Αφίδνες

Συντεταγμένες: 38°12′12.2″N 23°50′16.4″E / 38.203389°N 23.837889°E / 38.203389; 23.837889

Αφίδνες
Αφίδνες is located in Greece
Αφίδνες
Αφίδνες
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΑττικής
Περιφερειακή ΕνότηταΑνατολικής Αττικής
ΔήμοςΩρωπού
Δημοτική ΕνότηταΑφιδνών
Γεωγραφία
ΝομόςΑνατολικής Αττικής
Υψόμετρο360
Πληθυσμός
Μόνιμος2.422
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας190 14
Τηλ. κωδικός22950
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Αυτό το λήμμα αφορά το σύγχρονο οικισμό. Για την αρχαία πόλη και τον αρχαίο δήμο της Αιαντίδας φυλής, δείτε: Αφίδναι.

Οι Αφίδνες είναι οικισμός της βορειοανατολικής Αττικής στον Δήμο Ωρωπού.[1][2][3]

Οι Αφίδνες βρίσκονται στη βόρεια έξοδο από το λεκανοπέδιο των Αθηνών (πλησίον του Αγίου Στεφάνου) σε απόσταση περίπου 32 χλμ. Β.-ΒΑ. από το κέντρο των Αθηνών (Πλατεία Ομονοίας) και 26 χλμ. ΝΑ. από τον Ωρωπό (έδρα του δήμου). Είναι κτισμένες στους βορειοανατολικούς πρόποδες της Πάρνηθας σε υψόμετρο 360 μέτρα.[4] Το χωριό παλαιότερα ονομαζόταν Κιούρκα,[2] ονομασία που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται. Η λέξη Κιούρκα, προέρχεται από το αρβανίτικο επώνυμο Qurk που στα ελληνικά αποδίδεται ως Κυριάκος.[5] Μετονομάστηκε σε Αφίδνες το 1919.[6] Οι Αφίδνες συνορεύουν νότια με τον Άγιο Στέφανο και Κρυονέρι, βορειοανατολικά το Καπανδρίτι και το Πολυδένδρι (ΝΑ.), βορειοδυτικά με τη Μαλακάσα.

Περιγραφή των οικισμών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αποτελεί κοινοτικό διαμέρισμα, καταλάμβανει έκταση 34,6 τ.χλμ. και ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 3.642 κάτοικοι κατανεμημένος σε 6 οικισμούς. Συνορεύει με τον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας και απαγορεύεται η δόμηση στα δάση του όρους. Σε έκταση όπου βρίσκεται ο νεόκτιστος οικισμός εντός του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου έκτασης 7.636 στρεμμάτων/1.876 οικοπέδων του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Υγειονομικών με την επωνυμία «Διεθνής Ιπποκράτειος Πολιτεία ΣΥΝΠΕ» εντοπίζεται η λίμνη Μπελέτσι. Ο οικισμός δημιουργήθηκε στην Αγία Τριάδα με το προεδρικό διάταγμα του 1977 που επέτρεψε στον οικοδομικό συνεταιρισμό να δημιουργήσει οικισμό στην περιοχή αυτή, που μέχρι τότε ανήκε σε 166 ιδιοκτήτες εξ΄ αδιαιρέτου μερίδων γεωργικών εκτάσεων και ιδιωτικού δάσους. Αρχικά ο οικισμός άτυπα ονομάστηκε «Διεθνής Ιπποκράτειος Πολιτεία» από το όνομα του οικοδομικού συνεταιρισμού αλλά στην συνέχεια μετονομάστηκε με Π.Δ. σε Αγία Τριάδα από το τοπωνύμιο της περιοχής, από το όνομα μικρής εκκλησίας που προϋπήρχε .

Η κοινότητα περιλαμβάνει τους παρακάτω 6 οικισμούς με πληθυσμό σύμφωνα με την απογραφή του 2011[7] (σε παρένθεση απογραφή 2001[8]):

οι Αφίδνες 1.908 (1.736), η Αγία Τριάδα 959 (83), η Δροσοπηγή 156 (153), ο Κοκκινόβραχος 195 (175), η Κοσμοθέα 131 (51), ο Σταθμός Αφιδνών 293 (345).

Ιστορικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Άφιδνα

Οι Αφίδνες στην αρχαιότητα ήταν ένας από τους Αττικούς δήμους που συνένωσε ο Θησέας, δημιουργώντας το Αθηναϊκό κράτος. Η ακρόπολη των αρχαίων Αφιδνών εντοπίζεται στην θέση Κοτρώνι κοντά στο σημερινό Καπανδρίτι. Συνδέεται με μύθο σχετικό με την αρπαγή της Ωραίας Ελένης από τον Θησέα και τον φίλο του Πέριθο. Από τις Αφίδνες κατάγονταν ο πολέμαρχος Καλλίμαχος και οι τυρρανοκτόνοι Αρμόδιος και Αριστογείτων.[9]

Διοικητικές μεταβολές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την εφαρμογή της πρώτης διοικητικής διαίρεσης οι Αφίδνες εντάχθηκαν στον διευρυμένο δήμο Μαραθώνα στον οποίο παρέμειναν μέχρι το 1912. Με την εφαρμογή της τότε διοικητικής διαίρεσης οι Αφίδνες (με το όνομα Κιούρκα) ορίστηκαν έδρα της κοινότητας Κιούρκων, μετέπειτα κοινότητας Αφιδνών η οποία αρχικά συμπεριέλαβε στα όριά της, εκτός από τις Αφίδνες, τους οικισμούς Μπογιάτι (Άνοιξη), Λιοσάτι (Κοκκινόβραχος) και Άγιος Μερκούριος, Νέα Ζοργιάνη και Άγιος Στέφανος.[10] Η κοινότητα διατηρήθηκε μέχρι τα τέλη του 2010, οπότε αποτέλεσε μέρος του νέου διευρυμένου δήμου Ωρωπού.

  1. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 13. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 76. 
  2. 2,0 2,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 12. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 399. 
  3. «Αφίδναι | Δήμος Ωρωπού». www.oropos.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2024. 
  4. «ΑΦΙΔΝΕΣ (Κωμόπολη) ΑΤΤΙΚΗ - Greek Travel Pages». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2024. 
  5. «Τι σημαίνουν τα αρβανίτικα τοπωνύμια στην Αττική». Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2021. 
  6. Πανδέκτης, μετονομασίες
  7. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10806 (σελ. 332 του pdf)
  8. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 48 του pdf. https://www.eetaa.gr/eetaa/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf. 
  9. «Δήμος Ωρωπού, Αφίδνες». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2013. 
  10. Διοικητικές Μεταβολές των ΟΤΑ, Κοινότητα Αφιδνών

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]