Το στάδιο Αζτέκα κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1986. | |||||||
Εκδήλωση | Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1986 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Σκόρερ: Ντιέγκο Μαραντόνα 51' και 55' — Γκάρι Λίνεκερ 81' | |||||||
Ημερομηνία | 22 Ιουνίου 1986 | ||||||
Χώρος | Στάδιο Αζτέκα, Πόλη του Μεξικού | ||||||
Πολυτιμότερος παίκτης | Ντιέγκο Μαραντόνα (Αργεντινή) | ||||||
Διαιτητής | Αλί Μπιν Νάσερ (Τυνησία) | ||||||
Θεατές | 114.580 | ||||||
Καιρός | Πλήρης ηλιοφάνεια | ||||||
Ο αγώνας Αργεντινή - Αγγλία στα προημιτελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου του 1986 στο Μεξικό, έμεινε στην ιστορία για τα δύο γκολ που πέτυχε ο Ντιέγκο Μαραντόνα, οδηγώντας την Αργεντινή σε νίκη 2-1 επί της Αγγλίας. Ο λόγος ήταν ότι το πρώτο γκολ σημειώθηκε με το χέρι και κατακυρώθηκε ως έγκυρο, και μάλιστα έμεινε στην ιστορία ως «το Χέρι του Θεού», ενώ το δεύτερο γκολ σημειώθηκε αφού ο Μαραντόνα είχε τρέξει μία ξέφρενη πορεία, με 51 μέτρα σε 10,8 δευτερόλεπτα, περνώντας πέντε Άγγλους παίκτες, και έμεινε στην ιστορία ως το «Γκολ του Αιώνα».[1][2][3]
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι τα δύο κράτη είχαν πόλεμο 4 χρόνια νωρίτερα για τα νησιά Φώκλαντ. Επιπλέον, σε ποδοσφαιρικό επίπεδο, η έχθρα μεταξύ των δύο χωρών είχε ξεκινήσει από το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 1966, όταν η Αγγλία είχε αποκλείσει την Αργεντινή στην προημιτελική φάση με 1-0, στις 23 Ιουλίου 1966. Στο παιχνίδι αυτό, είχαν σημειωθεί σοβαρά επεισόδια από τους παίκτες της εθνικής Αργεντινής, που είχαν θεωρήσει ότι η Αγγλία είχε ευνοηθεί υπερβολικά από τη διαιτησία, και γενικότερα είχε μείνει η εντύπωση για όλη τη διοργάνωση πως δεν ξαναέγινε ποτέ άλλοτε τέτοιο σκάνδαλο (ποτέ άλλοτε διοργανώτρια χώρα δεν έτυχε ανάλογης εύνοιας).[4][5]
20 χρόνια μετά, κατά μία ιστορική σύμπτωση, οι δύο αυτές ομάδες βρέθηκαν πάλι αντιμέτωπες σε προημιτελική φάση, με επίσης παιχνίδι νοκ-άουτ για την πρόκριση στην 4-άδα των ημιτελικών. Ο αγώνας έγινε στις 22 Ιουνίου 1986, στο στάδιο Αζτέκα, μπροστά σε 114.580 θεατές, με πλήρη ηλιοφάνεια και ώρα έναρξης 12:00 το μεσημέρι τοπική ώρα. Η Αγγλία προέρχονταν από τρεις νίκες και είχε δεχθεί μόνο ένα γκολ μέχρι τότε.[6] Αν και καμία από τις δύο ομάδες δεν είχε ξεκινήσει τη διοργάνωση ως φαβορί για τον τίτλο,[7] η απόδοση της Αγγλίας σταδιακά βελτιωνόταν σε κάθε αγώνα και η Αργεντινή εκμεταλλευόταν το ταλέντο και τις ικανότητες του Μαραντόνα, προχωρώντας όλο και ψηλότερα.
Η αντιπαράθεση είχε ξεκινήσει από τους οπαδούς πριν την έναρξη του αγώνα με αψιμαχίες στους δρόμους της Πόλης του Μεξικού, αλλά και στο γήπεδο.[8] Ως αποτέλεσμα, αρκετοί Άγγλοι οπαδοί νοσηλεύτηκαν, ενώ μερικές από τις σημαίες τους είχαν κλαπεί από τους αντιπάλους τους. Αυτές οι σημαίες θα εκτίθονταν τότε από τους υποστηρικτές της Μπόκα Τζούνιορς κατά τη διάρκεια ορισμένων αγώνων της Αργεντινής.[9]
Στα πρώτα λεπτά, φάνηκε και οι δύο ομάδες να ξεκινούν νευρικά, με πολλές χαμένες ευκαιρίες εκατέρωθεν. Η καλύτερη φάση για την Αγγλία ήταν στο 13ο λεπτό. Στη συνέχεια, η Αργεντινή άρχισε να κυριαρχεί στην κατοχή της μπάλας, με πλήθος από ευκαιρίες (πολλές από τις οποίες έγιναν από τον Μαραντόνα), που όμως δεν μπορούσαν να διασπάσουν την εμφανώς ανθεκτική αγγλική άμυνα. Το ημίχρονο έληξε 0-0.[10]
Το δεύτερο ημίχρονο ήταν αυτό που θα σημάδευε τον αγώνα.
Στο 51ο λεπτό (6ο λεπτό του δευτέρου ημιχρόνου) ο Μαραντόνα έκανε μια διαγώνια πάσα στον Χόρχε Βαλντάνο από την αριστερή πλευρά και συνέχισε να τρέχει, με την ελπίδα να παίξει δύο κινήσεις (το 1-2) με τον Βαλντάνο. Η μπάλα χτύπησε τον Άγγλο αριστερό μέσο Στιβ Χοτζ, ο οποίος ήταν στην άμυνα. Ο Χοτζ χτύπησε άτσαλα την μπάλα, με αποτέλεσμα, αντί να απομακρυνθεί, να πάρει μια ψηλοκρεμαστή τροχιά προς την περιοχή του πέναλτι. Ο Μαραντόνα (που δεν ήταν οφσάιντ, διότι η μπάλα προηγουμένως είχε χτυπηθεί από παίκτη της αμυνόμενης ομάδας) συνέχισε να τρέχει προς την μπάλα, η οποία κατευθυνόταν ψηλοκρεμαστά προς την μικρή περιοχή. Ο τερματοφύλακας της Αγγλίας, Πίτερ Σίλτον, αντέδρασε εγκαίρως με έξοδο, τρέχοντας επίσης προς την μπάλα, με σκοπό να την αποκρούσει με τα χέρια. Μάλιστα ήταν σε σαφώς πιο πλεονεκτική θέση για κάτι τέτοιο, καθώς ήταν σχεδόν 20 πόντους ψηλότερος από τον Μαραντόνα: 1,83 έναντι μόλις 1,65 μέτρα. Την καθοριστική στιγμή, ωστόσο, ο Μαραντόνα, ταυτόχρονα με ένα εντυπωσιακό άλμα στον αέρα, σήκωσε το αριστερό του χέρι και για λίγα δέκατα του δευτερολέπτου πρόλαβε την μπάλα, χτυπώντας την δυνατά με αυτό και στέλνοντάς την στα δίχτυα. Ο Τυνήσιος διαιτητής Αλί Μπιν Νάσερ, μη βλέποντας την παράβαση, καταλόγισε το τέρμα ως έγκυρο.[11][12][13] Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα λάθη στην ιστορία του αθλήματος.[14]
Ο Μαραντόνα αργότερα είπε ότι: «Περίμενα τους συμπαίκτες μου να με αγκαλιάσουν, αλλά κανείς δεν ήρθε... Τους είπα: Ελάτε να με αγκαλιάσετε, αλλιώς ο διαιτητής δεν θα το μετρήσει».[15] Ο διαιτητής όμως δεν είχε διακρίνει ευκρινώς τη φάση και νόμισε ότι ο Μαραντόνα είχε χτυπήσει την μπάλα με κεφαλιά (κανονικά, το γκολ θα έπρεπε να είχε ακυρωθεί και ο Μαραντόνα να είχε τιμωρηθεί με κίτρινη κάρτα για αντικανονική επίτευξη τέρματος). Παρά τις έντονες διαμαρτυρίες των Άγγλων, και ιδίως του Σίλτον και του Τέρι Φένγουικ, ούτε ο διαιτητής, ούτε ο αρμόδιος επόπτης (Μπόγκνταν Ντότσεφ από τη Βουλγαρία) άλλαξαν γνώμη. Σημειωτέον ότι το 1986 δεν υπήρχε ακόμα η τεχνολογία που είναι σήμερα γνωστή ως βοηθός διαιτητή βίντεο (αγγλικά: video assistant referee, VAR) ώστε να μπορεί μια φάση να ελεγχθεί εκ των υστέρων από τον διαιτητή.
Στη συνέντευξη τύπου μετά τον αγώνα, ο Μαραντόνα, αντί να παραδεχθεί την παράνομη κίνηση που έκανε, δήλωσε ότι το γκολ επετεύχθη: «un poco con la cabeza de Maradona y otro poco con la mano de Dios» («λίγο με το κεφάλι του Μαραντόνα και λίγο με το χέρι του Θεού») αφήνοντας στην ιστορία το γκολ με αυτό το όνομα.[16] Μάλιστα χρειάστηκε να περάσουν 14 χρόνια για να παραδεχθεί επίσημα ότι σκόραρε με το χέρι, καθώς μόλις τον Σεπτέμβριο του 2000 που δημοσίευσε την αυτοβιογραφία του, με τίτλο Yo soy el Diego (Εγώ, ο Ντιέγκο), το παραδέχθηκε δημόσια.[17] Στην αυτοβιογραφία του, χαρακτήρισε την ενέργειά του αυτή ως ιστορική εκδίκηση κατά της Αγγλίας, ως χώρα γενικότερα, για τον πόλεμο του 1982 για τα νησιά Φώκλαντ, δηλώνοντας «Τώρα πια μπορώ να πω αυτό που δεν μπορούσα εκείνα τα χρόνια. Να μιλήσω για εκείνο το χέρι του Θεού. Μα, ποιο χέρι του Θεού, ήταν το χέρι του Ντιέγο! Και χάρηκα που για μια ακόμα φορά καταφέραμε να κλέψουμε τους Άγγλους».[18] Ως αποτέλεσμα, το γκολ αυτό όξυνε ακόμα περισσότερο και την ιστορική ποδοσφαιρική αντιπαλότητα μεταξύ Αργεντινής και Αγγλίας.[19] Πολλοί Αργεντίνοι πανηγύρισαν το γκολ ως μια στιγμή ευφυίας ενός από τους καλύτερους παίκτες της χώρας τους, άλλοι το είδαν ως σαφή παράβαση των κανόνων.[20] Ενδεικτικά ο Αργεντινός προπονητής Σέσαρ Λουίς Μενότι συνόψισε: «Οι άνθρωποι είπαν, σπουδαία! Καλύτερα, πολύ καλύτερα, που το γκολ ήταν τόσο παράνομο, τόσο σκληρό, διότι πλήγωσε τους Άγγλους περισσότερο.»[21] Ο Σίλτον σε συνέντευξή του στις αρχές του 2020 δήλωσε πως θεωρεί τον Μαραντόνα ως τον κορυφαίο ποδοσφαιριστή όλων των εποχών, αλλά δεν τον σέβεται εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν ζήτησε συγγνώμη ποτέ, διευκρινίζοντας ότι η εθνική του αποσυντονίστηκε μετά από αυτό το γεγονός.[22]
Στο 55ο λεπτό όμως, μόλις τέσσερα λεπτά μετά το αντικανονικό γκολ που έβαλε με το χέρι, ο Μαραντόνα σημείωσε το γνωστό ως «The Goal of the Century» («Το Γκολ του Αιώνα»).
Ο Έκτορ Ένρικε έδωσε την μπάλα στον Μαραντόνα, 10 μέτρα πίσω από την μεσαία γραμμή του γηπέδου, μέσα στο δικό τους μισό γήπεδο. Τότε ο Μαραντόνα ξεκίνησε μία ξέφρενη πορεία, στην οποία έτρεξε 51 μέτρα σε 10,8 δευτερόλεπτα, περνώντας πέντε Άγγλους παίκτες: τους Στιβ Χοτζ, Πίτερ Μπίρντσλεϊ, Πίτερ Ριντ, Τέρι Μπούτσερ (δύο φορές) και Τέρι Φένγουικ. Φτάνοντας στην μικρή περιοχή, ο Μαραντόνα πλάσαρε και τον τερματοφύλακα της Αγγλίας, Πίτερ Σίλτον και έκανε το 2-0.[23] Έκανε 44 βήματα, άγγιξε την μπάλα 12 φορές σε χρόνο λίγο λιγότερο από 11 δευτερόλεπτα.[24] Ο ίδιος ο Μαραντόνα περιέγραψε: «Όταν είδα ότι ο Πίτερ Ριντ δεν μπορούσε να με φτάσει... Ένιωσα μεγάλη ανάγκη να συνεχίσω να τρέχω με την μπάλα… Ένιωσα ικανός να αφήσω τους πάντες πίσω».[25] Ο προπονητής της εθνικής Αγγλίας Μπόμπι Ρόμπσον είπε ότι το δεύτερο «ήταν ένα γκολ βγαλμένα από την σφαίρα της φαντασίας». Ο ίδιος ο Μαραντόνα είπε για το πρώτο του τέρμα: «Αν μπορούσα να επιστρέψω στο παρελθόν και να αλλάξω την ιστορία, θα το έκανα. Τώρα μπορώ να ζητήσω συγγνώμη μόνο για την πράξη μου. Αυτό που συνέβη, έγινε, η Αργεντινή έγινε παγκόσμια πρωταθλήτρια και έγινα ο καλύτερος ποδοσφαιριστής στον πλανήτη».[26]
Έτσι προέκυψε η αντίθεση ανάμεσα στα δύο γκολ του επί της Αγγλίας στον ίδιο αγώνα: «παράνομο» το πρώτο, «εξιλέωση και αποκατάσταση» της απάτης του με το υπέροχο δεύτερο.[27] Σε ψηφοφορία ειδικών του περιοδικού World Soccer το 2007, το δεύτερο γκολ του Μαραντόνα ψηφίστηκε ως το καλύτερο όλων των εποχών σε Παγκόσμια Κύπελλα.[28][29] Παραμένει ως μια από τις πιο εμβληματικές αθλητικές στιγμές που καταγράφηκαν στη σύγχρονη αθλητική ιστορία.[30]
Η Αργεντινή μετά έδειξε εμφανή κόπωση και οι Άγγλοι κυριάρχησαν στο γήπεδο και ξεκίνησαν σκληρή αντεπίθεση, με πολλές φάσεις. Στο 81' ο Γκάρι Λίνεκερ μείωσε σε 2-1 (με το γκολ αυτό, έφτασε τα 6 προσωπικά γκολ στη διοργάνωση και αναδείχθηκε ως ο πρώτος σκόρερ στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986) και στα τελευταία λεπτά όλοι σχεδόν οι παίκτες της Αγγλίας βγήκαν στην επίθεση σε μια λυσσαλέα προσπάθεια να ισοφαρίσουν, με αρκετές φάσεις (μία έγινε από τον Γκάρι Λίνεκερ), συχνά ρισκάροντας εμφανώς την άμυνά τους, με αποτέλεσμα να δημιουργήσει κάποιες φάσεις και η Αργεντινή. Τελικά ο χρόνος για την Αγγλία εξαντλήθηκε, στο 45:57 ο διαιτητής σφύριξε τη λήξη του αγώνα και η Αργεντινή κέρδισε 2-1 και πέρασε στην τετράδα των ημιτελικών, ενώ στη συνέχεια έφτασε ως την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, κερδίζοντας στον ημιτελικό το Βέλγιο με 2-0 (όπου ο Μαραντόνα σημείωσε και τα δύο γκολ) και στον τελικό τη Δυτική Γερμανία με 3-2.[25]