Αύγη | |
---|---|
Πληροφορίες ασχολίας | |
Οικογένεια | |
Τέκνα | Τήλεφος[1][2][3] |
Γονείς | Άλεος[1][3] και Νέαιρα[3] |
Αδέλφια | Λυκούργος ο Αλέου[4] |
Σχετικά πολυμέσα | |
Στην Αρχαία ελληνική μυθολογία η Αυγή (το όνομα της σχετίζετσαι με το "ξημέρωμα") ήταν κόρη του Άλεος βασιλιά της Αρκαδικής Τεγέας και της ανηψιάς του Νεαίρας.[5][6] Ήταν αδελφή του Κηφέα, του Λυκούργου και του Απίδαμου. Ο παράνομος γιος της με τον Ηρακλή ήταν ο Τήλεφος, ο οποίος περισσότερο απ΄ όλους τους πολυπληθείς γιους του ήρωα έμοιαζε προς αυτόν. Η Αυγή αν και ήταν ορκισμένη παρθένα της Αθηνάς Αλέας έμεινε έγκυος αφού ήρθε σε σεξουαλική επαφή με τον Ηρακλή. Ο πατέρας της διέταξε τότε να την πνίξουν, ή να την πουλήσουν δούλη ή να την κλείσουν σε ένα κασόνι και να την ρίξουν στην θάλασσα. Η Αυγή και ο νεογέννητος γιος τους σώθηκαν σε κάθε περίπτωση, μεταφέρθηκαν στην Μυσία στην Μικρά Ασία όπου ήταν βασιλιάς ο Τεύθρας, παντρεύτηκε την Αυγή, υιοθέτησε τον μικρό Τήλεφο και τον όρισε διάδοχο. Η Αυγή ήταν κόρη του Άλεος του εγγονού του Αρκάδος του γιου του ύπατου θεού Διός και της Καλλιστούς της μοναδικής από τις κόρες του Λυκάωνος.[7] Ο πατέρας της βασιλιάς της Αρκαδίας και επώνυμος της σημερινής πόλης Αλέα Αρκαδίας, καθιέρωσε την λατρεία της Αλέας Αθηνάς με ναό που ίδρυσε στην πρωτεύουσα του Τεγέα.[8] Η μητέρα της Αυγής Νεαίρα ήταν κόρη του Πρωτέως.[9]
Τόσο το όνομα της μυθικής ηρωίδας όσο και του γιου της (Αύγη - Αυγή - Τηλε+φως) όσο και η ομοιότητα του μύθου του Τηλέφου προς τον μύθο του Περσέα και του Οιδίπους δεν υπάρχει αμφισβήτηση ότι τα ονόματα και οι μύθοι αυτοί ανάγονται σε πρώιμες παρατηρήσεις του Ηλίου, λεγόμενοι και μύθοι ηλιακών θεοτήτων. Τα τραγικά επεισόδια του μύθου που προηγήθηκαν της αναγνώρισης μητέρας και γιου στην Τευθρανία, όπου η Αύγη μελετούσε να φονεύσει τον Τήλεφο μη θέλοντας να τον παντρευτεί, αλλά και ο Τήλεφος που σώθηκε από το φίδι που του έστειλαν οι θεοί, του οποίου η παρουσία χώρισε τη μάνα από τον γιο, αλλά και όταν επιχείρησε ο Τήλεφος να φονεύσει την Αύγη, όπου τη κατάλληλη στιγμή παρουσιάσθηκε ο Ηρακλής και αποκαλύφθηκε ο έρωτάς τους, ενέπνευσε και τους τρεις μεγάλους τραγικούς ποιητές της αρχαιότητας που δημιούργησαν τις τραγωδίες: τους "Μυσούς" ο Αισχύλος, τις "Αλωάδες" ο Σοφοκλής και την "Αύγη" ο Ευριπίδης καθώς και πλήθος άλλων καλλιτεχνών.
Ο Αλέος προόριζε την Αυγή για ιέρεια στον ναό της Αθηνάς στην Τεγέα, και γι' αυτό έπρεπε να παραμείνει παρθένα σε όλη της την ζωή. Ο Αλέος προχώρησε στην απόφασή του αυτή, επειδή ένας χρησμός του μαντείου των Δελφών του είχε πει ότι τα δυο αδέρφια της γυναίκας του θα πέφτανε θύματα από το χέρι του γιου της κόρης του. Έτσι την έκλεισε στο ναό και την έβαλε να υποσχεθεί ότι θα παραμείνει παρθένα, ενώ την απείλησε, ότι θα την σκοτώσει αν παραβεί τον όρκο της.
Κάποια μέρα πέρασε ο Ηρακλής περαστικός και ο Αλέος τον φιλοξένησε. Ο Ηρακλής είδε την Αυγή που εκείνη την ώρα καθόταν στην πηγούλα κοντά στον ναό και έπλενε ρούχα. Ο Ηρακλής μεθυσμένος από την ομορφιά της, την ερωτεύτηκε και έκανε σχέση με την Αυγή η οποία από την ντροπή της που αψήφησε τον πατέρα της,δεν είπε τίποτα, γέννησε όμως τον μικρό Τήλεφο κρυφά στον ναό. Η Αθηνά για να την τιμωρήσει έστειλε την Πανώλη και την Πείνα στο χωριό. Ο Αλέος ανακάλυψε την παρανομία της κόρης του και ήθελε να τιμωρήσει την κόρη του δημόσια στην Αγορά. Φοβήθηκε όμως να την σκοτώσει με τα ίδια του τα χέρια, και γι' αυτό την έδωσε στον Ναύπλιο, βασιλιά της Εύβοιας για να την πνίξει στην θάλασσα. Ο Ναύπλιος την λυπήθηκε και γι' αυτό την διέταξε να μπει σε ένα κιβώτιο, το οποίο έριξε στην θάλασσα. Το κιβώτιο παρασύρθηκε από τα κύματα στα ανοιχτά και βγήκε στην ακρογιαλιά της Μυσίας, όπου ο βασιλιάς Τεύθραντας την βρήκε και την έσωσε, κάνοντάς την και γυναίκα του.
Κατά μια άλλη εκδοχή ο Τεύθραντας την υιοθέτησε και η Αυγή παραλίγο να παντρευτεί τον ίδιο της τον γιο. Ο Τήλεφος είχε εγκαταλειφθεί και μεγαλώσει στο Παρθένιο Όρος, όπου τον θήλασε μια ελαφίνα και τον μεγάλωσαν οι βοσκοί. Όταν μεγάλωσε, πήγε στο μαντείο των Δελφών για να μάθει ποιοι ήταν οι γονείς του και ο χρησμός του είπε να πάει στην Μυσία. Ο Τήλεφος συνοδευόμενος από τον φίλο του τον Παρθενοπαίο πήγε στην Μυσία, όπου οι δυο τους σκότωσαν τον Αργοναύτη Ίδαντα, εχθρό του Τεύθραντα. Ο Τεύθρας για να τους ευχαριστήσει τους χάρισε για έπαθλο την Αυγή. Η Αυγή όμως πήρε κοντά της ένα σπαθί και ήθελε να σκοτώσει τον Τήλεφο στο γαμήλιο κρεβάτι. Οι Θεοί για να αποτρέψουν το κακό έστειλαν ένα φίδι που μπήκε στο κρεβάτι. Η Αυγή είδε το φίδι και από την τρομάρα της φώναξε το όνομα του Ηρακλή για να την σώσει. Ο Τήλεφος που είδε το σπαθί και πήγε με την σειρά του να αμυνθεί ενάντια της Αυγής κατάλαβε στο άκουσμα του ονόματος του πατέρα του ότι η Αυγή ήταν μητέρα του. Συγκινημένοι αγκαλιαστήκανε, και με την άδεια του Τεύθραντα γύρισαν και οι δυο στην πατρίδα τους.
Ο Τάφος της Αυγής λένε ότι κείται στην Πέργαμο, στην όχθη του ποταμού Κάικου.