Βούλγαροι του Βανάτου

Οι Βούλγαροι στο Βανάτο (βουλγαρικά: Банатски българи) είναι μια βουλγαρική μειονοτική ομάδα που εγκαταστάθηκε τον 18ο αιώνα στην περιοχή του Βανάτου, που βρισκόταν τότε στην κυριαρχία των Αψβούργων. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η περιοχή αυτή διαιρέθηκε μεταξύ Ρουμανίας, Σερβίας και Ουγγαρίας. Σε αντίθεση με τους περισσότερους Βούλγαρους, που είναι Ορθόδοξοι, αυτοί που βρίσκονται στο Βανάτο είναι Ρωμαιοκαθολικοί με ομολογία και προέρχονται από ομάδες και προέρχονται από ομάδες Παυλικιανών και Ρωμαιοκαθολικών της σημερινής βόρειας και βορειοδυτικής Βουλγαρίας.^[1]

Οι Βούλγαροι του Βανάτου μιλούν μια ξεχωριστή κωδικοποιημένη μορφή της Ανατολικής Βουλγαρικής γλώσσας με επιρροές και από άλλες γλώσσες της ευρύτερης περιοχής. Παρόλο που ταυτίζονται με την Πεδιάδα της Παννονίας (απομακρυσμένη από την ηπειρωτική χώρα της Βουλγαρίας), έχουν διατηρήσει τη βουλγαρική τους εθνική ταυτότητα.^[2] Μετά την απελευθέρωση της Βουλγαρίας, το 1878, πολλοί επέστρεψαν σε αυτήν και ίδρυσαν νέα χωριά.

Πληθυσμός

Η επίσημη ρουμανική απογραφή του 2002 αναφέρει ότι 6.468 άνθρωποι βουλγαρικής καταγωγής κατοικούν στο ρουμανικό τμήμα του Βανάτου.^[3] Η σερβική απογραφή του 2002 κατέγραψε 1.658 Βούλγαρους στη Βοϊβοντίνα, την αυτόνομη επαρχία που καλύπτει το σερβικό τμήμα του Βανάτου.^[4] Βούλγαροι ερευνητές εκτιμούν ότι 12.000 Βούλγαροι του Βανάτου ζουν στη Ρουμανία και 3.000 στη Σερβία.^[5]

Τα πρώτα και σημαντικότερα κέντρα του βουλγαρικού πληθυσμού του Βανάτου είναι τα χωριά Ντουντέστι Βέκι και Βίνγκα, που τοποθετούνται σήμερα στη Ρουμανία, αλλά σημαντικές κοινότητες υπάρχουν επίσης στη Μπρεστέα, τη Ντέντα, την Κολονία Μπουλγκάρα και τις πόλεις Τιμισοάρα και Σανικολάου Μάρε.^[6] Τα σημαντικότερα κέντρα στη Σερβία είναι τα χωριά Ιβάνοβο, Κόνακ, Γιάσα Τόμιτς και Σκορένοβατς.^[7][8]

Στη Βουλγαρία παλιννοστούντες Βούλγαροι του Βανάτου βρίσκονται στα χωριά Ασένοβο, Μπαρντάρσκι Γκεράν, Ντραγκομίροβο, Γκοστίλια και Μπρεγκάρε, μεταξύ άλλων, ενώ σε μερικά από τα οποία συνυπάρχουν με Σουηβούς του Βανάτου, άλλους Βούλγαρους Ρωμαιοκαθολικούς ή Βούλγαρους Ορθόδοξους.^[7][9]

Σημαντικές προσωπικότητες

• Στέφαν Ντούνιοφ (1815–1889) – επαναστάτης, συμμετέχων στην Ουγγρική Επανάσταση του 1848 και μέλος των δυνάμεων του Τζουζέπε Γκαριμπάλντι, κατά την ενοποίηση της Ιταλίας
• Ευσέβιος Φερμεντζίν (1845–1897) – ιστορικός, υψηλόβαθμος κληρικός, θεολόγος, πολύγλωσσος και δραστήριος συνεργάτης της Κροατικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών
• Λέοπολντ Κοσίλκοφ (1850–1940) – δάσκαλος και συγγραφέας
• Γιόζου Ριλ – δάσκαλος και διεθνώς αναγνωρισμένος συγγραφέας εγχειριδίων
• Κάρολ Τέλμπις (1853–1914) – Δήμαρχος της Τιμισοάρα
• Αντόν Λεμπάνοφ (1912–2008) – δικηγόρος, δημοσιογράφος και ποιητής
• Κάρολ Τελμπίζοφ (1915–1994) – δικηγόρος, δημοσιογράφος και επιστήμονας^[10][11]
• Λούις Μπακάλοφ (γεν. 1933) — βραβευμένος Αργεντινός συνθέτης^[12]

Παραπομπές

1. Вучкович Мария (2008). «Болгары - это мы или другие? (Само)идентификация павликан из Баната». The Central European Journal of Social Sciences and Humanities 20: 333-348. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-28d1f4b2-549d-4b0d-a8e8-c640d66b9628. Ανακτήθηκε στις 2019-09-17. 
2. Zatykó Vivien (1994). «Magyar bolgárok? Etnikus identitás és akkulturáció a bánáti bolgárok körében» (στα ουγγρικά). REGIO folyóirat. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-09-26. https://web.archive.org/web/20070926190650/http://www.regiofolyoirat.hu/newspaper/1994/3/08_ZATYKO_VIVIEN.DOC. Ανακτήθηκε στις 2007-04-02. 
3. Romania (PDF). 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Νοεμβρίου 2017. 
4. Final results of the Census 2002: Population by national or ethnic groups, gender and age groups in the Republic of Serbia, by municipalities (PDF). Republic of Serbia: Republic Statistical Office. 24 Δεκεμβρίου 2002. σελ. 2. ISSN 0353-9555. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. 
5. Иванова, Говорът и книжовноезиковата практика на българите-католици от сръбски Банат.
6. Караджова, Светлана (28 Νοεμβρίου 1998). Банатските българи днес – историята на едно завръщане (στα Βουλγαρικά). София. ISBN 0-03-095496-7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2007. 
7. Kojnova, Marija. «Catholics of Bulgaria» (PDF). Center for Documentation and Information on Minorities in Europe – Southeast Europe. http://www.greekhelsinki.gr/pdf/cedime-se-bulgaria-catholics.PDF. 
8. Нягулов, Банатските българи, σελ. 23.
9. Нягулов, Банатските българи, σελ. 92.
10. Нягулов, Банатските българи, σελ. 348-354, 359-366.
11. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. 
12. Moskov, Nikolay (2013-02-01). «The composer of Django Unchained - a Banat Bulgarian» (στα βουλγάρικα). 24 Chasa (Sofia: VGB). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-11. https://web.archive.org/web/20130511101722/http://www.24chasa.bg/Article.asp?ArticleId=1749089.