Η Αγία Νάπα είναι δήμος της επαρχίας Αμμοχώστου στην Κύπρο. Επίσης είναι έδρα του ομώνυμου δήμου Αγίας Νάπας της, που αποτελείται από τα δημοτικά διαμερίσματα Αγία Νάπα, Αυγόρου, Άχνα, Λιοπέτρι και Σωτήρα.[13]
Η Αγία Νάπα στα δυτικά συνορεύει με τη Σωτήρα και στα βόρεια και βορειοανατολικά με τον Δήμο Παραλιμνίου - Δερύνειας. Το νότιο και ανατολικό μέρος της διοικητικής της έκτασης είναι παραθαλάσσιο.
Αγία Νάπα σημαίνει Άγιο Δάσος. Η περιοχή πήρε το όνομα της από την εικόνα της Παναγίας της Νάπης, δηλαδή της Αγίας του Δάσους. Για συντομία ονομάστηκε Αγία Νάπα. Η ονομασία αυτή δόθηκε στην περιοχή πριν το 1366, ενώ το Μοναστήρι της Αγίας Νάπας είναι κτίσμα του 15ου αιώνα.[14]
Σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα, στην περιοχή της Αγίας Νάπας υπήρξε ανθρώπινη παρουσία την περίοδο 8500-10500 π.Χ.. Για κάποιους αιώνες μετέπειτα η περιοχή δεν ήταν κατοικημένη.[15] Τη ρωμαϊκή εποχή υπήρχαν διάφοροι οικισμοί στην περιοχή με σημαντικότερο τον οικισμό Θρόνο. Ο οικισμός αυτός όπως και οι μεταγενέστεροι του εγκαταλείφθηκαν την περίοδο των αραβικών επιδρομών (7ος αιώνας). Από τον 7ο αιώνα έως τον 14ο, η περιοχή ήταν ακατοίκητη. Τον 14ο αιώνα, οι Λουζινιανοί κατασκεύασαν το μοναστήρι της Αγίας Νάπας και ανακατασκεύασαν το υδραγωγείο. Η παρουσία του μοναστηριού οδήγησε στην εγκατάσταση κατοίκων στη γύρω περιοχή, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα χωριό γύρω από αυτό.[14]
Ο Μικρασιάτης λογοτέχνης και διπλωμάτης Γιώργος Σεφέρης, κατά τη διπλωματική του θητεία στην Κύπρο, γνώρισε την Αγία Νάπα, επισκεπτόμενός αυτή για πρώτη φορά στις 13 Νοεμβρίου 1953. Έγραψε δύο ποιήματα αφιερωμένα στην Αγία Νάπα καθώς την εκτίμησε ως ένα από τα πιο αγαπημένα του μέρη, διότι του θύμιζε την πατρίδα του στη Μικρά Ασία, τη Σκάλα Βουρλών της Σμύρνης.[16]
Στα τέλη του 20ού αιώνα η Αγία Νάπα αναπτύχθηκε τουριστικά. Το 1991 η κοινότητα μετεξελίχθηκε σε δήμο.[17] Το 2017, λόγω του γεγονότος ότι το αστικό κέντρο της επαρχίας Αμμοχώστου, ο Δήμος Αμμοχώστου, δεν ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία, λόγω της τουρκικής εισβολής του 1974, το κέντρο της Αγίας Νάπας και του Παραλιμνίου έχουν χαρακτηριστεί ως προσωρινό αστικό κέντρο της Επαρχίας Αμμοχώστου.[18] Στις 3 Μαρτίου 2022 ψηφίστηκε από την ολομέλεια της Βουλής η δημιουργία του Δήμου Αγίας Νάπας, με έδρα την Αγία Νάπα, ο οποίος αποτελείται από τους δήμους Αγίας Νάπας και Σωτήρας, καθώς και τις κοινότητες Αυγόρου, Άχνας και Λιοπετρίου, που μετονομάζονται στα αντίστοιχα ομώνυμα δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Αγίας Νάπας.
[19]
Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός της Αγίας Νάπας γνώρισε μεγάλες αυξήσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Σε αυτό συνέβαλε η ραγδαία τουριστική ανάπτυξη της περιοχής από τη δεκαετία του 1990 και μετέπειτα.
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό της Αγίας Νάπας όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.
Δήμος Ιωαννιτών (Ελλάδα, από 1997):[17][39] Αρχικά ο δήμος ήταν αδελφοποιημένος με τον Δήμο Ιωαννιτών (πρόγραμμα Καποδίστριας). Μετά την ενοποίηση του Δήμου Ιωαννιτών με άλλους δήμους και τη δημιουργία του νέου Δήμου Ιωαννιτών το 2011, η αδελφοποίηση ισχύει με αυτό τον δήμο.
Δήμος Ρεθύμνης (Ελλάδα):[17] Αρχικά ο δήμος ήταν αδελφοποιημένος με τον Δήμο Ρεθύμνης (πρόγραμμα Καποδίστριας). Μετά την ενοποίηση του Δήμου Ρεθύμνης με άλλους δήμους και τη δημιουργία του νέου Δήμου Ρεθύμνης το 2011, η αδελφοποίηση ισχύει με αυτό τον δήμο.