Αφροδίτη Αρεία

Ρωμαϊκό αντίγραφο ενός αγάλματος της Αφροδίτης Αρείας που βρέθηκε στην Επίδαυρο, με το πρωτότυπο να δημιουργήθηκε από τον Πολύκλειτο.

Η Αφροδίτη Αρεία ή Αφροδίτη η Πολεμοχαρής ήταν λατρευτικό επίθετο της θεάς της ελληνικής μυθολογίας Αφροδίτης, όπου απεικονιζόταν με πλήρη πανοπλία σαν τον θεό του πολέμου Άρη.[1] Αυτή η αναπαράσταση βρέθηκε στην Αρχαία Σπάρτη και στον Τάρα (σύγχρονος Τάραντας). Υπήρχαν άλλες, παρόμοιες πολεμικές ερμηνείες της θεάς, όπως στο Ιερό των Κυθήρων, όπου λατρεύτηκε με το επώνυμο Ουρανία Αφροδίτη, η οποία επίσης απεικονιζόταν ως οπλισμένη. Το επίθετο «Αρειά», δόθηκε και σε άλλους θεούς εκτός από την Αφροδίτη, όπως η Αθηνά, ο Δίας και πιθανότατα ο Ερμής.[1]

Η σύνδεση με τον πόλεμο αντιβαίνει στο πιο δημοφιλές ρόλο της Αφροδίτης ως θεάς της επιθυμίας, της γονιμότητας και της ομορφιάς. Στην Ιλιάδα, η Αφροδίτη απεικονίζεται ως ανίκανη στη μάχη, τραυματίζοντας τον καρπό της από τον Διομήδη υπό την καθοδήγηση της Αθηνάς, και μνημονεύεται για το ρόλο της ως θεά της αγάπης και όχι ως θεά του πολέμου, όπως η Αθηνά από τον Δία. Είναι πιθανό, ωστόσο, ότι αυτή η απεικόνιση ήταν σκόπιμη για να επιβεβαιώσει την ιονική ερμηνεία της Αφροδίτης, η οποία δεν απεικονίζει την θεά με πολεμικές πτυχές, ως την «σωστή» εκδοχή.[2]

Προέλευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πιστεύεται ότι η πολεμοχαρής απεικόνιση της Αφροδίτης ανήκει στους πρώτους ακολούθους της στην Κύπρο και στα Κύθηρα, όπου υπήρξε ισχυρή ανατολική επιρροή κατά τη διάρκεια της Ανατολικής Εποχής.[2] Αυτή η απεικόνιση μπορεί να εντοπίσει την καταγωγή της Αφροδίτης από παλαιότερες θεές της Μέσης Ανατολής, όπως η σουμερική Ινάννα, η μεσοποτάμια Ιστάρ και η φοικινική Αστάρτη.[3][4] Στην Κύπρο, η Αφροδίτη αναφέρεται επίσης ως «Αφροδίτη με δόρυ», και έχει υποτεθεί ότι η λατρεία μεταφέρθηκε από την Κύπρο στη Σπάρτη.[2] Ήταν επίσης γνωστή με αυτό το όνομα στον Άρειο Πάγο και στην Αρχαία Κόρινθο.[5]

Λατρεία στην Ελλάδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπήρχαν χώροι λατρείες αφιερωμένοι στην πολεμοχαρής πλευρά της Αφροδίτης στα Κύθηρα, στην Κύπρο, στο Άργος, στην Τάρας και κυρίως στην Σπάρτη.

Αφροδίτη στο Κυπριακό Μουσείο.

Ο Παυσανίας κατέγραψε ότι τρία αγάλματα στα Κύθηρα, στη Σπάρτη και στην Κόρινθο απεικονίζουν την Αφροδίτη ως φέρουσα όπλα και οι αρχαιολογικές αποδείξεις δείχνουν ότι αυτή η απεικόνιση συμβαίνει επίσης στο Αργός. Στη Σπάρτη, περιέγραψε δύο ναούς αφιερωμένους στην Αφροδίτη Αρεία. Η ισχυρισμός του Παυσανία ότι η «Αφροδίτη Αρεία» ήταν απλά μια γυναικεία έκδοση του Άρη έχει κάποια υποστήριξη στην σύγχρονη επιγραφική.[6][1]

Αρκετοί συγγραφείς αναφέρονται στην σπαρτιάτικη λατρεία μιας οπλισμένης Αφροδίτης, όπως ο Πλούταρχος, ο Νόννος και ο Μάρκος Φάβιος Κοϊντιλιανός.[2] Ένα σχετικό σπαρτιάτικο επίθετο, «Αφροδίτη Ενόπλιος», συνδέθηκε με έναν αιτιολογικό μύθο που καταγράφηκε από τον Λακτάντιο, ο οποίος δήλωσε ότι μόλις ο σπαρτιάτικος στρατός ήταν μακριά από την πόλη κάνοντας επίθεση στη Μεσσήνη,[2] μέρος του στρατού της Μεσσήνης ξεκίνησε μια αντεπίθεση κατά της Σπάρτης που αποτράπηκε από τις Σπαρτιάτισσες γυναίκες που ήταν οπλισμένες και υπερασπίζονταν την πόλη. Ο σπαρτιάτικος στρατός, συνειδητοποιώντας ότι η πόλη τους ήταν υπό πολιορκία, επέστρεψε και υπέθεσε ότι οι γυναίκες ήταν ο εχθρικός στρατός μέχρι που έβγαλαν την πανοπλία τους για να αποκαλύψουν την ταυτότητά τους. Είναι πιθανό ότι αυτός ο μύθος χρησιμοποιήθηκε για να εξηγήσει την προέλευση μιας άγνωστης σπαρτιάτικης εορτής που λειτουργούσε παρόμοια με την εορτή Υβριστικά, όπου οι γυναίκες αναλάμβαναν τους ρόλους των ανδρών.[2]

Στο Άργος, η Αφροδίτη Αρεία φαίνεται να σχετίζεται με τον Νικηφόρο και στην κοντινή πόλη Μαντίνεια, υπήρχε ένας ναός αφιερωμένος τόσο στην Αφροδίτη όσο και στον Άρη.[1]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Budin, Stephanie L. (2010). «Aphrodite Enoplion». Στο: Smith, επιμ. Brill's Companion to Aphrodite. Brill's Companions in Classical Studies. Boston, MA: Brill Publishers. σελίδες 79–112. ISBN 9789047444503. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Breitenberger, Barbara (2007). Aphrodite and Eros. New York, NY: Routledge. ISBN 978-0415890335. 
  3. ↑ Farnell, L. (1909). The Cults of the Greek States. 2. Cambridge University Press. σελ. 653. ISBN 9780511710469. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2017. 
  4. ↑ Iossif, Panagiotis; Lorber, Catharine (2007). «Laodikai and the Goddess Nikephoros». L'Antiquité Classique 76: 77. doi:10.3406/antiq.2007.2618. ISSN 0770-2817. 
  5. ↑ Fairbanks, Arthur (1910). A Handbook of Greek Religion. Greek series for colleges and schools. American book Company. σελίδες 68, 161. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2017. 
  6. ↑ Cyrino, Monica S.. «Aphrodite». Aphrodite. Gods and Heroes of the Ancient World. Routledge, σσ. 51–52. ISBN 9781136615917. https://books.google.com/books?id=7gyVn5GjXPkC.