Αμπντουλάχ Τσατλί | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Abdullah Çatlı (Τουρκικά) |
Γέννηση | 1 Ιουνίου 1956 Νεβσεχίρ |
Θάνατος | 3 Νοεμβρίου 1996 Susurluk |
Αιτία θανάτου | τροχαίο ατύχημα και Susurluk car crash |
Συνθήκες θανάτου | θανατηφόρο δυστύχημα |
Χώρα πολιτογράφησης | Τουρκία |
Θρησκεία | Ισλάμ |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Μητρική γλώσσα | Τουρκικά |
Ομιλούμενες γλώσσες | Τουρκικά |
Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Άγκυρας |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | αφεντικό του εγκλήματος |
Περίοδος ακμής | 1974 |
Πολιτική τοποθέτηση | |
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | Γκρίζοι Λύκοι |
Ο Αμπντουλάχ Τσατλί (τουρκικά: Abdullah Çatlı), (1 Ιουνίου 1956 – 3 Νοεμβρίου 1996) ήταν μυστικός πράκτορας της τουρκικής κυβέρνησης,[1][2][3] καθώς και πληρωμένος δολοφόνος για την Εθνική Οργάνωση Πληροφοριών (MİT).[4] Ηγήθηκε των Γκρίζων Λύκων, του κλάδου νεολαίας του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970. Ο θάνατός του στο αυτοκινητιστικό δυστύχημα του Σουσουρλούκ, ενώ ταξίδευε με ένα αυτοκίνητο με κρατικούς αξιωματούχους,[5] αποκάλυψε το βάθος της συνενοχής του κράτους στο οργανωμένο έγκλημα σε αυτό που έγινε γνωστό ως το Σκάνδαλο Σουσουρλούκ. Συμμετείχε στις δολοφονίες ύποπτων μελών του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και του Αρμενικού Μυστικού Στρατού για την Απελευθέρωση της Αρμενίας (ASALA).
Ο Τσατλί γεννήθηκε σε τουρκική οικογένεια στο Νεβσεχίρ. Μεγάλωσε στο Νεβσεχίρ, μια μικρή επαρχία στην Κεντρική Ανατολία. Ο Τσατλί ήταν εξοικειωμένος με τις απόψεις του ακροδεξιού MHP και των Τούρκων υπερεθνικιστών.
Ο Τσατλί ήταν υπεύθυνος, μαζί με τον Χαλούκ Κίρτσι και πολλά άλλα μέλη του MHP, για τη σφαγή του Bahçelievler στις 9 Οκτωβρίου 1978, κατά την οποία δολοφονήθηκαν επτά φοιτητές, μέλη του Εργατικού Κόμματος της Τουρκίας (TIP).[1][6]
Λέγεται επίσης ότι βοήθησε τον Μεχμέτ Αλί Αγκτσά να δολοφονήσει τον εκδότη της αριστερής εφημερίδας Αμπντί Ιπεκτσί την 1η Φεβρουαρίου 1979 στην Κωνσταντινούπολη.[7] Σύμφωνα με την ερευνήτρια δημοσιογράφο Λούσι Κομίσαρ, ο Τσατλί "σύμφωνα με πληροφορίες βοήθησε στην οργάνωση της απόδρασης του Αγκτσά από μια στρατιωτική φυλακή της Κωνσταντινούπολης, και ορισμένοι υποστήριξαν ότι ο Τσατλί συμμετείχε ακόμη και στην απόπειρα δολοφονίας του Πάπα το 1981". Τον Φεβρουάριο του 1982 πιάστηκε με ηρωίνη στην Ελβετία, αλλά κατάφερε να γλιτώσει από την κράτηση.[8] Το 1998 το περιοδικό Monde diplomatique ισχυρίστηκε ότι ο Τσατλί είχε οργανώσει την απόπειρα δολοφονίας «σε αντάλλαγμα το ποσό των 3 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων » για τους Γκρίζους Λύκους.[2] Το 1985 στη Ρώμη, ο Τσατλί δήλωσε σε έναν δικαστή «ότι είχε έρθει σε επαφή με το BND, την γερμανική υπηρεσία πληροφοριών, που του υποσχέθηκε ένα καλό χρηματικό ποσό εάν ενέπλεξε τις ρωσικές και βουλγαρικές υπηρεσίες στην απόπειρα δολοφονίας κατά του Πάπα».[5]
Στη συνέχεια ο Τσατλί πήγε στη Γαλλία, όπου, με το ψευδώνυμο Χασάν Κουρτόγλου, σχεδίασε μια σειρά επιθέσεων (18 στη Γαλλία και οι υπόλοιπες στη Γιουγκοσλαβία, τον Λίβανο, τη Γερμανία, τον Καναδά, τις ΗΠΑ και την Αυστρία) κατά των αρμενικών συμφερόντων και της ASALA με τη βοήθεια της MİT. Αυτά περιελάμβαναν τη βομβιστική επίθεση στο Μνημείο της Γενοκτονίας των Αρμενίων στο Άλφορτβιλ 3 Μαΐου 1984 και την απόπειρα δολοφονίας του ακτιβιστή Αρά Τορανιάν.[2][9]
Η τουρκική υπηρεσία πληροφοριών (MIT) πλήρωσε τον Τσατλί σε ηρωίνη και τελικά συνελήφθη στο Παρίσι στις 24 Οκτωβρίου 1984 για διακίνηση ναρκωτικών. Καταδικάστηκε σε επτά χρόνια φυλάκιση και το 1988 παραδόθηκε στην Ελβετία, όπου καταζητούνταν επίσης με την κατηγορία της διακίνησης ναρκωτικών. Ωστόσο, δραπέτευσε από τη φυλακή[8] τον Μάρτιο του 1990 με τη βοήθεια των Γκρίζων Λύκων. Μετά την επιστροφή του στην Τουρκία, φάνηκε να είχε στρατολογηθεί από την αστυνομία, ενώ καταδικάστηκε και επίσημα σε θάνατο ερήμην από τις τουρκικές αρχές για αρκετές δολοφονίες.[10]
Η Τουρκάλα πρωθυπουργός Τανσού Τσιλέρ δήλωσε στις 4 Οκτωβρίου 1993: «Γνωρίζουμε τη λίστα των επιχειρηματιών και των καλλιτεχνών που υποβλήθηκαν σε εκβιασμό από το ΡΚΚ και θα φέρουμε τα μέλη τους υπόλογα». Ξεκινώντας στις 14 Ιανουαρίου 1994, σχεδόν εκατό άνθρωποι απήχθησαν από κομάντο που φορούσαν στολές και ταξίδευαν με αστυνομικά οχήματα και στη συνέχεια σκοτώθηκαν κάπου κατά μήκος του δρόμου από την Άγκυρα προς την Κωνσταντινούπολη. Ο Τσατλί ζήτησε χρήματα από άτομα που ήταν στη «λίστα της Τσιλέρ», υποσχόμενος να αφαιρέσει τα ονόματά τους. Ένα από τα θύματά του, ο Μπετσέκ Καντούρκ, επρόκειτο να πληρώσει δέκα εκατομμύρια δολάρια, στα οποία ο βασιλιάς του καζίνο Ομέρ Τοπάλ πρόσθεσε άλλα δεκαεπτά εκατομμύρια. Ωστόσο, αφού έλαβε τα χρήματα, συνέχισε να τις απαγωγές, και μερικές φορές να τους βασανίζει εκ των προτέρων.[2]
Σύμφωνα με τον Μεχμέτ Εΐμουρ, μια ομάδα με επικεφαλής τον Τσατλί ήταν υπεύθυνη για το θάνατο των Ιρανών κατασκόπων Λαζίμ Εσμάελι και Ασκάρ Σίμιτκο το 1995. Το δακτυλικό αποτύπωμα του Τσατλί φέρεται να βρέθηκε επίσης στο τύμπανο ενός από τα πολυβόλα που χρησιμοποιήθηκαν για τη δολοφονία του Ομέρ Τοπάλ.[11] Το 1996, ο Τσατλί απήγαγε τον τηλεοπτικό επιχειρηματία Μεχμέτ Αλί Γιαπράκ και ζήτησε λύτρα τεσσάρων εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων.[12]
Ο Τσατλί πέθανε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στις 3 Νοεμβρίου 1996 στο Σουσουρλούκ, μια πόλη στην επαρχία Μπαλίκεσιρ. Στο δυστύχημα σκοτώθηκαν επίσης ο Χουσέιν Κοσαντάγκ, διευθυντής της Αστυνομικής Ακαδημίας στην Κωνσταντινούπολη και η Γκόντζα Ους (κοπέλα του Τσατλί).[10] Ο Σεντάτ Μπουσάκ, βουλευτής του Κόμματος Ορθού Δρόμου (DYP) για την επαρχία Σανλιούρφα και αρχηγός των Κούρδων φρουρών του χωριού, ήταν το μόνο άτομο που επέζησε από τη συντριβή. Η πολιτοφυλακή του, χρηματοδοτούμενη από το τουρκικό κράτος, δραστηριοποιήθηκε κατά του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK).[8][10] Το σκάνδαλο Σουσουρλούκ αποκάλυψε το βαθύ κράτος στην Τουρκία.[8][13][10]
Τη στιγμή του θανάτου του, ο Τσατλί ήταν καταδικασμένος φυγάς, καταζητούμενος για διακίνηση ναρκωτικών και δολοφονία, αλλά έφερε πάνω του 6 διαφορετικές ταυτότητες εκ των οποίων η μία ήταν επίσημο διπλωματικό διαβατήριο με το όνομα Μεχμέτ Οζμπάι.[8] Ο Αλπαρσλάν Τουρκές, ιδρυτής των Γκρίζων Λύκων και του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος, και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Τουρκίας, παραδέχτηκε ότι γνώριζε ότι ο Τσατλί είχε συνεργαστεί με τις τουρκικές αρχές για την ευημερία του κράτους.[14][15] Ο υπουργός Εσωτερικών Μεχμέτ Αγκάρ έχει υπογράψει πολλά από τα επίσημα έγγραφα που είχε, συμπεριλαμβανομένης της άδειας οπλοφορίας.[16] Μετά τον θάνατο του Τσατλί, ο Αγκάρ αρχικά υποστήριξε ότι ο Τσατλί πιθανώς συνελήφθη από τις τουρκικές αρχές και οδηγήθηκε στη δικαιοσύνη μέχρι που ανακαλύφθηκε ότι η ομάδα είχε μείνει στο ίδιο ξενοδοχείο για τρεις ημέρες, και ήταν το ίδιο ξενοδοχείο στο οποίο έμεινε και ο Αγκάρ.[15] Στη συνέχεια, ο Αγκάρ παραιτήθηκε.[15] Ο Τσατλί καταζητήθηκε επίσης από την Ιντερπόλ για απόδραση από ελβετική φυλακή.[10]
Ο Μουχσίν Γιαζικιόγλου από το ακροδεξιό Κόμμα Μεγάλης Ένωσης παρευρέθηκε στην κηδεία του και ο Μεχμέτ Αλί Αγκτσά έστειλε λουλούδια από τη φυλακή της Ρώμης.[17] Στον τάφο του γίνονται ετήσιες τελετές μνήμης, στις οποίες παρευρίσκονται και τα μέλη των Γκρίζων Λύκων.[13]