Αμέσα Σπέντα

Οι Αμέσα Σπέντα ή Αμίσα Σπέντα (αβεσ. Aməša Spəṇta) στον Ζωροαστρισμό είναι μια τάξη θεϊκών πνευμάτων, ή δύναμεων (αγγέλων), που εκπορεύονται από τον Αχουραμάσδα, τον ανώτατο θεό της αρχαίας αυτής θρησκείας.[1] Το όνομα σημαίνει «αθάνατοι (από το στερητικό a και το mer, την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή λέξη που σημαίνει «θάνατος») ιεροί ή γενναιόδωροι (από το επίθετο spenta = ιεροί, γενναιόδωροι, ισχυροποιοί, συνεχίζοντες)». Μεταγενέστερες μορφές του ονόματος, στη μέση περσική γλώσσα, είναι η σύντμηση σε μία λέξη Ameshaspand και οι απαντώμενες μόνο σε ζωροαστρικά κείμενα Mahraspand και Amahraspand.

Ως θεϊκές οντότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βασική (αλλά στενότερη) σημασία του όρου αναφέρεται στα επτά μεγάλα θεϊκά πνεύματα που εκπορεύονται από τον Αχουραμάσδα.[1] Στη ζωροαστρική παράδοση αυτές είναι οι πρώτες επτά εκπορεύσεις του «αδημιούργητου Δημιουργού», μέσω των οποίων έγινε όλη η υπόλοιπη Δημιουργία. Αυτό το θεμελιώδες δόγμα είναι κάτι το οποίο υπαινίσσεται απλώς η Αβέστα, αλλά περιγράφεται συστηματικώς σε μεταγενέστερα κείμενα της μέσης περσικής, ιδίως στο Μπουνταχίσν,[2], ένα έργο του 11ου ή του 12ου αιώνα, που εξιστορεί τη ζωροαστρική κοσμολογία.

Ο όρος Αμέσα Σπέντα δεν απαντάται στις Γκάτας, αλλά η ονομασία «δόθηκε πιθανώς από τον ίδιο τον Ζωροάστρη. Το Spenta είναι χαρακτηριστική λέξη στην αποκάλυψή του...».[1] Η αρχαιότερη βεβαιωμένη[3] χρήση του όρου βρίσκεται στη Yasna Haptanghaiti[4], όπου αναφέρεται ανάποδα, ως Σπέντα Αμέσα.

Οι Αμέσα Σπέντα στις Γκάτας[5]        
Γκατικό όνομα           Προσεγγιστική σημασία        
Σπέντα Μαϊνιού[6] Ιερό/Δημιουργικό Πνεύμα
Βόχου Μανά [Καλός] Σκοπός
Άσα [Βαχίστα] [Άριστη] Αλήθεια / Δικαιοσύνη
Κσάθρα Βαϊρίγια [Επιθυμητή] Κυριαρχία
Σπέντα Αρμαΐτι Ιερή Αφοσίωση
Χάουρβατατ Ολότητα
Αμέρετατ Αθανασία


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Boyce, Mary (1983). «Encyclopaedia Iranica». Encyclopaedia Iranica. 1. Νέα Υόρκη: Routledge & Kegan Paul, σσ. 933-936. 
  2. ↑ Bundahishn, 3.12
  3. ↑ Boyce 1983, σελ. 933
  4. ↑ Γιάσνα, 39.3
  5. ↑ Yasna, 47.1
  6. ↑ «Spenta Mainyu | Zoroastrian deity». Encyclopedia Britannica. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2019. 

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Το λήμμα «Αμίσα Σπέντα» στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 4, σελίδα 825
  • Colpe, Carsten: «Reflections on the history of the Amesha-Spenta conception», Proceedings of the XXIX International Congress of Orientalists, Paris, 1975