Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία έχουν συχνά επικριθεί από διεθνείς οργανισμούς και ανεξάρτητα εγχώρια μέσα ενημέρωσης.[1][2][3] Μερικές από τις πιο συχνά αναφερόμενες παραβιάσεις περιλαμβάνουν τους θανάτους υπό κράτηση,[4] την εκτεταμένη και συστηματική χρήση βασανιστηρίων από τις δυνάμεις ασφαλείας και τους δεσμοφύλακες,[5][6][7][8][9][10] τελετουργίες καταιγισμού (γνωστές ως dedovshchina, που σημαίνει «βασιλεία των παππούδων») στο Ρωσικό Στρατό, εκτεταμένες παραβιάσεις των δικαιωμάτων των παιδιών,[11][12] βία και διακρίσεις κατά των εθνικών μειονοτήτων[13][14] και δολοφονίες δημοσιογράφων.[15][16]
Ως διάδοχο κράτος της Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσική Ομοσπονδία παραμένει δεσμευμένη από τις ίδιες συμφωνίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα που υπογράφηκαν και επικυρώθηκαν από τον προκάτοχό της, όπως τα διεθνή σύμφωνα για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, καθώς και τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα.[17] Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η Ρωσία επικύρωσε επίσης την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (με επιφυλάξεις) και από το 1998 και μετά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο έγινε το τελευταίο εφετείο για Ρώσους πολίτες από το εθνικό τους σύστημα δικαιοσύνης. Σύμφωνα με το Κεφάλαιο 1, Άρθρο 15 του Συντάγματος του 1993, αυτές οι ενσωματώσεις του διεθνούς δικαίου υπερισχύουν της εθνικής ομοσπονδιακής νομοθεσίας.[18][19]
Ως πρώην μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και υπογράφων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Ρωσία είχε διεθνείς υποχρεώσεις σχετικά με το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[20] Στην εισαγωγή της έκθεσης του 2004 για την κατάσταση στη Ρωσία, ο Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης σημείωσε τις «σαρωτικές αλλαγές μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης αναμφισβήτητες».[21]
Ωστόσο, από τη δεύτερη θητεία του Βλαντίμιρ Πούτιν ως Προέδρου (2004–2008) και μετά υπήρχαν αυξανόμενες αναφορές για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Από τις εκλογές της Κρατικής Δούμας του 2011 και την επανάληψη της προεδρίας από τον Πούτιν την άνοιξη του 2012, υπήρξε νομοθετική επίθεση σε πολλά διεθνή και συνταγματικά δικαιώματα, όπως π.χ. το Άρθρο 20 (Ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι) της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο ενσωματώνεται στα άρθρα 30 και 31 του Συντάγματος της Ρωσικής Ομοσπονδίας (1993). Το Δεκέμβριο του 2015 ψηφίστηκε νόμος που δίνει στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρωσίας το δικαίωμα να αποφασίσει εάν η Ρωσία μπορεί να επιβάλει ή να αγνοήσει ψηφίσματα διακυβερνητικών οργάνων όπως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.[22] Από τις 16 Μαρτίου 2022, η Ρωσία δεν είναι πλέον κράτος μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Το τέλος του κομμουνισμού και η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και της Γιουγκοσλαβίας συνέβαλε στην αύξηση της εμπορίας ανθρώπων, με την πλειονότητα των θυμάτων να είναι γυναίκες που εξαναγκάζονται στην πορνεία.[23][24] Η Ρωσία είναι χώρα προέλευσης ατόμων, κυρίως γυναικών και παιδιών, που διακινούνται με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση. Η Ρωσία είναι επίσης χώρα προορισμού και διέλευσης ατόμων που διακινούνται για σεξουαλική και εργασιακή εκμετάλλευση από περιφερειακές και γειτονικές χώρες προς τη Ρωσία και όχι μόνο. Η Ρωσία αντιπροσώπευε το ένα τέταρτο των 1.235 ταυτοποιημένων θυμάτων που αναφέρθηκαν το 2003 που διακινήθηκαν στη Γερμανία. Η ρωσική κυβέρνηση έχει δείξει κάποια δέσμευση για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, αλλά έχει επικριθεί για την αποτυχία να αναπτύξει αποτελεσματικά μέτρα για την επιβολή του νόμου και την προστασία των θυμάτων.[25][26]
Article 15. 4. The commonly recognized principles and norms of the international law and the international treaties of the Russian Federation shall be a component part of its legal system. If an international treaty of the Russian Federation stipulates other rules than those stipulated by the law, the rules of the international treaty shall apply.
![]() |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |