Αναπληρωτής Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου

Αναπληρωτής Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Deputy Prime Minister of the United Kingdom
Κάτοχος Άντζελα Ρέινερ από 5 Ιουλίου 2024
Προσφώνηση	κ. Αναπληρωτή Πρωθυπουργέ (ανεπίσημα) Η Αξιότιμη (στο ΗΒ και την Κοινοπολιτεία) Η Εξοχότατη (διπλωματικώς)
Κατοικία	Καμία
Έδρα	Ουεστμίνστερ
Προτείνων	Πρωθυπουργός
Διορισμός από	Μονάρχης ως με την συμβουλή του Πρωθυπουργού
Διάρκεια θητείας	Στην ευχαρίστηση του Μονάρχη
Δημιουργία	5 Ιουλίου 1995
Πρώτος κάτοχος	- Κλέμεντ Άτλι (ανεπισήμως το 1942) - Μάικλ Χεσελτάιν (επισήμως το 1995)
Ιστοσελίδα	https://www.gov.uk/government/ministers/deputy-prime-minister--3

Ο Αναπληρωτής Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ο δεύτερος υψηλότερος στην ιεραρχία υπουργός του στέμματος και μέλος της Βρετανικού Υπουργικού Συμβουλίου. Ο τίτλος δεν χρησιμοποιείται πάντα και πολλοί πρωθυπουργοί συνηθίζουν να διορίζουν ανεπίσημους αναπληρωτές χωρίς τον τίτλο. Η σημερινή αναπληρωτής πρωθυπουργός και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είναι η Άντζελα Ρέινερ.

Συνταγματικότητα

Η θέση του αναπληρωτή πρωθυπουργού δεν έχει μισθό, ο κάτοχος διορίζεται σε άλλο υπουργείο που λαμβάνει κανονικό μισθό βάσει του Νόμου περί Υπουργικών και άλλων Μισθών του 1975.^[1] Το αξίωμα δεν χρησιμοποιείται πάντα και διάφοροι πρωθυπουργοί μπορεί έχουν χρησιμοποιήσει άλλα αξιώματα, όπως αυτό του Πρώτου Υπουργού, για να υποδείξει την ιεραρχία. Ο κάτοχος της θέσης δεν έχει δικαίωμα αυτόματης διαδοχής.^[2]

Ιστορικά υπήρξε μεγάλη αντίσταση από τον μονάρχη να διορίσει ένα άτομο ως αναπληρωτή πρωθυπουργό και κατ'επέκταση αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, καθώς θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι παραβιάζει το βασιλικό προνόμιο (royal prerogative) στην επιλογή πρωθυπουργού.^[3] Ωστόσο, Ρόντνεϊ Μπρέιζερ πρόσφατα έγραψε ότι υπάρχει μια ισχυρή συνταγματική υπόθεση για κάθε πρωθυπουργό να διορίσει έναν αναπληρωτή ώστε να εξασφαλίσει μια αποτελεσματική προσωρινή μεταβίβαση εξουσίας στις περισσότερες περιπτώσεις.^[4] Παρομοίως, ο Βέρνον Μπογκντάνορ έχει πει ότι αυτό το επιχείρημα έχει μικρή βαρύτητα στο σύγχρονο πλαίσιο, δεδομένου ότι ο μονάρχης δεν έχει πλέον πραγματική διακριτική ευχέρεια, και ότι, ακόμη και στο παρελθόν, ένα άτομο που ενεργεί ως αναπληρωτής πρωθυπουργός δεν είχε πραγματικό πλεονέκτημα να διοριστεί πρωθυπουργός από τον μονάρχη (αν και αυτό μπορεί να είναι διαφορετικό στα πολιτικά κόμματα σε σχέση με τις αντίστοιχες ηγεσίες τους).^[3] Όπως και ο Μπρέιζερ, λέει επίσης ότι υπάρχει μια καλή συνταγματική υπόθεση για την αναγνώριση του αξιώματος, διότι στην περίπτωση του θανάτου ή της ανικανότητας του εν ενεργεία πρωθυπουργού, θα μπορούσε να αναλάβει τα καθήκοντά του.^[3]

Ο Μπρέιζερ έχει γράψει ότι υπάρχουν τρεις λόγοι για τους οποίους έχουν διοριστεί αναπληρωτές: να καθορίσουν τη γραμμή διαδοχής στην πρωθυπουργία όπως προτιμά ο πρωθυπουργός, να προωθήσουν την αποτελεσματική απαλλαγή των κυβερνητικών δράσεων και (στην περίπτωση των κυβερνήσεων των Εργατικών) να αναγνωρίσουν το καθεστώς του αναπληρωτή ηγέτη του Εργατικού Κόμματος.^[5]

Όταν η θέση χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός είχε εκπροσωπήσει τον πρωθυπουργό στις ερωτήσεις για τον πρωθυπουργό στο Κοινοβούλιο.^[6]

Ιστορία

Πριν από τον Β ' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ ένας υπουργός καλούνταν περιστασιακά να αναπληρώσει ως πρωθυπουργός όταν ο πρωθυπουργός ήταν άρρωστος ή στο εξωτερικό, κανείς δεν είχε τις ίδιες υποχρεώσεις όταν ο πρωθυπουργός ήταν στη χώρα και ήταν σωματικά σε θέση να διευθύνει την κυβέρνηση.^[7] Αυτό άλλαξε το 1942 όταν Κλέμεντ Άτλι ονομάστηκε αναπληρωτής πρωθυπουργός από τον Ουίνστον Τσόρτσιλ. Αυτός ο χαρακτηρισμός θεωρήθηκε ως εξαιρετικό και σπάνιο αποτέλεσμα ενός συνασπισμού και, φυσικά, ενός πολέμου,^[8] και ο διορισμός του Άτλι το 1942 δεν εγκρίθηκε επίσημα από την Βασιλιά^[9][10][11] και ήταν θέμα μορφής και όχι τόσο γεγονότος.^[12] Ο διορισμός έγινε επειδή ο πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ ήθελε να αποδείξει τη σημασία του Εργατικού Κόμματος στον συνασπισμό και όχι για λόγους που σχετίζονται με τη διαδοχή. Στην πραγματικότητα άφησε γραπτές συμβουλές προς το βασιλιά ότι αν ήταν να πεθάνει να διόριζε τον Άντονι Ίντεν, όχι ο Άτλι.^[1] Ασυνήθιστα σε σύγκριση με άλλους ανεπίσημους αναπληρωτές πρωθυπουργούς, ο Κλέμεντ Άτλι περιγράφεται ως αναπληρωτής του πρωθυπουργού από Χάνσαρντ (τύπος πολιτικής συζήτησης), ενώ άλλοι ανεπίσημοι αναπληρωτές περιγράφονται χρησιμοποιώντας την επίσημη θέση τους.^[10]

Μετά από αυτό, φοβούμενοι μια πιθανή περικοπή του προνομίου (royal prerogative) του μονάρχη να επιλέξει πρωθυπουργό, κανείς δεν ονομάστηκε επίσημα αναπληρωτής πρωθυπουργός (αν και συχνά υπήρχε ανώτερος υπουργός γενικά να θεωρείται ως τέτοιος) μέχρι τον Μάικλ Χέζελτάιν το 1995, ο οποίος ονομάστηκε επίσημα αναπληρωτής πρωθυπουργός. Καθώς ο τίτλος του αναπληρωτή πρωθυπουργού δεν είχε καμία νόμιμη εξουσία, ο Χέζελταιν διορίστηκε επίσης Πρώτος Υπουργός του Κράτους.^[9] Ο Τζον Πρέσκοτ υπηρέτησε ως αναπληρωτής πρωθυπουργός υπό Τόνι Μπλερ κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του Μπλερ, και παραμένει ο μακροβιότερος αναπληρωτής στην βρετανική ιστορία. Η νομική εξουσία του Πρέσκοτ αρχικά αντλήθηκε από την ταυτόχρονη θέση του ως Υπουργού Περιβάλλοντος, Μεταφορών και Περιφερειών, ωστόσο το 2001 το υπουργείο αυτό διαλύθηκε και δημιουργήθηκε το Γραφείο του Αναπληρωτή Πρωθυπουργού (Office of the Deputy Prime Minister - ODPM) στο πλαίσιο του Γραφείου του Υπουργικού Συμβουλίου.^[10] Για να εξασφαλίσει ότι θα συνεχίσει να κατέχει τη νόμιμη εξουσία, διορίστηκε επίσης Πρώτος Υπουργός του Κράτους. Τον Ιούνιο του 2003, το ODPM έγινε ξεχωριστό τμήμα και απορρόφησε τα χαρτοφυλάκια της τοπικής αυτοδιοίκησης και των περιφερειών από το κατηργημένο Υπουργείο Μεταφορών, Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Περιφερειών. Κατά τη διάρκεια του ανασχηματισμού της 5ης Μαΐου 2006 της κυβέρνησης του Τόνι Μπλερ ο Πρέσκοτ διατήρησε τη θέση του ως αναπληρωτής πρωθυπουργός, αλλά έχασε την εξουσία του τμήματος και το OPDM μετονομάστηκε σε Υπουργείο Κοινοτήτων και Τοπικής Αυτοδιοίκησης και επικεφαλής του ήταν ο Ρουθ Κέλι. Η θέση παρέμεινε κενή κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του Γκόρντον Μπράουν.

Αφού οι Συντηρητικοί και οι Φιλελεύθεροι Δημοκρατικοί σχημάτισαν κυβέρνηση συνασπισμού το 2010 Ο Νικ Κλεγκ διορίστηκε αναπληρωτής πρωθυπουργός^[13] υπό τον Ντέιβιντ Κάμερον, και υπηρέτησε σε αυτόν τον ρόλο μέχρι που παραιτήθηκε αφού οι Συντηρητικοί κέρδισαν την πλειοψηφία στις γενικές εκλογές του 2015. Κατά τη διάρκεια του συνασπισμού Πρώτος Υπουργός του Κράτους διορίστηκε ο Γουίλιαμ Χέιγκ, ήταν η μόνη φορά που και τα δύο αυτά αξιώματα υπήρχαν ταυτόχρονα αλλά δεν κατέχονταν από το ίδιο πρόσωπο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο Κάμερον περιέγραψε τον Χέιγκ και όχι τον Κλεγκ ως "πραγματικό πολιτικό αναπληρωτή" του.^[9] Το αξίωμα του αναπληρωτή πρωθυπουργού ήταν κενό για το υπόλοιπο της πρωθυπουργίας του Κάμερον και το σύνολο της πρωθυπουργίας της Τερέζα Μέι.^[14]

Το 2020, ένα χρόνο πριν γίνει επίσημα αναπληρωτής πρωθυπουργός, ο Ντόμινικ Ράαμπ εκπροσώπησε τον Μπόρις Τζόνσον ενώ ο Τζόνσον ήταν στο νοσοκομείο με COVID-19, αν και δεν ονομάστηκε επίσημα αναπληρωτής μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2021. Ο Ράαμπ υπηρέτησε ως αναπληρωτής πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης πρωθυπουργίας του Τζόνσον. Η Τερέζα Κόφι υπηρέτησε ως αναπληρωτής πρωθυπουργός από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Οκτώβριο του 2022 για την Λιζ Τρας, και έγινε η αναπληρωτής πρωθυπουργός με την μικρότερη θητεία στην ιστορία. Αφότου ο Ρίσι Σουνάκ ανέλαβε την πρωθυπουργία, διόρισε ξανά τον Ράαμπ αναπληρωτή πρωθυπουργό,^[15] καθιστώντας τον τον πρώτο μη συνεχόμενο κάτοχο του αξιώματος. Ο Ράαμπ παραιτήθηκε τον Απρίλιο του 2023 μετά τη δημοσίευση της έρευνας για τον φερόμενο εκφοβισμό του και τον διαδέχθηκε ο Όλιβερ Ντάουντεν, ο οποίος παραιτήθηκε μετά την γενικές εκλογές του 2024, οπότε αντικαταστάθηκε από την Άντζελα Ρέινερ στην εργατική κυβέρνηση του Κιρ Στάρμερ.

Έδρα και κατοικία

Δεν υπάρχει προδιαγεγραμμένο σύνολο έδρας ή κατοικίας που να είναι μόνιμα έτοιμα να στεγάσουν τον αναπληρωτή πρωθυπουργό.^[16] Ο Αναπληρωτής Πρωθυπουργός Νικ Κλεγκ διατηρούσε ένα γραφείο στο Γραφείο του Υπουργικού Συμβουλίου, οδός Γουάιτχολ 70, το οποίο συνδέεται με την Ντάουνινγκ Στριτ.^[17] Ο προκάτοχος του Κλεγκ, ο Πρέσκοτ, διατήρησε το κεντρικό του γραφείο στην οδό Γουάιτχολ 26.^[18]

Ο πρωθυπουργός μπορεί επίσης να του δώσει προς χρήση ενός τιμητικό εξοχικό.^[16] Κατά την διάρκεια της θητείας του, ο Νικ Κλέγκ κατοικούσε στην ιδιωτική του κατοικία στο Πάτνι και μοιράστηκε την Οικία Τσέβενινγκ με τον Πρώτο Υπουργό Γουίλιαμ Χέιγκ ως κατοικία Σαββατοκύριακου.^[19] Ο προκάτοχος του Κλεγκ, Τζον Πρέσκοτ, χρησιμοποίησε το Ντόρνιγουντ.^[16]

Διαδοχή

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, κανείς δεν έχει το δικαίωμα της αυτόματης διαδοχής στην πρωθυπουργία.^[20] Ωστόσο, θεωρείται γενικά ότι σε περίπτωση θανάτου του πρωθυπουργού, θα ήταν ωφέλιμο να διοριστεί ένας προσωρινός πρωθυπουργός, αν και υπάρχει κάποια συζήτηση σχετικά με το πώς να αποφασιστεί ποιος θα πρέπει να είναι αυτός.^[21]

Σύμφωνα με τον Μπρέιζερ, δεν υπάρχουν διαδικασίες εντός της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του αιφνίδιου θανάτου του πρωθυπουργού.^[22] Δεν υπάρχει επίσης, στην πράξη, τίτλος προσωρινού πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου.^[23] Παρά το γεγονός ότι αρνήθηκε "...να συζητήσει μια τέτοια υποθετική κατάσταση " με το BBC News το 2011,^[24] το Γραφείο του Υπουργικού Συμβουλίου ειπε το 2006 ότι:^[25]

Επιπλέον, όταν ο πρωθυπουργός βρίσκεται σε ταξίδι, είναι συνήθης πρακτική να διορίζεται ένας ανώτερος υπουργός που μπορεί να παρακολουθεί επείγουσες υποθέσεις και συναντήσεις, εάν απαιτείται, αν και ο πρωθυπουργός παραμένει υπεύθυνος και ενημερώνεται καθ ' όλη τη διάρκεια.^[26]

Στις 6 Απριλίου 2020, όταν ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον εισήχθη στη ΜΕΘ, ζήτησε από τον Πρώτο Υπουργό του Κράτους Ντόμινικ Ράαμπ "να τον αναπληρώσει όπου είναι απαραίτητο".^[27]

Κατάλογος αναπληρωτών του πρωθυπουργού

Εκτός από τους πολλούς ανεπίσημους αντιπροσώπους (βλ. παρακάτω), μερικοί έχουν διοριστεί επίσημα αναπληρωτές πρωθυπουργοί. Οι αναπληρωτές πρωθυπουργοί όπως και οι υπουργοί διορίζονται από τον μονάρχη, με τη συμβουλή του πρωθυπουργού.^[28] Οκτώ άτομα μπορούν να περιγραφούν ως πράγματι διορισμένοι αναπληρωτές του πρωθυπουργού και αντιπρόεδροι της κυβέρνησης.^{[29][30][11][12]}

Αναπληρωτές πρωθυπουργοί

Αξιωματούχος			Θητεία		Άλλα υπουργικά αξιώματα που κατείχαν κατά την θητεία τους	Κόμμα	Κυβέρνηση
		Μάικλ Χέζελτάιν	5 Ιουλίου 1995	2 Mαιου 1997	Πρώτος Υπουργός	Συντηρητικό	Μέιτζορ ΙΙ
		Τζον Πρέσκοτ	2 Mαιου 1997	27 Ιουνίου 2007	Υπουργός Περιβάλλοντος, Μεταφορών και Περιφερειών (1997–2001) Πρώτος Υπουργός (2001–2007)	Εργατικό	Μπλερ Ι
							Μπλερ ΙΙ
							Μπλερ ΙΙΙ
Κενό (2007-2010)
		Νικ Κλεγκ	11 Μαιου 2010	8 Μαιου 2015	Λόρδος Πρόεδρος του Συμβουλίου	Φιλελεύθερο Δημοκρατικό	Κάμερον-Κλεγκ
Κενό (2015-2021)
		Ντόμινικ Ράαμπ	15 Σεπτεμβρίου 2021	6 Σεπτεμβρίου 2022	Λόρδος Καγκελάριος Υπουργός Δικαιοσύνης	Συντηρητικό	Τζόνσον ΙΙ
		Τερέζα Κόφι	6 Σεπτεμβρίου 2022	25 Oκτωβρίου 2022	Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας		Τρας
		Ντόμινικ Ράαμπ	25 Oκτωβρίου 2022	21 Απριλίου 2023	Λόρδος Καγκελάριος Υπουργός Δικαιοσύνης		Σουνάκ
		Όλιβερ Ντάουντεν	21 Απριλίου 2023	5 Ιουλίου 2024	Καγκελάριος του Δουκάτου του Λάνκαστερ Υπουργός στο Γραφείο του Υπουργικού Συμβουλίου
		Άντζελα Ρέινερ	5 Ιουλίου 2024	Εν ενεργεία	Υπουργός Στέγασης, Κοινοτήτων και Τοπικής Αυτοδιοίκησης	Εργατικό	Στάρμερ

Χρονοδιάγραμμα

Ανεπίσημοι αναπληρωτές

Ο δεύτερος σε ιεραρχία μετά τον πρωθυπουργό έχει υπηρετήσει ως αναπληρωτής του πρωθυπουργού με ποικίλους τρόπους, ως πρώτος γραμματέας και de facto αναπληρωτής ενώ άλλες φορές οι πρωθυπουργοί επέλεξαν να μην επιλέξουν καθόλου μόνιμο αναπληρωτή, προτιμώντας ad hoc διακανονισμός.^[8] Έχει επίσης ειπωθεί ότι το γραφείο του Λόρδου Προέδρου του Μυστικού Συμβουλίου (το οποίο ακολουθεί στην ιεραρχία) έχει χρησιμοποιηθεί με διαλείμματα για τους αναπληρωτές στο παρελθόν.^[31][32]

Κατάλογοι

Ο Άντονι Ίντεν, ο οποίος συχνά περιγράφεται ως αναπληρωτής του Ουίνστον Τσόρτσιλ, αν και ο διορισμός του ως αναπληρωτή πρωθυπουργό το 1951 απορρίφθηκε από τονβασιλιά.

Η επιλογή οριστικών αναπληρωτών των πρωθυπουργών έχει περιγραφεί ως ένα εξαιρετικά προβληματικό και δύσκολο έργο.^[33]

Ο Μπογκντάνορ, στην έκδοσή του Η μοναρχία και το Σύνταγμα το 1995, είπε ότι οι ακόλουθοι άνθρωποι είχαν ενεργήσει ως αναπληρωτές πρωθυπουργοί (εννοώντας ότι είχαν προεδρεύσει του Υπουργικού Συμβουλίου κατά την απουσία του πρωθυπουργού και είχαν προεδρεύσεισε έναν σημαντικό αριθμό Επιτροπών του Υπουργικού Συμβουλίου (Cabinet Committees):^[34]

Κλέμεντ Άτλι

Χέρμπερτ Μόρισον

Άντονι Ίντεν

Ραμπ Μπάτλερ

Τζορτζ Μπράουν

Μάικλ Στιούαρτ

Ρέτζιναλντ Μόντλινγκ

Γουίλι Γουάιτλοου

Τζεφρί Χάου

Κλέμεντ Άτλι

Χέρμπερτ Μόρισον

Άντονι Ίντεν

Ραμπ Μπάτλερ

Τζορτζ Μπράουν

Μάικλ Στιούαρτ

Γουίλι Γουάιτλοου

Τζεφρί Χάου

Μάικλ Χέζελτάιν

Τζον Πρέσκοτ

Νικ Κλεγκ

Έχει επίσης ειπωθεί ότι οι ακόλουθοι τρεις άνθρωποι θα είχαν μια λογική αξίωση:^[33]

Μπονάρ Λω

Έντουαρντ Σορτ

Μάικλ Φουτ

Ο Μπρέιζερ έχει δημιουργήσει έναν κατάλογο με τους ακόλουθους υπουργούς ως αναμφίβολα αναπληρωτές του ή de facto αναπληρωτές του πρωθυπουργού:^[35]

Κλέμεντ Άτλι	1940–1945
Άντονι Ίντεν	1945 1951–1955
Ραμπ Μπάτλερ	1955–1963
Τζορτζ Μπράουν	1964–1970
Ρέτζιναλντ Μόντλινγκ	1970–1972
Γουίλι Γουάιτλοου	1979–1988
Τζεφρί Χάου	1989–1990
Μάικλ Χέσελτιν	1995–1997
Τζον Πρέσκοτ	1997–2007
Νικ Κλεγκ	2010–2015
Τζορτζ Όσμπορν	2015–2016
Ντέμιαν Γκριν	2017
Ντέιβιντ Λίντινγκτον	2018–2019
Ντόμινικ Ράαμπ	2019–2022

Ο Λόρδος Νόρτον του Λουθ έχει δημιουργήσει άλλο κατάλογο με τους ακόλουθους ανθρώπους ως αναπληρωτές του πρωθυπουργού, αλλά δεν είναι επίσημα χαρακτηρισμένοι ως τέτοιοι:^[36]

Χέρμπερτ Μόρισον	1945–1951
Άντονι Ίντεν	1951–1955
Ραμπ Μπάτλερ	1962–1963
Γουίλι Γουάιτλοου	1979–1988
Τζεφρί Χάου	1989–1990
Ντάβιντ Λίντινγκτον	2018–2019

Δείτε επίσης

• Υπουργός Στέγασης (Ηνωμένο Βασίλειο)
• Υπουργός Πολιτισμού (Ηνωμένο Βασίλειο)

Σημειώσεις

• Brazier, Rodney (1988). «The deputy prime minister». Public Law.  pp 176-192.
• Brazier, Rodney (2020). Choosing a Prime Minister: The Transfer of Power in Britain. Oxford University Press. 
• Bogdanor, Vernon (1995). The Monarchy and the Constitution. Clarendon Press. 
• Hennessy, Peter (1995). The Hidden Wiring: Unearthing the British Constitution. Indigo. 
• Kirkup, Jonathan; Thornton, Stephen (2017). «'Everyone needs a Willie': The elusive position of deputy to the British prime minister». British Politics 12 (4): 492–520. doi:10.1057/bp.2015.42. https://link.springer.com/article/10.1057/bp.2015.42. 
• Norton, Philip (2016). «A temporary occupant of No.10? Prime Ministerial succession in the event of the death of the incumbent». Public Law. 
• Norton, Philip (2020). Governing Britain: Parliament, Ministers and Our Ambiguous Constitution. Manchester University Press. 
• Seldon, Anthony· Meakin, Jonathan (2021). The Impossible Office? The History of the British Prime Minister. Cambridge University Press. 
• Vennard, Andrew (2008). «Prime Ministerial succession». Public Law. 

Παραπομπές

1. Seldon, Meakin & Thoms 2021, σελ. 171.
2. Norton 2020, σελ. 152.
3. Bogdanor 1995, σελ. 88.
4. Brazier 2020, σελ. 82-83.
5. Brazier 1988, σελ. 176.
6. Priddy, Sarah (19 Οκτωβρίου 2020). «Attendance of the Prime Minister at Prime Minister's Questions (PMQs) since 1979». parliament.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2021. 
7. Norton 2020, σελ. 141-142.
8. Norton 2020, σελ. 142.
9. Thornton, Stephen; Kirkup, Jonathan (2023). «From Rab to Raab: The Construction of the Office of First Secretary of State». Parliamentary Affairs 76: 186–210. doi:10.1093/pa/gsab038. 
10. Gay, Oonagh (2013). «The office of Deputy prime Minister». House of Commons Library Briefing. https://researchbriefings.files.parliament.uk/documents/SN04023/SN04023.pdf. 
11. Hennessy 1995, σελ. 16.
12. Bogdanor 1995, σελ. 87.
13. Government of the United Kingdom (12 Μαΐου 2010). «Nick Clegg appointed Deputy Prime Minister». Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2023. 
14. Norton 2020, σελ. 142-144.
15. Government of the United Kingdom (24 Νοεμβρίου 2022). «Ministerial Appointments: October - November 2022». Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2023. 
16. Brazier 2020, σελ. 73.
17. «Nick Clegg could be given use of stately home where John Prescott played croquet». The Telegraph. 13 Μαΐου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2010. 
18. «Deputy Prime Minister | Contact us». gov.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2010. 
19. «Hague and Clegg given timeshare of official residence». BBC News. 18 May 2010. http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/8689187.stm. Ανακτήθηκε στις 22 May 2010. 
20. Brazier 2020, σελ. 174.
21. Norton 2016, σελ. 34.
22. Brazier 2020, σελ. 84.
23. Brazier 2020, σελ. 68.
24. «MP urges 'line of succession' rules for prime minister». BBC News. 21 December 2011. https://www.bbc.com/news/uk-politics-16283292. Ανακτήθηκε στις 6 June 2021. 
25. Vennard 2008, σελ. 304.
26. Mason, Chris (15 Αυγούστου 2016). «Is Boris Johnson running the country?». BBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2021. 
27. «Statement from Downing Street: 6 April 2020». gov.uk. 6 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2021. 
28. Britchfield, Colm· Devine, Dan· Durrant, Tim (8 Απριλίου 2021). «Government ministers». Institute for Government. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2021. 
29. Brazier 2020, σελ. 77.
30. Norton 2020, σελ. 143-144.
31. Seldon, Meakin & Thoms 2021, σελ. 157.
32. Norton 2020, σελ. 144.
33. Kirkup & Thornton 2017, σελ. 517.
34. Bogdanor 1995, σελ. 87-88.
35. Brazier 2020, σελ. 80-82.
36. Norton 2020, σελ. 143.