Γιαν Κούμπις

Γιαν Κούμπις
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Jan Kubiš (Τσεχικά)
Γέννηση24  Ιουνίου 1913[1][2][3]
Dolní Vilémovice[3][4][5]
Θάνατος18 Ιουνίου 1942 (28 ετών)
Πράγα[6][3][4]
Συνθήκες θανάτουαπώλεια αίματος
Τόπος ταφήςĎáblice cemetery
ΕθνικότηταΤσέχοι[3]
Χώρα πολιτογράφησηςΤσεχοσλοβακία
Ύψος171 cm Edit this on Wikidata
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααλεξιπτωτιστής
Περίοδος ακμής1940
Οικογένεια
ΓονείςFrantišek Kubiš
ΑδέλφιαRudolf Kubiš
Jaroslav Kubiš
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςλοχίας/εξόριστος τσεχοσλοβακικός στρατός
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Επιχείρηση Ανθρωποειδές
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΠολεμικός Σταυρός 1939-1945
Τσεχοσλοβακικός Πολεμικός Σταυρός 1939-1945
Commemorative medals of the Czechoslovak army abroad
Τσεχοσλοβακικό στρατιωτικό τάγμα για την ελευθερία
Τάγμα του Μίλαν Ραστισλάβ Στεφάνικ
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

O Γιαν Κούμπις (τσέχικα: Jan Kubiš) (24 Ιουνίου 1913 - 18 Ιουνίου 1942) ήταν Τσέχος στρατιώτης που συμμετείχε στην επιχείρηση «Ανθρωποειδές» το 1942, στόχος της οποίας ήταν η εξάλειψη του ενεργού προστάτη του Ράιχ της Βοημίας και της Μοραβίας Ράινχαρντ Χάιντριχ.[7] Κατά τη διάρκεια της επίθεσης, ο Κούμπις έριξε τη χειροβομβίδα που τραυμάτισε θανάσιμα τον Χάιντριχ.[8]

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κούμπις γεννήθηκε στην Dolní Vilémovice στην περιοχή της Μοραβίας από τον Φράντισεκ Κούμπις και την Κριστίνα Μιτύσκοβα. Ο πατέρας του ήταν ένας φτωχός τσαγκάρης. Επίσης είχε πέντε αδέλφια, αλλά δύο από αυτά πέθαναν πρόωρα.[9] Η μητέρα του πέθανε όταν ο ίδιος ήταν έξι ετών και το 1920, ο χήρος πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε τη χήρα Μαρία Ντουσίκοβα, η οποία είχε ήδη τέσσερα παιδιά. Ο νέος γάμος είχε ως αποτέλεσμα τέσσερα ακόμη παιδιά και ολόκληρη η οικογένεια έζησε τότε στο σπίτι στο Vilémovice Ptáčov. Ο Γιαν έμεινε εκεί μέχρι την ηλικία των 14 ετών.

Την 1η Οκτωβρίου 1935, κλήθηκε για βασική στρατιωτική θητεία και εντάχθηκε στο 31ο Σύνταγμα Πεζικού «Arco» στο Jihlava. Έγινε δεκανέας και μεταφέρθηκε για λίγο καιρό στο Znojmo. Στη συνέχεια, στάλθηκε στο 34ο Σύνταγμα Πεζικού «Marksman Jan Čapek» στην Οπάβα, όπου υπηρέτησε στο δευτερεύο τάγμα φρουράς στην Τζακάρτα. Εκεί προήχθη στη θέση του λοχία.

Κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης της Τσεχοσλοβακίας το 1938, ο Κούμπις υπηρέτησε ως αναπληρωτής διοικητής μιας διμοιρίας στις τσεχοσλοβακικές συνοριακές οχυρώσεις στην περιοχή Οπάβα. Μετά τη Συμφωνία του Μονάχου και την αποστράτευση, απολύθηκε από τον στρατό στις 19 Οκτωβρίου 1938 και επέστρεψε στην πολιτική του ζωή εργαζόμενος σε ένα εργοστάσιο τούβλων.

Την παραμονή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στις 16 Ιουνίου 1939, ο Κούμπις εγκατέλειψε την Τσεχοσλοβακία και εντάχθηκε σε μια σχηματιζόμενη τσεχοσλοβακική μονάδα στην Κρακοβία της Πολωνίας. Σύντομα μεταφέρθηκε στο Αλγέρι, όπου εισήλθε στη γαλλική λεγεώνα των ξένων. Πολέμησε στη Γαλλία κατά τα πρώτα στάδια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ένα μήνα μετά τη γερμανική νίκη στη Μάχη της Γαλλίας, έφυγε στη Μεγάλη Βρετανία, όπου εκπαιδεύτηκε ως αλεξιπτωτιστής. Οι Ελεύθεροι Τσεχοσλοβάκοι, όπως ο ίδιος και άλλοι αυτοεξόριστοι Τσεχοσλοβάκοι, τοποθετήθηκαν στο Κάστρο Τσολμοντέλι. Ο Κούμπις και ο καλύτερος φίλος του, ο Γιόζεφ Γκάμπτσικ ήταν φίλοι με την οικογένεια Έλλισον, από το Iightfield στο Σροπσάιρ.Oι δύο άντρες φέρετε να είχαν σχέση με τις κόρες της οικογένειας.[10][11]

Το 1941, ο Κούμπις προσγειώθηκε στην Τσεχοσλοβακία για την πραγματοποίηση της Επιχείρησης Ανθρωποειδές, όπου πέθανε μετά από την επιτυχή δολοφονία του Ράινχαρντ Χάιντριχ. Τα λείψανα του θάφτηκαν κρυφά σε μαζικό τάφο στο νεκροταφείο Ďáblice στην Πράγα. Δεδομένου ότι αυτό ήταν άγνωστο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Κάρελ Κίρντα, το μέλος της ομάδας τους που τους πρόδωσε στους Ναζί, τυχαία επίσης θάφτηκε στο νεκροταφείο. Ωστόσο, το 1990 ανασκάφηκαν οι μαζικοί τάφοι και δημιουργήθηκε μνημείο με συμβολικές ταφόπλακες.[12] Το 2009, χτίστηκε ένα μνημείο στον τόπο της επίθεσης και εξολόθρευσης του Χάιντριχ.

Η εξολόθρευση του Χάιντριχ στην Πράγα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Δολοφονία Ράινχαρντ Χάιντριχ

Ο Γιόζεφ Γκάμπτσικ και ο Γιαν Κούμπις είχαν εκπαιδευτεί ως αλεξιπτωτιστές για ειδικές αποστολές στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μαζί με επτά στρατιώτες από τον εξόριστο στρατό της Τσεχοσλοβακίας και άλλες δύο ομάδες με τις ονομασίες Silver A και Silver B (που είχαν διαφορετικές αποστολές) της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας προσγειώθηκαν στις 22 Δεκεμβρίου 1941 στις 10 μ.μ.. στη Τσεχοσλοβακία. Στην Πράγα επικοινώνησαν με πολλές οικογένειες και αντιναζιστικές οργανώσεις που τους βοήθησαν κατά τις προετοιμασίες για τη δολοφονία του Χάιντριχ.[13]

Στις 27 Μαΐου 1942, ο Χάιντριχ είχε προγραμματίσει να συναντήσει τον Χίτλερ στο Βερολίνο. Τα γερμανικά έγγραφα έδειχναν ότι ο Χίτλερ σκόπευε να μεταφέρει τον Χάιντριχ στη γερμανική κατεχόμενη Γαλλία, όπου η γαλλική αντίσταση αποκτούσε συνεχώς έδαφος.[14]

Ο Χάιντριχ θα έπρεπε να περάσει από την διαδρομή Δρέσδης-Πράγας. Η διασταύρωση, στο προάστιο Libeň της Πράγας, ήταν κατάλληλη για την επίθεση, επειδή τα αμάξια επιβράδυναν λόγω κλειστής στροφής του δρόμου.

Στις 10:30 π.μ., ο Χάιντριχ προχώρησε στην καθημερινή του μετακίνηση από το σπίτι του στο Κάστρο της Πράγας. Ο Γκάμπτσικ και ο Κούμπις περίμεναν στη στάση του τραμ στην καμπύλη κοντά στο νοσοκομείο Μπούλοβκα στην Πράγα. Καθώς η Mercedes-Benz του Χάιντριχ με την ανοιχτή οροφή πλησίασε, ο Γκάμπτσικ προσπάθησε να ανοίξει πυρ, αλλά το όπλο του μπλόκαρε. Ο Χάιντριχ διέταξε τον οδηγό του, τον SS-Oberscharführer Κλάιν, να σταματήσει το αυτοκίνητο. Καθώς το αυτοκίνητο έφτασε μπροστά τους, ο Κούμπις έριξε μια τροποποιημένη αντιαρματική χειροβομβίδα.[15] Η χειροβομβίδα τραυμάτισε σοβαρά τον Χάιντριχ. Ο Κούμπις δέχτηκε ένα μικρό τραύμα στο πρόσωπό του.[8] Διέφυγε τελικά με το ποδήλατό του και μπήκε σε τραμ και διασκορπίστηκε ανάμεσα στους επιβάτες πυροβολώντας στον αέρα με το πιστόλι του. Ο Κλάιν προσπάθησε να τον πυροβολήσει, αλλά τελικά το όπλο μπλόκαρε.[16][8]

Μια Τσέχα έτρεξε να βοηθήσει τον Χάιντριχ και κάλεσε ένα φορτηγό παράδοσης. Ο Χάιντριχ τοποθετήθηκε αρχικά στην καμπίνα του οδηγού, αλλά παραπονέθηκε ότι η κίνηση του φορτηγού του προκαλούσε πόνο. Τοποθετήθηκε στο πίσω μέρος του φορτηγού, και μεταφέρθηκε σε δωμάτιο έκτακτης ανάγκης στο Νοσοκομείο Μπούλοβκα. Ο Χάιντριχ είχε υποστεί σοβαρούς τραυματισμούς στην αριστερή του πλευρά, με μεγάλη ζημιά στο διάφραγμα, τη σπλήνα και τον πνεύμονα. Είχε επίσης σπάσει ένα πλευρό. Ο Δρ Βάλτερ Ντικ προσπάθησε ανεπιτυχώς να αφαιρέσει τα θραύσματα. Ο Χάιντριχ έλαβε αρκετές μεταγγίσεις αίματος και του πραγματοποιήθηκε σπληνεκτομή.[17] Ο Χίμλερ διέταξε το Δρ Καρλ Γκέπχαρντ να έρθει στην Πράγα για να αναλάβει την φροντίδα του. Παρά τον πυρετό, η ανάκαμψη του Χάιντριχ φαινόταν να εξελίσσεται καλά. Ο Δρ Τεόντορ Μόρελλ, ο προσωπικός ιατρός του Χίτλερ, πρότεινε τη χρήση σουλφοναμίδης (ένα αντιβακτηριακό φάρμακο), αλλά ο Γκέμπχαρντ, πιστεύοντας ότι ο Χάιντριχ θα ανέκαμπτε, αρνήθηκε.[18] Στις 2 Ιουνίου, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης από τον Χίμλερ, ο Χάιντριχ συμφιλιώθηκε με τη μοίρα του απαγγέλλοντας μέρος μιας από τις όπερες του πατέρα του.

Ο Χάιντριχ έπεσε σε κώμα μετά την επίσκεψη του Χίμλερ και ποτέ δεν ανέκτησε τη συνείδησή του. Πέθανε στις 4 Ιουνίου, πιθανότατα στις 04:30. Ήταν 38 ετών. Η νεκροψία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πέθανε από σήψη. Η έκφραση του προσώπου του Χάιντριχ καθώς πέθανε πρόδιδε μια «παράξενη πνευματικότητα και μια ολοσχερώς διεστραμμένη ομορφιά, όπως ένας αναγεννησιακός καρδινάλιος», σύμφωνα με τον Μπέρνχαρντ Βένερ, αξιωματούχο της αστυνομίας εγκλημάτων (Kripo) που ερεύνησε τη δολοφονία του.[19]

Σύλληψη των αλεξιπτωτιστών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κούμπις και η ομάδα του βρέθηκαν στις 18 Ιουνίου στον Καθεδρικό Ναό των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου στην οδό Resslova στην Πράγα. Σε μια αιματηρή μάχη που διήρκεσε έξι ώρες, ο Κούμπις τραυματίστηκε σοβαρά από χειροβομβίδα και έπεσε αναίσθητος. Ο Χάιντς Πάνβιτς, ο Γερμανός ντετέκτιβ που έγινε γνωστός πως συνέλαβε τουλάχιστον έναν από τους δράστες ζωντανό, θυμήθηκε αργότερα το θάνατό του.

«Είχε προσπαθήσει να δηλητηριάσει τον εαυτό του, αλλά προφανώς έχασε τη συνείδησή του προτού μπορέσει να το πραγματοποιήσει. Αν και μεταφέρθηκε αμέσως στο νοσοκομείο, καμία από τις προσπάθειες των γιατρών να τον κρατήσει ζωντανό δεν πέτυχε. Τελικά πέθανε μέσα σε είκοσι λεπτά.»[8]

Οι υπόλοιποι αλεξιπτωτιστές αυτοκτόνησαν για να αποφύγουν τη σύλληψη μετά από μια επιπλέον τετράωρη μάχη με τα SS.[20]

Παράθυρο με σημάδια από σφαίρες στην κρύπτη της Εκκλησίας του Αγίου Κύριλλου και Μεθοδίου στην Πράγα, όπου οι αλεξιπτωτιστές είχαν καταφύγει

Για εκδίκηση, οι Ναζί δολοφόνησαν 24 μέλη της οικογένειας και στενούς συγγενείς του Κούμπις στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν ,στους οποίους περιλαμβάνονταν ο πατέρας του, όλα τα αδέρφια και τα ετεροθαλή αδέρφια συμπεριλαμβανομένων των συζύγων τους, τα ξαδέρφια τους, τις θείες και τους θείους.[21]

Αναγνώριση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την επιτυχημένη αποστολή του, ο Κούμπις (καθώς και ο Γκάμπτσικ) προήχθη τιμητικά στη θέση του δευτέρου υπολοχαγού. Μετά την απελευθέρωση της Τσεχοσλοβακίας, προήχθη περαιτέρω στη θέση του ανώτερου λοχαγού. Κατά τη διάρκεια του εορτασμού της 60ής επετείου από τη δολοφονία του Χάιντριχ το 2002, ο Κούμπις προήχθη και πάλι τιμητικά, στο βαθμό του συνταγματάρχη.[22][23][24]

Εκτός από τον Τσεχοσλοβακικό Στρατιωτικό Σταυρό το 1939 και τον Croix de Guerre το 1940, ο Κούμπις μετά θάνατον τιμήθηκε με πολλά παράσημα όπως το Αναμνηστικό Μετάλλιο του Τσεχοσλοβακικού Στρατού και ο Σταυρός Άμυνας του Υπουργείου Άμυνας της Τσεχικής Δημοκρατίας (2008).

Υπάρχουν δρόμοι που πήραν το όνομά του σε πόλεις όπως η Πράγα (κοντά στο Μνημείο της Επιχείρησης Ανθρωποειδές), το Πάρντουμπιτσε, το Tábor, το Třebíč και άλλα μέρη. Το 2013 (100ή επέτειος από τη γέννηση του Κούμπις) ένα μικρό μνημείο και ένα μουσείο άνοιξαν στο σπίτι όπου γεννήθηκε. Από το 2010 ένα Εθνικό μνημείο και μουσείο αφιερωμένο σε όλους τους ήρωες που σχετίζονται με τη δολοφονία του Χάιντριχ είναι ανοιχτό στην κρύπτη του Καθεδρικού Ναού των Αγίων Κύριλλου και Μεθόδιου στην Πράγα.[25][26]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 11257168. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0005675. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Databáze Vojenského historického archivu» Ανακτήθηκε στις 30  Νοεμβρίου 2020.
  4. ↑ 4,0 4,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/78028. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  5. ↑ «Databáze Vojenského historického archivu». Database of the Military Historical Archive. Ανακτήθηκε στις 30  Νοεμβρίου 2020.
  6. ↑ www.assassinationinfo.com/timeline.htm.
  7. ↑ «Czech pride in Jan Kubis, killer of Reinhard Heydrich» (στα αγγλικά). BBC News. 2012-05-26. https://www.bbc.com/news/world-europe-18183099. Ανακτήθηκε στις 2020-11-13. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 MacDonald, C. A. (1998). The killing of Reinhard Heydrich : the SS "Butcher of Prague" (1η έκδοση). New York: Da Capo Press. σελ. 150. ISBN 0-306-80860-9. 39101862. 
  9. ↑ Knobel, Bruno (1 Ιανουαρίου 1962). Das große Abenteuer Lord Baden-Powells. Sein Leben und Werk (2η έκδοση). Zürich, Polygraphischer Verlag 1962. 
  10. ↑ «Incredible story of the Shropshire sisters who fell in love with secret assassins». www.shropshirestar.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  11. ↑ «"My granny always called them 'the boys'" – how Kubiš and Gabčík were taken in by England's Ellison family». Radio Prague International (στα Αγγλικά). 22 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  12. ↑ Pavec, Jan (25 Μαΐου 2012). «Český národ se zříká hrdinů. Uznává jen mučedníky a oběti, říká badatel Čvančara». Hospodářské noviny (iHNed.cz) (στα Τσεχικά). Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  13. ↑ Burian, Michal.· Mazal Holocaust Collection. (2002). Assassination : operation Anthropoid 1941-1942. Prague: Ministry of Defence of the Czech Republic - AVIS. ISBN 80-7278-158-8. 56061489. 
  14. ↑ Bryant, Chad Carl. (2007). Prague in black : Nazi rule and Czech nationalism. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02451-9. 71288797. 
  15. ↑ Peter-Michel, Wolfgang. Britische Spezialwaffen 1939 - 1945 Ausrüstung für Eliteeinheiten, Geheimdienst und Widerstand (1η έκδοση). Norderstedt. σελ. 72. ISBN 978-3-8423-3944-6. 706858659. 
  16. ↑ «Nová tajemství muže, který zabil Reinharda Heydricha | Aktuálně.cz». Aktuálně.cz - Víte, co se právě děje (στα Τσεχικά). 18 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  17. ↑ Williams, Max. (2001–2003). Reinhard Heydrich : the biography. Church Stretton, England: Ulrich. ISBN 978-0-9537577-5-6. 61773725. 
  18. ↑ Bryant, Chad Carl (2009). Prague in black: Nazi rule and Czech nationalism. 
  19. ↑ Heinz Höhne (1969). The Order of the Death's Head: the story of Hitler's S.S.;. London: Secker & Warburg. ISBN 0-436-20065-1. 75691. 
  20. ↑ «Reinhard Heydrich Assassination by Cowdery Ray R and Vodenka Peter - AbeBooks». www.abebooks.co.uk (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  21. ↑ «Poprava 262 spolupracovníků parašutistů v Mauthausenu 24. 10. 1942 | Fronta.cz». www.fronta.cz. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  22. ↑ «Jan Kubiš • Obec Dolní Vilémovice». obecdolnivilemovice.cz. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  23. ↑ «VPM | Spolek pro vojenská pietní místa». www.vets.cz. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  24. ↑ Hawksley, Rupert (2016-08-31). «The incredible true story behind World War Two film Anthropoid» (στα αγγλικά). The Telegraph. ISSN 0307-1235. https://www.telegraph.co.uk/films/2016/08/31/the-incredible-true-story-behind-world-war-two-film-anthropoid/. Ανακτήθηκε στις 2020-11-13. 
  25. ↑ «Rodný dům Jana Kubiše • Obec Dolní Vilémovice». obecdolnivilemovice.cz. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  26. ↑ «VHU PRAHA» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020.