Ανρί Φρανσουά ντ’Αγκεσώ | |
---|---|
Ο Ανρί Φρανσουά ντ’Αγκεσώ, πίνακας του Υασίντ Ριγκώ | |
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Henri François d'Aguesseau (Γαλλικά) |
Γέννηση | 27 Νοεμβρίου 1668[1][2][3] Λιμόζ |
Θάνατος | 9 Φεβρουαρίου 1751[3][4][5] Παρίσι |
Χώρα πολιτογράφησης | Γαλλία |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | Γαλλικά[6] |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | νομικός πολιτικός |
Οικογένεια | |
Σύζυγος | Anne Françoise Lefèvre d'Ormesson |
Τέκνα | Jean Baptiste Paulin d'Aguesseau de Fresne |
Γονείς | Henri d'Aguesseau και Claire-Eugénie Le Picart de Périgny |
Αδέλφια | Joseph Antoine d'Aguesseau |
Οικογένεια | Aguesseau family |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Αξίωμα | Καγκελάριος της Γαλλίας (1717–1722) πρόεδρος (1729, Γαλλική Ακαδημία Επιστημών)[7] Καγκελάριος της Γαλλίας (1727–1750) Procureur général au Parlement de Paris (1700–1717) |
Βραβεύσεις | Διοικητής του Τάγματος του Αγίου Πνεύματος Ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ |
Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ανρί Φρανσουά ντ’Αγκεσώ (γαλλικά: Henri François d'Aguesseau, 1668-1751) ήταν Γάλλος νομομαθής και πολιτικός, ως καγκελάριος της Γαλλίας τρεις φορές από το 1717 έως το 1750 έκανε αξιόλογες μεταρρυθμίσεις στο νομικό σύστημα της Γαλλίας.[8]
Ο Ανρί Φρανσουά ντ’Αγκεσώ γεννήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 1668 στη Λιμόζ, γόνος οικογένειας δικαστών. Ο πατέρας του, Ερρίκος ντ’Αγκεσώ, διετέλεσε σύμβουλος του δικαστηρίου του Μετς, επίτροπος-βασιλικός εκπρόσωπος στο Λανγκεντόκ και από το 1685 υψηλόβαθμος αξιωματούχος στο Παρίσι. Ο Ανρί Φρανσουά σπούδασε νομικά και σε ηλικία 22 ετών, μέσω της επιρροής του πατέρα του, διορίστηκε γενικός εισαγγελέας στο Παρλαμέντο (ανώτατο δικαστήριο) του Παρισιού από το 1690 έως το 1700. Η ευγλωττία και η πολυμάθεια που επέδειξε από την πρώτη του αγόρευση του συντέλεσαν στη μεγάλη φήμη του.
Ως γενικός εισαγγελέας του Παρλαμέντου, κέρδισε μεγαλύτερη δημοτικότητα καθώς αντιτάχθηκε στην ανάμιξη του Πάπα Κλήμη ΙΑ΄ στα ζητήματα της γαλλικής Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας και αντέδρασε στη δημοσίευση της παπικής βούλας «Μονογενής» (Unigenitus, 1713), με την οποία καταδικάζονταν η θρησκευτική αίρεση των Γιανσενιστών.[9]
Ο Φίλιππος Β΄, δούκας της Ορλεάνης, αντιβασιλέας-επίτροπος του ανήλικου τότε βασιλιά Λουδοβίκου ΙΕ΄, το 1717 τον διόρισε καγκελάριο και σφραγιδοφύλακα. Όμως ο Αγκεσώ αντέδρασε στην οικονομική πολιτική του αντιβασιλέα και των υπουργών του, που είχαν υιοθετήσει τις οικονομικές μεθόδους του περίφημου Τζων Λω, [10]και έτσι τον επόμενο χρόνο εξορίστηκε στη Φρεν.
Όταν ανακλήθηκε από την εξορία το 1720 για να ικανοποιηθεί η κοινή γνώμη, προώθησε την επικύρωση της της παπικής βούλας Unigenitus, γεγονός που μείωσε σημαντικά τη δημοτικότητά του. Παρ’όλα αυτά, έχασε πάλι το αξίωμα του καγκελάριου όταν, το 1722, έγινε πρωθυπουργός ο Γκιγιώμ Ντυμπουά. Τότε αποσύρθηκε στο κτήμα του, όπου πέρασε πέντε χρόνια, για τα οποία μιλούσε πάντα με χαρά. Τα ιερά κείμενα και η νομολογία της Γαλλίας και άλλων χωρών, αποτέλεσαν το αντικείμενο των πιο σοβαρών μελετών του. Ο υπόλοιπος χρόνος αφιερώθηκε στη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και την κηπουρική.
Το 1727, ο νέος πρωθυπουργός, καρδινάλιος Αντρέ-Ερκύλ ντε Φλερύ, τον επανέφερε για τρίτη φορά στο αξίωμα του καγκελάριου και τον παρότρυνε να συνεχίσει το έργο της κωδικοποίησης του γαλλικού δικαίου. Το έργο αυτό είχε αρχίσει στα χρόνια της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΔ΄. Για την επίτευξη των μεταρρυθμίσεων που είχαν απασχολήσει από καιρό τις σκέψεις του ασχολήθηκε από το 1731 έως το 1747. Στόχευε να συντάξει σε έναν κώδικα όλους τους νόμους της Γαλλίας, αλλά δεν μπόρεσε να εκπληρώσει το έργο του. Πέτυχε την έκδοση τριών σημαντικών διαταγμάτων του Λουδοβίκου ΙΕ΄ σχετικά με τις δωρεές (1731), τις διαθήκες (1735) και τις κληρονομικές διαδοχές (1747), από τα οποία πολλά άρθρα ενσωματώθηκαν αργότερα στον γαλλικό Αστικό κώδικα, και εισήγαγε διάφορους κανονισμούς για τη βελτίωση των μορφών διαδικασίας, για τον προσδιορισμό των ορίων των δικαιοδοσιών και για την επίτευξη μεγαλύτερης ομοιομορφίας στην εκτέλεση των νόμων και την απονομή του δικαίου στις διάφορες επαρχίες.[11]
Το 1746, ως σφραγιδοφύλακας της Γαλλίας, υπέγραψε την άδεια κυκλοφορίας της Εγκυκλοπαίδειας των Ντιντερό και Ντ'Αλαμπέρ.
Το 1750, σε ηλικία άνω των 82 ετών, ο ντ'Αγκεσώ αποσύρθηκε από τα καθήκοντά του χωρίς να παραιτηθεί από καγκελάριος. Πέθανε στις 5 Φεβρουαρίου 1751 στο Παρίσι.
Οι μεταρρυθμίσεις του ντ' Αγκεσώ αποτελούν κορυφαία στιγμή στην ιστορία της γαλλικής νομολογίας και έχουν τοποθετήσει το όνομά του στην ίδια κατάταξη με τους Μισέλ ντε Λ'Οπιτάλ και Λαμουανιόν. Ανδριάντες του βρίσκονται στην αίθουσα της Γαλλικής Γερουσίας στο Παλάτι του Λουξεμβούργου, στο Παλαί Μπουρμπόν, έδρα της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης και στο Λούβρο, ανάμεσα στους 86 Επιφανείς Άνδρες της Γαλλίας.[12]
Ως δικαστής ήταν τόσο ευσυνείδητος που ο δούκας του Σαιν-Σιμόν στα Απομνημονεύματά του ανέφερε ότι ο Αγκεσώ περνούσε πολύ χρόνο για τις υποθέσεις που αναλάμβανε.
Ο Αντώνιος Κοραής εξύμνησε τον ντ' Αγκεσώ στην ωδή που τύπωσε στο Παρίσι το 1702 με τίτλο Ωδή εις τον Ερρίκον Φραγκίσκον Δαγεσσέα. Την ωδή αυτή ανακάλυψε στη βιβλιοθήκη του ο εγγονός του Αδαμάντιος Κοραής και την ανατύπωσε το 1812 στο Παρίσι προσθέτοντας και ένα εγκώμιο στον Αγκεσώ του Γάλλου φιλοσόφου και ρήτορα Αντουάν Λεονάρ Τομά.[13]