Γήλοφος Γρεβενών

Συντεταγμένες: 39°51′08.82″N 21°47′44.13″E / 39.8524500°N 21.7955917°E / 39.8524500; 21.7955917

Γήλοφος
Γήλοφος Γήλοφος
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Δυτική Μακεδονία
Περιφερειακή Ενότητα	Γρεβενών
Δήμος	Δεσκάτης
Δημοτική Ενότητα	Δεσκάτης
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Μακεδονία
Νομός	Γρεβενών
Υψόμετρο	1.050
Πληθυσμός
Μόνιμος	76
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Τσιούκα
Ταχ. κώδικας	512 00
Τηλ. κωδικός	24930
http://www.gilofos.com/
δεδομένα

Ο Γήλοφος είναι ορεινό χωριό του νομού Γρεβενών σε υψόμετρο 1.050 μέτρα^[1].

Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία

Ο Γήλοφος βρίσκεται στο νότιο άκρο του νομού, κοντά στα όρια με το νομό Τρικάλων και απέχει 68 χλμ. νοτιοανατολικά από τα Γρεβενά, 51 χλμ. βόρεια από τα Τρίκαλα και 13 χλμ. νότια από τη Δεσκάτη^[2].

Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Τσιούκα και με το όνομα "Αρβανίτικη Τσιούκα" αναφέρεται σε χειρόγραφα της μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων, αλλά και στην οθωμανική απογραφή του 1454/14ΓΓ κατά την περίοδο 1454 - 1455. Στα έγγραφα αυτά καταγράφεται ότι ο πληθυσμός του ήταν αρβανίτες κτηνοτρόφοι, οι οποίοι και θεωρούνται οι ιδρυτές του χωριού τον 14ο αιώνα^[3]. Στην περιοχή "Άη Λιάς", κατά την περίοδο 1880 - 1912, βρισκόταν η Ελληνοτουρκική μεθόριος χωρίζοντας τον οικισμό και τα κτήματα του σε δυο μέρη. Στο μέρος της Οθωμανικής επικράτειας έμειναν τα σπίτια, ενώ στα βοσκοτόπια και τις καλύβες που πέρασαν στην Ελληνική οι κάτοικοι ίδρυσαν την "Νέα Τσιούκα" που το 1963 μετονομάστηκε σε Φωτεινό και ανήκει σήμερα στο δήμο Καλαμπάκας^[4].

Αξιοθέατο θεωρείται ο ναός του Αγίου Δημητρίου που κτίστηκε τον 18ο αιώνα. Οι αγιογραφίες είναι του αγιογράφου Β. Τσουρχλή από τον Άγιο Γεώργιο Γρεβενών (παλιά ονομασία Τσουρχλί) και σε μια απεικονίζεται με φουστανέλα ο Νεομάρτυρας Άγιος Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις^[3].

Διοικητικά στοιχεία

Μετά την απελευθέρωση, το 1918, προσαρτήθηκε ως Τσιούκα στην τότε κοινότητα Δεσκάτης και το 1927 μετονομάστηκε σε Γήλοφο^[5]. Σύμφωνα με την απογραφή 2011, μαζί με τη Δεσκάτη, τον Άγιο Γεώργιο και το Διασελλάκι αποτελούν τη δημοτική κοινότητα Δεσκάτης που ανήκει στην δημοτική ενότητα Δεσκάτης του δήμου Δεσκάτης και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 88 κατοίκους^[6].

Παραπομπές

1. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 258, τομ. 8. 
2. «Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2017. 
3. «Δημοτικές Ενότητες | Δήμος Δεσκάτης». Δήμος Δεσκάτης. https://dimos-deskatis.gr/parousiasi-dimou/dimotikes-enotites/. Ανακτήθηκε στις 2018-08-17. 
4. Κότσιρας Αχιλλέας του Ηλία, "Η Τσιούκα - Γήλοφος στο πέρασμα του χρόνου"
5. «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2018. 
6. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 51403 (σελ. 73 του pdf)