Αθλήματα επίδειξης στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Αθλήματα επίδειξης (αγγλ.: demonstration sports) θεωρούνται όσα σπορ διεξάγονται παράλληλα με άλλα αθλητικά γεγονότα με στόχο να γίνουν γνωστά στο ευρύ κοινό. Η ονομασία αυτή έχει καθιερωθεί κυρίως για τα σπορ που εμφανίζονται στους Ολυμπιακούς Αγώνες, χωρίς να ανήκουν στο επίσημο πρόγραμμα.

Συχνά η εμφάνιση ενός αθλήματος σε ολυμπιάδα αποτελεί το πρώτο βήμα για την ένταξή του στα ολυμπιακά αθλήματα σε κάποια επόμενη ολυμπιάδα. Άλλες φορές προς τιμήν της διοργανώτριας χώρας διεξάγεται ως άθλημα επίδειξης κάποιο δημοφιλές τοπικό άθλημα που δεν είναι στο ολυμπιακό πρόγραμμα.

Στους νικητές των αθλημάτων επίδειξης απονέμονται μετάλλια αλλά δεν υπολογίζονται ως επίσημα ολυμπιακά μετάλλια.

Ιστορικές αναφορές

Η ονομασία «άθλημα επίδειξης» υιοθετήθηκε επίσημα το 1912 στην Ολυμπιάδα της Στοκχόλμης, όταν οι Σουηδοί αποφάσισαν να συμπεριλάβουν στο πρόγραμμα των αγώνων την γκλίμα (glima), ένα είδος σκανδιναβικής παραδοσιακής πάλης.

Αθλήματα εκτός προγράμματος υπήρξαν και σε προηγούμενες ολυμπιάδες, χωρίς να φέρουν το χαρακτήρα του αθλήματος επίδειξης. Τόσο το 1900 στο Παρίσι όσο και το 1904 στο Σεντ Λούις των ΗΠΑ, οι αγώνες έγιναν παράλληλα με τη διοργάνωση εμπορικών εκθέσεων, φεστιβάλ και άλλων εκδηλώσεων, πολλές από τις οποίες είχαν αθλητικό χαρακτήρα και οι διοργανωτές θεωρούσαν ότι ανήκουν στο επίσημο ολυμπιακό πρόγραμμα. Μεταγενέστερα έγινε ένα ξεκαθάρισμα των επίσημων από τα ανεπίσημα αθλήματα των δύο αυτών Ολυμπιάδων. Όμως, γενικά είναι δυσχερές να ξεκαθαριστεί ποιες από αυτές τις εκδηλώσεις ήταν σπορ και ποιες απλές επιδείξεις ικανοτήτων.

Η τελευταία φορά που τελέστηκαν αθλήματα επίδειξης ήταν το 1992 στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης και στους Χειμερινούς του Αλμπερβίλ. Μετά το 1992 η ΔΟΕ αποφάσισε να σταματήσει τη διεξαγωγή αθλημάτων επίδειξης, διότι το πρόγραμμα των αγώνων έχει διογκωθεί υπερβολικά.

Από το 1984 στο Λος Άντζελες καθιερώθηκε να διεξάγονται ορισμένα αγωνίσματα στίβου των Παραολυμπιακών αγώνων, για να προωθηθεί η ιδέα των αγώνων αυτών.

Θερινές Ολυμπιάδες

Ακολουθεί ένας κατάλογος αθλημάτων επίδειξης στις διάφορες Θερινές Ολυμπιάδες. Οπωσδήποτε, ο κατάλογος δεν είναι πλήρης, ειδικά για τις Ολυμπιάδες του 1900 και του 1904.

Ολυμπιάδα	Αθλήματα επίδειξης
1896	Κανένα
1900	• Αγώνες αερόστατου (Α) • Μπόουλινγκ σε χόρτο (bowls) (Α) • Χειρόσφαιρα σάλας jeu de paume (Α) • Αγώνες διάσωσης (lifesaving) (Α) • Χειρόσφαιρα υπαίθρια (longue paume) (Α) • Αγώνες μηχανοκίνητων (motorsport) (Α) • Μηχανοκίνητα σκάφη (water motorsports) (Α)
1904	• Καλαθοσφαίριση • Αμερικανικό ποδόσφαιρο (A) • Εξάσκηση με βαράκια (weight training with dumbbells) (A)
1908	Κανένα
1912	• Μπέιζμπολ (A) • Σκανδιναβική πάλη «γκλίμα» (glima) (A)
1920	• Κόρφμπολ (korfball) (A)
1924	• Βασκική πελότα (A) • Οπλομαχία με μπαστούνια (la canne) (A) • Καναδικό κανόε/καγιάκ (A) • Γαλλική πυγμαχία (κικμπόξ) (savate) (A) • Χειρόσφαιρα υπαίθρια (longue paume) (Α)
1928	• Γερμανική χειρόσφαιρα (Frisian handball ή kaatsen) (A) • Κόρφμπολ (korfball) (A) • Λακρός (A)
1932	• Αμερικανικό ποδόσφαιρο (A) • Λακρός (A)
1936	• Μπέιζμπολ (A) • Αγώνες ανεμοπλάνων (gliding) (A)
1948	• Λακρός (A) • Σουηδική γυμναστική (Α, Γ)
1952	• Φινλανδικό μπέιζμπολ (Pesäpallo ή Finnish baseball) (A) • Χάντμπολ 11x11 (A)
1956	• Αυστραλιανό ποδόσφαιρο (A) • Μπέιζμπολ (A)
1960	Κανένα (δεν υπάρχει αναφορά)
1964	• Μπέιζμπολ (A) • Γιαπωνέζικη πάλη «μπουντό» (budō) (A)
1968	• Βασκική πελότα (A) • Αντισφαίριση (Α, Γ)
1972	• Μπάντμιντον (Α, Γ) • Θαλάσσιο σκι (Α, Γ)
1976	Κανένα
1980	Κανένα
1984	• Μπέιζμπολ (A) • Τένις (Α, Γ)
1988	• Μπάντμιντον (Α, Γ) • Μπέιζμπολ (A) • Μπόουλινγκ (Α, Γ) • Τζούντο (Γ) • Τάε κβον ντο (Α, Γ)
1992	• Βασκική πελότα (Α, Γ) • Ρόλερ χόκεϊ (roller hockey) (A) • Τάε κβον ντο (Α, Γ)
1996	Κανένα
2000	Κανένα
2004	Κανένα
2008	Κανένα

• Σημείωση: (Α): αγώνες ανδρών – (Γ): αγώνες γυναικών

Δες επίσης

Ολυμπιακά Αθλήματα