Αστεροσκοπείο Τάρτου | |
---|---|
Είδος | αστεροσκοπείο |
Γεωγραφικές συντεταγμένες | 58°15′55″N 26°27′59″E |
Διοικητική υπαγωγή | Νόο (κοινότητα) |
Τοποθεσία | Τοραβέρε |
Χώρα | Εσθονία |
Έναρξη κατασκευής | 1964[1] |
Ένοικοι | Tartu Observatory |
Διαχειριστής | Tartu Observatory |
Ιστότοπος | |
Επίσημος ιστότοπος | |
Πολυμέσα | |
δεδομένα (π) |
Το Αστεροσκοπείο Τάρτου (Εσθονικά: Tartu Observatoorium) είναι η μεγαλύτερη εγκατάσταση για αστρονομικές παρατηρήσεις στην Εσθονία. Από την 1 Ιανουαρίου 2018 αποτελεί Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Τάρτου. Αυτό το ξενοδοχείο βρίσκεται στον λόφο Τοραβέρε, περίπου 20 χιλιόμετρα νότια-δυτικά του Τάρτου στο Νόο Πάρις, Επαρχία Τάρτου. Το παλαιό αστεροσκοπείο του Τάρτου που βρισκόταν στο κέντρο της ομώνυμης πόλης έγινε γνωστό διεθνώς από τον Φρίντριχ Γκέοργκ Βίλχελμ φον Στρούβε και το Γεωδαιτικό Τόξο Στρούβε του οποίου αποτέλεσε το πρώτο σημείο αναφοράς.[2][3]
Το Αστεροσκοπείο Τάρτου ιδρύθηκε παράλληλα με το άνοιγμα εκ νέου του Αυτοκρατορικού Πανεπιστημίου του Ντόρπατ, το 1802. Το 1810 περατώθηκε η κατασκευή του κτιρίου στο λόφο Τοόμε του Ντόρπατ. Το 1814 εγκαταστάθηκε ο εξοπλισμός του από τον φον Στρούβε, ο οποίος στη συνέχεια άρχισε τις παρατηρήσεις. Το 1824 παρέλαβαν ένα διοπτρικό Φράουνχοφερ 9", το μεγαλύτερο αχρωματικό τηλεσκόπιο στον κόσμο τότε. Το 1816 που ο φον Στρούβε άρχισε τη συναρμολόγηση του Γεωδαιτικού Τόξου, το κατώφλι του αστεροσκοπείου ορίστηκε ως το πρώτο του σημείο αναφοράς.
Το 1946 το μετονομασμένο Αστεροσκοπείο Τάρτου διαχωρίστηκε από το πανεπιστήμιο και υπάχθηκε στην Εσθονική Ακαδημία Επιστημών. Το 1950 οι αρχές άρχισαν να αναζητούν νέα έδρα για το αστεροσκοπείο. Το 1958 μία έκταση γης στον λόφο Τοραβέρε ανατέθηκε στον σκοπό αυτό και άρχισαν οι εργασίες κατασκευής του κτιρίου. Το 1963 περατώθηκαν οι εργασίες κατασκευής, ορισμένοι από τους αστρονόμους του παλαιού αστεροσκοπείου μεταφέρθηκαν εκεί, και εγκαινιάστηκε το ανακλαστικό τηλεσκόπιο 50 εκ.. Το 1964 πραγματοποιήθηκε μία διεθνής διάσκεψη και το Αστεροσκοπείο Τάρτου μετονομάστηκε σε Αστεροσκοπείο φον Στρούβε. Το 1974 άρχισε τη λειτουργία του το τηλεσκόπιο 1,5 μ.. Το 1995 αναιρέθηκε η προαναφερθείσα αλλαγή ονόματος του Αστεροσκοπείου Τάρτου. Το 1998 εγκαταστάθηκε ένα κάτοπτρο 0,6 μ. και το 2013 εγκαταστάθηκε ένα σύγχρονο ρομποτικό τηλεσκόπιο 0,3 μ.. Το κτίριο του παλαιού αστεροσκοπείου τώρα λειτουργεί κυρίως ως μουσείο και είναι ενταγμένο στο κέντρο δημόσιας επιστημονικής εκπαίδευσης.[4][5][6][7]
Αρκετοί αξιοσημείωτοι επιστήμονες έχουν συσχετιστεί με το Αστεροσκοπείο Τάρτου: ο φον Στρούβε, ο Γιόχαν Χάινριχ φον Μύντλερ, ο Τόμας Κλάουζεν, ο Ερνστ Έπικ, ο Γκρίγκορι Κούζμιν και ο Γιάαν Εϊνάστο.
Το αστεροσκοπείο διαθέτει τρία κύρια τηλεσκόπια. Ένα ανακλαστικό Κασεγκρέιν 1,5 μ., που είναι το μεγαλύτερο οπτικό τηλεσκόπιο στη Βόρεια Ευρώπη, χρησιμοποιείται για φασματοσκοπικές παρατηρήσεις. Δύο ανακλαστικά τηλεσκόπια 0,6 μ. και 0,31 μ., αντίστοιχα, χρησιμοποιούνται για φωτομετρικές παρατηρήσεις. Διαθέτει ένα πεδίο για τη συλλογή μετεωρολογικών οργάνων στα εδάφη του αστεροσκοπείου.
Το αστεροσκοπείο Τάρτου διαθέτει εργαστήρια για την ακριβή ραδιομετρική βαθμονόμηση σε ακτινοβολίες από την εγγύς υπεριώδη ως το υπέρυθρο βραχέων κυμάτων, κενού, δονήσεων, θερμοκρασίας και δοκιμών ηλεκτρομαγνητικής συμβατότητας.