Γκεόργκι Μάρκοφ

Γκεόργκι Μάρκοφ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Георги Марков (Βουλγαρικά)
Γέννηση1  Μαρτίου 1929[1][2][3]
Σόφια
Θάνατος11  Σεπτεμβρίου 1978[1][2][3]
Balham
Αιτία θανάτουδηλητηρίαση
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Τόπος ταφήςChurch of St Candida and Holy Cross, Whitchurch Canonicorum
Χώρα πολιτογράφησηςΛαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΒουλγαρικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΒουλγαρικά[4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
θεατρικός συγγραφέας[5]
σεναριογράφος κινηματογραφικών ταινιών
δημοσιογράφος άποψης[5]
διαφωνών
πεζογράφος[5]
ΕργοδότηςBBC
Περίοδος ακμής1951 - 1978
Οικογένεια
ΣύζυγοςAnnabel Dilke (από 1975)[6]
ΤέκναAlexandra Raina Markov[7]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤάγμα του Αίμου
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Γκεόργκι Ιβάνοφ Μάρκοφ (βουλγάρικα: Георги Иванов Марков, 1 Μαρτίου 1929 - 11 Σεπτεμβρίου 1978) ήταν Βούλγαρος αντιφρονούντας συγγραφέας.

Ο Μάρκοφ αρχικά εργάστηκε ως μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας στη χώρα του, διοικούμενη τότε από ένα κομμουνιστικό καθεστώς υπό τον πρόεδρο κ. Τόντορ Ζίβκοβ, μέχρι την αποστασία του από τη Βουλγαρία το 1969. Μετά τη μετεγκατάσταση του στη Δύση, εργάστηκε ως εκφωνητής και δημοσιογράφος του BBC World Service, του χρηματοδοτούμενου από τις ΗΠΑ Radio Free Europe, και της γερμανικής Deutsche Welle. Ο Μάρκοφ χρησιμοποίησε τέτοια φόρουμ να διεξάγει μια εκστρατεία σαρκαστικής κριτικής κατά του κατεστημένου του καθεστώτος της Βουλγαρίας. Ως αποτέλεσμα αυτού, έχει υποτεθεί ότι η βουλγαρική κυβέρνηση μπορεί να αποφάσισε να του κλείσει το στόμα, και ενδεχομένως να ζήτησε τη βοήθεια της KGB.[8] Πέθανε ως αποτέλεσμα ενός συμβάντος σε έναν δρόμο του Λονδίνου, όταν ένα μικρο-μηχανικό δισκίο που περιείχε ρικίνη πυροβολήθηκε στο πόδι του μέσω μιας ομπρέλας που χειρίστηκε κάποιος που συνδεόταν με τη βουλγαρική μυστική αστυνομία.

Συγγραφέας και αντιφρονούντας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκεόργκι Μάρκοφ έφυγε από τη Βουλγαρία το 1969. Αρχικά εγκαταστάθηκε στη Μπολόνια της Ιταλίας όπου ζούσε ο αδερφός του. Η αρχική του ιδέα ήταν να περιμένει μέχρι η φήμη του στη Βουλγαρία να βελτιωθεί, αλλά σταδιακά άλλαξε το μυαλό του και αποφάσισε να παραμείνει στη Δύση, ειδικά μετά το Σεπτέμβριο του 1971, όταν η βουλγαρική κυβέρνηση αρνήθηκε να ανανεώσει το διαβατήριό του. Ο Μάρκοφ μετακόμισε το 1971 στο Λονδίνο, όπου έμαθε αγγλικά και ξεκίνησε να εργάζεται ως δημοσιογράφος στο βουλγαρικό τμήμα του BBC World Service. Αργότερα εργάστηκε επίσης για την Deutsche Welle και το Radio Free Europe. Το 1972 η ιδιότητα μέλους του Μάρκοφ στην Ένωση Βουλγάρων Συγγραφέων ανεστάλη και καταδικάστηκε ερήμην σε εξήμισι χρόνια φυλακή για την αυτομόλησή του.

Συγχρόνως όλα τα έργα του αποσύρθηκαν από τις βιβλιοθήκες και τα βιβλιοπωλεία και μέχρι το 1989 (δηλαδή μέχρι την πτώση του Ζίβκοβ), απαγορευόταν στα βουλγαρικά ΜΜΕ να αναφέρουν με οποιαδήποτε αφορμή το όνομά του. Η Βουλγαρική Μυστική Υπηρεσία ξεκίνησε το φάκελο του Μάρκοφ με την κωδική ονομασία "Wanderer". Το 1974 το έργο του Να Συρθώ Κάτω από το Ουράνιο Τόξο ανέβηκε στο Λονδίνο, ενώ στο Εδιμβούργο το έργο Αρχάγγελος Μιχαήλ, γραμμένο στα αγγλικά, κέρδισε το πρώτο βραβείο. Το μυθιστόρημα Ο Σωστός Αξιότιμος Χιμπατζής, συγγεγραμμένο από τον David Phillips, δόθηκε στη δημοσιότητα μετά το θάνατό του. Το 1975 ο Μάρκοφ παντρεύτηκε την Annabel Dilke. Το ζευγάρι έχει μια κόρη, την Αλεξάνδρα-Raina, που γεννήθηκε ένα χρόνο αργότερα.

Μεταξύ 1975 και 1978, ο Μάρκοφ εργαζόταν σε μια σειρά από ρεπορτάζ για τη ζωή στη Βουλγαρία, τα In Absentia Reports, που μεταδίδονταν εβδομαδιαία από το σταθμό Radio Free Europe. Η κριτική της κομμουνιστικής κυβέρνησης και προσωπικά του ηγέτη του Κόμματος Τόντορ Ζίβκοβ έκανε τον Μάρκοφ ακόμη περισσότερο εχθρό του καθεστώτος.

Το 1978, ο Μάρκοφ δολοφονήθηκε στο Λονδίνο από έναν πράκτορα που συνδεόταν με την KGB και τη Βουλγαρική Μυστική Υπηρεσία υπό το Ζίβκοβ. Ο τάφος του βρίσκεται σε ένα μικρό νεκροταφείο στην εκκλησία του Αγίου Candida και Τιμίου Σταυρού στο Whitchurch Canonicorum, Dorset. Τα In Absentia Reports εκδόθηκαν στη Βουλγαρία το 1990, μετά το τέλος της κομμουνιστικής κυβέρνησης.

Το 2000, απονεμήθηκε στον Μάρκοφ μετά θάνατον το Τάγμα του Stara Planina, η πιο τιμητική διάκριση της Βουλγαρίας, για τη "σημαντική συμβολή του στη βουλγαρική λογοτεχνία, το θέατρο και το μη φανταστικό καθώς και για την εξαιρετική πολιτική του θέση και τη σύγκρουση με το κομμουνιστικό καθεστώς."

Δολοφονία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το φονικό όπλο, η λεγόμενη "βουλγάρικη ομπρέλα" με την οποία εκτοξεύτηκε η ρικίνη, ένα θανατηφόρο δηλητήριο για το οποίο εκείνη την εποχή δεν υπήρχε αντίδοτο. Σε μια στάση λεωφορείου, ένας πράκτορας πλησίασε τον Βούλγαρο συγγραφέα και τον ακούμπησε "κατά λάθος" στο πόδι με τη μύτη της ομπρέλας του. Το ίδιο βράδυ, ο Γκεόργκι Μάρκοφ εισήχθη στο νοσοκομείο με υψηλό πυρετό, αλλά ο οργανισμός του δεν άντεξε την ακαριαία δράση του δηλητηρίου, με αποτέλεσμα να πεθάνει τρεις μέρες αργότερα.

Πράκτορες της βουλγαρικής μυστικής αστυνομίας (Darzhavna Sigurnost; Bulgarian: Държавна сигурност, συντομογραφία ДС), επικουρούμενη από την KGB, είχαν κάνει στο παρελθόν δύο αποτυχημένες απόπειρες να σκοτώσουν τον Μάρκοφ πριν από την τρίτη επιτυχημένη απόπειρα. Στις 7 Σεπτεμβρίου 1978 (67α γενέθλια του Τόντορ Ζίβκοβ), ο Μάρκοφ περπάτησε τη Γέφυρα Βατερλό που εκτείνεται στον ποταμό Τάμεση, και περίμενε σε μια στάση λεωφορείου για να πάρει το λεωφορείο για τη δουλειά του στο BBC. Ένιωσε έναν μικρό οξύ πόνο, όπως ένα δάγκωμα ή τσίμπημα εντόμου, στο πίσω μέρος του δεξιού μηρού του. Κοίταξε πίσω του και είδε έναν άνδρα να παίρνει μια ομπρέλα από το έδαφος. Ο άνθρωπος βιαστικά πέρασε στην άλλη πλευρά του δρόμου και πήρε σε ένα ταξί, το οποίο στη συνέχεια τον οδήγησε μακριά. Το γεγονός αναφέρεται ως "Βουλγαρική ομπρέλα" με το δολοφόνο να υποστηρίζεται ότι είναι ο Francesco Gullino, με την κωδική ονομασία "Piccadilly".[9]

Όταν έφτασε στη δουλειά του στα γραφεία του BBC, ο Μάρκοφ παρατήρησε ότι ένα μικρό κόκκινο σπυράκι είχε σχηματιστεί στο σημείο του τσιμπήματος που είχε νιώσει νωρίτερα και ο πόνος δεν είχε μειωθεί ή διακοπεί. Είπε τουλάχιστον σε έναν από τους συναδέλφους του στο BBC για το περιστατικό αυτό. Εκείνο το βράδυ ανέπτυξε πυρετό και εισήχθη στο νοσοκομείο όπου και πέθανε τρεις μέρες αργότερα, στις 11 Σεπτεμβρίου 1978, στην ηλικία των 49. Η αιτία του θανάτου ήταν δηλητηρίαση από ένα σφαιρίδιο γεμάτο ρικίνη.[10][11][12]

Έρευνα και επακόλουθα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λόγω των συνθηκών και καταστάσεων ο Μάρκοφ έκανε τους γιατρούς να εκφράσουν την υποψία ότι είχε δηλητηριαστεί, η Μητροπολιτική Αστυνομία διέταξε λεπτομερή αυτοψία του σώματος του Μάρκοφ. Οι ιατροδικαστές ανακάλυψαν ένα σφαιρικό μεταλλικό σφαιρίδιο μεγέθους μιας κεφαλής καρφίτσας στο πόδι του Μάρκοφ.

Δέκα μέρες πριν από τη δολοφονία του Γκεόργκι Μάρκοφ, ένας άλλος Βούλγαρος αντιφρονούντας, ο Vladimir Kostov δέχτηκε μία ανάλογη επίθεση στο παρισινό μετρό, αλλά στη δική του περίπτωση η πολύ μικρή ποσότητα δηλητηρίου που εκλύθηκε από το σφαιρίδιο του προκάλεσε μόνο πυρετό.

"Χθες και σήμερα υποβλήθηκα σε ιατρική εξέταση. Η ακτινογραφία έδειξε ότι στη θέση του τραυματισμού ανάμεσα στο δέρμα και τα κόκαλα, υπάρχει ένα μικρό σφαιρίδιο διαμέτρου περίπου δύο χιλιοστών" (δήλωση του Vladimir Kostov στο σταθμό Radio Free Europe στις 15.09.1978).

Βασικός ύποπτος στην υπόθεση της δολοφονίας του Γκεόργκι Μάρκοφ θεωρήθηκε ένας Δανός υπήκοος, ιταλικής καταγωγής, ο Francesco Gullino, ή πράκτορας "Piccadilly". Σύμφωνα με την εκδοχή του Βούλγαρου δημοσιογράφου Hristo Hristov, ο Francesco Gullino, που είχε συλληφθεί δυο φορές στη Βουλγαρία για λαθρεμπόριο, είχε στρατολογηθεί από τη CSS, τη βουλγαρική μυστική αστυνομία, με αντάλλαγμα την ελευθερία του. Ανακρίθηκε το 1993, με βάση τα στοιχεία που δόθηκαν από τις (νέες) βουλγαρικές δικαστικές αρχές, τόσο από τη δανέζικη αστυνομία, όσο και από την Scotland Yard, αλλά οι υπόνοιες εναντίον του δεν κατέληξαν σε αδιάσειστες κατηγορίες. Ο παρασημοφορημένος επί Ζίβκοβ πράκτορας "Piccadilly" για τις υπηρεσίες του υπέρ της "ασφάλειας και της δημόσιας τάξης της Βουλγαρίας" ζει σήμερα στην Αυστρία όπου ασχολείται με το εμπόριο έργων τέχνης.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 28413880. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p37030.htm#i370291. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ CONOR.SI. 328430947.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/133477. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  6. ↑ p37030.htm#i370291. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  7. ↑ Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  8. ↑ Rózsa L, Nixdorff K 2006. Biological Weapons in Non-Soviet Warsaw Pact Countries. pp. 157-168. In: Wheelis M, Rózsa L, Dando M (eds.) 2006. Deadly Cultures: the History of Biological Weapons since 1945. Harvard University Press.
  9. ↑ Tom Kelly (22 Μαρτίου 2013). «Did this man kill Cold War spy Georgi Markov with umbrella? 35 years on, prime suspect revealed as ex-Communist agent now working as antiques dealer in Austria | Mail Online». Dailymail.co.uk. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2013. 
  10. ↑ Hamilton, Jack, Umbrella Assassin, Secrets of the Dead: PBS TV, http://www.pbs.org/wnet/secrets/previous_seasons/case_umbrella/about.html, ανακτήθηκε στις 20 November 2009 
  11. ↑ Brown, Jonathan (20 June 2008), «Poison umbrella murder case is reopened», The Independent (UK), http://www.independent.co.uk/news/uk/crime/poison-umbrella-murder-case-is-reopened-851022.html, ανακτήθηκε στις 20 November 2009 
  12. ↑ Schep LJ, Temple WA, Butt GA, Beasley MD (2009). «Ricin as a weapon of mass terror--separating fact from fiction». Environ Int 35 (8): 1267–71. doi:10.1016/j.envint.2009.08.004. PMID 19767104. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]