Βαχάν Τοτοβέντς

Βα­χάν Το­το­βέ­ντς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	18  Ιουλίου 1894[1][2] Ελαζίγ[2]
Θάνατος	18  Ιουλίου 1938[3][2] Γερεβάν
Συνθήκες θανάτου	αυτοκτονία
Κατοικία	Κωνσταντινούπολη (από 1908)[1] Παρίσι (από 1909)[1] Νέα Υόρκη Κωνσταντινούπολη (από 1920)[1] Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αρμενίας (από 1922)[1]
Ψευδώνυμο	Arsen Marmarian
Χώρα πολιτογράφησης	Οθωμανική Αυτοκρατορία Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Aρμενικά[4]
Σπουδές	d:Q16383426 (έως 1907)[1] Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον (από 1912)[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	δημοσιογράφος ποιητής πεζογράφος συγγραφέας θεατρικός συγγραφέας
Εργοδότης	Hayastan Daily (1917–1918)[1] d:Q21699711 (1923)[1] Κρατικό Πανεπιστήμιο του Γερεβάν (1924–1926)[1] Sovetakan Hayastan[1]
Συγγενείς	Hamastegh
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Πολιορκία του Βαν
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Βα­χάν Το­το­βέ­ντς (αρμενικά: Վահան Թոթովենց; 1889 - 1938) ήταν Αρμένιος λογοτέχνης, δημοσιογράφος και επαναστάτης. Έχασε τη ζωή του το 1938, κατά τη διάρκεια των σταλινικών διώξεων που έμειναν γνωστές ως «Μεγάλη Εκκαθάριση»^[5][6].

Βιογραφία

Κτίριο στο Γερεβάν όπου έζησε ο Τοτοβέντς κατά τη δεκαετία του 1930.

Ο Τοτοβέντς γεννήθηκε το 1889^[7] στο Μεζρέ, μια μικρή πόλη ανάμεσα στο Χαρπούτ και το Μαμουρέτ-ουλ-Αζίζ (σημερινό Έλαζιγ) της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας^[6][8]. Ήταν γόνος εύπορης οικογένειας που είχε εγκατασταθεί στην περιοχή τον 18ο αιώνα από το Αγκν ή Εργίν (σημερινό Κεμαλίγιε)^[6]. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στο Κεντρικό Εθνικό Κολέγιο, ένα σημαντικό σχολείο της γενέτειράς του, στο οποίο είχε ως καθηγητές τους Ρουπέν Ζαρταριάν και Χαρουτιούν Τελγκαντεντσί. Μετά την ολοκλήρωση της φοίτησής του μετέβη το 1908 στην Κωνσταντινούπολη, όπου εξέδωσε τα πρώτα έργα του και ακολούθως στο Παρίσι και τις ΗΠΑ. Κατά την παραμονή του στις Ηνωμένες Πολιτείες σπούδασε από το 1912 μέχρι το 1915, λογοτεχνία, ιστορία και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν^[8]. Το 1915 κατατάχθηκε μαζί με άλλους Αρμένιους της Αμερικής^[6] στις Αρμενικές Εθελοντικές Μονάδες που πολέμησαν στο πλευρό του ρωσικού στρατού εναντίον των Οθωμανών κατά την εκστρατεία του Καυκάσου και έλαβε μέρος στην πολιορκία του Βαν, ενώ αργότερα συμμετείχε στις προσπάθειες μετεγκατάστασης των Αρμενίων προσφύγων^[8]. Τα επόμενα χρόνια αρθρογραφούσε σε αρμενική εφημερίδα της Τιφλίδας που ελεγχόταν από τον στρατηγό Αντρανίκ Οζανιάν, του οποίου μάλιστα διετέλεσε και γραμματέας^[8]. Ωστόσο τον Μάιο του 1920, όντας απογοητευμένος από τη διακυβέρνηση της Αρμενίας από το εθνικιστικό κόμμα των ντασνακ, εγκατέλειψε τη χώρα και μετέβη πρώτα στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια στις ΗΠΑ^[9].

Μνημείο του Τοτοβέντς στο Γερεβάν.

Επέστρεψε στην Αρμενία το 1922, σχεδόν δύο έτη μετά την προσχώρηση της χώρας στη Σοβιετική Ένωση^[9]. Η συγκεκριμένη εξέλιξη γέμιζε τον Τοτοβέντς με μεγάλες προσδοκίες, καθώς ήδη από τα προηγούμενα χρόνια είχε εκφράσει την πεποίθηση πως η σωτηρία του αρμενικού έθνους εξαρτιόταν από τον ρωσικό παράγοντα και την Οκτωβριανή Επανάσταση^[6]. Κατά τα πρώτα χρόνια του κομμουνιστικού καθεστώτος, λόγω της ελαστικότητας των ντόπιων ηγετών, επετράπη στον Τοτοβέντς (πέρα από το λογοτεχνικό του έργο) να εκφράζει ελεύθερα και τις εθνικιστικές του απόψεις^[10].

Ωστόσο η κατάσταση άλλαξε άρδην κατά την περίοδο των σταλινικών διώξεων^[10]. όταν ο Τοτοβέντς συνελήφθη μαζί με άλλους Αρμένιους διανοούμενους και ακολούθως σκοτώθηκε το 1938 στο πλαίσιο της «Μεγάλης Εκκαθάρισης»^[5][6][11].

Έργο

Η συγγραφική δραστηριότητα του Τοτοβέντς εγκαινιάστηκε κατά την περίοδο των μαθητικών του χρόνων στο Μεζρέ, όπου συνέγραψε τα πρώτα του ποιήματα, τα οποία δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα του σχολείου του. Τα πρώτα του έργα εκδόθηκαν το 1908 στην Κωνσταντινούπολη, ενώ η συγγραφική του δραστηριότητα περιλαμβάνει νουβέλες, διηγήματα, λογοτεχνικά άρθρα, δοκίμια κ.ά^[6][11].

Εργογραφία (ενδεικτική)

• Ερείπια (1908): το πρώτο έργο του Τοτοβέντς. Εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη^[6].
• Η θεία μου (1916): κοινωνικό διήγημα^[6].
• Η ζωή στον παλιό ρωμαϊκό δρόμο (1930): νουβέλα αυτοβιογραφικού περιεχομένου^[12].
• Δύο σπαθιά (1930): θεατρικό έργο.
• Καμμένα χαρτιά (1934): νουβέλα αυτοβιογραφικού περιεχομένου^[11].

Παραπομπές

1. «Հայկական սովետական հանրագիտարան» (Aρμενικά) Armenian Encyclopedia Publishing House. 1974.
2. «Հայկական համառոտ հանրագիտարան» (Aρμενικά) Armenian Encyclopedia Publishing House. 1990.
3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας.
4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11987439b. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
5. Μαγκογιάν, Αρά (6 Νοεμβρίου 2011). «Δημοκρατία της Αρμενίας, 21 Σεπτεμβρίου 1991». armenianportal.gr. Armenian Portal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2019. 
6. «Vahan Totovents». writers.am (στα Αγγλικά). Writers.am. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2019. 
7. Ως έτος γέννησής του αναφέρονται ακόμη το 1893, το 1894 και το 1895.
8. Hacikyan, Agop Jack (2000). The Heritage of Armenian Literature. From the eighteenth century to modern times. III. Detroit: Wayne State University Press. σελ. 935. 
9. Nichanian, Marc (2002). Writers of Disaster. Armenian Literature in the Twentieth Century. I. The National Revolution. Princeton and London: Gomidas Institute. σελ. 347. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
10. Eaman, Ross (2009). Historical Dictionary of Journalism. Scarecrow Press. σελ. 76. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
11. Hacikyan (2000). σελ. 937.
12. «Βαχάν Τοτοβέντς: Η ζωή στον Παλιό Ρωμαϊκό Δρόμο». stochastis.gr. Εκδόσεις Στοχαστής. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2019. 

Βιβλιογραφία

• Eaman, Ross (2009). Historical Dictionary of Journalism^{[νεκρός σύνδεσμος]}. Scarecrow Press.
• Hacikyan, Agop Jack (2000). The Heritage of Armenian Literature. From the eighteenth century to modern times. III. Detroit: Wayne State University Press.
• Nichanian, Marc (2002). Writers of Disaster. Armenian Literature in the Twentieth Century^{[νεκρός σύνδεσμος]}. I. The National Revolution. Princeton and London: Gomidas Institute.