Αντάλας

Αντάλας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση499 (περίπου)
Βυζακηνή
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααρχηγός φυλής
Οικογένεια
ΑδέλφιαGuarizila
δεδομένα

Ο Αντάλας (περί το 500 - μετά το 548 μ.Χ.) ήταν Βέρβερος οπλαρχηγός που έπαιξε σημαντικό ρόλο στους πολέμους που είχε η Βυζαντινή αυτοκρατορία με τις Βερβερικές φυλές στην Αφρική. Ο Αντάλας και η φυλή του υπηρέτησαν αρχικά τους Βυζαντινούς ως σύμμαχοι και κατόπιν άλλαξαν υποστήριξη (544), μετά την ήττα του ο ίδιος και η φυλή του υποστήριξαν ξανά τους Βυζαντινούς. Η κύρια πηγή για την ζωή του ήταν το επικό ποίημα που έγραψε ο Κόριππος στις Ιστορίες των πολέμων του Προκοπίου της Καισάρειας.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε γύρω στο 500 και σύμφωνα με τον Κόριππο ακήκε στην φυλή των Φρεξών μια Βερβερική φυλή της Βυζακηνής στην σημερινή Τυνησία.[1][2] Ο Κόριππος αναφέρει ότι ο Αντάλας ξεκίνησε την σταδιοδρομία του σε ηλικία 17 ετών αλλά έγινε σύντομα ληστής εναντίον των Βανδάλων που είχαν κατακτήσει την βόρεια Αφρική. Την εποχή που έγινε αρχηγός των Φρεξών της Βυζακηνής (530) οδήγησε τον λαό του σε μια αποφασιστική νίκη εναντίον των Βανδάλων.[3] Μετά τους Βανδαλικούς πολέμους που ακολούθησαν (533-534) το Βασίλειο των Βανδάλων υποτάχθηκε στους Βυζαντινούς, ο Αντάλας δήλωσε την υποταγή του και δέχθηκε αξιώματα. Σύντομα ωστόσο ξέσπασε επανάσταση των Βερβέρων της Βυζακηνής (543) και ο αδελφός του Αντάλας εκτελέστηκε από τον Βυζαντινό κυβερνήτη της Αφρικής Σολομώντα. Την επόμενη χρονιά η Βερβερική φυλή της Κυρηναϊκής Λευάθαι εξεγέρθηκε ξανά, ο Αντάλας και η φυλή του ενώθηκαν μαζί τους. Οι ενωμένες Βερβερικές δυνάμεις συνέτριψαν τους Βυζαντινούς στην "μάχη του Κιλλίου" (544) όπου έπεσε και ο ίδιος ο Σολομών.[4][5] Μετά τον θάνατο του ικανού Σολομώντα εξελέγη διοικητής της Αφρικής ο ανεψιός του Σέργιος, η άσχημη συμπεριφορά που έδειξε απέναντι στην Βερβερική φυλή των Λευάθων τους οδήγησε σε επανάσταση. Ο Βυζαντινός αποστάτης Στότζας συμμάχησε με τον Αντάλας που είχε καταφύγει στην Μαυριτανία. Ο Αντάλας έστειλε επιστολή στον αυτοκράτορα Ιουστινιανό με την οποία του ζητούσε να αντικαταστήσει τον Σέργιο. Ο Ιουστινιανός Α΄ έστειλε τον Πατρίκιο Αρεόβινδο να μοιράσει την εξουσία με τον Σέργιο αλλά στάθηκαν και οι δύο ανίκανοι προδίδοντας ο ένας τον άλλον.[3][6] Την εποχή που ο Σέργιος ήταν αδρανής στην Καρχηδόνα ο Αντάλας και ο Στότζας ξεγέλασαν τον διοικητή του Αδρύμητου Ίμερο και τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει την πόλη του για να συναντήσει έναν άλλον Βυζαντινό διοικητή τον Ιωάννη.

Ο Ίμερος έπεσε στην παγίδα, όταν έφτασαν στο Αδρύμητο ο Αντάλας και ο Στότζας οι στρατιώτες του αποστάτησαν και ο Ίμερος αναγκάστηκε να δραπετεύσει για να σώσει την ζωή του.[7] Στα τέλη του 545 ο Στότζας και ο Αντάλες συναντήθηκαν με τον Ιωάννη που είχε στρατοπεδεύσει στο Αλ Καφ. Ο στρατός του Ιωάννη αν και ήταν αριθμητικά πολύ μεγαλύτερος συνετρίβη, ο ίδιος ο Ιωάννης έπεσε στην μάχη της Θακίας αλλά πριν τον θάνατο του τραυμάτισε θανάσιμα τον Στότζα.[6][8] Μετά την ήττα της Δακίας ο Σέργιος έχασε την θέση του και τον αντικατέστησε ο Αρεόβινδος, ο Κουτζίνας του αποκάλυψε τα σχέδια του να αποστατήσει από τους Βέρβερους και να θανατώσει ακόμα και τον Αντάλας. Ο Αρεόβινδος με την σειρά του μετέφερε το μυστικό σε έναν άλλον Βυζαντινό οπλαρχηγό τον Γουνδάριχ που είχε επίσης στόχο να αποστατήσει στους Βέρβερους. Τον Μάρτιο του 546 ο Γουνδάριχ έριξε στην παγίδα τον Αρεόβινδο, τον δολοφόνησε και έγινε ο ίδιος διοικητής της Καρχηδόνας.[6][9] Ο Γουνδάριχ αρνήθηκε να τηρήσει την συμφωνία του με τον Αντάλας και τον εκδίωξε από την Βυζακηνή. Ο Αντάλας ήρθε σε συνενόηση με τον έκπτωτο Βυζαντινό δούκα της Βυζακηνής Μαρκέντιο που είχε δραπετεύσει σε κάποιο νησί να προχωρήσουν σε κοινή εκστρατεία εναντίον του Γουνδάριχ. Ο αποστάτης Βέρβερος Κουτζίνας και ο Αρμένιος στρατηγός Αρταβάνης νίκησαν τον Αντάλας σε μάχη, αμέσως μετά δολοφονήθηκε ο Γουνδάριχ με πρωτοβουλία του Αρταβάνη και αποκαταστάθηκε η αυτοκρατορική τάξη. Ο Ιωάννης Τρωγλίτης απεστάλη από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α΄ ως νέος διοικητής της Αφρικής.[10] Ο Κουτζίνας έστειλε αποστολή στον Τρωγλίτη με την οποία του ζήτησε ειρήνη, εκείνος αρνήθηκε και φυλάκισε τους απεσταλμένους. Στις αρχές του 547 οι δύο στρατοί συναντήθηκαν κοντά στην Βυζακηνή και ακολούθησε η πρώτη μεγάλη Βυζαντινή νίκη.[11][12] Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου ωστόσο ο Αντάλας όπως γράφει ο Κόριππος ενώθηκε με τους Βέρβερους της Τριπολίτιδας και συνέτριψε τους Βυζαντινούς, οι Βέρβεροι λεηλάτησαν την Καρχηδόνα.[12][13] Την επόμενη χρονιά ο Αντάλας και ο αρχηγός των Βέρβερων της Βυζακηνής Καρκαζάν βάδισαν για την κατάληψη της Βυζανηνής. Ο Ιωάννης Τρωγλίτης έστειλε εναντίον τους 30.000 στρατό υπό την ηγεσία του Βέρβερου αποστάτη Κουτζίνα ο οποίος τους συνέτριψε οριστικά. Ο Καρκαζάν έπεσε την μάχη και ο Αντάλας αναγκάστηκε να δηλώσει την υποταγή του στον αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Δεν υπάρχουν από τότε στοιχεία για τον Αντάλας, δεν είναι γνωστό ούτε το έτος του θανάτου του.[12][14]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ https://journals.openedition.org/encyclopedieberbere/1970
  2. ↑ Camps 1988, σσ. 706-708
  3. ↑ 3,0 3,1 Martindale, Jones & Morris 1992, σ. 86
  4. ↑ Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 86, 1175–1176
  5. ↑ Bury 1958, σ. 145
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Bury 1958, σ. 146
  7. ↑ Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 86, 599–600
  8. ↑ Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 86, 641
  9. ↑ Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 86–87, 108–109
  10. ↑ Bury 1958, σσ. 146–147
  11. ↑ Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 87, 647
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Bury 1958, σ. 147
  13. ↑ Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 87, 647–648.
  14. ↑ Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 87, 648–649

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Camps, G. (1988-04-01). "Antalas". Encyclopédie berbère (in French) (5): 706–708. doi:10.4000/encyclopedieberbere.2518.
  • Bury, John Bagnell (1958). History of the Later Roman Empire: From the Death of Theodosius I to the Death of Justinian, Volume 2. Mineola, New York: Dover Publications, Inc.
  • Martindale, John Robert; Jones, Arnold Hugh Martin; Morris, J., eds. (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire, Volume III: A.D. 527–641. Cambridge: Cambridge University Press.