Γέζι Αντζεγιέφσκι

Γέζι Αντζεγιέφσκι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Jerzy Andrzejewski (Πολωνικά)
Γέννηση19  Αυγούστου 1909[1][2][3]
Βαρσοβία[4][5][6]
Θάνατος19  Απριλίου 1983[1][6][7]
Βαρσοβία[8][6]
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Ποβόνσκι[9]
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία[6]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[6][10]
ΣπουδέςΣχολή Πολωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασεναριογράφος
πολιτικός[6]
συγγραφέας[6][11]
θεατρικός συγγραφέας
δημοσιογράφος
μυθιστοριογράφος[6]
Αξιοσημείωτο έργοΣτάχτες και διαμάντια
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕνιαίο Εργατικό Κόμμα Πολωνίας
Οικογένεια
ΣύντροφοςMarek Keller (Δεκαετία του 1960)
ΤέκναAgnieszka Andrzejewska[12]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος του Σέιμ της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας[7]
ΒραβεύσειςΔιοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (23  Σεπτεμβρίου 2006)
Τάγμα του Λαβάρου της Εργασίας, 1η τάξη (1949)[13]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα
Τάφος του Γέζι Αντζεγιέφσκι στο κοιμητήριο Ποβόνσκι στη Βαρσοβία

Ο Γέζι Αντζεγιέφσκι (πολωνικά: Jerzy Andrzejewski) (19 Αυγούστου 1909 - 19 Απριλίου 1983) ήταν παραγωγικός Πολωνός συγγραφέας. Τα έργα του αντιμετωπίζουν αμφιλεγόμενα ηθικά ζητήματα, όπως την προδοσία, τους Εβραίους και το Άουσβιτς κατά τη διάρκεια του πολέμου.[14] Τα μυθιστορήματά του, το Στάχτες και διαμάντια (σχετικά με την άμεση μεταπολεμική κατάσταση στην Πολωνία) και το Άγια Εβδομάδα (σχετικά με την Εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας), έχουν μετατραπεί σε ταινίες από τον βραβευμένο με Όσκαρ Πολωνό σκηνοθέτη Άντζεϊ Βάιντα. Το μυθιστόρημα Στάχτες και διαμάντια έχει μεταφραστεί στα ελληνικά.[15]

Ζωή και καριέρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αντζεγιέφσκι γεννήθηκε στη Βαρσοβία το 1909 και σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία. Το 1932 έκανε το ντεμπούτο του στο περιοδικό ABC με το πρώτο του διήγημα με τίτλο Wobec czyjegoś życia (Ενάντια στη ζωή κάποιου άλλου). Το 1936 δημοσίευσε μια πλήρη συλλογή από διηγήματα με τίτλο Drogi nieuniknione (Αγαπητό αναπόφευκτο), στο περιοδικό Prosto z mostu, και σύντομα έλαβε ευρεία αναγνώριση για το νέο του, εμπνευσμένο από τον καθολικισμό μυθιστόρημα Ład serca (Τάγμα της καρδιάς) από το 1938.

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου συμμετείχε σε προσπάθειες να βοηθήσει τους Εβραίους πρόσφυγες.[16] Το σύντομο μυθιστόρημα του Άγια Εβδομάδα (1945) έχει περιγραφεί ως «αναμφισβήτητα η πρώτη λογοτεχνική προσπάθεια εξέτασης της συμπεριφοράς των Πολωνών απέναντι στο Ολοκαύτωμα».[17]

Αμέσως μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Αντζεγιέφσκι δημοσίευσε τον τόμο Νύχτα (Noc, 1945) και το πιο διάσημο μυθιστόρημά του, Στάχτες και διαμάντια (Popiół i diament, 1948). Έχοντας προσχωρήσει στο Πολωνικό Κόμμα Ενωμένων Εργατών (ΠΚΕΕ) το 1950, αποχώρησε από το κόμμα μετά τις διαμαρτυρίες και τις ταραχές του Πολωνικού Οκτώβρη του 1956.[18] Μετά την καταστολή της Άνοιξης της Πράγας, στην οποία συμμετείχαν πολωνικά στρατεύματα, ο Αντζεγιέφσκι έγραψε ένα γράμμα συγγνώμης προς τον Έντουαρντ Γκόλντστουκερ, πρόεδρο της Τσεχοσλοβακικής Ένωσης Συγγραφέων. Το 1964 ήταν ένας από τους υπογράφοντες της λεγόμενης Επιστολής των 34 προς τον Πρωθυπουργό Γιούζεφ Τσιρανκιέβιτς, σχετικά με την ελευθερία του πολιτισμού. Το 1976, ο Αντζεγιέφσκι ήταν ένα από τα ιδρυτικά μέλη της διανοητικής ομάδα της αντιπολίτευσης ΕΑΕ (Επιτροπή Άμυνας των Εργαζομένων). Αργότερα, ο Αντζεγιέφσκι ήταν ισχυρός υποστηρικτής του πολωνικού αντικομμουνιστικού κινήματος της Αλληλεγγύης.

Παρόλο που συχνά θεωρήθηκε επικρατέστερος για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, δεν έλαβε ποτέ την τιμή. Ο ισχυριζόμενος αλκοολισμός του στα ύστερα χρόνια του μπορεί να παρεμπόδισε τη λογοτεχνική του παραγωγή, εμποδίζοντας έτσι να γίνει ποτέ μια πραγματική ηθική φιγούρα.[18]

Πέθανε από έμφραγμα του μυοκαρδίου στη Βαρσοβία το 1983.

Κληρονομιά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα γραπτά του Αντζεγιέφσκι κατά τη διάρκεια του πολέμου, τα οποία ενέπνευσαν τον αντιναζιστικό Εσωτερικό Στρατό, και με τη σειρά τους το μεταπολεμικό έργο του ως προπαγανδιστή για τον σταλινισμό στην Πολωνία αναλύονται στο βιβλίο «Αιχμάλωτη σκέψη» του Τσέσουαφ Μίουος. Σε αυτό το βιβλίο, ο Μίουος αναφέρεται στον Αντζεγιέφσκι μόνο ως «Άλφα».[19] Σύμφωνα με τον Μίουος, η γραφή του Αντζεγιέφσκι είναι «αγιασμένη και υπεροπτική», και άλλοι ποιητές και συγγραφείς στη μεταπολεμική Πολωνία τον θεωρούσαν «αξιοσέβαστη πόρνη».[20]

Στις 23 Σεπτεμβρίου 2006, ο Γέζι Αντζεγιέφσκι απονεμήθηκε μετά θάνατον τον Σταυρό του Διοικητή του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας από τον Πρόεδρο της Πολωνίας, Λεχ Κατσίνσκι.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 13365286. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. andrzejewski-jerzy.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 14  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Paul de Roux: «Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays» (Γαλλικά) Éditions Robert Laffont. 1994. σελ. 99. ISBN-13 978-2-221-06888-5. ISBN-10 2-221-06888-2.
  7. ↑ 7,0 7,1 bs.sejm.gov.pl/F?func=find-acc&acc_sequence=000009939&find_code=SYS&local_base=ARS10.
  8. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  9. ↑ 9,0 9,1 (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2024.
  10. ↑ CONOR.SI. 17738851.
  11. ↑ (Τσεχικά) Olomouc City Library regional database. tritius.kmol.cz/authority/865048. Ανακτήθηκε στις 26  Σεπτεμβρίου 2024.
  12. ↑ filmpolski.pl/fp/index.php?osoba=1179095. Ανακτήθηκε στις 21  Μαρτίου 2023.
  13. ↑ Ανακτήθηκε στις 11  Σεπτεμβρίου 2021.
  14. ↑ Νόρουιτς, Τζον Γιούλιους (1990). Oxford Illustrated Encyclopedia of the Arts. ΗΠΑ: Oxford University Press. σελίδες 16. ISBN 978-0198691372. 
  15. ↑ «ΑΙΧΜΑΛΩΤΗ ΣΚΕΨΗ» (PDF). epbooks.gr (PDF). 
  16. ↑ Μποζένα Σάλκρος (21 Φεβρουαρίου 2011). The Holocaust Object in Polish and Polish-Jewish Culture. Indiana University Press. σελ. 95. ISBN 978-0-253-00509-0. 
  17. ↑ Μάρεκ Χάλτοφ (2012). Polish Film and the Holocaust: Politics and Memory. Berghahn Books. σελίδες 9–. ISBN 978-0-85745-356-3. 
  18. ↑ 18,0 18,1 Oscar E. Swan, Holy Week: a novel of the Warsaw Ghetto Uprising By Jerzy Andrzejewski, with biographical notes, and photographs. Ohio University Press, 2007. (ISBN 0-8214-1715-0)
  19. ↑ Λιουκόνεν, Πέτρι. «Jerzy Andrzejewski». Books and Writers (kirjasto.sci.fi). Finland: Δημόσια Βιβλιοθήκη του Κούουσανκοσκι. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2006. 
  20. ↑ Μίουος, Τσέσουαφ; μεταφρασμένο από τα πολωνικά από την Τζέιν Ζιελόνκο (1990). The Captive Mind. Νέα Υόρκη: Vintage International. σελίδες 109. ISBN 0679728562. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]