Γιοχάνα Βέστερντέικ

Γιοχάνα Βέστερντέικ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση4  Ιανουαρίου 1883[1][2][3]
Nieuwer-Amstel[1][4]
Θάνατος15  Νοεμβρίου 1961[1][2][3]
Baarn[3][5][1]
Τόπος ταφήςWesterveld[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο των Κάτω Χωρών[3][7]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΟλλανδικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΟλλανδικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Άμστερνταμ[8]
Πανεπιστήμιο του Μονάχου
Πανεπιστήμιο Ζυρίχης[8]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταβοτανολόγος
καθηγήτρια πανεπιστημίου[3]
μυκητολόγος[8]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Άμστερνταμ
Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης (1917–1952)[3]
Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ (1930–1952)[9]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαpresident Graduate Women International (1932–1937)
ΒραβεύσειςKnight of the Order of the Netherlands Lion
Αξιωματικός του Τάγματος του Πρίγκηπα Ενρίκε[10]
Μέλος της Λινναϊκής Εταιρείας του Λονδίνου
Commander of the Order of Public Instruction[11]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Γιοχάνα Βέστερντέικ (ολλανδ. Johanna Westerdijk, 4 Ιανουαρίου 1883 – 15 Νοεμβρίου 1961) ήταν Ολλανδή φυτοπαθολόγος που έγινε η πρώτη στην ιστορία γυναίκα καθηγήτρια πανεπιστημίου στην Ολλανδία.[12]

Οικογένεια και σπουδές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γιοχάνα γεννήθηκε στο Nieuwer-Amstel, ένα μικρό χωριό που σήμερα είναι προάστιο του Άμστερνταμ (Δήμος Αμστελφέιν).[13][12], και η οικογένειά της ήταν εύπορη και μορφωμένη. Γονείς της ήταν οι γιατροί Μπέρναρντ Βέστερντέικ (1853-1927) και Αλέιντα Καταρίνα Σέφερ (Aleida Catharina Scheffer, 1857-1931), με τη Γιοχάνα να είναι το πρώτο από τα τρία τους παιδιά.

Στο δημοτικό σχολείο της άρεσε να διαβάζει ιστορίες στις άλλες μαθήτριες.[12] Τελείωσε τη μέση εκπαίδευση στο παρθεναγωγείο του Άμστερνταμ σε ηλικία 17 ετών. Είχε ταλέντο στο πιάνο και είχε την πρόθεση να γίνει επαγγελματίας πιανίστρια, αλλά μια επίμονη νευρίτιδα στον ένα βραχίονα την απέτρεψε από αυτή τη σταδιοδρομία. Το ενδιαφέρον της για τη βοτανική την οδήγησε στο να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, ώστε να παρακολουθεί τις διαλέξεις του διάσημου βοτανολόγου Χιούχο ντε Βρις και να εργασθεί στο εργαστήριό του.[12] Μετά το πτυχίο της στη βιολογία το 1904, η Βέστερντέικ πήγε στο Μόναχο, όπου ερεύνησε τα βρύα και ένα έτος αργότερα στη Ζυρίχη, από το Πανεπιστήμιο της οποίας πήρε διδακτορικό το 1906 υπό την επίβλεψη του καθηγητή Χανς Σιντς.[13]

Σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ίδιο έτος, 1906, δηλαδή σε ηλικία μόλις 23 ετών, η Βέστερντέικ είχε την τύχη να της προσφερθεί μια διευθυντική θέση στο εργαστήριο φυτοπαθολογίας «Willie Commelin Scholten», στην Ολλανδία.[13] Υπό την επίβλεψή της, το εργαστήριο απέκτησε διεθνές κύρος και μετεγκαταστάθηκε από το Άμστερνταμ στην πόλη Μπαρν.[14]

Εργαζόμενη εκεί, είχε από το 1908 την ευθύνη της συντηρήσεως της συλλογής μυκήτων της Διεθνούς Ενώσεως Βοτανολόγων, που τότε είχε περίπου 80 καλλιέργειες μηκύτων. Υπό την επίβλεψή της, αυτή η συλλογή εμπλουτίσθηκε τόσο, ώστε να περιλαμβάνει περισσότερα από 10 χιλιάδες δείγματα από 6.000 διαφορετικά είδη μυκήτων. Μετονομάσθηκε σε «Κεντρικό Γραφείο Καλλιεργειών Μυκήτων» (Centraalbureau voor Schimmelcultures) και αρκετά μετά τον θάνατό της, στις 10 Φεβρουαρίου 2017, σε Ινστιτούτο Βιοποικιλότητας Μυκήτων Βέστερντέικ[15], και έχει μέχρι σήμερα σκοπό να διατηρεί μια ποικιλία ζωντανών μυκήτων προς διανομή σε ερευνητές σε όλο τον κόσμο. Το 1913 η Βέστερντέικ έγινε η πρώτη γυναίκα που πήρε υποτροφία από το Καταπίστευμα Buitenzorg (από την ομώνυμη πόλη της Ιάβας, το σημερινό Μπογκόρ της Ινδονησίας), την οποία επένδυσε στο να συλλέξει δείγματα από διάφορες φυτείες που είχαν ασθένειες των φυτών τους (καπνών, ζαχαροκάλαμου, καφέ, τσαγιού, κ.ά.) και να καλλιεργήσει τους μύκητες που ευθύνονταν για αυτές τις ασθένειες στη συλλογή της.[13] Συνολικά η Βέστερντέικ εκπόνησε περισσότερες από 70 δημοσιευμένες εργασίες φυτοπαθολογίας και μυκητολογίας.[13]

Ομαδική φωτογραφία με τη Βέστερντέικ στο κέντρο, μετά τον λόγο της ως νέας καθηγήτριας στην Ουτρέχτη το 1917

Το 1917 η Γιοχάνα Βέστερντέικ έγινε η πρώτη στην ιστορία γυναίκα καθηγήτρια πανεπιστημίου στην Ολλανδία, διοριζόμενη αναπληρώτρια καθηγήτρια της Φυτοπαθολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης. Το 1930 μετακλήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ. Συνολικά 55 νέοι ερευνητές και ερευνήτριες πήραν διδακτορικό υπό την επίβλεψή της, σε ένα διάστημα 35 ετών, με το ήμισυ σχεδόν να είναι γυναίκες, κάτι που απετέλεσε μεγάλη ενθάρρυνση για τις γυναίκες επιστήμονες.[14]

Χαρακτήρας και προσωπική ζωή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γιοχάνα Βέστερντέικ περιγράφηκε από δημοσιογράφους ως μια ισχυρή γυναίκα, αλλά με φυσικούς, απλούς και ευχάριστους τρόπους, όπως και μεγάλη αίσθηση του χιούμορ. Γνωστή στους στενούς φίλους και φίλες της ήταν η αγάπη της για τα πάρτι και τους χορούς, χωρίς να έχει εκδηλώσει ποτέ κάποιο ενδιαφέρον για να παντρευτεί.[16] Απεβίωσε στο Μπαρν της Ολλανδίας σε ηλικία 78 ετών.

Τιμητικές διακρίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ονομάσθηκαν προς τιμή της

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρκετά είδη μυκήτων έχουν ονομασθεί με το όνομα της Βέστερντέικ, μεταξύ άλλων και τα εξής:

  • Aspergillus westerdijkiae, Frisvad & Samson (2004)[18]
  • Helicodendron westerdijkiae, Beverw. (1953)
  • Pestalotiopsis westerdykiae, Steyaert (1949)
  • Torulopsis westerdijkiae, E.K. Novák & Vitéz (1964)
  • Westerdykella centenaria, Crous, van Diepeningen & A.-C. Normand (2017)[19]

Η πρότυπη συντομογραφία Westerd. χρησιμοποιείται διεθνώς για να υποδηλώσει τη Γιοχάνα Βέστερντέικ σε επιστημονικές αναφορές βοτανικών ονομασιών.


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Johanna Westerdijk». Biografisch Portaal. 73433858. Ανακτήθηκε στις 23  Μαρτίου 2018.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) KNAW Past Members. PE00003809. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Catalogus Professorum Academiae Rheno-Traiectinae. 2348. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2019.
  4. ↑ id002830. Ανακτήθηκε στις 9  Σεπτεμβρίου 2019.
  5. ↑ Album Academicum. id002830. Ανακτήθηκε στις 9  Σεπτεμβρίου 2019.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Online Begraafplaatsen» (Ολλανδικά) 2060781. Ανακτήθηκε στις 21  Σεπτεμβρίου 2021.
  7. ↑ id002830. Ανακτήθηκε στις 9  Σεπτεμβρίου 2019.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Tom May, Sara Maroske: «Naming names: the first women taxonomists in mycology» 19  Δεκεμβρίου 2017. σελ. 63-84.
  9. ↑ Album Academicum. id002830. Ανακτήθηκε στις 15  Σεπτεμβρίου 2019.
  10. ↑ www.ordens.presidencia.pt?idc=154.
  11. ↑ Actorenregister. 1851b050-d2d8-11e8-828a-00505693001d.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Kerling, L.C.P.; ten Houten, J.G.; de Bruin-Brink, G. (1986). «Johanna Westerdijk: Pioneer Leader in Plant Pathology». Annual Review of Phytopathology 24 (1): 33-41. doi:10.1146/annurev.py.24.090186.000341. PMID 19099363. 
  13. ↑ 13,00 13,01 13,02 13,03 13,04 13,05 13,06 13,07 13,08 13,09 ten Houten, J.G. (1963-07-01). «Johanna Westerdijk, 1883-1961». Journal of General Microbiology (Microbiology Society) 32 (1): 1-9. doi:10.1099/00221287-32-1-1. ISSN 0022-1287. PMID 14047439.  Retrieved 9 March 2015.
  14. ↑ 14,0 14,1 Sticklen, M.B., & Sherald, J.L. (επιμ.): Dutch elm disease research: cellular and molecular approaches, Springer Science & Business Media, 2012
  15. ↑ «CBS-KNAW». www.westerdijkinstitute.nl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2022. 
  16. ↑ Faasse, P.: In splendid isolation: a history of the Willie Commelin Scholten Phytopathology Laboratory, 1894-1992 (τομ. 11), Amsterdam University Press, 2008
  17. ↑ «Eerste vrouwelijke hoogleraar professor Johanna Westerdijk overleden», Algemeen Dagblad, 1961. Retrieved 9 March 2015.
  18. ↑ Frisvad, Jens C. (2004). «New ochratoxin A producing species of Aspergillus section Circumdati». Studies in Mycology 50: 30. http://www.fao.org/fileadmin/user_upload/agns/pdf/coffee/Annex-X.2.pdf. 
  19. ↑ Crous, Pedro W. (2017). «Fungal Planet description sheets: 558-624». Persoonia - Molecular Phylogeny and Evolution of Fungi 38: 240-384. doi:10.3767/003158517X698941. PMID 29151634.