Συντεταγμένες: 40°40′37.64″N 22°56′35.63″E / 40.6771222°N 22.9432306°E
Δήμος Παύλου Μελά | ||
Δήμος | ||
| ||
Χώρα | Ελλάδα | |
Έδρα | Σταυρούπολη | |
Τοπικές έδρες | Πολίχνη Ευκαρπία | |
Διοίκηση | ||
• Δήμαρχος | Δημήτριος Ασλανίδης (2024-) | |
• Αντιδήμαρχοι | - Αδαμούδης Παντελεήμων (Καθαριότητας, Ηλεκτροφωτισμού, Ανακύκλωσης, Οχημάτων και Αναπτυξιακού Σχεδιασμού) και (Αναπληρωτής Δημάρχου)
- Μαγειρόπουλος Χαράλαμπος (Τεχνικών Έργων, Υποδομών και Βιώσιμης Κινητικότητας) - Ασβεστά Χριστίνα (Δομών Παιδικής Φροντίδας και Οικογένειας) - Κυριαζής Βασίλειος (Δημοτικής Ενότητας Πολίχνης και Επιχειρηματικότητας) - Καρασαββίδου Συλβάνα (Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας) - Λαδοπούλου Ελένη (Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης) - Σίβης Νικόλαος (Δημοτικής Ενότητας Ευκαρπίας και Τοπικής Οικονομίας) - Κοτσάνπαππας Απόστολος (Περιβάλλοντος, Πρασίνου και Φιλοζωικής Πολιτικής) - Παυλίδης Νικόλαος (Δημοτικής Αστυνομίας και Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών) - Παπαδόπουλος Θεολόγος (Πολεοδομίας και Αστικού Σχεδιασμού) - Φέτκος Σταύρος (Αστικής Ανθεκτικότητας, Πολιτικής Προστασίας και Ασφάλειας) - Αθάνατος Δημήτριος (Καθημερινότητας και Άμεσης Επέμβασης) | |
Διοικητική υπαγωγή | ||
• Αποκ. διοίκηση | Μακεδονίας – Θράκης | |
• Περιφέρεια | Κεντρικής Μακεδονίας | |
• Περιφ. ενότητα | Θεσσαλονίκης | |
Διαμέρισμα | Μακεδονία | |
Νομός | Θεσσαλονίκης | |
Έκταση | 23.763 km2 | |
Πληθυσμός | 100.194 (απογραφή 2021) | |
Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
Ο Δήμος Παύλου Μελά είναι Δήμος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που συστάθηκε με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης». Προέκυψε από τη συνένωση των προϋπαρχόντων Δήμων Σταυρούπολης, Πολίχνης και Ευκαρπίας. Η έκταση του νέου Δήμου είναι 23.763 στρέμματα και ο μόνιμος πληθυσμός του ανέρχεται σε 100.194 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2021 από την ΕΛ.ΣΤΑΤ..[1]
Η συστηματική και οργανωμένη ανθρώπινη εγκατάσταση στην περιοχή του δήμου εντοπίζεται κατά τα χρόνια του προσφυγικού εποικισμού, δηλαδή από το 1914 και μετά. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια των ετών από το 1913 έως και το 1916 έχουμε το πρώτο προσφυγικό κύμα που περιλαμβάνει πληθυσμούς που εκδιώχθηκαν το 1913 από τη Βόρεια Θράκη (Ανατολική Ρωμυλία) το 1914 από τη Μικρά Ασία (Ερυθραία, Αδραμύττιο, Δεκελί, Πέργαμος, Φώκαια), αλλά και το 1916 από τον Πόντο. Σε έκθεση του Υπουργείου Οικονομικών αναφέρονται δύο οργανωμένοι προσφυγικοί οικισμοί της περιόδου αυτής, στο Λεμπέτ και την Τριανδρία. Σημειώνεται ότι το τοπωνύμιο Λεμπέτ χρησιμοποιείται πια για την περιοχή περί την οδό Λαγκαδά, βόρεια του στρατοπέδου Παύλου Μελά, που αργότερα θα μετονομαστεί σε Σταυρούπολη.
Το 1915 τα στρατεύματα της Entente Cordiale αποβιβάζονται στην Θεσσαλονίκη, η ευρύτερη περιοχή της οποίας θα αποτελέσει για τα 2 επόμενα χρόνια το «περιχαρακωμένο στρατόπεδο», και μετατρέπουν με την εγκατάστασή τους όλη τη δυτική περιοχή σε ένα απέραντο στρατόπεδο. Η ελληνική κυβέρνηση ορίζει την ελώδη και χέρσα γη του Ζέιτενλικ ως τόπο εγκατάστασης των συμμάχων. Με ενδιάμεσο όριο την οδό Λαγκαδά, δυτικά και περί την μονή Λαζαριστών εγκαταστάθηκαν οι Γάλλοι και ανατολικά οι Άγγλοι. Το στρατόπεδο του Παύλου Μελά επιτάχθηκε από την ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να χρησιμοποιηθεί από τον ελληνικό στρατό. Από χάρτες, φωτογραφίες, καθώς και κινηματογραφικά ντοκουμέντα έχουμε μια καλή εικόνα για την οργάνωση του στρατοπέδου του Ζέϊτενλικ. Στις εκτάσεις των Λαζαριστών υπήρχαν εγκαταστημένα τα στρατιωτικά νοσοκομεία Νο 1 και 3, αποθήκες βενζίνης, ταχυδρομείο, αρτοποιείο, στάβλοι, καθώς και το γαλλικό σχολείο, που είχε ιδρυθεί με πρωτοβουλία του Γάλλου στρατηγού Σαρράιγ για τα παιδιά των προσφύγων του γειτονικού οικισμού του Λεμπέτ.
Η πυρκαγιά του 1917 και οι προσπάθειες καθολικού επανασχεδιασμού της πυρίκαυστης ζώνης θα επηρεάσουν όχι μόνο το κέντρο της πόλης αλλά και την άμεση περιφέρειά της. Για την περίθαλψη των πυροπαθών είχαν στηθεί καταυλισμοί από τις αγγλικές στρατιωτικές αρχές στο Καραϊσίν (Πολίχνη) και την Καλαμαριά, πριν όμως από το τέλος του 1917 οι πυροπαθείς της Καλαμαριάς μεταφέρθηκαν και αυτοί στον καταυλισμό του Καραϊσίν. Για μια εκτεταμένη χρονική περίοδο έως και τα μετεμφυλιακά χρόνια οι προσφυγικοί οικισμοί συνεχίζουν να υφίστανται ως μικρά περιαστικά χωριά. Η αγροτική όμως έξοδος θα σημάνει την ταχύτατη επέκταση των οικισμών αυτών, καθώς μεγάλος αριθμός εσωτερικών μεταναστών θα εγκατασταθεί στην περιοχή αυτή της πόλης που αποτελούσε διέξοδο φτηνής κατοικίας και γειτνίαζε με τους χώρους παραγωγής.
Η σύγχρονη φυσιογνωμία του δήμου Παύλου Μελά είναι αποτέλεσμα μιας σταδιακής πολεοδομικής εξέλιξης, η οποία συνδέεται στενά με την οικιστική πορεία της βόρειας και δυτικής περιφέρειας του παλαιότερου αστικού πυρήνα της Θεσσαλονίκης. Από τα χρόνια του προσφυγικού εποικισμού - όπου εντοπίζεται και η πρώτη συστηματική εγκατάσταση στην περιοχή που εξετάζουμε - και σε διαφορετικές χρονικές φάσεις η έλευση νέων πληθυσμών στην πόλη διεύρυνε συνεχώς την περιφέρειά της, δημιουργώντας αστικούς θύλακες κατοίκησης, που ανάλογα με τις συνθήκες και την εποχή ανάπτυξής τους απέκτησαν και τα ιδιαίτερα πολεοδομικά και κοινωνικά τους χαρακτηριστικά. Παρά τις συντονισμένες προσπάθειες των προηγούμενων δεκαετιών περιορισμού της αστικής διάχυσης, η πορεία αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη ακόμη και σήμερα και χαρακτηρίζει την περιοχή του Δήμου, που περιλαμβάνει περιοχές με ιδιαίτερα πυκνό αστικό ιστό αλλά και περιοχές σε μεγαλύτερη απόσταση από το κέντρο της πόλης, νόμιμα ή αυθαίρετα ανεπτυγμένες, με λιγότερο αστικά χαρακτηριστικά. Η άμεση εγγύτητα του Δήμου με τους μεταφορικούς άξονες εισόδου - εξόδου στην πόλη, στο παρελθόν και σήμερα, έχει ως αποτέλεσμα τη μίξη - συχνά ασύμβατων- χρήσεων με την ύπαρξη βιοτεχνικών και βιομηχανικών μονάδων, αρκετές από τις οποίες έχουν σήμερα εγκαταλειφθεί ή υπολειτουργούν. Ο ευρύτερος περιαστικός χώρος του Δήμου - εκτός από τις μονάδες παραγωγής - περιλαμβάνει και άλλες δραστηριότητες μητροπολιτικής και περιφερειακής κλίμακας, όπως είναι τα δύο Νοσοκομεία, αλλά και χέρσες και αναδασωτέες εκτάσεις του περιαστικού ημιορεινού όγκου.
Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά τα σημαντικότερα ιστορικά σημεία ενδιαφέροντος του δήμου Παύλου Μελά:
Η Ευκαρπία ήταν Κοινότητα από το 1934 ως το 2006, οπότε προήχθη σε Δήμο, ο οποίος καταργήθηκε το 2010.[2] Κοινοτάρχες Ευκαρπίας διετέλεσαν μεταπολιτευτικά οι εξής:[3]
Κοινότητα Ευκαρπίας | |
---|---|
1975-1978 | Παναγιώτης Εκμετιτζόγλου |
1979-1990 | Δημήτριος Δεδέογλου |
1991-1998 | Πασχάλης Ιωαννίδης |
1999-2006 | Γεώργιος Νιγδέλης |
Δήμος Ευκαρπίας | |
2007-2010 | Χαράλαμπος Πανταζόγλου |
Το 1964-1967 πρόεδρος της Κοινότητας Πολίχνης ήταν ο Δ. Μιχαηλίδης. Δήμαρχος Πολίχνης προδικτατορικά ήταν και ο Θεόκλητος Καριπίδης. Αιρετοί δήμαρχοι Πολίχνης διετέλεσαν μεταπολιτευτικά οι εξής:[4]
Δήμος Πολίχνης | |
---|---|
1975-1982 | Έλλη Παπαπαναγιώτου |
1983-1986 | Πέτρος Μυρίδης |
1987-1990 | Έλλη Παπαπαναγιώτου |
1991-1994 | Πέτρος Μυρίδης |
1995-2002 | Θεόδωρος Παπαδόπουλος |
2003-2006 | Μιχαήλ Ξανθόπουλος |
2007-2010 | Κωνσταντίνος Θεοδωρίδης |
Αιρετοί δήμαρχοι Σταυρούπολης διετέλεσαν οι εξής:[5]
Δήμος Σταυρούπολης | |
---|---|
1964-1967 | Ευάγγελος Μωραϊτόπουλος |
1967-1969 | Βασίλειος Γ. Μαγειρέλης (με αναπληρωτή τον Δημήτριο Παναγ. Λυμπέρη)[6] |
1970-1975 | Ηλίας Σαββαΐδης |
1975-1978 | Ευάγγελος Μωραϊτόπουλος |
1979-1982 | Ηλίας Σαββαΐδης |
1983-1994 | Χρήστος Τσακίρης |
1995-2002 | Σπυρίδων Μπαρούτας |
2003-2006 | Διαμαντής Παπαδόπουλος |
2007-2010 | Σάββας Σερασίδης |
Αρ. | Όνομα | Θητεία | Κόμμα | ||
---|---|---|---|---|---|
Έναρξη | Λήξη | Διάρκεια | |||
1 | Διαμαντής Παπαδόπουλος | 1 Ιανουαρίου 2011 | 31 Αυγούστου 2014 | 3 χρόνια, 240 ημέρες | Ανεξάρτητος
(μέλος του ΠΑΣΟΚ) |
2 | Δημήτριος Δεμουρτζίδης | 1 Σεπτεμβρίου 2014 | 31 Δεκεμβρίου 2023 | 9 χρόνια, 122 ημέρες | Ανεξάρτητος
(μέλος της ΝΔ) |
3 | Δημήτριος Ασλανίδης | 1 Ιανουαρίου 2024 | Σημερινός κάτοχος | Εν ενεργεία | Ανεξάρτητος
(μέλος της ΝΔ) |
Ο Δήμος Παύλου Μελά παρουσιάζει ένα σημαντικό αριθμό πολιτιστικών υποδομών, με ισόρροπη χωρική κατανομή και στις 3 Δημοτικές Ενότητες. Παράλληλα, στο Δήμο πραγματοποιείται πλήθος πολιτισμικών δραστηριοτήτων. Ειδικότερα στον Δήμο Παύλου Μελά υπάρχουν οι εξής δομές:
Πολιτιστικά Κέντρα
Θέατρα – Δημοτικοί Κινηματογράφοι
Υπαίθριοι χώροι πολιτιστικών εκδηλώσεων
Στον Δήμο Παύλου Μελά δραστηριοποιούνται και οι εξής καλλιτεχνικές ομάδες
Τα φεστιβάλ που διοργανώνονται στο Δήμο Παύλου Μελά είναι:
Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί ότι:
Στη Σταυρούπολη βρίσκεται το ιστορικό κτιρακό συγκρότημα της Μονής Λαζαριστών που χτίστηκε το 1886. Το συγκρότημα αποκαταστάθηκε και επεκτάθηκε στα πλαίσια των έργων ανάδειξης της Θεσσαλονίκης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης το 1997. Σήμερα, στο πολιτιστικό αυτό πολυδύναμο κέντρο στεγάζονται:
Σημαντικό είναι το πλήθος των αθλητικών υποδομών που καταγράφονται στον Δήμο Παύλου Μελά. Ενώ, ο Δήμος Παύλου Μελά διοργανώνει και πλήθος αθλητικών εκδηλώσεων. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στις αθλητικές υποδομές του Δήμου:
Στις προαναφερθείσες αθλητικές δομές περιλαμβάνονται:
Στην περιοχή δραστηριοποιούνται 41 αθλητικοί σύλλογοι/σωματεία.