμές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένας σπάνιος φόρος τιμής του αποδόθηκε με την ονομασία αστεροειδούς με το όνομά του: η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (IAU) ονόμασε τον μικρό πλανήτη (10763) Χλάβκα προς τιμήν του[17].

Του απονεμήθηκε το Αυστριακό Μετάλλιο Επιστήμης και Τέχνης το 1963[18], στη συνέχεια το Χρυσό Μετάλλιο του Τάγματος Αξίας της Δημοκρατίας της Αυστρίας το 1987, πριν λάβει το Μεγάλο Αστέρι του Τάγματος Αξίας. Το 1963 του απονεμήθηκε το βραβείο Χάινεμαν. Το 1969, του απονεμήθηκε το βραβείο της Βιέννης για τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Το 1978 του απονεμήθηκε το βραβείο Έρβιν Σρέντινγκερ από την Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών και το 1982 το μετάλλιο Βίλχελμ Έξνερ. Το 1989 του απονεμήθηκε το μετάλλιο φον Πρέχτλ.

Ήταν προσκεκλημένος ομιλητής στο Διεθνές Συνέδριο Μαθηματικών στο Άμστερνταμ το 1954.

Του απονεμήθηκε τιμητικός διδακτορικός τίτλος από το Πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ το 1981.

Βιβλία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Με τους Κρίστα Μπίντερ, Πέτερ Σμιτ, Βασικές έννοιες των μαθηματικών, Πράγκ εκδοτικός οίκος, Βιέννη, 1979 (ISBN 3-85385-038-3).
  • Θεωρία της ισοκατανομής, Βιβλιογραφικό Ινστιτούτο, 1979 (ISBN 3-411-01565-9).
  • Σελἐκτικα, εκδόθηκε από τους Πέτερ Μ. Γκρούμπερ και Βόλφγκανγκ Μ. Σμιντ, Springer, Βερολίνο, 1990 (ISBN 3-540-50623-3).
  • Με τον Γιοχάνες Σόιζενγκεϊερ, Θεωρία αριθμών. Εισαγωγή. Μαντς-Βέρλαγκ (Manz-Verlag), Βιέννη, 1979.
  • Τα μαθηματικά δεν είναι δωρεάν, συνέντευξη με τους Χλάβκα, DMV Επικοινωνίες 1999, no 2, p.42.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 MacTutor History of Mathematics archive.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) Find A Grave.
  4. ↑ 4,0 4,1 www.viennatouristguide.at/Friedhoefe/Neustift/pers_neustift/hlawka.htm.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb122996323. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. ↑ 6,0 6,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub2015874450. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  7. ↑ www.ias.edu/scholars/edmund-hlawka.
  8. ↑ Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  9. ↑ fulbrightscholars.org/grantee/edmund-hlawka.
  10. ↑ www.wilhelmexner.org/en/medalists/.
  11. ↑ geschichte.univie.ac.at/en/persons/edmund-hlawka-univ-prof-dr-drhc-mult.
  12. ↑ «Archiv der Online-Zeitung der Universität Wien». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2023. CS1 maint: Unfit url (link)
  13. ↑ 13,0 13,1 «Edmund Hlawka - Biography». Maths History (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2023. 
  14. ↑ «Edmund Hlawka - The Mathematics Genealogy Project». www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2023. 
  15. ↑ Jüngel, Ansgar· Manasevich, Raul (14 Ιουνίου 2004). Nonlinear Differential Equation Models. Springer Science & Business Media. ISBN 978-3-211-20995-0. 
  16. ↑ P Gruber and W M Schmidt (eds.), Edmund Hlawka, Selecta (Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg, 1990
  17. ↑ «Discovery Circumstances: Numbered Minor Planets (10001)-(15000)». www.minorplanetcenter.net. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2023. 
  18. ↑ «la Liste de toutes les médailles décernées par le Président pour services rendus à la République d'Autriche à partir de 1952» (PDF).