Αλεξάντερ Αλιάμπιεφ

Αλεξάντερ Αλιάμπιεφ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση4ιουλ. / 15  Αυγούστου 1787γρηγ.[1][2][3]
Ταμπόλσκ[4]
Θάνατος22 Φεβρουαρίουιουλ. / 6  Μαρτίου 1851γρηγ.[1][2][3]
Μόσχα[4][5]
Τόπος ταφήςΜοναστήρι Σιμόνοφ
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΡωσικά[6][7]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυνθέτης[8]
πιανίστας
Εργοδότηςd:Q55658555
Αξιοσημείωτο έργοEvening Bell
The Nightingale
Περίοδος ακμής1810 - 1851
Οικογένεια
ΓονείςΑλεξάντρ Βασιλίεβιτς Αλιάμπιεφ
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςαντισυνταγματάρχης
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤάγμα του Αγίου Βλαδίμηρου, Δ΄ Τάξη
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Αλεξάντερ Αλεξάντροβιτς Αλιάμπιεφ ή Αλάμπιεφ (ρωσ. Алекса́ндр Алекса́ндрович Аля́бьев[9], 15 Αυγούστου 1787 – Μόσχα 6 Μαρτίου 1851) ήταν Ρώσος συνθέτης, γνωστός κυρίως ως ένας από τους πατέρες του επονομαζομένου «Ρωσικού Καλλιτεχνικού Τραγουδιού» (Russian Art Song), το οποίο ήταν επηρεασμένο από τη μουσική των Ρομά.

Από τις γραφικότερες φυσιογνωμίες της ρωσικής μουσικής πριν τον Γκλίνκα, ο Αλιάμπιεφ πέρασε μεγάλες περιπέτειες στη ζωή του.[10] Συνέθεσε πάνω από 150 τραγούδια, μεταξύ των οποίων το πασίγνωστο Αηδόνι.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αλιάμπιεφ γεννήθηκε στο Τομπόλσκ της Σιβηρίας και ο εύπορος πατέρας του ήταν κυβερνήτης της πόλης. Η οικογένεια εγκαταστάθηκε στη Μόσχα (1804), όπου σπούδασε μουσική και εξέδωσε τα πρώτα τραγούδια του (1810). Εντάχθηκε στο ρωσικό στρατό το 1812, κατά τη διάρκεια των Ναπολεοντείων Πολέμων ως αξιωματικός μέχρι το 1823. Συμμετείχε στην είσοδο των ρωσικών δυνάμεων στην Δρέσδη και το Παρίσι, και τού απονεμήθηκαν δύο έπαινοι.[11]

Μετά τον μυστηριώδη θάνατο ενός ανθρώπου, με τον οποίο πέρασε μαζί όλη τη νύχτα παίζοντας χαρτιά, τον Φεβρουάριο του 1825, συνελήφθη με την κατηγορία της δολοφονίας. Παρόλο που οι αποδείξεις δεν ήταν πειστικές, ο τσάρος Νικόλαος διέταξε ρητά να εξοριστεί στη γενέτειρά του, Τομπόλσκ. Απελευθερώθηκε το 1831 και, αφού πέρασε μερικά χρόνια στην περιοχή του Καυκάσου και στο Αρινμπούρκ, [12] επέστρεψε στη Μόσχα, όπου ετέθη υπό αστυνομική επιτήρηση. Πέθανε στη ρωσική πρωτεύουσα το 1851.

Το Αηδόνι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναμφίβολα, το πιο γνωστό από τα τραγούδια του Αλιάμπιεφ είναι το «Αηδόνι» (Соловей), σε ποίηση Ντέλβιγκ. Γράφηκε ενόσω ο συνθέτης ήταν στη φυλακή, το 1825. Ωστόσο, στην ρωσική συνείδηση έχει καταχωρηθεί ως ένα λαϊκό, παραδοσιακό τραγούδι. Έγινε ευρύτερα γνωστό, αφότου χρησιμοποιήθηκε στο λυρικό θέατρο και, συγκεκριμένα, στην όπερα του Ροσίνι Ο Κουρέας της Σεβίλλης όπου, στην πλοκή του έργου, χρησιμοποιείται από την πρωταγωνίστρια στο μάθημα τραγουδιού. Πολλές σολίστ ανέδειξαν τις φωνητικές τους ικανότητες μέσω του συγκεκριμένου τραγουδιού, του οποίου η ίδια η δομή -υψηλά, περίτεχνα περάσματα- τις απαιτεί. Αρχικά, ήταν η μετζο σοπράνο Πωλίν Βιαρντό, ακολουθούμενη από τις Αντελίνα Πάττι και Μαρκέλα Σέμπριχ (Μarcella Sembrich). Επίσης, οι Μιχαήλ Γκλίνκα και Μίλι Μπαλάκιρεφ έγραψαν παραλλαγές για πιάνο, βασισμένες στο συγκεκριμένο τραγούδι, ενώ ο Λιστ το μετέγραψε. [13] Ήταν ένα από τα αγαπημένα τραγούδια του Τσαϊκόφσκι στα πρώτα παιδικά χρόνια, καθώς η μητέρα του συχνά τού το τραγουδούσε.[14]

Μουσικολογικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αλιάμπιεφ ήταν από τους πρώτους Ρώσους συνθέτες που ενδιαφέρθηκαν για τη λαϊκή μουσική της χώρας τους. Ειδικά από τη στιγμή της εξορίας του, ασχολήθηκε με τη συλλογή και ανθολόγηση παραδοσιακών τραγουδιών. Σε μεταγενέστερα έργα του ενσωματώνει και λαϊκά τραγούδια, αν και όχι τόσο σταθερά όσο ο Γκλίνκα. Τα πρώιμα έργα του, δείχνουν ιδιαίτερα τον θαυμασμό του για τον Μπετόβεν αλλά, συνολικά, το ύφος του είναι πιο συντηρητικό και συχνά παρομοιάζεται με τα πρώτα έργα του Σούμπερτ, αν μη τι άλλο, τα τραγούδια του. Ωστόσο, τα ύστερα έργα του έχουν σε μεγάλο βαθμό χαθεί, γεγονός που καθιστά δύσκολο να αξιολογηθεί η συνολική δουλειά του.

Κυριότερα έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σκηνή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Φεγγαρόφωτη νύχτα ή Τα πνεύματα του Σπιτιού (Лунная ночь, или Домовые), όπερα, 1822
  • Ο φιλόσοφος του χωριού (Деревенский философ), Bοντβίλ, 1823
  • Ο ζητιάνος (Проситель), Bοντβίλ, 1824
  • Πρωί και βράδυ (Утро и вечер), Bοντβίλ, 1826
  • Το μαγεμένο ταμπούρλο (Волшебный барабан), μπαλέτο, 1827
  • Η τρικυμία (Буря), όπερα, 1832
  • Η νεράιδα και ο ψαράς (Рыбак и русалка, или Злое зелье), όπερα, 1842
  • Άμμαλετ-Μπεκ (Аммалат-Бек) όπερα, 1843-7
  • Ένας φυλακισμένος στον Καύκασο (Кавказский пленник), όπερα πάνω τον Πούσκιν, 1845

Οργανική μουσική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Εισαγωγή σε Φα ελάσσονα, για ορχήστρα
  • Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 1 σε Μιb Μείζονα (1815)
  • Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 2 (χαμένο)
  • Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 3 σε Σολ Μείζονα (1825)
  • Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 4 σε Σολ Ελάσσονα (1845, αποσπασματικό)
  • Πιάνο τρίο σε Λα ελάσσονα (μετά το 1817)
  • Πιάνο τρίο σε Μιb μείζονα (περ. 1815)
  • Κουιντέτο πνευστών σε Μιb μείζονα (1818)
  • Σονάτα για βιολί σε Μι ελάσσονα (834)
  • Polonaise σε Μιb μείζονα, για πιάνο
  • Καντρίγια σε Σιb μείζονα, για πιάνο

Επίσης, 4 συμφωνίες (1 χαμένη, 1 αποσπασματική), 1 κουαρτέτο για τέσσερα φλάουτα, 1 σονάτα για πιάνο, κ.ά.

Φωνητική μουσική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ύμνος στα Χερουβείμ (Izhe Heruvimi), χωρίς οργανική συνοδεία
  • 150 τραγούδια, περίπου


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 13890630d. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Χούγκο Ρίμαν: «Музыкальный словарь» (Ρωσικά) P. Jurgenson. Μόσχα. Δεκαετία του 1900. σελ. 1500.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Историческая энциклопедия Сибири». (Ρωσικά) Historical Encyclopedia of Siberia. Νοβοσιμπίρσκ. 2009. ISBN-10 5-8402-0230-4.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  5. ↑ Joel Engel: «Алябьев» (Ρωσικά)
  6. ↑ «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 152763201. Ανακτήθηκε στις 2  Μαΐου 2020.
  7. ↑ CONOR.SI. 408461827.
  8. ↑ (Γαλλικά, Ολλανδικά, Αγγλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά) Musicalics. 78705. Ανακτήθηκε στις 5  Απριλίου 2022.
  9. ↑ http://id.loc.gov/authorities/n84224427
  10. ↑ Γιώργος Λεωτσάκος
  11. ↑ Grove's Dictionary of Music and Musicians, 5th ed, 1954, τόμος I, σελ. 85, Alabiev, Alexander Alexandrovich]
  12. ↑ Λεωτσάκος
  13. ↑ Kennedy, σελ. 271
  14. ↑ Alexander Poznansky: Tchaikovsky: The Quest for the Inner Man, σσ. 7, 16

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Λεξικό Μουσικής και Μουσικών (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Οξφόρδη 1880)
  • Kennedy, Michael: Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press. Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
  • Γιώργος Λεωτσάκος: επιμέλεια λήμματος στην εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα, έκδοση 1980, τόμος 6, σελ. 382
  • Enciclopedia Bompiani-Musica, Μιλάνο (ελλην. εκδ. «ΑΛΚΥΩΝ», 1985)
  • Eric Blom The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, Ν. Υόρκη 1988)