Βακίτα
Η Βακίτα (μεξ.:vaquita- (ισπ:[bakita] Phocoena sinus-μεταφρ: μικρή αγελάδα) είναι από τα σπανιότερα θαλάσσια θηλαστικά και μοιάζει αρκετά με δελφίνι. Ο πληθυσμός της έχει μειωθεί δραματικά λόγω της παράνομης αλιείας στην περιοχή του Κόλπου του Μεξικού, στην Καλιφόρνια.[1][2]
Περιγραφή - Χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Βακίτα είναι ένα από τα σπανιότερα θαλάσσια θηλαστικά, και το μικρότερο της «οικογένειας» των porpoises.Φέρει χαρακτηριστικούς σκούρους κύκλους γύρω από τα μάτια, έχει μικρότερο ρύγχος από το κοινό δελφίνι, επίπεδα δόντια, και είναι πιο μικρόσωμη από τα «ξαδέλφια» της. «Μικρή αγελάδα» σημαίνει το όνομά της, και της το έδωσαν οι ντόπιοι ψαράδες στον Κόλπο του Μεξικού. Πρώτοι την αναγνώρισαν οι επιστήμονες Νόρις και Φάρλαντ το 1958. Το μέσο μήκος για το θηλυκό είναι 1,40 μέτρα. Το αρσενικό είναι λίγο μικρότερο, 1,34. Τα πτερύγιά του είναι αναλογικά μεγαλύτερα από αυτά των συγγενών του.
Ζει σε μια περιοχή 4.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, κοντά στη δυτική ακτή του Άνω Κόλπου της Καλιφόρνιας, εκεί όπου υπάρχουν τα πιο θολά νερά της περιοχής. Τα έχει επιλέξει, στο πλαίσιο μιας «στρατηγικής ησυχίας» για να αποφύγει τους κυνηγούς από τους οποίους κινδυνεύει σε πιο καθαρά νερά.
Τις περισσότερες φορές καταγράφονται να κυκλοφορούν ανά δύο, ή και -σπανιότερα- σε ομάδες των 8-10. Αλλά ένα βασικό χαρακτηριστικό της κοινωνικής τους συμπεριφοράς, είναι η χαλαρότητά τους στη συνάθροιση. Αλλάζουν συχνά θέση, σε χαλαρές ομάδες που, κι αυτές, γρήγορα αλλάζουν. Αναπαράγονται συνήθως γύρω στον Μάρτιο, με κύηση που φτάνει τους 10-11 μήνες. Η μεγαλύτερη ηλικία η οποία έχει καταγραφεί, είναι τα 21 χρόνια. Αυτά, με βάση όσα δεδομένα έχουν καταφέρει να καταγράψουν οι επιστήμονες. Γιατί η vaquita, αποφεύγει τις συναντήσεις[1][2]
Γνωρίσματα εντοπισμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όπως όλοι οι συγγενείς του, παράγει ακουστικά σήματα, με τη μορφή των κλικς. Χρησιμοποιούν αυτά τα σήματα υψηλής συχνότητας για προσανατολισμό, για εντοπισμό του θηράματός τους και για επικοινωνία. Οι επιστήμονες δημιούργησαν ειδικό ηλεκτρονικό εξοπλισμό για να αναγνωρίζονται οι ήχοι και να αποθηκεύονται για ανάλυση.
Οι ήχοι τους μοιάζουν με αυτούς των δελφινιών, που εύκολα μπορεί να εντοπίσει το ανθρώπινο αυτί. Η έρευνα δείχνει ότι εκπέμπουν σε συχνότητες πολύ υψηλές για τον άνθρωπο, στα 135 khz, όταν ο άνθρωπος μπορεί να εποεξεργαστεί ήχους μέχρι 20 khz. Οι επιστήμονες από το Ινστιτούτο έχουν τοποθετήσει παθητικούς ακουστικούς καταγραφείς σε 46 σημεία εντός του Καταφυγίου για την προστασία τους, για να τα εντοπίζουν μέσω των ήχων που εκπέμπουν. Μόνο έτσι μπορούν να βγουν συμπεράσματα για τις κινήσεις και κατά συνέπεια για τον πληθυσμό τους. Τα συμπεράσματα είναι άκρως ανησυχητικά:
Από το 1997 χρησιμοποιούν αυτές τις ακουστικές μεθόδους για να καταγράφουν τον πληθυσμό τους. Μεταξύ 1997 και 2007, εντόπισαν μείωση κατά 58% των ήχων που εκπέμπονταν. Υποθέτουν λοιπόν ότι η μείωση ήταν αναλογική της μείωσης του πληθυσμού τους. Οπτικά στοιχεία την ίδια περίοδο επαλήθευσαν αυτό το συμπέρασμα.
Το 1997 υπήρχαν 567 άτομα, το 2008, 245, το 2016, 60, το 2017, 30 και το 2018 εκτιμάται ότι έχουν απομείνει μόλις 12 άτομα[3]
Είδος προς εξαφάνιση - Αίτια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο κυριότερος λόγος που τα οδηγεί προς την εξαφάνιση είναι η αιχμαλωσία τους σε μεγάλα δίχτυα. Αυτό συμβαίνει ήδη από τη δεκαετία του ’40. Η vaquita απειλούνταν από τα δίχτυα που έριχναν οι ψαράδες για να πιάνουν γαρίδες και μικρά ψάρια. Αλλά τα τελευταία χρόνια, η κατάσταση επιδεινώθηκε δραματικά, εξαιτίας της παράνομης αλιείας ενός άλλου ψαριού που ενδημεί στην περιοχή, του totoaba. Η νηκτική του κύστη, ένα όργανο που υπάρχει μόνο στα ψάρια, αποξηραίνεται, βγαίνει παράνομα από τα σύνορα της Καλιφόρνιας και στη συνέχεια στέλνεται στην Κίνα -κατά κύριο λόγο- όπου θεωρείται λιχουδιά και πωλείται για 8-10.000 δολάρια το κιλό.
Η νηκτική κύστη φτάνει στις Ηνωμένες Πολιτείες ή απευθείας στην Κίνα, μέσα σε βαλίτσες ή δέματα. Κάθε μία τιμάται γύρω στα 1.600 δολάρια στο Μεξικό, 5.000 δολάρια στις ΗΠΑ και 10.000 ή 20.000 στην Ασία. Καταναλώνεται στη σούπα, θεωρείται φάρμακο διαφόρων ασθενειών και ανορθωτικό του δέρματος επειδή έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κολλαγόνο, έγραφε πρόσφατα ο Guardian. Και η vaquita, που παγιδεύεται στα δίχτυα για τα τοτοάμπα, είναι η "παράπλευρη" απώλεια.
Μέτρα για τη σωτηρία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η εκστρατεία για τη διάσωση του είδους άρχισε πριν από 25 χρόνια. Τα πράγματα πήραν επείγοντα χαρακτήρα το 2008. Τότε, η κυβέρνηση του Μεξικού προσπάθησε με προγράμματα να αποζημιώνει τους ψαράδες για να μειώσουν το ψάρεμα. Αλλά παρατηρήθηκε ότι μεγάλα δίχτυα εντοπίζονταν κάθε μέρα στη θάλασσα -3 με 10 φορές το μέγεθος ενός γηπέδου ποδοσφαίρου, συχνά εγκλωβίζοντας totoaba, δελφίνια, θαλάσσιες χελώνες και θαλάσσια λιοντάρια.
Το 2015, η κυβέρνηση του Μεξικού αποφάσισε να πάρει άμεσα μέτρα, και απαγόρευσε για δύο χρόνια το ψάρεμα με μεγάλα δίχτυα σε όλη την περιοχή εντοπισμού της vaquita στον βόρειο τμήμα του Κόλπου της Καλιφόρνιας.
Όμως, «οι νηκτικές κύστεις πωλούνται προς 8.000 δολάρια το κιλό παράνομα στις κινεζικές αγορές. Με τέτοιες τιμές, φαντάζεστε πόσο δύσκολο είναι να καταπολεμηθεί η παράνομη δραστηριότητα», λέει ο Αρμάντο Λεγκορέτα, ειδικός στη vaquita, από το Εθνικό Ινστιτούτο Οικολογίας του Μεξικού[1]
Ο Ομάρ Βιντάλ, επικεφαλής του WWF Μεξικού, που εργάζεται για τη διατήρηση του είδους από το 1980, είπε πρόσφατα -και οι New York Times έγραψαν: «Κάθε vaquita μετράει. Δε μπορεί να πεθάνει ούτε μια ακόμη. Αν ο πρόεδρος θέλει να σώσει το είδος, αυτή τη στιγμή το μόνο που μπορεί να κάνει, είναι να απαγορεύσει εντελώς το ψάρεμα με δίχτυα και να ελέγξει την εφαρμογή του. Δεν υπάρχει χρόνος να γίνει οτιδήποτε άλλο».
«Ούτε μία ακόμη δεν πρέπει να πιαστεί κατά λάθος αν θέλουμε να επανακάμψει ο πληθυσμός τους. Αν σταματήσει να παγιδεύεται κατά λάθος στα μεγάλα δίχτυα, ο πληθυσμός της μπορεί να φτάσει τα επίπεδα του 2008 ως το 2050, και τα επίπεδα του 1997 -567 πλάσματα- το 2075». Και επειδή αυτό σημαίνει δεκαετίες ολόκληρες , «η στρατηγική δε μπορεί να βασίζεται στις αποζημιώσεις. Η αλιεία στην περιοχή θα πρέπει να ξαναρχίσει, με εναλλακτικές μεθόδους. Αυτή είναι η τελική λύση. Ήδη, η κυβέρνηση και μη-κυβερνητικές οργανώσεις έχουν επεξεργαστεί τη μέθοδο για ψάρεμα γαρίδας με ένα μικρό δίχτυ, που δε θα θέτει σε κίνδυνο τη vaquita. Μεξικό και Ηνωμένες Πολιτείες συνεργάζονται για τη διάσωσή της», τονίζει ο Αρμάντο Λεγκορέτα
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Μαργαρίτη, Μάχη (2016-08-01). «Η ντροπαλή vaquita: Το πιο απειλούμενο θαλάσσιο θηλαστικό στον κόσμο - ert.gr». ert.gr. http://www.ert.gr/dimosio-vima/arthrografia/ntropali-vaquita-pio-apiloumeno-thalassio-thilastiko-ston-kosmo/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-17.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 2,0 2,1 «37 ζώα υπό εξαφάνιση». www.msn.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2018.
- ↑ «Only 12 vaquita porpoises remain, watchdog group reports». news.mongabay.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2018.
