Αρεόπολη Λακωνίας

Συντεταγμένες: 36°39′58″N 22°22′53″E / 36.66611°N 22.38139°E / 36.66611; 22.38139

Αρεόπολη
Άποψη της Αρεόπολης με τον ναό των Ταξιαρχών
Αρεόπολη is located in Greece
Αρεόπολη
Αρεόπολη
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
Αποκεντρωμένη ΔιοίκησηΠελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
ΠεριφέρειαΠελοποννήσου
Περιφερειακή ΕνότηταΛακωνίας
Δημοτική ΕνότηταΟιτύλου
Δημοτική ΚοινότηταΑρεοπόλεως
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΛακωνίας
Υψόμετρο256 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος805
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΤσίμοβα
Ταχ. κώδικας230 62
Τηλ. κωδικός2733
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Αρεόπολη είναι οικισμός της Περιφερειακής Ενότητας Λακωνίας, στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Σύμφωνα με την Απογραφή του 2021, έχει 927 μόνιμους κατοίκους. Αποτελεί έδρα της Κοινότητας Αρεοπόλεως και της Δημοτικής Ενότητας Οιτύλου, καθώς και ιστορική έδρα του Δήμου Ανατολικής Μάνης.[1] Μέχρι το 1912, ονομαζόταν Αρεόπολις (Τσίμοβα).[2] Έχει κριθεί διατηρητέος οικισμός.

Ονομασία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ονομασία Αρεόπολη οφείλεται στον Άρη, θεό του πολέμου, κατά την Ελληνική Μυθολογία, ή στους αέρηδες της περιοχής, που φυσούν όλο το χρόνο.[3] Η ονομασία Τσίμοβα, ή Τζίμοβα, επί Τουρκοκρατίας, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, είναι σλαβική και κατά τον Κόμη ετυμολογείται από το βαπτιστικό όνομα «Τσίμο» ή από τη λέξη Ζιμά που μεταφράζεται ως χειμώνας. Έλαβε τη σημερινή της ονομασία κατά την περίοδο της βασιλείας του Όθωνα.[4]

Γεωγραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αρεόπολη Λακωνίας βρίσκεται σε υψόμετρο 250 μέτρων[5] σε πλάτωμα κάτω από την κορυφή Προφήτης Ηλίας του Σαγγιά, στη δυτική πλευρά της Μάνης. Βρίσκεται ανάμεσα στους κόλπους Οιτύλου και Διρού. Απέχει δύο χιλιόμετρα από το Λιμένι, στον κόλπο Οιτύλου.[6] Η περιοχή της παράγει εκλεκτά ελαιόλαδα και έχει αξιόλογη κτηνοτροφία.[εκκρεμεί παραπομπή]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προϊστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ολόκληρη η ευρύτερη περιοχή είναι γεμάτη ενδείξεις και μαρτυρίες αρχαιολογικού και παλαιοανθρωπολογικού ενδιαφέροντος. Πολλά σπήλαια της περιοχής έχουν ερευνηθεί, τουλάχιστον επιφανειακά, και έχουν αποδώσει σημαντικά ευρήματα. Από τις γνωστότερες αρχαιολογικά θέσεις της περιοχής, είναι το Σπήλαιο Απήδημα, δυτικά της Μάνης. Στο σπήλαιο έχουν βρεθεί ίχνη σκελετών, εργαλεία και οστά ζώων τα οποία χρονολογούνται από την αρχαιότερη παλαιολιθική περίοδο.[7][8] Ανάμεσα στα ευρήματα είναι δύο κρανία ηλικίας τουλάχιστον 160.000 ετών. Το ένα κρανίο ηλικίας πάνω από 210.000 ετών φέρει χαρακτηριστικά που προέρχονται από τον σύγχρονο άνθρωπο και, αν η ταυτοποίηση και χρονολόγηση είναι σωστή, αποτελεί το παλαιότερο γνωστό δείγμα Homo sapiens που έχει βρεθεί εκτός Αφρικής.[9]

Ένα άλλο σπήλαιο που έχει δώσει σημαντικά παλαιοντολογικά ευρήματα είναι το σπήλαιο Καλαμάκια, κοντά στις ακτές βορειοδυτικά της Αρεόπολης. Οι ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στο σπήλαιο ανέδειξαν την παρουσία Νεάντερταλ στην περιοχή κατά την περίοδο 100 με 40 χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα. Αποτελούν τα πρώτα κατάλοιπα Νεάντερταλ που ταυτοποιήθηκαν στον ελληνικό χώρο.[10][11]

Σύγχρονος οικισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την ίδρυση της Αρεόπολης. Σύμφωνα με την παράδοση, ιδρύθηκε από δυο αδέλφια από την Καλλίπολη της Θράκης, οι οποίοι, πριν το 1200, κατέφυγαν στο Οίτυλο για να γλιτώσουν από τις τουρκικές επιδρομές. Καθώς οι οικογένειές τους αυξάνονταν, έκτισαν νέο χωριό, την Τσίμοβα. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη παράδοση, από αυτούς προήλθαν οι τέσσερις μεγάλες οικογένειες της Αρεόπολης, οι Γεωργιάνοι (Μαυρομιχάλαι), οι Τωρναριάνοι, οι Τσαλαπιάνοι και οι Πουνεντιάνοι.[12] Από την άλλη, σύμφωνα με ιστορικές πηγές, οι Μαυρομιχάληδες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Αρεόπολης αιώνες αργότερα, γύρω στο 1700.[13] Η Τζίμοβα αναφέρεται για πρώτη φορά το 1336[4] ως κτήση του Νικολό Ατσαγιόλι.[14]

Η επαναστατική σημαία της Μάνης

Οι Μαυρομιχαλαίοι κατάφεραν να υπερισχύσουν των άλλων οικογενειών και απέκτησαν σταδιακά μεγάλη ισχύ, με αποτέλεσμα τόσο η Τζίμοβα όσο και το επίνειό της, το Λιμένι, αναπτύχθηκαν.[15] Στην απογραφή του 1618 η Τζίμοβα είχε 30 οικογένειες. Στην ενετική απογραφή του 1700 η Κάτω Τζίμοβα (Bassa Tsimova) είχε 417 κατοίκους/98 οικογένειες και η Πάνω Τζίμοβα (Alta Tsimova) είχε 172 κατοίκους/48 οικογένειες.[14] Κτίστηκαν μεγάλες οχυρές κατοικίες και μεγάλες εκκλησίες, όπως ο Άι-Γιάννης και οι Ταξιάρχες.[16] Η ισχύς των Μαυρομιχαλαιών έφτασε στο απόγειό της μετά τα Ορλωφικά το 1770 και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης το 1815 έγινε μπέης της Μάνης. Οι κάτοικοι της Αρεόπολης κατά τον 18ο αιώνα ασχολούνταν με το εμπόριο και την πειρατεία.[15]

Στις 17 Μαρτίου 1821 στην πλατεία Ταξιαρχών, υψώθηκε η πρώτη σημαία της Ελληνικής Επανάστασης. Τον Ιούνιο του 1826 κοντά στην Αρεόπολη αποβιβάστηκε ο Ιμπραήμ Πασάς, αλλά απωθήθηκε μετά από μάχη στο Δυρό.[14] Το 1829 στην Αρεόπολη κατοικούσαν 290 οικογένειες. Στη συνέχεια του 19ου αιώνα ο πληθυσμός της Αρεόπολης μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα κυμάνθηκε μεταξύ 1.100 και 2.000 κατοίκων.[14] Ο οικισμός αναπτύχθηκε προς τα ανατολικά, στον κεντρικό δρόμο όπου δημιουργήθηκε αγορά.[17] Μεταπολεμικά τόσο ο πληθυσμός όσο και η εμπορική δραστηριότητα μειώθηκε, όμως παρέμεινε ο μεγαλύτερος οικισμός της Μέσα Μάνης.[14]

Κοινότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πρώην Επαρχία Οιτύλου, με πρωτεύουσα την Αρεόπολη.
Κοινότητα Αρεοπόλεως (Έδρα: Αρεόπολη)
Κοινότητα Κάτοικοι (2011) Οικισμοί Κάτοικοι (2011)
Κοινότητα Αρεοπόλεως 1.014 η Αρεόπολη 888
τα Δρυάλια 18
το Λαγοκοίλι 48
το Λιμένι 11
οι Ομαλές 21
ο Σωτήρας 28

Αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ναός Ταξιαρχών Αρεόπολης: Οι Ταξιάρχες (τέλη 18ου αιώνα), μητρόπολη της Αρεόπολης, στην ιστορική Πλατεία της 17ης Μαρτίου 1821, με σημαντικό γλυπτό τέμπλο και εξαίρετο λιθανάγλυφο διάκοσμο. Το εντυπωσιακό πολυώροφο καμπαναριό (1836) αποτελεί σήμα όλης της πόλης.[18]
  • Ναός Αγίου Χαραλάμπους και Παναγίτσας: Ο διπλός ναός της Παναγίας και του Αγίου Χαραλάμπους, στην πλατεία Νιαρχάκου, με τοιχογραφίες του 1869 και ενδιαφέρον βαθμιδωτό καμπαναριό με λιθανάγλυφα.[19]
  • Ναός Αγίου Αθανασίου: Ο ναός του Αγίου Αθανασίου στην πλατεία Αθανάτων.[20]
  • Ναός Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου: Ο Άη Γιάννης ο Πρόδρομος (αρχές 18ου αι.) των Μαυρομιχαλαίων, με εξαιρετικές τοιχογραφίες του 1746 και 1868.[21]
  • Ναός «Παναγία η Γεωργιάνικη»: Η «Παναγία η Γεωργιάνικη» (μέσα 18ου αι.) των Μαυρομιχαλαίων, με όμορφα λαϊκά λιθανάγλυφα και τέμπλο με αξιόλογες εικόνες.[22]
  • Βυζαντινό Μουσείο Μάνης «Πύργος Πικουλάκη»: Ο Πύργος Πικουλάκη, δίπλα στον ναό του Αγίου Ιωάννη, αποτελεί έναν από τους σταθμούς του "Δικτύου Μουσείων Μάνης". Η μόνιμη έκθεση έχει θέμα τις "Ιστορίες θρησκευτικής πίστης της Μάνης".[23]
  • Ναός Αγίου Νικολάου: Ο Άγιος Νικόλαος (1807) με δωδεκάπλευρο τρούλο και ενδιαφέροντα ξύλινο γυναικωνίτη.[24]
  • Πύργος Καπετανάκου: Ο Πύργος του Καπετανάκου, γνωστής οικογένειας της περιοχής, βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της Μανιάτικης αρχιτεκτονικής. Κτίστηκε το 1865 και τα τελευταία χρόνια τον αγόρασε και τον αναπαλαίωσε ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού, μετατρέποντάς τον σε ξενώνα Α’ κατηγορίας. Αποτελείται από το ισόγειο και δύο ορόφους και διαθέτει έξι δωμάτια.[25]

Εικόνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Η Αρεόπολη και το όρος Μακρυλάκκωμα (1.024 μ.)
    Η Αρεόπολη και το όρος Μακρυλάκκωμα (1.024 μ.)
  • Ο ναός του Αγίου Αθανασίου
    Ο ναός του Αγίου Αθανασίου
  • Το εσωτερικό του ναού του Αγίου Αθανασίου
    Το εσωτερικό του ναού του Αγίου Αθανασίου
  • Πλατεία της Αρεόπολης
    Πλατεία της Αρεόπολης
  • Δρόμος της Αρεόπολης
    Δρόμος της Αρεόπολης
  • Ο ναός της Παναγίας και του Αγίου Χαραλάμπου
    Ο ναός της Παναγίας και του Αγίου Χαραλάμπου
  • Το εσωτερικό του ναού
    Το εσωτερικό του ναού
  • Η οδός Καπετάν Ματαπά
    Η οδός Καπετάν Ματαπά
  • Ο ναός των Ταξιαρχών
    Ο ναός των Ταξιαρχών
  • Το κωδωνοστάσιο του ναού των Ταξιαρχών
    Το κωδωνοστάσιο του ναού των Ταξιαρχών
  • Μνημείο του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη
    Μνημείο του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη
  • Σε αυτόν το χώρο ύψωσαν τη Σημαία της Εθνεγερσίας στις 17-03-1821
    Σε αυτόν το χώρο ύψωσαν τη Σημαία της Εθνεγερσίας στις 17-03-1821

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Απογραφή 2011 - Μόνιμος πληθυσμός (ΦΕΚ 3465Β - 28/12/2012, σελ. 279 από 408)» (PDF). 
  2. ↑ «Ε.Ε.Τ.Α.Α. - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ - Αρεόπολη». Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2022. 
  3. ↑ «Αρεόπολη». peloponnisossearch.com. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2022. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Κόμης, Κώστας (2005). Πληθυσμός και Οικισμοί της Μάνης. 15ος-19ος αιώνας (β΄ έκδοση). Ιωάννινα: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. σελ. 398. 
  5. ↑ Σταματελάτος, Μιχαήλ· Βάμβα-Σταματελάτου, Φωτεινή (2006). Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας. Αθήνα: Ερμής. σελ. 439. ISBN 9603201332. 
  6. ↑ Σαΐτας, Γιάννης (1992). Μάνη. Αθήνα: Μέλισσα. σελ. 105. 
  7. ↑ Ντάρλας, Ανδρέας. «Σπήλαια Απήδημα». Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2019. 
  8. ↑ Th. K. Pitsios (March 1999). «Paleoanthropological research at the cave site of Apidima and the surrounding region (South Peloponnese, Greece)». Anthropologischer Anzeiger 57 (1): 1-11. https://www.jstor.org/stable/29540829. 
  9. ↑ Delson, Eric (10 Ιουλίου 2019). «An early dispersal of modern humans from Africa to Greece». Nature. https://www.nature.com/articles/d41586-019-02075-9. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2019. 
  10. ↑ Φαφούτη, Λαλίνα (7 Απριλίου 2013). «Νεάντερταλ στη Μάνη!». Το Βήμα. https://www.tovima.gr/2013/04/07/science/neantertal-sti-mani/. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2019. 
  11. ↑ Ντάρλας, Ανδρέας. «Σπήλαιο Καλαμάκια». Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2019. 
  12. ↑ «Γοητευτική άνυδρη γη. Η Αρεόπολη είναι ένας από τους αντιπροσωπευτικούς μανιάτικους οικισμούς». www.anatolikimani.gov.gr. Δήμος Ανατολικής Μάνης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2022. 
  13. ↑ Κόμης (2005). σελ. 98.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Σαΐτας, Γιάννης (1992). Μάνη. Αθήνα: Μέλισσα. σελ. 108. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Σαΐτας, Γιάννης (1992). Μάνη. Αθήνα: Μέλισσα. σελ. 104. 
  16. ↑ Σαΐτας, Γιάννης (1992). Μάνη. Αθήνα: Μέλισσα. σελ. 109. 
  17. ↑ Σαΐτας, Γιάννης (1992). Μάνη. Αθήνα: Μέλισσα. σελ. 110. 
  18. ↑ «LAKONIA MOBI - ΝΑΟΣ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΑΡΕΟΠΟΛΗΣ». 
  19. ↑ «LAKONIA MOBI - ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΚΑΙ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ». 
  20. ↑ «LAKONIA MOBI - ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ». 
  21. ↑ «LAKONIA MOBI - ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ». 
  22. ↑ «LAKONIA NOBI - ΝΑΟΣ «ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΓΕΩΡΓΙΑΝΙΚΗ»». 
  23. ↑ «LAKONIA MOBI - ΑΡΕΟΠΟΛΗ - ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΝΗΣ «ΠΥΡΓΟΣ ΠΙΚΟΥΛΑΚΗ»». 
  24. ↑ «LAKONIA MOBI - ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ». 
  25. ↑ «LAKONIA MOBI - ΠΥΡΓΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΟΥ». 

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τ.3ος, σ.485.
  • Ανάργυρου Κουτσιλιέρη, "Ιστορία της Μάνης". εκδόσεις Παπαδήμας, Αθήνα 1996.
  • Δασκαλάκη Α. "Η ΜΑΝΗ και η Οθωμανική Αυτοκρατορία 1453-1821". εκδόσεις Πελασγός, Αθήνα 2001.
  • "Η Μάνη μέσα στους αιώνες", Α' Συμπόσιον 1997, εκδόσεις Δήμου Αρεόπολης.
  • Νικόλαος Δρανδάκης. "Σχεδίασμα καταλόγου των τοιχογραφημένων Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Ναών Λακωνίας". Αθήνα 1996.
  • Σαΐτας, Γιάννης (1992). Μάνη. Αθήνα: Μέλισσα

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]