Απτοσφαιρίνη

Η απτοσφαιρίνη (αγγλ. haptoglobin, συντομογραφείται ως Hp) είναι η πρωτεΐνη του αίματος που στον άνθρωπο κωδικοποιείται από το ομώνυμο γονίδιο HP του 16ου χρωμοσώματος.[1][2] Στο πλάσμα του αίματος, η απτοσφαιρίνη προσδένεται στην ελεύθερη αιμοσφαιρίνη[3] που τυχαίνει να διαρρεύσει έξω από τα ερυθρά αιμοσφαίρια και αποτρέπει έτσι τη βλαβερή οξειδωτική δράση της. Αντιστοίχως, η αιμοπηξίνη προσδένεται στην ελεύθερη αίμη.[4] Το πρωτεϊνικό σύμπλεγμα απτοσφαιρίνης-αιμοσφαιρίνης αφαιρείται κατόπιν από το δικτυοενδοθηλιακό σύστημα (κυρίως από τον σπλήνα).

Σε εργαστηριακές συνθήκες η συμπεριφορά αυτή της απτοσφαιρίνης χρησιμεύει για την ανίχνευση και την παρακολούθηση της ενδοαγγειακής αιμολυτικής αναιμίας. Στην ενδοαγγειακή αιμόλυση η αιμοσφαιρίνη απελευθερώνεται στην κυκλοφορία και τότε η απτοσφαιρίνη προσδένεται στην αιμοσφαιρίνη, διεργασία που προκαλεί πτώση των επιπέδων απτοσφαιρίνης.

Η πρωτεΐνη απτοσφαιρίνη ανακαλύφθηκε ως «ουσία του πλάσματος» του αίματος το 1938 από τους Γάλλους βιοχημικούς Max-Fernand Jayle και Michel Polonovski.[5][6]


  1. Dobryszycka W. (Σεπτέμβριος 1997). «Biological functions of haptoglobin--new pieces to an old puzzle». European Journal of Clinical Chemistry and Clinical Biochemistry 35 (9): 647-654. PMID 9352226. 
  2. Wassell J. (2000). «Haptoglobin: function and polymorphism». Clinical Laboratory 46 (11-12): 547-552. PMID 11109501. 
  3. Schaer D.J., Vinchi F., Ingoglia G., Tolosano E., Buehler P.W. (2014-10-28). «Haptoglobin, hemopexin, and related defense pathways-basic science, clinical perspectives, and drug development». Frontiers in Physiology (Frontiers Media SA) 5: 415. doi:10.3389/fphys.2014.00415. PMID 25389409. 
  4. «Intravascular hemolysis». eClinpath. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2019. 
  5. Shih A.W., McFarlane A., Verhovsek M. (Απρίλιος 2014). «Haptoglobin testing in hemolysis: measurement and interpretation». American Journal of Hematology 89 (4): 443-447. doi:10.1002/ajh.23623. PMID 24809098. 
  6. «Haptoglobins». New England Journal of Medicine 266 (11): 569-570. 1962-03-15. doi:10.1056/NEJM196203152661115. ISSN 0028-4793. http://www.nejm.org/doi/abs/10.1056/NEJM196203152661115. 
  • Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμ. 6