Βαμβακάδα | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Διώνυμο | ||||||||||||||||
Μαρσαλίνα η ελληνική (Marchalina hellenica) Γεννάδιος, (1883) | ||||||||||||||||
Συνώνυμα | ||||||||||||||||
Η βαμβακάδα[2] ή ο εργάτης του πεύκου[3] ή απλά εργάτης,[4](επιστ. ονομ.: Marchalina hellenica – Μαρσαλίνα η ελληνική) είναι κοκκοειδές έντομο το οποίο ζει στην Ανατολική περιοχή της Μεσογείου, κυρίως στην Ελλάδα, Τουρκία, Νότια Ιταλία ίσως και το Ισραήλ. Η παρουσία του εντόμου στα ελληνικά πευκοδάση, χρονολογείται τουλάχιστον από τον 18ο αιώνα. Πρόκειται για το μοναδικό μέλος του γένους Μαρσαλίνα (Marchalina).
Το έντομο Μαρσαλίνα η ελληνική, είναι κίτρινου χρώματος και ζει ρουφώντας τον χυμό των πεύκων, κυρίως από την τραχεία πεύκη (Pinus brutia) και, σε μικρότερη κλίμακα, από την χαλέπιο πεύκη (Pinus halepensis), την δασική πεύκη (Pinus sylvestris) και την κουκουναριά (Pinus pinea), παράγοντας δε τα γλυκά μελιτώματα (τις κοκκινωπές σταγόνες).
Μπορεί να βρεθεί σε ρωγμές και κάτω από το «πιτίκι» (το νεκρό φλοιό του κορμού) αυτών των δέντρων, κρυμμένη κάτω από το λευκό βαμβακόμορφο (βαμβακάδα ή βαμβακίαση) κερί που εκκρίνει. Η κυριότερη μορφή αναπαραγωγής, είναι η παρθενογένεση.
Το έντομο παράγει μια σακχαρώδη έκκριση ― μελίτωμα ― και η οποία συλλέγεται από τις μέλισσες. Οι μελιτώδεις εκκρίσεις λαμβάνουν χώρα δυο φορές το χρόνο, κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του φθινοπώρου.[5] Στην Ελλάδα και Τουρκία, περίπου το 60% της παραγωγής μελιού είναι πευκόμελο και προέρχεται από αυτό το παράσιτο.[6]
Λόγω του ότι το έντομο απομυζά χυμούς από το πεύκο και παράγει τα γλυκά μελιτώματα, πληγώνει το δέντρο. Κατασκευάζουν κάποιο είδος κουκουλιού, τη βαμβακάδα, η οποία δημιουργεί στο πεύκο, μια αντιαισθητική εικόνα.[3]
Δημιουργήθηκαν δυο παρατάξεις, από τη μια οι μελισσοκόμοι οι οποίοι θεωρούν ότι υπάρχει οικονομικό όφελος από την ύπαρξη του εντόμου αυτού και φροντίζουν για την αναπαραγωγή του και από την άλλη οι πολίτες οι οποίοι θεωρούν ότι το έντομο, σε κάποιο βάθος χρόνου, καταστρέφει τα δέντρα και ξεραίνει τη λιγοστή χλωρίδα της Αττικής.
Παράλληλα, το 2000 το Ελληνικό Υπουργείο Γεωργίας, κυκλοφόρησε μια έκδοση, με συγγραφέα τον γεωπόνο Θανάση Μπίκο, στην οποία περιγράφονταν τρόποι μετάδοσης – εμβολιασμού των πεύκων με το έντομο, ώστε να γίνουν μελιτοφόρα. Οι πολίτες όμως, διαμαρτυρήθηκαν σε τέτοιο βαθμό, που πρότειναν τo μποϋκοτάζ του πευκόμελου.
Έτσι, συστάθηκε να αποφευχθεί αυστηρώς η περαιτέρω εξάπλωση της Μαρσαλίνας της ελληνικής, στα πευκοδάση της περιοχής της Αττικής.[7]