Αντώνης Οικονόμου (πλοίαρχος)

Αντώνης Οικονόμου
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1785
Ύδρα
Θάνατος1821
Άργος
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεπαναστάτης
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΦιλικός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Αντώνης Οικονόμου (1785 – 16 Δεκεμβρίου 1821) ήταν Έλληνας πλοίαρχος και αγωνιστής του 1821 που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέγερση των Υδραίων παραμερίζοντας τους πρόκριτους και προύχοντες του νησιού. Δολοφονήθηκε από άνδρες του Ανδρέα Λόντου.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τον Απρίλιο του 1988 ανεγέρθη μνημείο για τον Αντώνη Οικονόμου στο Άργος.

Γεννήθηκε στην Ύδρα και ακολούθησε το ναυτικό επάγγελμα. Λίγο πριν το ξέσπασμα της επανάστασης το ιστιοφόρο του ναυάγησε στο Γιβραλτάρ και αναγκάστηκε να καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη για να ναυπηγήσει καινούριο. Εκεί μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία από τον Παπαφλέσσα και αμέσως αφιερώθηκε στον ιερό σκοπό της απελευθέρωσης της πατρίδας του παρατώντας τα όποια εμπορικά σχέδια είχε.

Στην Ύδρα όμως οι πρόκριτοι δεν είχαν ξεσηκωθεί ακόμη, φοβούμενοι μήπως ο αγώνας δεν ήταν αρκετά σοβαρός με αποτέλεσμα να χαθεί η ισχυρή ναυτική δύναμη που διέθετε το νησί[1]. Τότε ο Οικονόμου, αφού χρηματοδοτήθηκε από τους Φιλικούς της Πελοποννήσου, κατέλαβε στις 30 Μαρτίου 1821 το λιμάνι και κατέλυσε την εξουσία των προκρίτων. Θεωρώντας πως δεν έχει ανάγκη συμβούλων, παραμέρισε ακόμη και τον ευεργέτη του και μέντορά του Γκίκα Θεοδώρου.[2] Ο διοικητής του νησιού Νικόλαος Κοκοβίλας εκδιώχθηκε και εγκαθιδρύθηκε λαϊκή εξουσία υπό τον Οικονόμου. Στις 14 Απριλίου 1821 κήρυξε την επανάσταση και στο νησί της Ύδρας.

Οι πρόκριτοι όμως, οι οποίοι είχαν παραγκωνιστεί από τον Οικονόμου, οργάνωσαν συνωμοσία εναντίον του, η οποία εκδηλώθηκε στις 22 Μαΐου του 1821. Οι υποστηρικτές του, κατά κύριο λόγο ναύτες, είχαν μπαρκάρει με τα πλοία, με αποτέλεσμα ο Οικονόμου να βρεθεί απροστάτευτος. Αφού συνελήφθη, του απαγγέλθηκαν κατηγορίες. Οι συγγενείς του όμως κατάφεραν να τον φυγαδεύσουν στην Πελοπόννησο,[3] και συγκεκριμένα στο Κρανίδι. Από κει αυτοεξορίστηκε στις Κλουκίνες Καλαβρύτων στο μοναστήρι της Αγίας Βαρβάρας (Ζαρούχλα). Κατευθύνθηκε προς το Άργος με 12 παλικάρια και σημαία μεγαλοπρεπή για να παρουσιαστεί στην εθνοσυνέλευση που γινόταν εκεί, γεγονός που ανησύχησε τους προκρίτους της Ύδρας, οι οποίοι και έστειλαν στρατιωτικό σώμα υπό τον Ξύδη, οπλαρχηγό του Λόντου, να τον σκοτώσει[4]. Ο Κολοκοτρώνης, γνωρίζοντας τα σχέδια των προκρίτων, έστειλε τον οπλαρχηγό Τσωκρή με 200 παλικάρια να τον προστατεύσουν. Ο Τσωκρής όμως δεν κατάφερε να τον προλάβει πριν τον δολοφονήσουν οι μισθοφόροι των προκρίτων της Ύδρας κοντά στο Άργος, στις 16 Δεκεμβρίου 1821. Ο Νίκος Εγγονόπουλος έχει αφιερώσει το ποίημα "Μπολιβάρ" στον Αντώνη Οικονόμου.[5]

Ο Σπυρίδων Τρικούπης ανέφερε για τη δολοφονία του Οικονόμου: «με την τόλμη του ανυψώθηκε υπεράνω της παντοδύναμης αριστοκρατίας και οδήγησε τον λαό στον αγώνα της ελευθερίας και της δόξας». Αντίθετα, ο Δ. Κριεζής, χαρακτηρίζει τον Οικονόμου "ιδιοτελή, μέθυσο και ανίκανο", λόγος για τον οποίο τον εγκατέλειψαν όλοι οι οπαδοί του. Είχε μεν ενθουσιασμό και πατριωτισμό υπέρ της Επανάστασης, αλλά "η καθημερινή κατάχρησίς του εις τα ποτά έκαμνε πολλούς να τον υποπτεύωσι και να μη τον πλησιάζωσι"[6]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Κώστας Σαρδελής: Ο χαρακτήρας της Εθνεγερσίας του '21, Εκδόσεις «Αστήρ», 1987
  2. ↑ Κριεζή 1874, σελ.34.
  3. ↑ Φωτάκου 1858, σελ.38.
  4. ↑ Τρικούπη 1888, σελ.99.
  5. ↑ ««Στρατηγέ, τί ζητούσες στη Λάρισα, συ ένας Υδραίος;». Αποτίμηση για την Επανάσταση του 1821». Έθνος. 4 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2021. 
  6. ↑ «Δημητρίου Κριεζή, "Επανόρθωσις εσφαλμένων τινων εκ των απομνημονευμάτων περί της Ελληνικής Επαναστάσεως υπό Φωτάκου ...", Εν Αθήναις, 1874, σ. 47, 48». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2021. 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Σαρδελής Κώστας, Ο χαρακτήρας της Εθνεγερσίας του '21, Εκδόσεις "Αστήρ", 1987
  • Γεώργιος Λαμπρινός: Μορφές του Εικοσιένα, εκδόσεις «Μπάυρον», 5η έκδ., Αθήνα, 1973
  • Μπέλσης, Κ., Αντώνης Οικονόμου, Κέντρο Έρευνας Νεότερης Ιστορίας (ΚΕΝΙ), Πάντειο Παν/μιο, LEXICON 1821
  • Χρυσανθόπουλος Φώτιος, Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήνα, 1858
  • Κριεζής Δημήτριος, Επανόρθωσις εσφαλμένων τινών εκ των απομνημονευμάτων περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήνα, 1874
  • Τρικούπης Σπυρίδων, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, Έκδοση Γ', Αθήνα, 1888