Γέζι Τρέλα

Γέζι Τρέλα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Jerzy Józef Trela (Πολωνικά)
Γέννηση14  Μαρτίου 1942[1][2][3]
Λέντσε
Θάνατος15  Μαΐου 2022[4]
Κρακοβία[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΠολωνικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[5]
ΣπουδέςΕθνική Ακαδημία Θεατρικών Τεχνών της Κρακοβίας «Στανίσουαφ Βισπιάνσκι»
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός[6]
διδάσκων πανεπιστημίου
ηθοποιός θεάτρου
ηθοποιός ταινιών
πολιτικός
ΕργοδότηςΠαλαιό Εθνικό Θέατρο «Χελένα Μοντζεγέφκσα» της Κρακοβίας
Εθνική Ακαδημία Θεατρικών Τεχνών της Κρακοβίας «Στανίσουαφ Βισπιάνσκι»
Περίοδος ακμής1969
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕνιαίο Εργατικό Κόμμα Πολωνίας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος του Σέιμ της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας[3]
ΒραβεύσειςΙππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
Μετάλλιο για Αξία στον Πολιτισμό - Gloria Artis
Τάγμα Αξίας για τον Πολωνικό Πολιτισμό
Pomeranian Griffin - badge of honor
Διοικητής με Αστέρι του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας‎[7]
Διοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[8]
βραβείο Μπόι-Ζελένσκι (1978)
Βραβείο της Πόλης της Κρακοβίας
d:Q9258813
βραβείο Β' ανδρικού ρόλου ακαδημίας Πολωνικού Κινηματογράφου (2002)
βραβείο Πρωθυπουργού της Πολωνίας (2012)
Wielki Splendor (2017)
βραβείο Γκουστάβ (2018)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γέζι Γιούζεφ Τρέλα (πολωνικά: Jerzy Józef Trela) (14 Μαρτίου 1942, Λέντσε - 15 Μαΐου 2022, Κρακοβία) ήταν Πολωνός ηθοποιός θεάτρου, κινηματογράφου και τηλεόρασης, καθηγητής και πρύτανης της Εθνικής Ακαδημίας Θεατρικών Τεχνών της Κρακοβίας «Στανίσουαφ Βισπιάνσκι» και βουλευτής του Σέιμ της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας (1985–1989).

Ο Γέζι Τρέλα γεννήθηκε και μεγάλωσε στο χωριό Λέντσε του Πόβιατ Βαντοβίτσε, σε οικογένεια υπαλλήλων σιδηροδρόμου.[9] Αποφοίτησε από ένα καλλιτεχνικό λύκειο στην Κρακοβία και στη συνέχεια ξεκίνησε σπουδές στο Τμήμα Υποκριτικής της Εθνικής Ακαδημίας Θεατρικών Τεχνών της Κρακοβίας «Στανίσουαφ Βισπιάνσκι»[10] (την ολοκλήρωσε το 1969). Ήταν ένας από τους συνιδρυτές της Θεατρικής Σκηνής STU της Κρακοβίας. Συνδέεται μόνιμα με την Κρακοβία, όπου έπαιξε στο τοπικό Θέατρο Ροζμαϊτόστσι και από το 1969 έως τον Ιανουάριο του 2014 στο Παλαιό Εθνικό Θέατρο «Χελένα Μοντζεγέφκσα» της Κρακοβίας.[11] Ήταν μέλος του βασικού συνόλου του Παλιαού Θεάτρου και ηθοποιός σε πολλές παραγωγές που σκηνοθέτησε ο Κόνραντ Σφινάρσκι. Δημιούργησε εξαιρετικές υποκριτικές δημιουργίες, συμπ. των Dziady και Wyzwolenie (Ελευθέρωση). Έφυγε από το θέατρο ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τις αλλαγές που εισήγαγε ο νέος σκηνοθέτης Γιαν Κλάτα. Ο Τρέλα τόνισε ότι η άμεση αιτία ήταν δύο παραστάσεις που χορηγήθηκαν από τη νέα διοίκηση, στις οποίες ο Σφινάρσκι κοροϊδεύτηκε. Η Άννα Πολόνι άφησε την θεατρική ομάδα μαζί με τον Τρέλα.[10]

Τα έτη 1984–1990, ήταν πρύτανης της Εθνικής Ακαδημίας Θεατρικών Τεχνών της Κρακοβίας «Στανίσουαφ Βισπιάνσκι». Τότε ήταν επίσης καθηγητής αυτής της σχολής.[12]

Με το Πολωνικό Κόμμα Ενωμένων Εργατών ήταν βουλευτής του Σέιμ της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας κατά την 9η θητεία (1985–1989). Την περίοδο 1986–1989 ήταν μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Πολιτισμού και του Συμβουλευτικού Συμβουλίου του Προέδρου του Κρατικού Συμβουλίου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας, Βόιτσεχ Γιαρουζέλσκι.

Έλαβε το Βραβείο Ταντέους Μπόι-Ζελένσκι το 1978 και δύο φορές το Βραβείο Αλεξάντερ Ζελβέροβιτς, βραβείο από τους συντάκτες του μηνιαίου Teatr για τη σεζόν 1990/1991 και 1998/1999. Το 1998, κατά τη διάρκεια του 3ου Φεστιβάλ Αστέρων στο Μιεντζιζντρόγιε, άφησε το αποτύπωμά του στην Λεωφόρο των Αστέρων. Την ίδια χρονιά, κυκλοφόρησε ένα ντοκιμαντέρ για τον Γέζι Τρέλα, σε σκηνοθεσία Άντζεϊ Μάι.

Ήταν μέλος της τιμητικής επιτροπής υποστήριξης του Μπρονίσουαφ Κομορόφσκι πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2015.[13]

Στις 11 Μαΐου 2022, το Δημοτικό Συμβούλιο της Κρακοβίας απένειμε στον Γέζι Τρέλα τον τίτλο του Επίτιμου Δημότη της Κρακοβίας «σε αναγνώριση της ιδιαίτερης συμβολής του στην ανάπτυξη της θεατρικής ζωής της Κρακοβίας και του πολωνικού πολιτισμού».[14]

Ο Τρέλα πάλευε για 20 χρόνια με τον καρκίνο. Το 2017, υποτροπίασε και υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση, η οποία ήταν ανεπιτυχής. Στα τέλη του 2021, η υγεία του Τρέλα επιδεινώθηκε σημαντικά.[15][16] Πέθανε στις 15 Μαΐου 2022, σε ηλικία 80 ετών.[17]

Αποτύπωμα του Τρέλα στην Λεωφόρο των Αστέρων στο Μιεντζιζντρόγιε
  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 143862154. Ανακτήθηκε στις 17  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 filmportal.de. 523f8e89b998434ea82071a538c53fda. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 bs.sejm.gov.pl/F?func=find-acc&acc_sequence=000026359&find_code=SYS&local_base=ARS10.
  4. 4,0 4,1 www.rmf24.pl/kultura/news-jerzy-trela-nie-zyje-aktor-mial-80-lat,nId,6026247.
  5. «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 136243770. Ανακτήθηκε στις 6  Μαρτίου 2020.
  6. (Γερμανικά) Deutsche Synchronkartei. 69717. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2022.
  7. Ανακτήθηκε στις 13  Μαρτίου 2021.
  8. Ανακτήθηκε στις 8  Ιανουαρίου 2022.
  9. Jerzy Trela: Korzystam, póki dzwoni telefon, „Express Bydgoski” nr 11/2022, s. 7.
  10. 10,0 10,1 «Jak grzechotnik. Z Jerzym Trelą rozmawia Donata Subbotko». 
  11. «Polony i Trela odeszli ze Starego Teatru. Protest przeciwko dyrekcji?». 
  12. «Wykaz pedagogów PWST w Krakowie». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2022. 
  13. «Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista». 
  14. Kraków zdecydował. Jerzy Trela został honorowym obywatelem miasta, 2022-05-11, https://krakow.naszemiasto.pl/krakow-zdecydowal-jerzy-trela-zostal-honorowym-obywatelem/ar/c13-8812439 
  15. https://www.se.pl/wiadomosci/exclusive/jerzy-trela-nie-zyje-popularny-aktor-zmarl-w-wieku-80-lat-na-co-chorowal-aa-fsAq-fVKs-rnQ5.html
  16. «Nie żyje Jerzy Trela. Za życia był legendą polskiego aktorstwa». 
  17. «Nie żyje Jerzy Trela, jeden z najwybitniejszych polskich aktorów» [Ο Γέζι Τρέλα, ένας από τους σπουδαιότερους Πολωνούς ηθοποιούς, πέθανε]. polsatnews.pl (στα Πολωνικά). 15 Μαΐου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]