Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το κρανίο είναι οστέινος σχηματισμός που αποτελεί το σκελετό της κεφαλής πολλών ζώων. Υποστηρίζει τις δομές του προσώπου και προστατεύει την κεφαλή και τα περιεχόμενά της από τραυματισμό. Είναι το πιο πολύπλοκο οστέινο μόρφωμα γιατί:
Τα ζώα που διαθέτουν κρανίο ονομάζονται κρανιωτά.
Διακρίνεται στο εγκεφαλικό κρανίο ή κρανιακή κάψα (8 οστά) και στο προσωπικό ή σπλαχνικό κρανίο (14 οστά). Το πρώτο ονομάζεται έτσι γιατί μέσα του βρίσκεται ο εγκέφαλος και το δεύτερο επειδή σχηματίζει το πρόσωπο και σ' αυτό βρίσκονται σπλάχνα, δηλαδή όργανα. Τα οστά από τα οποία αποτελείται το κρανίο είναι:
Τα μέρη όπου συνδέονται τα οστά μεταξύ τους λέγονται ραφές. Το μετωπιαίο ενώνεται με το βρεγματικό με τη στεφανιαία ραφή, τα δύο βρεγματικά μεταξύ τους με την οβελιαία ραφή και τα βρεγματικά με το ινιακό με τη λαμδοειδή ραφή. Το ανώτερο τμήμα του κρανίου ονομάζεται θόλος, ενώ το κατώτερο βάση. Στη βάση του κρανίου υπάρχουν πολλά τρήματα μέσα από τα οποία διέρχονται τα εγκεφαλικά νεύρα καθώς επίσης και διάφορα αγγεία για την αιμάτωσή του εγκεφάλου. Επίσης περιέχει μερικές κλειστές κοιλότητες που ονομάζονται κόλποι. Οι κόλποι του κρανίου καλύπτονται από αναπνευστικό επιθήλιο (ψευδοπολύστιβο κροσσωτό) και πληρούνται με αέρα, ενώ ο ακριβής τους ρόλος δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί.
Τα οστά του κρανίου σχηματίζονται τόσο με ενδομεμβρανώδη όσο και με ενδοχόνδρια οστέωση. Τα οστά του προσωπικού και τα ανώτερα και πλευρικά τμήματα του εγκεφαλικού κρανίου σχηματίζονται με ενδομεμβρανώδη οστέωση, ενώ τα οστά που στηρίζουν τον εγκέφαλο (ινιακό, σφηνοειδές, ηθμοειδές και κροταφικό) κυρίως παράγονται με ενδοχόνδρια οστέωση. Κατά τη γέννηση το κρανίο αποτελείται από 404 διαφορετικά οστικά στοιχεία. Καθώς όμως προχωρά η ανάπτυξη τα στοιχεία αυτά υφίστανται προοδευτική συγχώνευση για να σχηματίσουν συμπαγές οστό. Τα οστά του θόλου αρχικά χωρίζονται μεταξύ τους από περιοχές πυκνού συνδετικού ιστού πού ονομάζονται ραφές. Υπάρχουν πέντε ραφές: μετωπιαία, στεφανιαία, οβελιαία, λαμδοειδής και λεπιδοειδής. Μεγαλύτερες περιοχές συνδετικού ιστού που αποτελούν και σημεία συνάντησης των ραφών ονομάζονται πηγές. Οι πηγές είναι έξι: πρόσθια, οπίσθια, δύο σφηνοειδείς, και δύο μαστοειδείς. Κατά τη γέννηση τα στοιχεία αυτά είναι ινώδη και κινητά, πράγμα απαραίτητο τόσο για την ανάπτυξη των οστών όσο και για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Όσο προχωρά η ανάπτυξη ο συνδετικός ιστός των ραφών και των πηγών προοδευτικά αντικαθίσταται από οστό. Η οπίσθια πηγή συνήθως κλείνει σε οκτώ εβδομάδες, ενώ η πρόσθια μπορεί να παραμείνει ανοικτή μέχρι και δεκαοκτώ μήνες.
Το κρανίο μπορούμε να το χωρίσουμε σε δύο κύριες περιοχές, το εγκεφαλικό κρανίο, δηλαδή αυτό που περιβάλλει τον εγκέφαλο, και το σπλαχνικό κρανίο, δηλαδή το κρανίο που περιβάλλει σπλάχνα όπως τους οφθαλμούς, τα αφτιά και τα λοιπά.
1. Μετωπιαίο οστό[1]
5. Λεπιδοειδής μοίρα του κροτάφου[1]
6. Μαστοειδής μοίρα του λιθοειδούς κροτάφου[1]
11. Άνω γνάθος[1]
12. Κάτω γνάθος[1]
16. Οβελιαία ραφή[1]
21. Βρεγματομαστοειδής ραφή[1]
6. Μικρή υπερακουστική άκανθα[1]
9. Τυμπανομαστοειδής σχισμή[1]
11. Ζυγωματικοπροσωπικά τρήματα[1]
1. Έξω πλάκα [1]
2. Διπλόη [1]
3. Έσω πλάκα[1]
4. Μετωπιαία γωνία[1]
5. Ινιακή γωνία [1]
6. Μετωπιαία ακρολοφία[1]
7. Αρτηριακές αύλακες [1]
8. Πακχιόνια ή κοκκιώδη βοθρία[1]
9. Ρηχή αύλακα του άνω οβελιαίου φλεβώδους κόλπου[1]
10. Βρεγματικά τρήματα[1]
Αυτό το λήμμα σχετικά με την Ανατομία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |