γ Πηγάσου | ||
---|---|---|
Αστερισμός: | Πήγασος | |
Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): |
α = 0h:13m:14,15s, δ = +15°.11′.01″ | |
Φαινόμενο μέγεθος: | +2,84 | |
Φασματικός τύπος: | B2 IV | |
Απόσταση από τη Γη: | 390 ± 20 έτη φωτός | |
Ονομασίες σε καταλόγους | 88 Πηγάσου, HD 886, HR 39, HIP 1067, SAO 91781 |
Αλτζενίμπ (Algenib) είναι το ιδιαίτερο όνομα του αστέρα γ (γάμμα) Πηγάσου (Gamma Pegasi, συντομογραφικά γ Peg).[1][2] Είναι ο τέταρτος σε φωτεινότητα (όπως φαίνεται από τη Γη) αστέρας στον αστερισμό Πήγασο και αποτελεί τη νοτιοανατολική κορυφή του μεγάλου «Τετράπλευρου του Πηγάσου», όντας εύκολα ορατός με γυμνό μάτι. Η απόσταση του αστέρα από τη Γη μετρημένη με ηλιοκεντρική παράλλαξη είναι περίπου 390 έτη φωτός με περιθώριο σφάλματος[3] 5%.
Με το παραδοσιακό όνομα «Αλτζενίμπ», που σημαίνει στην αραβική γλώσσα «πλευρό», αποκαλείτο (σπανιότερα) και ο αστέρας α (άλφα) Περσέως. Το 2016 η Διεθνής Αστρονομική Ένωση συνέστησε μια ομάδα εργασίας επί των ονομάτων αστέρων (WGSN)[4] ώστε να εγκρίνει επίσημα αστρικά ονόματα για φωτεινούς αστέρες. Το πρώτο ήδη δελτίο της WGSN[5] τον Ιούλιο του 2016 περιείχε την ονομασία Algenib για τον γ Πηγάσου, ενώ στον α Περσέως αποδόθηκε η συνηθέστερη για αυτόν ιδιαίτερη ονομασία Μιρφάκ.
Το ζεύγος των αστέρων γ Πηγάσου και α Ανδρομέδας αποκαλείται στην ινδική αστρονομία Ουτάρα Μπαντραπάντα (Uttara Bhādrapadā, उत्तरभाद्रपदा) ή Uttṛṭṭāti και είναι ο 26ος σεληνιακός οίκος (nakṣatra). Στην κινεζική αστρονομία, ο όρος 壁宿 (Bìxiù, δηλαδή «Τείχος») αναφέρεται σε μια ομάδα αστέρων που αποτελείται και πάλι από τους γ Πηγάσου και α Ανδρομέδας.[6] Συνακόλουθα, η κινεζική ονομασία του γ Πηγάσου είναι 壁宿一 (Bìxiù yī), δηλαδή «ο Πρώτος (αστέρας) του Τείχους.[7]
Το 1911 ο Αμερικανός αστρονόμος Κέιβιν Μπερνς (Keivin Burns) ανεκάλυψε ότι η ακτινική ταχύτητα του γ Πηγάσου παρουσίαζε πολύ μικρές διακυμάνσεις, κάτι που επιβεβαιώθηκε το 1953 από τον Ντ. Χάρολντ Μακναμάρα (D. Harold McNamara), ο οποίος επιπλέον ταυτοποίησε τον αστέρα ως μεταβλητό τύπου «β Κηφέως»[8][9], που παρουσιάζει ακτινικές ταλαντώσεις με περίοδο 3 ώρες και 38,5 λεπτά. Ταυτοχρόνως, εμφανίζει συμπεριφορά αργά παλλόμενου αστέρα B (SPB), με τρεις πρόσθετες συχνότητες παλμών.[8] Το φαινόμενο μέγεθός του κυμαίνεται από +2,78 έως +2,89.
Ο Αλτζενίμπ είναι υπογίγαντας αστέρας με σχεδόν εννεαπλάσια μάζα[10] από την ηλιακή και διάμετρο 4,5 έως 5,2 φορές μεγαλύτερη από τη διάμετρο του Ήλιου[11]. Ο φασματικός τύπος του (B) αντιστοιχεί σε γαλανόλευκο αστέρα[10] Ο αστέρας έχει απόλυτη λαμπρότητα (φωτιστική ισχύ) 5840 φορές μεγαλύτερη της ηλιακής[12], κάτι που αντιστοιχεί[13] σε απόλυτο μέγεθος −2,64. Η επιφανειακή θερμοκρασία του είναι[11] 21.180 ± 237 K και έχει δείκτη χρώματος[3] (B−V) = −0,23. Δεν έχει ανιχνευθεί περιστροφή του γύρω από τον άξονά του, κάτι που σημαίνει πως είτε περιστρέφεται αφύσικα αργά, είτε ότι παρατηρείται από την οπτική γωνία της Γης έτσι ώστε να βλέπουμε την πολική περιοχή του.[14]