Αγία Σαλώμη | |
---|---|
![]() | |
Γέννηση | 1ος αιώνας |
Κοίμηση | 1ος αιώνας |
Εορτασμός | 24 Απριλίου[1][2] και 3 Αυγούστου[3] |
δεδομένα ( ) |
H Σαλώμη, κατά τις Γραφές, ήταν ακόλουθος του Ιησού που εμφανίζεται σύντομα στα κανονικά ευαγγέλια και σε αποκρυφικά κείμενα. Αναφέρεται από τον Μάρκο ως παρούσα στη σταύρωση και ως μία από τις γυναίκες που βρήκαν τον τάφο του Ιησού άδειο. Η ερμηνεία την ταυτίζει περαιτέρω με άλλες γυναίκες που αναφέρονται αλλά δεν ονομάζονται στα κανονικά ευαγγέλια. Συγκεκριμένα συχνά αναφέρεται ως σύζυγος του Ζεβεδαίου, μητέρα του Ιακώβου και του Ιωάννη (λόγιοι λένε ότι οι Γραφές αναφέρονται είτε στον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή, είτε στον Ιωάννη τον Πρεσβύτερο), δύο από τους Δώδεκα Αποστόλους.[4] Σύμφωνα με τη μεσαιωνική παράδοση η Σαλώμη ήταν μία από τις τρεις Μαρίες, κόρες της Αγίας Άννας, και επομένως αδελφή (ή ετεροθαλή αδερφή) της Μαρίας, μητέρας του Ιησού.[5]
Το όνομα "Σαλώμη" μπορεί να είναι η εξελληνισμένη μορφή ενός εβραϊκού ονόματος που προέρχεται από τη λέξη שָׁלוֹם (σαλώμ), που σημαίνει "ειρήνη".[6]
Το όνομα ήταν κοινό εκείνη την εποχή. Εκτός από τη διάσημη «κόρη της Ηρωδιάδας», και η αδελφή και η κόρη του Μεγάλου Ηρώδη ονομάστηκαν Σαλώμη, καθώς και η βασίλισσα Σαλώμη Αλεξάνδρα (67 μ.Χ.), η τελευταία ανεξάρτητη ηγεμόνας της Ιουδαίας.
Στο Κατά Μάρκον 15:40-41, η Σαλώμη αναφέρεται ως μία από τις γυναίκες που ήταν παρούσες στη Σταύρωση και υπηρέτησε τον Ιησού όταν ήταν στη Γαλιλαία μεταξύ των άλλων γυναικών, Μαρίας Μαγδαληνής, και Μαρίας της μητέρας του Ιακώβου του Μικρού και του Ιωσή.[7] Το παράλληλο απόσπασμα του Ματθαίου 27:56 αναφέρει: «Ανάμεσά τους ήταν η Μαρία Μαγδαληνή, και η Μαρία η μητέρα του Ιακώνου και του Ιωσή, και η μητέρα των παιδιών του Ζεβεδαίου».[8] Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (1913) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Σαλώμη του Μάρκου 15:40 είναι πιθανώς το ίδιο πρόσωπο με τη μητέρα των γιων του Ζεβεδαίου που αναφέρεται στο Κατά Ματθαίον. Αναφέρεται επίσης στο Κατά Ματθαίον 20:20, στο οποίο η Σαλώμη ζητά από τον Ιησού να αφήσει τους γιους της να καθίσουν μαζί του στον Παράδεισο.[9]
Στο Ευαγγέλιο του Μάρκου, η Σαλώμη είναι μεταξύ των γυναικών που πήγαν στον τάφο του Ιησού για να χρίσουν το σώμα του με μύρο.[10] Ανακάλυψαν ότι η πέτρα είχε πεταχτεί και ένας νεαρός με λευκά έπειτα τους είπε ότι ο Ιησούς είχε σηκωθεί και τους είπε να πουν στους μαθητές του Ιησού ότι θα τους συναντούσε στη Γαλιλαία. Στο Κατά Ματθαίον 28:1,[11] δύο γυναίκες αναφέρονται στο παράλληλο απόσπασμα: η Μαρία Μαγδαληνή και η «άλλη Μαρία» - ταυτοποιήθηκαν προηγουμένως στο Κατά Ματθαίον 27:56 ως Μαρία η μητέρα του Ιακώβου και του Ιωσή.
Το Diatessaron (διὰ τεσσάρων), το οποίο είναι μέρος της συλλογής των Εκκλησιαστικών Πατέρων, διακρίνει την Σαλώμη και τη μητέρα των γιων του Ζεβεδαίου ως δύο ξεχωριστά πρόσωπα, σε αντίθεση με την παράδοση που τις αναγνωρίζει ως ένα. "Και υπήρχαν στο βάθος όλοι οι γνωστοί του Ιησού και στέκονταν, και οι γυναίκες που ήρθαν μαζί Του από τη Γαλιλαία, εκείνες που τον ακολούθησαν και τον υπηρέτησαν. Μία από αυτές ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή και η Μαρία, η μητέρα του Ιακώβου του Μικρού και του Ιωσή, και η μητέρα των γιων του Ζεβεδαίου, και η Σαλώμη, και πολλοί άλλοι που ήρθαν μαζί Του στην Ιερουσαλήμ.".[12]
Στο μη κανονικό Ελληνικό Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων (2ος αιώνας), η Σαλώμη εμφανίζεται ξανά ως μαθητής του Ιησού. Τον ρωτάει για πόσο καιρό θα κυριαρχήσει ο θάνατος και της λέει: «Όσο οι γυναίκες υπάρχουν, γιατί έρχομαι να τελειώσω τα έργα της γυναίκας». Σε αυτό η Σαλώμη φαίνεται να απαντά, "Τότε τα πήγα καλά στο να μην δημιουργήσω". Από αυτό το κείμενο φαίνεται ότι υπήρχε μια πρώιμη παράδοση ότι η Σαλώμη ήταν άτεκνη και πιθανώς άγαμη.[13]
Στο Απόκρυφο Ευαγγέλιο του Θωμά υπάρχει μια αναφορά στον Ιησού να ξαπλώνει σε ένα ντιβάνι και να τρώει σε ένα τραπέζι που ανήκε στην Σαλώμη και του ρωτήθηκε: «Ποιος είσαι κύριε, και πήρες τη θέση σου στο ντιβάνι μου και έφαγες από το τραπέζι μου;" Ο Ιησούς απαντά: "Είμαι αυτός που είναι από τον Έναν, και τα πράγματα που ανήκουν στον Πατέρα, μου έχουν δοθεί." Η Σαλώμη απαντά, "Αλλά είμαι μαθητής σου", και ο Ιησούς απαντά, "Όταν ο μαθητής είναι ενωμένος, θα γεμίσει με φως, αλλά αν είναι χωρισμένος θα γεμίσει με σκοτάδι."[14]
Ένα απόκρυφο κοπτικό βιβλίο για την ανάσταση του Χριστού, που αποδίδεται στον απόστολο Βαρθολομαίο, ονομάζει τις γυναίκες που πήγαν στον τάφο. Μεταξύ αυτών ήταν: η Μαρία η Μαγδαληνή, η Μαρία η μητέρα του Ιακώβου, την οποία ο Ιησούς έσωσε από το χέρι του Σατανά. Η Μαρία που τον υπηρετούσε, η Μάρθα η αδερφή του Λαζάρου και "η Σαλώμη που τον έβαλε σε πειρασμό".[15]
Η Αγία Σαλώμη εορτάζεται απο την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία την Κυριακή των Μυροφόρων (14 μέρες μετά το Πάσχα).[16]
Η γιορτή της στη Λατινική Τελετή της Καθολικής Εκκλησίας είναι στις 24 Απριλίου[17] ή στις 22 Οκτωβρίου.[18]
Στο Ημερολόγιο των Αγίων της Λουθηρανικής Εκκλησίας - Σύνοδος του Μιζούρι, η γιορτή της είναι στις 3 Αυγούστου.
Στην τέχνη, συχνά απεικονίζεται με την Αγία Οικογένεια. Απεικονίζεται επίσης να κρατάει ένα θυμιατήριο (θυμιατό) ως σύμβολο της θυσίας και της πίστης της στον Ιησού Χριστό.[19]