Αδριανός του Καστέλλο

Αδριανός του Καστέλλο
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1461 (περίπου)[1]
Ταρκίνια
Θάνατος1521[2]
Βενετία
ΕθνικότηταΙταλοί
Χώρα πολιτογράφησηςΒενετική Δημοκρατία
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία[3]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα[4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακαθολικός ιερέας
καθολικός επίσκοπος (από 1502)[5]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμακαρδινάλιος-ιερέας (από 1503, San Crisogono)[6]
Roman Catholic Bishop of Hereford (από 1502)[5][7]
αποστολικός διαχειριστής (1504–1518, Ancient Diocese of Bath and Wells)

Ο Αδριανός του Καστέλλο ή Αντριάνο Καστελλέζι (ιταλ. Adriano de Castello ή Adriano Castellesi, περ. 1461 - περ. 1521) ήταν Ιταλός Καρδινάλιος και λόγιος θεολόγος. Αν και ήταν μορφωμένος, η ζωή του υπήρξε αρκετά περιπετειώδης.

Ο Αδριανός γεννήθηκε στο Κορνέτο, την αρχαία και σημερινή πόλη Ταρκυνία, μάλλον το 1460 ή το 1461, σε μια ταπεινή οικογένεια[8]. Σπούδασε θεολογία στη Ρώμη και το 1488 άρχισε μια σταδιοδρομία παπικού απεσταλμένου. Αρχικώς πήγε στη Σκωτία ως απεσταλμένος του Πάπα Ιννοκέντιου Η΄ προκειμένου να συμφιλιώσει τον βασιλιά Ιάκωβο Γ΄ της Σκωτίας με τους υπηκόους του. Αλλά ο Ιάκωβος απεβίωσε το ίδιο έτος και έτσι από το 1489 ο Αδριανός θα περνούσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Αγγλία συλλέγοντας τα χρηματικά παπικά τέλη από τις ενορίες[9], γεγονός που του επέτρεψε να αποκομίσει μεγάλα κέρδη και ο ίδιος[10]. Επέστρεψε στη Ρώμη όταν απεβίωσε ο Πάπας Ιννοκέντιος, το 1492, και έγινε πρωτονοτάριος του νέου Πάπα, του διαβόητου Αλεξάνδρου ΣΤ΄ Βοργία, ο οποίος λίγο προτού πεθάνει τον χειροτόνησε Καρδινάλιο, στις 31 Μαΐου 1503, με έδρα τον ναό Σαν Κριζογκόνο (του Αγίου Χρυσογόνου) στη Ρώμη. Λέχθηκε τότε ως φήμη ότι ο Πάπας Αλέξανδρος θέλησε να δηλητηριάσει τον Αδριανό για να κληρονομήσει τη μεγάλη περιουσία του, αλλά έπεσε ο ίδιος θύμα του δηλητηρίου του κατά λάθος και έτσι πέθανε. Η άποψη όμως αυτή δεν γίνεται αποδεκτή από τους νεότερους ιστορικούς. Στο μεταξύ, κατά την απουσία του από την Αγγλία, το 1502, ο Αδριανός είχε διορισθεί από τον βασιλιά Ερρίκο Ζ΄ της Αγγλίας (με τον οποίο είχε φροντίσει να δημιουργήσει μια στενή σχέση εμπιστοσύνης) Επίσκοπος Χέριφορντ, και τον Αύγουστο του 1504 Επίσκοπος Μπαθ και Γουέλς.

Το 1517 ο Αδριανός εμπλέχθηκε στη συνωμοσία του νεαρού ευγενούς Αλφόνσο Πετρούτσι να δολοφονήσει τον Πάπα Λέοντα Ι'. Η συνωμοσία αποκαλύφθηκε και ο Αδριανός ομολόγησε τη συμμετοχή του, αλλά συγχωρήθηκε αφού πλήρωσε 25.000 δουκάτα και έχασε το αξίωμα του καρδιναλίου και την επισκοπική θέση του στην Αγγλία. Τελικώς κατόρθωσε να διαφύγει από τη Ρώμη και να καταφύγει στη Βενετια. Εκεί ο Αδριανός έζησε μακριά από τα δημόσια πράγματα, ώσπου πληροφορήθηκε τον θάνατο του Πάπα Λέοντα, οπότε απεφάσισε να ξαναγυρίσει στη Ρώμη. Κατά την επιστροφή του όμως πέθανε ξαφνικά στα εξήντα του χρόνια και λέγεται ότι δολοφονήθηκε από κάποιον υπηρέτη του.

Ο Αδριανός συνέγραψε αρκετά έργα, από τα οποία ξεχωρίζουν τα εξής:

  • De Vera Philosophia ex quatuor doctoribus ecclesiae (= «Περί της πραγματικής φιλοσοφίας...», Μπολόνια 1507), θεωρούμενο γενικώς ως το σημαντικότερο έργο του
  • De Sermone Latino & modis latine loquendi (= «Περί της λατινικής γλώσσης και ομιλίας», Βασιλεία 1513), αφιερωμένο στον βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκο Ζ΄
  • De Venatione, ποίημα που πρωτοεκδόθηκε μεταθανατίως στη Βενετία το 1534, αλλά περιέχει αφιέρωση γραμμένη τον Σεπτέμβριο του 1505 προς τον Ασκάνιο Σφόρτσα[9]


  1. 1,0 1,1 «Dizionario Biografico degli Italiani». (Ιταλικά) Dizionario Biografico degli Italiani. 1960. adriano-castellesi.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 134838225. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. «Catholic-Hierarchy.org» (Αγγλικά) Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. castella. Ανακτήθηκε στις 15  Οκτωβρίου 2020.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb134838225. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. 5,0 5,1 castella.
  6. «Catholic-Hierarchy.org» (Αγγλικά) Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. castella. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2021.
  7. h526.
  8. Paschini, Pio (1957). Tre illustri prelati del Rinascimento: Ermolao Barbaro, Adriano Castellesi, Giovanni Grimani. Facultas Theologica Pontificii Athenaei Lateranensis. σελ. 88. OCLC 10636478. 
  9. 9,0 9,1 Manuzio, Aldo Pio· Hankins, James· Grant, John N. (2017). Humanism and the Latin classics. σελ. 370. ISBN 978-0-674-97163-9. OCLC 974995576. 
  10. Mayer, T.F. (2004). «Castellesi [da Castello, da Corneto, Adriano (c. 1461-1521), cardinal and English agent in Rome»] (στα αγγλικά). Oxford Dictionary of National Biography (online έκδοση). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/174. ISBN 978-0-19-861412-8. https://www.oxforddnb.com/view/10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-174. Ανακτήθηκε στις 2021-06-03.  (Subscription or UK public library membership required.)
  • Wilkie, William E.: The cardinal protectors of England, Cambridge University Press, 1974, ISBN 0-521-20332-5
  • John Julius Norwich: Absolute Monarchs: A History of the Papacy, Random House, 2011, ISBN 978-1-4000-6715-2