Όπως αγαπάτε
 | |
| Συγγραφέας | Ουίλλιαμ Σαίξπηρ |
|---|---|
| Τίτλος | As You Like It |
| Γλώσσα | Αγγλικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1599 |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1623 |
| Μορφή | θεατρικό έργο |
| Χαρακτήρες | Rosalind, Touchstone, Jaques, Orlando και Celia |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Όπως αγαπάτε (αγγλικός τίτλος: As You Like It) είναι κωμωδία του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ που πιστεύεται ότι γράφτηκε το 1599 και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1623. Η πρώτη παράσταση του έργου είναι αβέβαιη, πιθανόν το 1603. Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί και με τον τίτλο Όπως σας αρέσει.[1]
Η υπόθεση αναφέρεται στην ηρωίδα Ροζαλίντα που δραπετεύει από το παλάτι του θείου της συνοδευόμενη από την ξαδέρφη της Σίλια για να βρει ασφάλεια και τελικά τον έρωτα στο δάσος του Άρντεν. Ο Σαίξπηρ εμπνεύστηκε από τη Ροζαλίντα (1590), βουκολικό μυθιστόρημα του Τόμας Λοτζ.
Στο έργο ακούγεται ο μονόλογος του Τζακ, που αρχίζει με το «Όλος ο κόσμος είναι μια σκηνή».[2]
Από το όνομα της ηρωίδας ονομάστηκε ο δορυφόρος Ροζαλίντα.
Κριτική υποδοχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αν και το έργο είναι σταθερά μια από τις πιο συχνά παιζόμενες κωμωδίες του Σαίξπηρ, οι μελετητές και κριτικοί είναι διχασμένοι: ορισμένοι το θεωρούν δευτερεύον σε σύγκριση με άλλα έργα του Σαίξπηρ, άλλοι το εκτιμούν πολύ. Είναι έργο αγαπημένο στο κοινό και συχνά έχει διασκευαστεί για το ραδιόφωνο, τον κινηματογράφο και το μιούζικαλ. Διάσημες ηθοποιοί έχουν παίξει τον ρόλο της Ροζαλίντα, στη σκηνή και στην οθόνη, όπως η Κάθριν Χέπμπορν, η Βανέσα Ρέντγκρεϊβ, η Τζούλιετ Στίβενσον, η Ρεμπέκα Χολ, η Έλεν Μίρεν. Στην Ελλάδα το έργο έχει ανεβεί επανειλημμένα τόσο από το Εθνικό Θέατρο[3] όσο και άλλους θιάσους.[4]
Υπόθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]_Royal_Scottish_Academy_of_Art_%26_Architecture.jpg)
Το έργο αρχίζει σε ένα δουκάτο στη Γαλλία, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της δράσης διαδραματίζεται στο δάσος του Άρντεν, το οποίο θα μπορούσε να αντιστοιχεί στις Αρδέννες, δάσος που καλύπτει μια περιοχή στο νοτιοανατολικό Βέλγιο, το δυτικό Λουξεμβούργο και τη βορειοανατολική Γαλλία, αλλά το όνομα θυμίζει επίσης το Άρντεν, μια κάποτε δασώδη περιοχή στο Ουόρικσαϊρ, κοντά στο Στράτφορντ, γενέτειρα του Σαίξπηρ, το επώνυμο της μητέρας του ήταν Άρντεν.[5]
Ο Φρειδερίκος σφετερίστηκε το δουκάτο και εξόρισε τον μεγαλύτερο αδελφό του, τον τιτλούχο δούκα. Η Ροζαλίντα, η κόρη του δούκα, επετράπη να παραμείνει στο παλάτι επειδή είναι η πιο στενή φίλη και ξαδέρφη της Σίλιας, κόρης του Φρειδερίκου.[6]
Ο Ορλάντο, ένας νεαρός αριστοκράτης ερωτευμένος με τη Ροζαλίντα, αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι του μετά από διένεξη με τον μεγαλύτερο αδερφό του, Όλιβερ. Συγχρόνως, ο Φρειδερίκος αποφασίζει να διώξει τη Ροζαλίντα από το παλάτι. Η Σίλια και η Ροζαλίντα δραπετεύουν μαζί συνοδευόμενες από τον γελωτοποιό Τάτσστοουν, η Ροζαλίντα μεταμφιέζεται σε νεαρό άνδρα με το όνομα Γανυμήδης (στην ελληνική μυθολογία, οινοχόος του Δία) και η Σίλια μεταμφιέζεται σε φτωχή κυρία με το όνομα Αλιένα (στα λατινικά: ξένη).
Οι δύο ξαδέρφες φτάνουν στο δάσος του Άρντεν όπου ο δούκας ζει εξόριστος με λίγους υποστηρικτές του, όπως ο Τζακ ο Μελαγχολικός, μια έντονη αντίθεση με τους άλλους χαρακτήρες του έργου, παρατηρεί και αμφισβητεί συνεχώς τις δυσκολίες της ζωής στη χώρα. Συναντούν τον Κόριν, έναν φτωχό ενοικιαστή, και αγοράζουν το σπίτι του κυρίου του.
Εν τω μεταξύ, ο Ορλάντο και ο υπηρέτης του Άνταμ (ένας ρόλος που πιθανολογείται ότι έπαιξε ο ίδιος ο Σαίξπηρ) εντοπίζουν τον δούκα και τους άνδρες του και εγκαθίστανται μαζί τους. Ο Ορλάντο αρχίζει να χαράζει ερωτικά ποιήματα στα δέντρα για τη Ροζαλίντα και υποφέρει από έρωτα. Η Ροζαλίντα, επίσης ερωτευμένη με τον Ορλάντο, τον συναντά ως Γανυμήδης και προσποιείται ότι τον συμβουλεύει. Του υπόσχεται (ενώ εξακολουθεί να φοράει ανδρικά ρούχα κάτω από τα οποία κρύβει την πραγματική της ταυτότητα) ότι θα τον βοηθήσει να θεραπεύσει τον έρωτά του για τη Ροζαλίντα, αλλά για να το κάνει θα πρέπει να έρχεται και να τον συναντά κάθε μέρα και να τον αποκαλεί Ροζαλίντα. Ο Ορλάντο δέχεται. Στη συνέχεια παίζει ένα διπλό παιχνίδι: για να δοκιμάσει τον έρωτα του αγαπημένου της.[7]
Παράπλευρες ερωτικές ιστορίες εξελίσσονται: Η βοσκοπούλα Φοίβη, με την οποία ο Σίλβιος είναι ερωτευμένος, ερωτεύεται τον Γανυμήδη (που στην πραγματικότητα είναι η Ροζαλίντα), αν και «αυτός» δείχνει συνεχώς ότι δεν ενδιαφέρεται. Ο γελωτοποιός Τάτσστοουν, στο μεταξύ, ερωτεύεται τη βοσκοπούλα Όντρεϊ και προσπαθεί να την αποπλανήσει αλλά τελικά αναγκάζεται να της υποσχεθεί γάμο για να συνεχίσει το ειδύλλιό του. Ο Γουίλιαμ, ένας άλλος βοσκός, επιχειρεί επίσης να παντρευτεί την Όντρεϊ, αλλά τον εμποδίζει ο Τάτσστοουν, ο οποίος απειλεί να τον σκοτώσει «με εκατόν πενήντα τρόπους».
Τέλος, ο Σίλβιος, η Φοίβη, ο Γανυμήδης και ο Ορλάντο συγκεντρώνονται σε μια διαμάχη μεταξύ τους για το ποιος θα πάρει ποιον. Ο Γανυμήδης ισχυρίζεται ότι θα λύσει το πρόβλημα αν ο Ορλάντο υποσχεθεί να παντρευτεί τη Ροζαλίντα και αν η Φοίβη, σε περίπτωση που δεν μπορέσει να παντρευτεί τον Γανυμήδη, υποσχεθεί να παντρευτεί τον Σίλβιο.
Ο Ορλάντο συναντά τον Όλιβερ στο δάσος και τον σώζει από ένα λιοντάρι, με αποτέλεσμα ο Όλιβερ να μετανιώσει που κακομεταχειρίστηκε τον αδελφό του. Ο Όλιβερ γνωρίζει την Αλιένα (η μεταμφιεσμένη Σίλια) και την ερωτεύεται. Η αποκάλυψη της αληθινής ταυτότητας των κοριτσιών καταλήγει σε ευτυχισμένο τέλος: Ο Ορλάντο και η Ροζαλίντα, ο Όλιβερ και η Σίλια, ο Σίλβιος και η Φοίβη, και ο Τάτσστοουν και η Όντρεϊ παντρεύονται στην τελευταία σκηνή, μετά την οποία ανακαλύπτουν ότι ο Φρειδερίκος έχει επίσης μετανιώσει για τα λάθη του, αποφασίζοντας να επαναφέρει τον νόμιμο αδερφό του στο δουκάτο και να υιοθετήσει ευλαβική ζωή. Ο Τζακ, πάντα μελαγχολικός, αρνείται την πρόσκλησή τους να επιστρέψει στο παλάτι, προτιμώντας να μείνει στο δάσος.[8]
Τέλος, η Ροζαλίντα εκφωνεί τον επίλογο, όπου επαινεί το έργο στους άνδρες και στις γυναίκες του κοινού.
Μεταφράσεις στα ελληνικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ὃπως σᾶς ἀρέσει: μετάφραση: Μανώλης Σκουλούδης, εκδόσεις Πυρσός, Αθήνα 1940
- Όπως αγαπάτε, μετάφραση: Βασίλης Ρώτας, εκδόσεις: 1977 και στις εκδόσεις Επικαιρότητα, 1997[9]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «As You Like It | Summary, Characters, & Facts | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). 4 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2024.
- ↑ Στην δεύτερη πράξη, έβδομη σκηνή.
- ↑ «Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου - Οπτικοακουστικό υλικό». www.nt-archive.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Όπως σας αρέσει». www.ntng.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2024.
- ↑ . «shakespeare.folger.edu/shakespeares-works/as-you-like-it/».
- ↑ «As You Like It». Shakespeare Birthplace Trust. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2024.
- ↑ . «sparknotes.com/shakespeare/asyoulikeit/summary/».
- ↑ «As You Like It: Entire Play». shakespeare.mit.edu. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2024.
- ↑ ΟΠΩΣ ΑΓΑΠΑΤΕ.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα As You Like It στο Wikimedia Commons