Βόιτσεχ Γιασνί

Βόιτσεχ Γιασνί
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Vojtěch Jasný (Τσεχικά)
Γέννηση30  Νοεμβρίου 1925[1][2][3]
Kelč[4][5][6]
Θάνατος15  Νοεμβρίου 2019[7][8][9]
Πρέροφ[10][8][11] και Πρέροφ[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΤσεχία
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Τσεχοσλοβακία[5]
ΣπουδέςFilm and TV School of the Academy of Performing Arts in Prague[11]
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου[6][11], σεναριογράφος[6], φωτογράφος[6], σκηνοθέτης[12], διδάσκων πανεπιστημίου[12], θεατρικός σκηνοθέτης[11] και σεναριογράφος κινηματογραφικών ταινιών[11]
Βραβεύσειςμετάλλιο Artis Bohemiae Amicis (14  Ιουνίου 2007), βραβείο φεστιβάλ των Καννών καλύτερου σκηνοθέτη (1969), Βραβείο Κριτικής Επιτροπής (Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών) (1963) και Meritorious Artist (1968)[11]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Βόιτσεχ Γιασνί (τσεχικά: Vojtěch Jasný, 30 Νοεμβρίου 1925 - 15 Νοεμβρίου 2019) ήταν Τσέχος σεναριογράφος, κινηματογραφιστής και σκηνοθέτης, που μεσουράνησε τη δεκαετία του 1960.[13] Έχει βραβευθεί και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών, με Jury Prize, για την ταινία του Ένας γάτος... μία ημέρα (1963).

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννημένος στο Κελτς στη Μοραβία, της Τσεχοσλοβακίας, υπήρξε ενεργός κυρίως τις δεκαετίες του 1950 και του 1960.[14] Υπήρξε, επίσης, ένας από τους αρκετούς καλλιτέχνες και διανοούμενους, που άφησαν την Τσεχοσλοβακία, μετά τη σοβιετική εισβολή, ακολουθούμενοι την Άνοιξη της Πράγας, το 1968. Από εκεί και πέρα ο Γιασνί, εργάστηκε σε διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Αυστρία, η Δυτική Γερμανία και η Γιουγκοσλαβία, έως ότου μετακόμισε στο Μπρούκλιν, της Νέας Υόρκης, αρχάς του 1980. Εκεί ο Γιασνί, δίδαξε σκηνοθεσία στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, για αρκετά χρόνια, μαζί με τον συμπατριώτη του Μίλος Φόρμαν, ο οποίος ήταν κι αυτός καθηγητής εκεί πέρα. Ενώ, αργότερα, συνέχισε να διδάσκει στο School of Visual Arts και το New York Film Academy.[15]

Η πιο γνωστή του ταινία, το Ένας γάτος... μία ημέρα, έχει αλληγορικό ύφος και αφορά μία μαγική γάτα, η οποία έρχεται σε μία μικρή πόλη της Τσεχίας, το αίτιο αυτού του ερχομού, είναι ότι η βαθύτερη φύση των κατοίκων αρχίζει και αποκαλύπτεται. Μεταξύ άλλων ταινιών του Γιασνί, όπως το Všichni dobří rodáci, το επίκεντρο τους είναι η δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι Τσέχοι αγρότες υπό κομμουνιστικό καθεστώς, ενώ μετά την σοβιετική εισβολή η ταινία έγινε απαγορευμένη στην Τσεχοσλοβακία.

Διακρίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιασνί, κατά τη διάρκεια της καριέρας του, έτυχε πολλές διακρίσεις και βραβεία. Το 1969, πήρε βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών, για την ταινία του Vsichni dobrí rodáci. Μεταξύ των Φεστιβάλ που έχει βραβευθεί είναι το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1964, το Φεστιβάλ Πίλσεν, το 1969, το Διεθνές Φεστιβάλ Καρλόβι Βάρι, και σε αρκετά ακόμη.[16]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 12230313X. Ανακτήθηκε στις 14  Αυγούστου 2015.
  2. ↑ filmportal.de. ae73f46dfbc94b8eb2f0aa68b8a337c2. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. jasny-vojtech. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01051307. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Evidence zájmových osob StB». Records of persons of interest.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/42683. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  7. ↑ «Deník». (Τσεχικά) Deník.cz. Vltava Labe Media.
  8. ↑ 8,0 8,1 «Lidové noviny». (Τσεχικά) Lidové noviny. MAFRA, Lidové noviny, d:Q130219262. 18  Νοεμβρίου 2019.
  9. ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0419237. Ανακτήθηκε στις 19  Νοεμβρίου 2019.
  10. ↑ «Deník». (Τσεχικά) Deník.cz. Vltava Labe Media.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Research Library in Olomouc: (Τσεχικά) REGO. aleph.vkol.cz/F/?func=find-c&ccl_term=sys%3D000001470&local_base=svk04. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2024.
  12. ↑ 12,0 12,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01051307. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  13. ↑ «Vojtech Jasný». IMDb. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2016. 
  14. ↑ John Wakeman, editor. "World Film Directors, Volume Two, 1945-1985". Pages 473-479. New York: The H.W. Wilson Company, 1988.
  15. ↑ «Biography». Fandango.com. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2016. [νεκρός σύνδεσμος]
  16. ↑ «Awards». IMDb. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2016. 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Kdo je kdo = Who is who : osobnosti české současnosti : 5000 životopisů / (Michael Třeštík editor). 5. vyd. Praha : Agentura Kdo je kdo, 2005. 775 s. ISBN 80-902586-9-7. S. 254.
  • Osobnosti - Česko : Ottův slovník. Praha : Ottovo nakladatelství, 2008. 823 s. ISBN 978-80-7360-796-8. S. 282.
  • TOMEŠ, Josef, a kol. Český biografický slovník XX. století : I. díl : A–J. Praha ; Litomyšl : Paseka ; Petr Meissner, 1999. 634 s. ISBN 80-7185-245-7. S. 591.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]