Ανδίρα

Ανδίρα
Το είδος Andira humilis
Το είδος Andira humilis
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Angiosperms)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Dicotyledoneae)
Τάξη: Κυαμώδη (Fabales)
Οικογένεια: Χεδρωπά (Fabaceae)
Υποοικογένεια: Ψυχανθή (Faboideae)
Γένος: Ανδίρα (Andira)
Συνώνυμα[1]
  • Andira
  • Lumbricidia, Vell.
  • Poltolobium, C.Presl
  • Skolemora, Arruda

Η ανδίρα (λατινική και επιστημονική ονομασία Andira) είναι γένος δικοτυλήδονων αειθαλών φυτών, που ανήκει στην υποοικογένεια των ψυχανθών (τα φυτά που δίνουν τα όσπρια). Οι ανδίρες συναντώνται στη φύση στις τροπικές χώρες της Αμερικανικής ηπείρου, εκτός από το είδος A. inermis, που συναντάται και στην Αφρική.[2] Μοριακές φυλογενετικές μελέτες (ανάλυση DNA) το 2012 και το 2013 τοποθετούν τις ανδίρες σε έναν ξεχωριστό κλάδο μέσα στην υποοικογένεια ψυχανθή («κλάδος Andira»).[3][4]

Σε σύγκριση με άλλα ψυχανθή, οι ανδίρες διαθέτουν ασυνήθιστα συστήματα κόμβων στις ρίζες τους[2] και καρπούς. Οι καρποί είναι σαρκώδεις δρύπες, ωοειδείς, με μέγεθος καρυδιού, αλλά ο πυρήνας (κουκούτσι), ένας σε κάθε καρπό, είναι πολύ σκληρός, με πικρή και άσχημη γεύση. Στα περισσότερα είδη ο σπόρος διασπείρεται μέσα από νυχτερίδες που τρώνε τους καρπούς, ενώ σε μερικά διασπείρεται με τον ίδιο τρόπο από τρωκτικά. Μπορεί επίσης να παρασύρεται και να διασπείρεται από τρεχούμενο νερό.[5] Τα φύλλα είναι περιττά εναλλασσόμενα, ενώ τα άνθη είναι μικρά, ροζ έως βυσσινί, και έχουν ωραίο άρωμα.

Μερικά είδη του γένους χρησιμεύουν στην παραδοσιακή ιατρική σε μέρη της Βραζιλίας για την παραγωγή αντιπυρετικών, καθαρτικών και ανθελμινθικών φαρμακευτικών παρασκευασμάτων. Ωστόσο τα παρασκευάσματα αυτά είναι τοξικά σε μεγάλες δόσεις. Οι χημικές ενώσεις που έχουν απομονωθεί από μέρη των φυτών του γένους περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων ισοφλαβόνες, φλαβανόλες, γλυκοσίδια, πτεροκαρπάνες, τη χρωμόνη και το ουρσολικό οξύ.[6]

Είδη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σήμερα (Απρίλιος του 2023), σύμφωνα με τον βρετανικό ιστότοπο Plants of the World Online, γίνονται ευρύτερα αποδεκτά στο γένος ανδίρα τα εξής είδη[1]:

  • Andira anthelmia (Vell.), J.F.Macbr.
  • Andira carvalhoi, R.T.Penn. & H.C.Lima
  • Andira chigorodensis, R.T.Penn.
  • Andira cordata, Arroyo από R.T.Penn. & H.C.Lima
  • Andira coriacea, Pulle
  • Andira cubensis, Benth. («ανδίρα της Κούβας»)
  • Andira cujabensis, Benth.
  • Andira fraxinifolia, Benth.
  • Andira galeottiana, Standl.
  • Andira grandistipula, Amshoff
  • Andira humilis, Mart. από Benth.
  • Andira inermis (W.Wright), Kunth εκ DC.
  • Andira jaliscensis, R.T.Penn.
  • Andira legalis (Vell.), Toledo
  • Andira macrocarpa, R.T.Penn. («ανδίρα η μακρόκαρπος»)
  • Andira macrothyrsa, Ducke
  • Andira marauensis, Mattos
  • Andira micrantha, Ducke
  • Andira multistipula, Ducke
  • Andira nitida, Mart. από Benth.
  • Andira ormosioides, Benth.
  • Andira parviflora, Ducke
  • Andira praecox, Arroyo εκ R.T.Penn.
  • Andira spectabilis, Saldanha
  • Andira surinamensis (Bondt), Splitg. εκ Pulle
  • Andira taurotesticulata, R.T.Penn.
  • Andira tervequinata, R.T.Penn., Aymard & Cuello
  • Andira trifoliolata, Ducke
  • Andira unifoliolata, Ducke
  • Andira vermifuga (Mart.), Benth.
  • Andira fraxinifolia
    Andira fraxinifolia
  • Andira vermifuga
    Andira vermifuga


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Andira Lam». Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2023. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Pennington R.T. (2003). «A monograph of Andira (Leguminosae: Papilionoideae)». Systematic Botany Monographs 64: 1-145. doi:10.2307/25027903. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-02-22. https://web.archive.org/web/20140222211322/http://herbarium.lsa.umich.edu/SBMweb/sbmcat.html#v64. Ανακτήθηκε στις 2014-02-14. 
  3. ↑ Cardoso D., Pennington R.T., de Queiroz L.P., Boatwright J.S., (Van Wykd B.-E.), Wojciechowski M.F., Lavin M. (2013). «Reconstructing the deep-branching relationships of the papilionoid legumes». South African Journal of Botany (S. Afr. J. Bot.) 89: 58-75. doi:10.1016/j.sajb.2013.05.001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2023-03-30. https://web.archive.org/web/20230330091338/http://repository.uwc.ac.za/xmlui/bitstream/10566/3193/1/Cardoso_Reconstructing-the_2013.pdf. Ανακτήθηκε στις 2024-01-25. 
  4. ↑ Cardoso D., de Queiroz L.P., Pennington R.T., de Lima H.C., Fonty É., Wojciechowski M.F., Lavin M. (2012). «Revisiting the phylogeny of papilionoid legumes: new insights from comprehensively sampled early-branching lineages». American Journal of Botany (Am. J. Bot.) 99 (12): 1991-2013. doi:10.3732/ajb.1200380. PMID 23221500. 
  5. ↑ Pennington R.T., Gemeinholzer B. (2000). «Cryptic clades, fruit wall morphology and biology of Andira (Leguminosae: Papilionoideae)». Botanical Journal of the Linnean Society (Bot. J. Linn. Soc.) 134 (1-2): 267-286. doi:10.1111/j.1095-8339.2000.tb02354.x. 
  6. ↑ da Silva V.C., de Carvalho M.G., da Cunha e Silva S.L. (2007). «Chemical constituents from roots of Andira anthelmia (Leguminosae)». Revista Latinomaericana de Química 35 (1-2): 13-19. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-05-23. https://web.archive.org/web/20100523024534/http://www.relaquim.com/archive/2007/2007.html. Ανακτήθηκε στις 2024-01-25. 


Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμ. 5, σελ. 547