Μια σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ των διαφορετικών διαλέκτων είναι οι καθομιλούμενες μορφές της γλώσσας, και οι τυποποιημένες επίσημες μορφές της οι οποίες συναντώνται κυρίως στον γραπτό λόγο. Ανάλογα με την περιοχή που βρίσκεται ο καθένας, μαθαίνει την καθομιλούμενη τοπική μορφή για καθημερινή χρήση ως πρώτη γλώσσα, και την τυποποιημένη κατά την εκπαίδευση του στο σχολείο.[2][3] Η τυποποιημένη μορφή με την σειρά της διακρίνεται ανάμεσα στα Σύγχρονα Τυποποιημένα Αραβικά και τα Κλασικά Αραβικά τα οποία είναι η βάση τους, αν και στον αραβόφωνο κόσμο σπανίως γίνεται αυτή η διάκριση.
Οι μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ των κλασικών/τυποποιημένων και των καθομιλουμένων αραβικών είναι η απώλεια της γραμματικής πτώσης, διαφορετική και λιγότερη ευέλικτη διάταξη των λέξεων στις προτάσεις, η αντικατάσταση του παλαιού συστήματος της γραμματικής διάθεσης με νέο, η απώλεια της κλίσης της παθητικής φωνής με εξαίρεση κάποιες αρχαϊζουσες περιπτώσεις, περιορισμός στην χρήση του δυϊκού αριθμού, και η απώλεια του θυληκού πληθυντικού. Σε πολλές αραβικές διαλέκτοι, όπως σε αυτές των αραβικών της βορείου Αφρικής, παρουσιάζονται σημαντικές μετατοπίσεις φωνηέντων και ασυνήθιστοι συνδυασμοί συμφώνων.
Οι μεγαλύτερες σε έκταση διαιρέσεις της εμφανίζονται μεταξύ των ομιλουμένων γλωσσών διαφορετικών περιοχών. Για παράδειγμα κάποιες μορφές των αραβικών στην βόρεια Αφρική, δεν είναι εύκολα κατανοητές σε αραβόφωνους του Λεβάντε ή του Περσικού Κόλπου. Εντός του εύρους των περιοχών αυτών υπάρχουν μικρότερες υποδιαιρέσεις, εντός χωρών, συνόρων χωρών, και ακόμα μεταξύ πόλεων και χωριών.
Επιπλέον σημαντικές διαφορές υπάρχουν μεταξύ των βεδουϊνικών αραβικών τα οποία χρησιμοποιούνται στην ύπαιθρο και των αστικών τα οποία ομιλούνται κυρίως στις πόλεις.[4]
Bassiouney, Reem (2006). Functions of code-switching in Egypt: Evidence from monologues, Leiden: Brill.
Bassiouney, Reem (2009). Arabic Sociolinguistics, Washington, D.C.: Georgetown University Press.
Blanc, D. (1960) 'Style variations in Arabic: A sample of interdialectical conversation.' in C.A. Ferguson (ed.) Contributions to Arabic linguistics, Cambridge, M.A.: Harvard University Press.
Dendane, Z. (1994). 'Sociolinguistic variation in an Arabic speech community: Tlemcen.' Cahiers de Dialectologie et de Linguistique Contrastive 4.
El-Hassan, S. (1997). 'Educated Spoken Arabic in Egypt and the Levant: A critical review of diglossia and related concepts.' Archivum Linguisticum 8(2).
Ferguson, C.A. (1972). 'Diglossia.' Word 15.
Holes, C. (1983). 'Bahrain dialects: Sectarian differences exemplified through texts.' Zeitschrift fur arabische Linguistik10.
Holes, C. (1995). 'Community, dialect and urbanization in the Arabic-speaking Middle-East.' Bulletin of the School of Oriental and African Studies 58(2).
Mitchell, T.F. (1986). 'What is educated spoken Arabic?' International Journal of the Sociology of Language 61.
Pereira, C. (2007). 'Urbanization and dialect change: The dialect of Tripoli, Libya.' in C. Miller, E. Al-Wer, D. Caubet and J.C.E. Watson (eds), Arabic in the city: Issues in dialect contact and language variation, London and New York: Routledge.
Suleiman, Y. (1994). Arabic sociolinguistics: Issues and perspectives, Richmond: Curzon.
Versteegh, K. (2001). The Arabic language, Edinburgh: Edinburgh University Press.
Σικελοαραβική (εξαφανισμένη γλώσσα η οποία είναι η βάση της μαλτέζικης γλώσσας η οποία παρότι βασίζεται στα αραβικά δεν ταξινομείται ως μέλος των αραβικών γλωσσών)