Δήμος Πύλου - Νέστορος Έδρα: Πύλος Ιστορική Έδρα: Χώρα | ||
Δημοτική Ενότητα Κορώνης Δημοτική Ενότητα Μεθώνης Δημοτική Ενότητα Νέστορος Δημοτική Ενότητα Παπαφλέσσα Δημοτική Ενότητα Πύλου Δημοτική Ενότητα Χιλιοχωρίων | ||
| ||
ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΟΥ - ΝΕΣΤΟΡΟΣ | ||
Χώρα | Ελλάδα | |
Έδρα | Πύλος | |
Ιστορική έδρα | Χώρα | |
Διοίκηση | ||
• Δήμαρχος | Καρβέλας Παναγιώτης (2024 - 2028) | |
Διοικητική υπαγωγή | ||
• Αποκ. διοίκηση | Πελοποννήσου - Δυτικής Ελλάδας - Ιονίου | |
• Περιφέρεια | Πελοποννήσου | |
• Περιφ. ενότητα | Μεσσηνίας | |
Διαμέρισμα | Πελοπόννησος | |
Νομός | Μεσσηνίας | |
Έκταση | 554,3 km2 | |
Πληθυσμός | 17.194 μόνιμοι κάτοικοι (απογραφή 2021) | |
Ιστότοπος | https://pylos-nestor.gr/ |
Ο Δήμος Πύλου - Νέστορος[1] είναι Δήμος της Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας, στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, που συστάθηκε με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης», από την συνένωση των προϋπαρχόντων Δήμων, Δήμος Κορώνης, Δήμος Μεθώνης, Δήμος Νέστορος, Δήμος Παπαφλέσσα, Δήμος Πύλου και Δήμος Χιλιοχωρίων. Η έκταση του νέου Δήμου είναι 554,3 τ.χλμ. και ο πληθυσμός του 17.194 μόνιμοι κάτοικοι, σύμφωνα με την Απογραφή του 2021. Έδρα του Δήμου είναι η Πύλος και ιστορική έδρα, η Χώρα.
Ο Δήμος Πύλου - Νέστορος, βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της Πελοποννήσου, προσφέροντας απεριόριστη θέα στο γαλάζιο του Ιονίου Πελάγους και εκτείνεται στο νοτιοδυτικό άκρο του Νομού Μεσσηνίας. Συνορεύει προς τα βορειοδυτικά με τον Δήμο Τριφυλίας και προς τα βορειοανατολικά με τον Δήμο Μεσσήνης, καταλαμβάνοντας συνολική έκταση 554,3 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Στα όρια του Δήμου διέρχεται η 9η Εθνική Οδός Πάτρας - Μεθώνης και η 82η Εθνική Οδός Πύλου - Καλαμάτας - Σπάρτης, η οποία αποτελεί οδό πρόσβασης προς τα κεντρικά και ανατολικά της Μεσσηνίας, με κατεύθυνση προς τον Νομό Λακωνίας.
Αποτελεί έναν από τους 6 Δήμους του Νομού Μεσσηνίας, ο οποίος σύμφωνα με το Νόμο 3582/2010 Πρόγραμμα «Καλλικράτης», συγκροτήθηκε από τη συνένωση των Καποδιστριακών Δήμων, Δήμος Κορώνης, Δήμος Μεθώνης, Δήμος Νέστορος, Δήμος Παπαφλέσσα, Δήμος Πύλου και Δήμος Χιλιοχωρίων και αποτελείται από 45 Δημοτικές Κοινότητες. Έδρα του Δήμου είναι η Πύλος, η οποία απέχει από την Καλαμάτα περίπου 51 χιλιόμετρα και από την Αθήνα περίπου 273 χιλιόμετρα.
Η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική με τα αρχοντικά, τις καμάρες, τα διώροφα ασπρισμένα σπίτια με τις αυλές και τα λουλούδια, τονίζουν το νησιωτικό χρώμα της περιοχής. Η ανθρωπογενής δραστηριότητα σε αρκετούς από τους οικισμούς, οι οποίοι συνθέτουν σήμερα το Δήμο, αποδεικνύεται διαχρονικά από τα πρώτα χρόνια της αρχαιότητας ως τα σήμερα, μέσα από γραπτές μαρτυρίες, αρχαιολογικά ευρήματα, ανασκαφές και μνημεία, μέσα από οικισμούς, των οποίων οι περιοχές κατοικούνται διαχρονικά, όπως η Πύλος, η Χώρα, η Μεθώνη και η Κορώνη, καθώς και από πληθώρα μνημείων και άλλων ευρημάτων, από τις νεότερες ιστορικές περιόδους, για πολλούς ακόμα άλλους οικισμούς του Δήμου.
Κατά την Αρχαιότητα η περιοχή του Δήμου ήταν τμήμα του βασιλείου του Νηλέα και του γιου του, του Νέστορα, που βασίλεψε περί τον 13ο αιώνα π.Χ. Τα ερείπια του Ανακτόρου του Νέστορα στον Επάνω Εγκλιανό, επιβεβαιώνουν τη μαρτυρία του Ομήρου. Πρόκειται για το καλύτερα σωζόμενο παλάτι της Μυκηναϊκής περιόδου.
Το Παλαιόκαστρο στον όρμο της Βοϊδοκοιλιάς, το Νιόκαστρο στην Πύλο, τα διάσημα ενετικά κάστρα, το Κάστρο της Μεθώνης και το Κάστρο της Κορώνης, αλλά και η ιστορικής σημασίας Ναυμαχία του Ναυαρίνου, μαρτυρούν την αδιάλειπτη παρουσία της περιοχής στην ιστορική εξέλιξη της Ελλάδας.
Οι αμμώδεις παραλίες του Δήμου, συνολικής έκτασης μεγαλύτερης των 50 χιλιομέτρων, παρέχουν απεριόριστες δυνατότητες χαλάρωσης, πεζοπορίας, ποδηλατικών διαδρομών και περιβαλλοντικών δράσεων. Η Βοϊδοκοιλιά, η Φοινικούντα, η Χρυσή Άμμος, ο Ρωμανός, οι παραλίες Λούτσα, Μεμί και Τσαπί, εντυπωσιάζουν με τα γαλαζοπράσινα νερά και τις χρυσαφένιες ακρογιαλιές τους.
Ακολουθώντας μια μοναδική διαδρομή μέσα στη φύση, φτάνει κανείς στον εντυπωσιακό καταρράκτη Καλάμαρη, ύψους 60 μέτρων, κοντά στη Σχινόλακα. Η Λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας, ενταγμένη στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο NATURA 2000, φιλοξενεί πολλά απειλούμενα είδη πουλιών και συνάμα είναι το μοναδικό μέρος στην Ευρώπη, όπου ζει και αναπαράγεται ο αφρικανικός χαμαιλέων.
Οι λάτρεις της γαστρονομίας, μπορούν επίσης να απολαύσουν εκλεκτά τοπικά προϊόντα, όπως ελαιόλαδο, ελιές, κρασί, σταφίδες, σύκα, καθώς και διάφορα παραδοσιακά εδέσματα. Το τρίπτυχο τοπικά προϊόντα διατροφής - παράδοση - ιστορία, αποτελούν έναν αρμονικό συνδυασμό που έχει αφήσει ανεξίτηλο το ίχνος του στο πέρασμα του χρόνου.
Ο Δήμος Πύλου - Νέστορος συγκροτήθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3852/2010 Πρόγραμμα «Καλλικράτης». Με τη νέα διοικητική του οργάνωση άρχισε να λειτουργεί από την 01-01-2011. Έδρα του δήμου είναι η Πύλος. Επίσης, η κωμόπολη Χώρα, έχει οριστεί ως ιστορική έδρα.
Αποτελείται από 6 Δημοτικές Ενότητες (Δ.Ε.) και 45 Δημοτικές Κοινότητες, οι οποίες περιλαμβάνουν συνολικά 106 επίσημα αναγνωρισμένους οικισμούς, οι οποίοι έχουν μόνιμο πληθυσμό 17.194 μόνιμους κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2021.[2]
Δήμος Πύλου - Νέστορος (Έδρα: Πύλος - Ιστορική Έδρα: Χώρα)
Πληθυσμός: 21.077 μόνιμοι κάτοικοι (Απογραφή 2011) Πληθυσμός: 17.194 μόνιμοι κάτοικοι (Απογραφή 2021) | |||||
---|---|---|---|---|---|
6
Δημοτικές Ενότητες |
45
Δημοτικές Κοινότητες |
Μόνιμοι
κάτοικοι (2011) |
Μόνιμοι
κάτοικοι (2021) |
106
Οικισμοί |
Μόνιμοι
κάτοικοι (2011) |
Δημοτική Ενότητα Κορώνης (10 Δημοτικές Κοινότητες) Πληθυσμός: 4.366 κάτοικοι (2011) Πληθυσμός: 3.600 κάτοικοι (2021) |
Δημοτική Κοινότητα Ακριτοχωρίου (1 οικισμός) |
195 | 182 | το Ακριτοχώρι | 195 |
Δημοτική Κοινότητα Βασιλιτσίου (6 οικισμοί) |
630 | 466 | ο Άγιος Γεώργιος | 13 | |
το Βασιλίτσι | 517 | ||||
ο Κούκουρας | 33 | ||||
οι Λακούλες | 7 | ||||
τα Λιβαδάκια | 37 | ||||
η Φανερωμένη | 23 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Βουναρίων (2 οικισμοί) |
181 | 170 | τα Βουνάρια | 165 | |
τα Γιαλικά | 16 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Καπλανίου
(3 οικισμοί) |
163 | 134 | το Εξοχικό | 32 | |
το Ζιζάνι | 56 | ||||
το Καπλάνι | 75 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Κόμπων (2 οικισμοί) |
108 | 111 | οι Κόμποι | 95 | |
τα Περούλια | 13 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Κορώνης (2 οικισμοί) |
1.409 | 1.193 | η Κορώνη | 1.397 | |
το Ρίο | 12 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Υάμειας (1 οικισμός) |
115 | 93 | η Υάμεια | 115 | |
Δημοτική Κοινότητα Φαλάνθης (3 οικισμοί) |
196 | 147 | το Μυστράκι | 12 | |
η Φαλάνθη | 105 | ||||
το Χωματερό | 79 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Χαρακοπιού (7 οικισμοί) |
802 | 688 | η Αγία Τριάδα | 40 | |
ο Άγιος Ισίδωρος | 17 | ||||
ο Άγιος Ιωάννης | 17 | ||||
τα Κοτρωνάκια | 8 | ||||
η Μυρτιά | 20 | ||||
η Ποταμιά | 20 | ||||
το Χαρακοπιό | 680 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Χρυσοκελλαριάς (2 οικισμοί) |
567 | 416 | οι Άγιοι Ανάργυροι | 35 | |
η Χρυσοκελλαριά | 532 | ||||
Δημοτική Ενότητα Μεθώνης (6 Δημοτικές Κοινότητες) Πληθυσμός: 2.598 κάτοικοι (2011) Πληθυσμός: 2.157 κάτοικοι (2021) |
Δημοτική Κοινότητα Ευαγγελισμού (6 οικισμοί) |
408 | 327 | το Αμουλάκι | 11 |
τα Δεντρούλια | 0 | ||||
ο Ευαγγελισμός | 259 | ||||
το Καβουριανό | 24 | ||||
τα Καμάρια | 109 | ||||
τα Παλιάλωνα | 5 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Καινούργιου Χωρίου (2 οικισμοί) |
54 | 39 | οι Βαράκες | 32 | |
το Καινούργιο Χωριό | 22 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Λαχανάδας (3 οικισμοί) |
147 | 118 | το Ασπροχόρτι | 9 | |
η Λαχανάδα | 138 | ||||
οι Νεραντζιές | 0 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Μεθώνης (6 οικισμοί) |
1.209 | 1.029 | το Γεφύρι | 16 | |
η Κοκκινιά | 13 | ||||
τα Κρητικά | 4 | ||||
η Μεθώνη | 1.103 | ||||
η Σαπιέντζα (νησίδα) | 2 | ||||
η Τάπια | 71 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Φοινίκης (2 οικισμοί) |
103 | 71 | οι Λάμπες | 6 | |
η Φοινίκη | 97 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Φοινικούντας (7 οικισμοί) |
677 | 573 | η Αγία Μαρίνα (νησίδα) | 0 | |
ο Ανεμόμυλος | 22 | ||||
ο Γριζόκαμπος | 25 | ||||
η Λούτσα | 13 | ||||
η Σχίζα (νησίδα) | 0 | ||||
η Φοινικούντα | 592 | ||||
τα Χουνάκια | 25 | ||||
Δημοτική Ενότητα Νέστορος (8 Δημοτικές Κοινότητες) Πληθυσμός: 5.042 κάτοικοι (2011) Πληθυσμός: 3.765 κάτοικοι (2021) |
Δημοτική Κοινότητα Αμπελοφύτου (1 οικισμός) |
263 | 234 | το Αμπελόφυτο | 263 |
Δημοτική Κοινότητα Κορυφασίου (2 οικισμοί) |
471 | 395 | το Κορυφάσιο | 459 | |
το Πισάσκι | 12 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Μεταξάδας (3 οικισμοί) |
109 | 65 | η Μεταξάδα | 109 | |
η Ποταμιά | 0 | ||||
ο Σταυρός | 0 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Μυρσινοχωρίου (1 οικισμός) |
190 | 95 | το Μυρσινοχώρι | 190 | |
Δημοτική Κοινότητα Παλαιού Λουτρού (1 οικισμός) |
13 | 21 | το Παλαιό Λουτρό | 13 | |
Δημοτική Κοινότητα Ρωμανού (2 οικισμοί) |
425 | 324 | το Πετροχώρι | 135 | |
ο Ρωμανός | 290 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Φλεσιάδος (1 οικισμός) |
73 | 22 | η Φλεσιάδα | 73 | |
Δημοτική Κοινότητα Χώρας (2 οικισμοί) |
3.498 | 2.609 | ο Στυλιανός | 44 | |
η Χώρα | 3.454 | ||||
Δημοτική Ενότητα Παπαφλέσσα (5 Δημοτικές Κοινότητες) Πληθυσμός: 1.316 κάτοικοι (2011) Πληθυσμός: 1.120 κάτοικοι (2021) |
Δημοτική Κοινότητα Βλαχοπούλου (2 οικισμοί) |
789 | 682 | το Βλαχόπουλο | 733 |
το Κούμαρο | 56 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Μανιακίου (2 οικισμοί) |
101 | 44 | το Μανιάκι | 34 | |
το Τουλούπα Χάνι | 67 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Μαργελίου (1 οικισμός) |
42 | 29 | το Μαργέλι | 42 | |
Δημοτική Κοινότητα Μεταμορφώσεως (1 οικισμός) |
313 | 326 | η Μεταμόρφωση | 313 | |
Δημοτική Κοινότητα Παπαφλέσσα (3 οικισμοί) |
71 | 39 | οι Άγιοι Απόστολοι | 15 | |
το Κοντογόνι | 18 | ||||
ο Παπαφλέσσας | 38 | ||||
Δημοτική Ενότητα Πύλου (11 Δημοτικές Κοινότητες) Πληθυσμός: 5.287 κάτοικοι (2011) Πληθυσμός: 4.559 κάτοικοι (2021) |
Δημοτική Κοινότητα Αμπελοκήπων (2 οικισμοί) |
99 | 77 | οι Αμπελόκηποι | 35 |
οι Κάτω Αμπελόκηποι | 64 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Γλυφάδας (1 οικισμός) |
219 | 201 | η Γλυφάδα | 219 | |
Δημοτική Κοινότητα Ικλαίνης (1 οικισμός) |
313 | 285 | η Ίκλαινα | 313 | |
Δημοτική Κοινότητα Καλλιθέας (2 οικισμοί) |
664 | 446 | η Αραπόλακκα | 35 | |
η Καλλιθέα | 629 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Κυνηγού (2 οικισμοί) |
258 | 196 | τα Βοζικέικα | 13 | |
ο Κυνηγός | 245 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Μεσοχωρίου (1 οικισμός) |
157 | 144 | το Μεσοχώρι | 157 | |
Δημοτική Κοινότητα Παππουλίων (2 οικισμοί) |
187 | 167 | τα Παππούλια | 103 | |
ο Πλάτανος | 84 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Πηδάσου (1 οικισμός) |
166 | 94 | η Πήδασος | 166 | |
Δημοτική Κοινότητα Πύλας (2 οικισμοί) |
147 | τα Μπαλοδημαίικα | 26 | ||
η Πύλα | 121 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Πύλου (6 οικισμοί) |
2.767 | 2.568 | η Γιάλοβα | 275 | |
το Ελαιόφυτο | 81 | ||||
το Παλαιόνερο | 19 | ||||
η Πύλος | 2.345 | ||||
η Σφακτηρία (νησίδα) | 0 | ||||
η Σχινόλακκα | 47 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Χωματάδας (2 οικισμοί) |
310 | 210 | τα Περιβολάκια | 125 | |
η Χωματάδα | 185 | ||||
Δημοτική Ενότητα Χιλιοχωρίων (5 Δημοτικές Κοινότητες) Πληθυσμός: 2.468 κάτοικοι (2011) Πληθυσμός: 1.993 κάτοικοι (2021) |
Δημοτική Κοινότητα Κουκκουνάρας (2 οικισμοί) |
575 | 524 | η Κουκκουνάρα | 129 |
η Στενωσιά | 446 | ||||
Δημοτική Κοινότητα Κρεμμυδίων (1 οικισμός) |
516 | 398 | τα Κρεμμύδια | 516 | |
Δημοτική Κοινότητα Μεσοποτάμου (1 οικισμός) |
307 | 123 | ο Μεσοπόταμος | 307 | |
Δημοτική Κοινότητα Σουληναρίου (1 οικισμός) |
373 | 322 | το Σουληνάρι | 373 | |
Δημοτική Κοινότητα Χανδρινού (2 οικισμοί) |
697 | 626 | η Πλατανόβρυση | 61 | |
ο Χανδρινός | 636 |
Εκλεγμένοι Δήμαρχοι Δήμου Πύλου - Νέστορος[3] | ||||
---|---|---|---|---|
Θητεία | 2011 - 2014 | 2015 - (31-08-2019) | (01-09-2019) - 2023 | 2024 - 2028 |
Δήμαρχος | Καφαντάρης Δημήτριος | Καφαντάρης Δημήτριος | Καρβέλας Παναγιώτης | Καρβέλας Παναγιώτης |
Ο Φορέας Κοινωνικής Μέριμνας και Αθλητισμού του Δήμου Πύλου - Νέστορος, με τον διακριτικό τίτλο «Αλληλεγγύη», είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), το οποίο συστάθηκε το 2011, με έδρα την Πύλο. Προήλθε από την συγχώνευση των μέχρι τότε υφιστάμενων Νομικών Προσώπων, τα οποία αναφέρονταν ως: Δημοτικός Παιδικός Σταθμός Πύλου, Δημοτικός Παιδικός Σταθμός Δ.Δ. Χαρακοπιού Δήμου Κορώνης, Δημοτικός Παιδικός Σταθμός Δ.Δ. Χώρας Δήμου Νέστορος, Δημοτικό Στάδιο Πύλου «Κωστής Τσικλητήρας», Φορέας Πολιτισμού και Αθλητισμού Δήμου Παπαφλέσσα, Πολιτιστικός - Αθλητικός Οργανισμός Δήμου Νέστορος, Κ.Α.Π.Η. Σουληναρίου, Χρυσοκελλάριος Κοινοτική Βιβλιοθήκη, Κοινοτική Βιβλιοθήκη Χαρακοπιού και Θεμιστόκλειο Πνευματικό Κέντρο Κρεμμυδίων. Στους σκοπούς της «Αλληλεγγύης», η οποία διοικείται από 11μελές Διοικητικό Συμβούλιο, περιλαμβάνονται η οργάνωση λειτουργιών ή δραστηριοτήτων και η παροχή υπηρεσιών, που συνδέονται με τους τομείς του πολιτισμού, της κοινωνικής προστασίας και του αθλητισμού.[4]
Η Μυτηλιναίειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Δήμου Πύλου - Νέστορος, είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), το οποίο συστάθηκε, το 1965, με την επωνυμία «Μυτηλιναίειος Κοινοτική Βιβλιοθήκη Κορώνης» και με έδρα την Κορώνη. Το Ν.Π.Δ.Δ. και η Βιβλιοθήκη διατηρήθηκε και μετά το 2012, μετονομαζόμενη με την επωνυμία «Μυτηλιναίειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Δήμου Πύλου - Νέστορος».[5]
Η Δημοτική Φιλαρμονική Ορχήστρα Πύλου (Δ.Φ.Ο.Π) ιδρύθηκε το 1960 από τον πρώην Δήμο Πύλου και σήμερα στεγάζεται στο ισόγειο της διατηρητέας οικίας του Κωστή Τσικλητήρα. Ο χώρος διαθέτει, μεγάλη αίθουσα όπου διεξάγονται ομαδικές πρόβες, αίθουσα μελέτης, γραφείο γραμματείας και αρχιμουσικού, καθώς και χώρο αποθήκευσης οργάνων και υλικών συντήρησης. Το κτίριο διαθέτει επίσης ειδικά διαμορφωμένο περιβάλλοντα χώρο για την διεξαγωγή παραστάσεων και δοκιμών της ορχήστρας. Η ίδρυση της Φιλαρμονικής είχε ως στόχο τη προσφορά πολιτισμού και τη παροχή μουσικής παιδείας στους δημότες και ειδικότερα στους νέους του τόπου, καλύπτοντας συγχρόνως τις εθιμοτυπικές εκδηλώσεις του τότε Δήμου. Πρώτος αρχιμουσικός της ήταν ο Κεφαλονίτης Γεράσιμος Αντωνάτος. Κατά την δεκαετία του 1980 αρχιμουσικός της ήταν, ο επίσης Κεφαλονίτης (γενν. στο Ληξούρι) Γεράσιμος Τούλιος (1915 - 2003). Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα υπολειτουργίας και εν τέλει διάλυσης του μουσικού συνόλου, η Δ.Φ.Ο.Π συστάθηκε και επαναλειτούργησε εκ νέου από τον Σεπτέμβριο του 2005. Νέος αρχιμουσικός ανέλαβε ο Ιωάννης Σταθόπουλος. Η Δ.Φ.Ο.Π σταδιακά παίρνει την μορφή ενός δυναμικού μουσικού συνόλου.[6]
Η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης - Αποχέτευσης Πύλου - Νέστορος (Δ.Ε.Υ.Α.Π.Ν.) με έδρα την Πύλο, έχει ως αρμοδιότητά τη μελέτη, κατασκευή, συντήρηση, εκμετάλλευση, διοίκηση και λειτουργία των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης ακαθάρτων και ομβρίων υδάτων, καθώς και μονάδων επεξεργασίας λυμάτων και αποβλήτων, σε όλο το Δήμο. Η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης - Αποχέτευσης Πύλου - Νέστορος είναι Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης - Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), η οποία συστάθηκε, το 2007, με την επωνυμία «Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης - Αποχέτευσης Πύλου (Δ.Ε.Υ.Α.Π.)» και έδρα την Πύλο, ενώ μετονομάσθηκε, το 2017, σε «Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης - Αποχέτευσης Πύλου - Νέστορος».[7]
Το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Πύλου - Νέστορος είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), το οποίο συστάθηκε το 2001[8] και ανασυστάθηκε το 2011,[9] με έδρα την Πύλο. Διοικείται από επταμελές (7μελές) Δ.Σ.[10]
Το φυσικό περιβάλλον του Δήμου Πύλου - Νέστορος συγκροτείται αφενός από τα ημιορεινά συστήματα που σε συνδυασμό με τις ρεματιές και τις αγροτικές καλλιέργειες, διαμορφώνουν μοναδικά τοπία και οικοτόπους ιδιαίτερης περιβαλλοντικής σημασίας, αφετέρου από τα θαλάσσια και παράκτια συστήματα, εξαιτίας της μεγάλης ακτογραμμής, αλλά και των συμπλεγμάτων νήσων και βραχονησίδων στα νότια. Βορειοδυτικά του Δήμου Πύλου - Νέστορος βρίσκονται τα όρη Κυπαρισσίας, τα οποία μοιράζονται με το Δήμο Τριφυλίας.
Το πλούσιο φυσικό ανάγλυφο της περιοχής δημιουργεί άριστες κλιματολογικές συνθήκες, ιδίως στις ορεινότερες περιοχές και γενικά το κλίμα του Δήμου Πύλου - Νέστορος χαρακτηρίζεται ως Μεσογειακό, με θερμά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες. Στις πεδινές νοτιότερες και πιο δυτικές περιοχές του Δήμου, το κλίμα γίνεται ηπιότερο. Ειδικότερα βρίσκεται εντός των ορίων του έντονου μέσο - μεσογειακού βιοκλίματος.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού της Καλαμάτας, η μέση μηνιαία θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ 10.2 °C και 26.4 °C. Η απόλυτη μέγιστη θερμοκρασία είναι 42.6 °C και η απόλυτη ελάχιστη -5 °C. Η μέση μέγιστη θερμοκρασία είναι 31.1 °C και η μέση ελάχιστη 5.7 °C.
Η κατεύθυνση των επικρατούντων ανέμων είναι Νοτιοδυτική από Νοέμβριο - Ιούνιο, με εξαίρεση τον Ιανουάριο, με Βόρεια κατεύθυνση ανέμου. Κατά τους μήνες από Ιούλιο έως Οκτώβριο, πνέουν Βόρειοι άνεμοι. Η μέση ένταση των ανέμων κυμαίνεται από 4.7 ως 5.7 Μποφώρ, κατά τη διάρκεια του έτους.
Η μέση μηνιαία βροχόπτωση κυμαίνεται μεταξύ 4.2 και 111.7mm και οι συνολικές μέρες βροχής ανά μήνα, μεταξύ 1.3 και 11.6.
Η υγρότερη περίοδος εμφανίζεται μεταξύ των μηνών Νοεμβρίου και Απριλίου (σχετική υγρασία 70.4 - 74.8%). Ξηρότεροι μήνες εμφανίζονται οι Ιούνιος και Ιούλιος (σχετική υγρασία 58 - 58.6 %).[11]
Κεντρική θέση κατέχουν οι ενταγμένες στο δίκτυο Natura 2000 περιοχές του Δήμου, οι οποίες χωρίζονται σε Ζώνες Ειδικής προστασίας για την Ορνιθοπανίδα (SPA) και σε Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (SCI).
Σαπιέντζα, Σχίζα και Ακρωτήριο Ακρίτας
Τα νησιά Σαπιέντζα και Σχίζα, καθώς και το Ακρωτήριο Ακρίτας, που βρίσκονται στα νότια του Δήμου, έχουν επίσης μεγάλη ζωολογική σημασία, γεγονός που υποδηλώνεται με την παρουσία 29 σημαντικών ειδών σπονδυλωτών, εκτός από τα πουλιά. Σημαντικότερα είδη θεωρούνται:
Τα τρία αυτά σπονδυλωτά είναι είδη προτεραιότητας, καθώς είναι απειλούμενα στην Ελλάδα και αναφέρονται στο εθνικό βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων ως είδη «Κινδυνεύοντα» (τα δύο πρώτα) και ως «Τρωτά» (το τρίτο).
Λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας
Ο Δήμος Πύλου - Νέστορος είναι επίσης μια από τις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας (ΣΠΠ),[12] γεγονός το οποίο είναι πλήρως αιτιολογημένο εξαιτίας της πυκνής και πλούσιας ορνιθοπανίδας. Ο τόπος αυτός χρησιμοποιείται από τα μεταναστευτικά πουλιά σαν τόπος ανάπαυσης. Τουλάχιστον τρία απειλούμενα είδη μεγάλων αετών, από τα πλέον αξιοσημείωτα στοιχεία της τοπικής ορνιθοπανίδας, είναι τα εξής είδη των αετών: Στικταετός (Aquila clanga) και Βασιλαετός (Aquila heliaca) (στα «Κινδυνεύοντα»), καθώς και ο Χρυσαετός (Aquila chrysaetos) (στα «Τρωτά»). Η ενδιαφέρουσα πανίδα και χλωρίδα της περιοχής αυτής, περιλαμβάνει επίσης μεγάλο φάσμα ειδών μεταναστευτικών πουλιών και αρκετά ενδημικά φυτά κι ερπετά, που σπάνια συναντώνται αλλού. Η Λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας, είναι ο νοτιότερος υγρότοπος διεθνούς σημασίας στα Βαλκάνια και ένας από τους σημαντικούς υδροβιότοπους της Ευρώπης.
Ο υδροβιότοπος τις μεταναστευτικές περιόδους αποτελεί το καταφύγιο για πάρα πολλά απειλούμενα με εξαφάνιση είδη πουλιών και αποτελεί τον ενδιάμεσο σταθμό τους από και προς την Αφρική. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται είδη πτηνών, όπως τα εξής: Βαλτότρυγγας (Tringa stagnatilis), Λασπότρυγγας (Tringa glareola), Νεροχελίδονο (Glareola pratincola), Γελογλάρονο (Sterna nilotica), Κορμοράνος (Phalacrocorax carbo), Λευκοτσικνιάς (Egretta garzetta), Αργυροτσικνιάς (Casmerodius albus), Χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus) κ.α. Περιλαμβάνονται επίσης και άλλα ήδη πτηνών, παγκοσμίου ενδιαφέροντος που δεν πληρούν τα κριτήρια ΣΠΠ, όπως: Αργυροπελεκάνος (Pelecanus crispus), Λιθόπαπια (Aythya nyroca), Κιρκινέζι (Falco naumanni) και Διπλομπεκάτσινο (Gallinago media).[13]
Η Λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας αποτελεί επίσης, το μοναδικό μέρος στην Ευρώπη, όπου ζει και αναπαράγεται ο Αφρικάνικος Χαμαιλέοντας (Chamaeleo africanus). Τέλος, η περιοχή προστατεύεται εκτός των άλλων και ως αρχαιολογικός χώρος, ενώ έχει κηρυχθεί και ως Περιοχή Εξαιρετικής Φυσικής Ομορφιάς.
Στην περιοχή του δήμου υπάρχουν 4 καταφύγια άγριας ζωής:
Η νήσος Σαπιέντζα, είναι ένα ακατοίκητο νησάκι, εμβαδού 850 εκταρίων, το οποίο ξεχωρίζει για το σπάνιο φυσικό τοπίο του. Ο πέτρινος φάρος, τα Μουφλόν που ζουν ελεύθερα (είδος αγριοπροβάτου), τα κρι-κρι, οι φασιανοί, η κοιλάδα της Γύρης (Σπαρτόλακκα), όπου υπάρχει απολιθωμένη γύρη και το δάσος με τις κουμαριές, αποτελούν μοναδικά χαρακτηριστικά που συναντιούνται στο νησί.
Το Δάσος αείφυλλων πλατύφυλλων στο νησί Σαπιέντζα, καταλαμβάνει έκταση 240 περίπου στρεμμάτων, με τυπική μεσογειακή δασική βλάστηση σκληρόφυλλων, αείφυλλων πλατύφυλλων με τη μορφή δένδρου, ύψους 8 - 10μ. Τα είδη που καλύπτουν το νησί είναι κυρίως κουμαριά, σκίνος, φυλίκι, αγριελιά, πουρνάρι, αριά κ.λπ.
Κορώνη
Η Κορώνη, το 1979, χαρακτηρίστηκε ως ιστορικός τόπος και τοπίο ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Η κωμόπολη είναι κτισμένη πάνω και κατά μήκος ενός μικρού βραχώδους ακρωτηρίου. Θεωρείται τόπος ιστορικός και ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, γιατί η αρχιτεκτονική του ακολουθεί την παραδοσιακή μορφολογία των σπιτιών της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου και εντάσσεται απόλυτα στο άμεσο περιβάλλον του φρουρίου, Κάστρο της Κορώνης. Η δε μορφή του οικισμού, που εμφανίζεται αρχικά κατά τη μεσαιωνική περίοδο, έχει μέχρι σήμερα διατηρηθεί.[18] Το ιδιαίτερο ύφος του οικισμού του Μεσαίωνα, έχει διατηρηθεί λόγω της μακρόχρονης επίδρασης των Ενετών και της οικονομικής παρακμής του 18ου και 19ου αιώνα, που είχε ως συνέπεια τη μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας την εποχή εκείνη.
Μεθώνη
Η Μεθώνη, το 1976, χαρακτηρίστηκε ως παραδοσιακός οικισμός, καθώς και ως ιστορικός τόπος με τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, λόγω της γεωμορφολογίας της και της πλούσιας ιστορία της.[19] Το ενετικό κάστρο των μέσων του 14ου αιώνα δεσπόζει στη δυτική πλευρά της σύγχρονης κωμόπολης, ενώ στο νότιο άκρο του κάστρου, μέσα στη θάλασσα ορθώνεται το Μπούρτζι της. Η μεσαιωνική πόλη η οποία περικλειόταν από τα τείχη του του Κάστρου της Μεθώνης, ήταν δομημένη κατά μήκος του άξονα βορρά - νότου. Σήμερα η καστροπολιτεία αυτή, με εξαίρεση την εκκλησία και τα τείχη της, είναι σχεδόν ερειπωμένη.
Πύλος και Όρμος Ναυαρίνου
Η Πύλος και η περιοχή της χαρακτηρίστηκε το 1976, ως οικισμός που χρειάζεται ειδική προστασία λόγω της ιστορικότητας του και ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.[20] Ο τόπος αυτός περιλαμβάνει τον όρμο του Ναυαρίνου, την κωμόπολη της Πύλου (παραδοσιακός οικισμός), το λόφο και το νεότερο Κάστρο της Πύλου (Νιόκαστρο, νέο Ναυαρίνο), τη νήσο Σφακτηρία, τις νησίδες Πύλος και Χελωνήσι, την παραθαλάσσια ζώνη μεταξύ Πύλου και Γιάλοβας, την Λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας με το Διβάρι και τον Βάλτο, τον Λόφο, το Ακρωτήριο Κορυφάσιο και το Παλαιόκαστρο Ναυαρίνου (παλιό Ναυαρίνο), τον όρμο της Βοϊδοκοιλιάς, το λόφο του Προφήτη Ηλία και το ύψωμα Κούκουρας. Όλα αυτά αποτελούν μια αδιάσπαστη ιστορική, οικολογική και αισθητική ενότητα της ευρύτερης περιοχής της Πυλίας.
Μανιάκι - Ταμπούρια Παπαφλέσσα
Η περιοχή, το 1974, χαρακτηρίστηκε κυρίως για τη θέση Ταμπούρια, ως ιστορικός τόπος και ως τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.[21] Πρόκειται για βραχώδη ράχη, στα βόρεια του χωριού Μανιάκι, με άγρια βλάστηση, καθώς τα υψώματα σκεπάζονται από πουρνάρια και άλλη θαμνώδη βλάστηση.
Το Μηναγιώτικο Μονοπάτι Natura 2000 ενώνει τον οικισμό Κάτω Αμπελόκηποι (μέχρι το 1940 ονομαζόταν Κάτω Μινάγια)[22] με την Φοινικούντα, έχει μήκος 14 χλμ. και η χρονική διάρκεια της διέλευσής του, με πεζοπορία, είναι 3,5 ώρες περίπου.[23] Η ποδηλατική διαδρομή είναι 2 ώρες περίπου. Το μεγαλύτερο υψόμετρο της διαδρομής, είναι στην πλατεία Κάτω Αμπελοκήπων και είναι 345 μέτρα.[24] Επίσης εδώ το 1825, έγινε η Μάχη Κάτω Μηναγίων,[25] μεταξύ Ελλήνων και Τουρκοαιγυπτίων.[26]
Οι κυριότεροι αναπτυξιακοί πυλώνες του σχεδιασμού ανάπτυξης του Δήμου είναι τρεις και ιεραρχούνται κυρίως με την προώθηση της τουριστικής ανάπτυξης και της παροχής υπηρεσιών, την στήριξη της γεωργοκτηνοτροφικής παραγωγής με έμφαση στα χαρακτηριστικά προϊόντα της περιοχής και τέλος την ενίσχυση των μεταποιητικών επιχειρήσεων και της προώθησης του μοντέλου επιχειρηματία αγρότη, με έμφαση στη δημιουργία νέων υποδομών, αλλά και τη συντήρηση - βελτίωση των υπαρχουσών, μέσω διαφόρων χρηματοδοτικών προγραμμάτων (ΕΣΠΑ κ.α.), με έμφαση στο σεβασμό προς το περιβάλλον. Ο σχεδιασμός αυτός περιλαμβάνεται στην κατάρτιση του επιχειρησιακού προγράμματος του Δήμου για την περίοδο από το 2015 ως το 2020.
Ο Δήμος Πύλου - Νέστορος προχώρησε στην κατάρτιση επιχειρησιακών προγραμμάτων για την περίοδο 2011–2014[27] και την περίοδο 2015–2020[28] τα οποία τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση.
Η συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση του Δήμου, μεταξύ των υπαγόμενων σε αυτόν οικισμών και τους όμορους Δήμους, διεξάγεται κυρίως μέσω των λεωφορείων του ΚΤΕΛ Μεσσηνίας.[29]
Η Ελληνική Αστυνομία έχει στην περιοχή του δήμου τα εξής τμήματα:
Το Πυροσβεστικό Σώμα έχει στην περιοχή του Δήμου το εξής κλιμάκιο:
Το Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή, έχει στην περιοχή του Δήμου, τις εξής Λιμενικές Αρχές:[32]
Για τα ζητήματα υγείας και περίλθαψης των δημοτών και των επισκεπτών του Δήμου, υπάρχουν οι εξής μονάδες υγείας:[33]
Στην περιοχή του Δήμου τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ)[34] έχουν κεντρικά υποκαταστήματα στις εξής κωμοπόλεις:
Στα Μουσεία της περιοχής του Δήμου περιλαμβάνονται τα εξής:
Οι αρχαιολογικοί χώροι, που είναι οργανωμένοι για επίσκεψη, είναι οι εξής:
Στην περιοχή του Δήμου υπάρχουν τρία υποβρύχια πάρκα. Το πρώτο, που είναι έτοιμο προς επίσκεψη, είναι το υποβρύχιο πάρκο του δεξαμενόπλοιου "Irene Serenade", το οποίο είναι βυθισμένο στον κόλπο του Ναυαρίνου.[50] Τα άλλα δυο υποβρύχια πάρκα, είναι προς δημιουργία και αφορούν τα δύο αρχαία ρωμαϊκά ναυάγια στη Μεθώνη (κοντά στην νήσο Σαπιέντζα), τα οποία είχαν σαν φορτίο κίονες και σαρκοφάγους.[51][52]
Οι «Βραδιές Πολιτισμού» είναι πολιτιστικά δρώμενα, τα οποία ξεκινούν από τα μέσα Ιουλίου και διαρκούν ως τα τέλη του Αυγούστου. Καθιερώθηκαν από το 2011 και περιλαμβάνουν στο πρόγραμμά τους αρκετές από τις εκδηλώσεις των προηγούμενων Δήμων, οι οποίοι ενοποιήθηκαν στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, με κύριο σκοπό να φέρουν τους δημότες πιο κοντά, ενώ ταυτόχρονα προβάλλουν τον ενοποιημένο χαρακτήρα της περιοχής. Οι «Βραδιές Πολιτισμού», που έχουν επίσης σαν στόχο να προβάλουν την περιοχή του Δήμου ως ένα κέντρο πνευματικής και πολιτιστικής δραστηριότητας, περιλαμβάνουν στο πρόγραμμά τους διάφορες θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, συναυλίες, θέατρο για παιδιά και ποικίλες άλλες εκδηλώσεις σχετιζόμενες με τη γαστρονομία και τη λαογραφία του τόπου.[53]
Στην Κορώνη τον Ιούνιο πραγματοποιείται το Φεστιβάλ Τεχνών Κορώνης, με πρόγραμμα εκδηλώσεων, που περιλαμβάνει κλασική μουσική, έργα όπερας, μελωδικές προτάσεις από το σύγχρονο ελληνικό και ξένο ρεπερτόριο. Στο ίδιο πλαίσιο οργανώνονται βραδιές χορού, αλλά και εικαστικές προτάσεις προς τους φιλότεχνους.[54]
Το «Αντάμωμα των Συλλόγων του Δήμου Πύλου - Νέστορος» είναι μια ετήσια εκδήλωση που διοργανώνεται από το Δήμο Πύλου - Νέστορος, με διαφορετικό συντονιστή και τόπο κάθε χρόνο. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, μέλη των συλλόγων της περιοχής χορεύουν παραδοσιακούς χορούς και τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια από την Ήπειρο, τον Πόντο, την Πελοπόννησο, τα νησιά και την Ανατολική Ρωμυλία. Το 2017 το Ετήσιο Αντάμωμα οργάνωσε στον προαύλιο χώρο του Δημοτικού Σχολείου Μεθώνης, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μεθώνης. Στο αποκορύφωμα των εκδηλώσεων αυτών, έγινε αναπαράσταση του παραδοσιακού γάμου, όπου μικροί και μεγάλοι, «κουβαλώντας» τα προικιά της νύφης, «έντυσαν» τον γαμπρό και με ντουφεκιές χόρεψαν για το μελλοντικό ζευγάρι.[55]
Οι εορτασμοί για τα Θεοφάνεια γίνονται με τη συγκέντρωση των κατοίκων στην Πύλο, τη Μεθώνη, την Κορώνη, τη Φοινικούντα, καθώς και σε άλλα μέρη του Δήμου, προκειμένου να παρακολουθήσουν την τελετή καθαγιασμού των υδάτων. Στην έδρα του Δήμου, την Πύλο, τελείται η Θεία Λειτουργία και ο Μεγάλος Αγιασμός στον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου κι έπειτα σχηματίζεται πομπή, που με τη συνοδεία της Δημοτικής Φιλαρμονικής Ορχήστρας Πύλου - Νέστορος και τους συγκεντρωμένους δημότες, κατευθύνεται προς τη θάλασσα, κοντά στην πλατεία Νέστορος, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού.[56][57]
Οι εορτασμοί για την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821, γίνονται με τη συγκέντρωση των δημοτών, τόσο στην Πύλο, όσο και στις Δημοτικές Ενότητες Κορώνης, Μεθώνης, Νέστορος, Παπαφλέσσα και Χιλιοχωρίων, όπου τελείται δοξολογία, επιμνημόσυνη δέηση στα μνημεία των πεσόντων και κατόπιν κατάθεση στεφάνων στη μνήμη των Αγωνιστών του 1821.[58][59]
Στα Κρεμμύδια η επέτειος της Μάχης του Κρεμμυδίου, τιμάται με διάφορες εκδηλώσεις από τους κατοίκους του χωριού και τους επίσημους φορείς του Δήμου και του Νομού. Οι εκδηλώσεις ξεκινούν με Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ακολουθεί επιμνημόσυνη δέηση στο ηρώο, στο προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου Κρεμμυδίων και στη συνέχεια κατάθεση στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγής και ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου. Τέλος, εκφωνείται ο πανηγυρικός της ημέρας και γίνεται απαγγελία ποιημάτων και απόδοση παραδοσιακών χορών, στους οποίους συμμετέχουν μπουλούκια με παραδοσιακές φορεσιές, από τον Σύλλογο Αγίας Τριάδας.[60]
Στην Μεθώνη, στις 30 Απριλίου κάθε χρόνου, εορτάζεται η επέτειος της Ναυμαχίας της Μεθώνης, στις ακτές της οποίας, την ίδια ημερομηνία, το 1825, ελληνικά πλοία υπό τον μπουρλοτιέρη και ναύαρχο Ανδέα Μιαούλη, κατέστρεψαν με πυρπολικά, μια φρεγάτα, τρεις κορβέτες, τρία πολεμικά και τρία φορτηγά του αιγυπτιακού στόλου. Στο νέο μνημείο που είναι αφιερωμένο στη ναυμαχία αυτή, του οποίου τα αποκαλυπτήρια έγιναν το 2018, στην πλατεία Παραλίας, πραγματοποιείται επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφανιών, τήρηση ενός λεπτού σιγής και ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου, ενώ εκφωνείται πανηγυρικός, ομιλίες και απαγγελίες ποιημάτων από τους μαθητές των σχολείων της Μεθώνης, καθώς και παραδοσιακοί τοπικοί χοροί από τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Μεθώνης. Το απόγευμα της ίδιας ημέρα στο Πνευματικό Κέντρο Μεθώνης, γίνεται ιστορική αναδρομή της ναυμαχίας, απαγγελίες ποιημάτων και μουσική εκδήλωση και στη συνέχεια, στο λιμάνι, μπροστά στο Κάστρο της Μεθώνης, ακολουθεί αναπαράσταση της ναυμαχίας και καύση πυροτεχνημάτων, ενώ ακολουθεί μικρή δεξίωση από τους συλλόγους της Μεθώνης μπροστά στο Πνευματικό Κέντρο. Κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων είναι ανοιχτή η έκθεση ιστορικών κειμηλίων από τον Σύλλογο Ελληνομνημόνων, στον χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου Μεθώνης, με διοργανωτή τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μεθώνης, τον Σύλλογο Πολλαπλών Δράσεων Μεθώνης και Ευρύτερης Περιοχής “Ιωάννης Καποδίστριας” και τον Σύλλογο Επαγγελματιών Μεθώνης.[61][62]
Τον Απρίλιο, στην Πύλο, εορτάζεται η επέτειος της εξόδου του ιστιοφόρου “Αρης”, υπό τον Αναστάσιο Τσαμαδό, από την πολιορκημένη από τον Ιμπραήμ, Σφακτηρία (Πτώση της Σφακτηρίας (1825)). Τελείται δοξολογία στον Ιερό Ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, στο Κάστρο της Πύλου (Νιόκαστρο) και ακολουθεί εκφώνηση πανηγυρικού. Στη συνέχεια από την κεντρική προβλήτα του λιμανιού της Πύλου, αναχωρούν οι λάντζες για τη Σφακτηρία, όπου εκεί ψάλλεται επιμνημόσυνη δέηση και κατατίθενται στεφάνια στα μνημεία των πεσόντων, Τσαμαδού, Αναγνωσταρά, Σαχίνη, καθώς και του φιλέλληνα Σαντόρε ντι Σανταρόζα.[63][64]
Στην Πύλο και την Μεθώνη, πραγματοποιούνται τιμητικές εκδηλώσεις στη μνήμη των συμμάχων αιχμαλώτων πολέμου που σκοτώθηκαν κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν στα ανοιχτά των δύο αυτών κωμοπόλεων, τορπιλίστηκαν τα πλοία “Sebastiano Veniero” (στις 9 Δεκεμβρίου 1941, ανοιχτά της Μεθώνης) και “Ninio Bixio” (17 Αυγούστου 1942, ανοιχτά από τον όρμο του Ναβαρίνου), που τους μετέφεραν προς την Ιταλία. Στις εκδηλώσεις, του Μαίου του 2018, έγιναν παράλληλα και τα αποκαλυπτήρια των μνημείων, σε Πύλο και Μεθώνη, που ανεγέρθηκαν σε ανάμνηση των γεγονότων αυτών.[65]
Στο Μανιάκι, τον Μάιο, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις για την επέτειο της Μάχης στο Μανιάκι (20 Μαΐου 1825), πολύ κοντά στον ομώνυμο λόφο, όπου έπεσε μαχόμενος ο Παπαφλέσσας. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει Θεία Λειτουργία και επιμνημόσυνη δέηση. Μετά το πέρας των εκκλησιαστικών τελετών, κατατίθενται στεφάνια στο μνημείο στα Ταμπούρια. Η τελετή συνεχίζεται στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού της Αναστάσεως του Χριστού, όπου ψάλλεται επιμνημόσυνη δέηση στον ανδριάντα του Παπαφλέσσα και ακολουθεί νεότερη κατάθεση στεφανιών και ο πανηγυρικός λόγος της ημέρας.
Στη Χώρα, κάθε χρόνο τον Αύγουστο, διοργανώνονται, από τον Δήμο, τον Λαογραφικό - Πολιτιστικό Όμιλο Χώρας και διάφορους άλλους τοπικούς φορείς, τα «Νεστόρεια». Τα Νεστόρεια είναι σειρά πολιτιστικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων. Κατά την έναρξη διεξάγονται αγώνες δρόμου, στους οποίους συμμετέχουν αθλητές όλων των ηλικιών, ενώ στη συνέχεια τις επόμενες ημέρες, το πρόγραμμα εκδηλώσεων συνθέτουν διάφορες ημερίδες, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, ενώ παρουσιάζονται τα παραδοσιακά προϊόντα και οι τοπικές γεύσεις της περιοχής.[66][67]
Στο Λιμάνι της Πύλου, με τη συμμετοχή του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, καθώς και εκπροσώπων ή/και πλοίων από τις τρεις συμμαχικές χώρες,[68] αλλά και με διάφορες παράλληλες εκδηλώσεις, σε άλλα σημεία της κωμόπολης, διοργανώνονται κάθε χρόνο τα «Ναυαρίνεια»,[69] σε απόδοση τιμών για την επέτειο της ιστορικής Ναυμαχίας του Ναυαρίνου.[70][71][72]
Οι εορτασμοί για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, γίνονται τόσο στην Πύλο, όσο και στους οικισμούς Κορώνη, Χαρακοπιό, Φοινικούντα, Μεθώνη, Χώρα, Καλλιθέα, Χανδρινός, Σουληνάρι, Στενωσιά, Κορυφάσιο και Βλαχόπουλο, όπου οι κεντρικοί δρόμοι γεμίζουν με κόσμο, που σπεύδει να καμαρώσει και να χειροκροτήσει την μαθητιώσα νεολαία, η οποία λαμβάνει μέρος στις κατά τόπους παρελάσεις. Στην έδρα του Δήμου, την Πύλο, κατά την εθιμοτυπική τελετή, τελείται δοξολογία στον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και στη συνέχεια επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο των πεσόντων, όπου κατατήθονται στεφάνια στη μνήμη των θυμάτων των εθνικών αγώνων.[73][74]
Τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά διοργανώνονται διάφορες εκδηλώσεις στις κωμοπόλεις και τα μεγάλα χωριά του Δήμου. Στις εκδηλώσεις που γίνονται στην Πύλο, περιλαμβάνεται επίσης η παραδοσιακή φωταγώγηση του χριστουγεννιάτικου δέντρου με τη συνοδεία μαθητών από νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία του Δήμου.[75]
Εκτός από τα ζητήματα διοικητικού περιεχομένου, από το Δήμο δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της μετακίνησης των μαθητών,[85] αλλά και της ανάγκης για επιπλέον σύγχρονο εξοπλισμό, όπως πληροφορικής, για τα σχολεία αρμοδιότητας του Δήμου.[86] Ο Δήμος έχει θέσει επίσης σε λειτουργία και ένα πρόγραμμα οικονομικής υποστήριξης προς τους μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, των οποίων οι οικογένειες αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, προσφέροντας κυρίως τη δωρεάν αγορά σε διάφορα σχολικά είδη πρώτης ανάγκης.[87]
Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση του Δήμου περιλαμβάνει 13 Νηπιαγωγεία και 12 Δημοτικά Σχολεία, τα οποία εποπτεύονται από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και υποστηρίζονται από την Σχολική Επιτροπή Μονάδων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου.[88][89]
Νηπιαγωγεία[90]
Δημοτικά Σχολεία[91]
Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση του δήμου περιλαμβάνει 4 Γυμνάσια και 4 Λύκεια τα οποία εποπτεύονται από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και υποστηρίζονται από την Σχολική Επιτροπή Μονάδων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου.[92]
Γυμνάσια
Λύκεια
Ο Δήμος Πύλου - Νέστορος έχει προγραμματίσει επίσης την αναβάθμιση του διατηρητέου σχολικού κτηρίου “Συγγρού”, στη Μεθώνη, με προϋπολογισμό του έργου στα 256.794,10 ευρώ, μέσω χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ.[93]
Σε ανανεωμένο χώρο του Γενικού Λυκείου και Γυμνασίου Μεθώνης, λειτουργεί και πρότυπη βιβλιοθήκη, η οποία έχει σχεδιαστεί για να παρέχει στους μαθητές περαιτέρω μόρφωση, αξιοποιώντας ιδιαίτερα τα υπάρχοντα διαδραστικά συστήματα εκπαίδευσης.[94]
Το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης του Δήμου Πύλου – Νέστορος (ΚΔΒΜ Πύλου - Νέστορος), με έδρα το παλαιό Δημαρχείο της Κορώνης, από τον Φεβρουάριο του 2014, υλοποίησε διάφορα προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων σε όλες τις Κοινότητες του Δήμου, χωρίς καμιά οικονομική επιβάρυνση των συμμετεχόντων.
Ο Δήμος Πύλου - Νέστορος, με διάφορες αποφάσεις του, έχει παραχωρήσει σε διάφορους πολιτιστικούς φορείς και συλλόγους μερικά από τα παλαιότερα κτίρια πρώην Δημοτικών Σχολείων, των οποίων έχει ανασταλεί η λειτουργία τους. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται:[95]
Το Φεστιβάλ Μεσογειακής Διατροφής της Κορώνης, η οποία θεωρείται ως μια από τις εμβληματικές κοινότητες της Μεσογείου σε ό,τι αφορά τη Μεσογειακή διατροφή, διοργανώνεται από τον Δήμο Πύλου - Νέστορος σε συνεργασία με το Μανιατάκειον Ίδρυμα[96] και στην 3ήμερη διάρκειά του περιλαμβάνονται ομιλίες, εκθέσεις, βιβλιοπαρουσιάσεις, γευστικά παντρέματα, παρουσιάσεις τοπικών γεύσεων και άλλες δραστηριότητες.[97][98][99][100] Η Κορώνη, μαζί με 6 ακόμη μεσογειακές πόλεις άλλων χωρών, έχει αναγνωριστεί από την UNESCO ως εμβληματική κοινότητα στον τομέα της Μεσογειακής Διατροφής, που θεωρείται άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Οι άλλες 6 πόλεις είναι ο Αγρός (Κύπρος), τα νησιά Brač and Hvar (Κροατία), το Chefchaouen (Μαρόκο), το Cilento (Ιταλία), η Soria (Ισπανία) και η Tavira (Πορτογαλία). Στους στόχους του Φεστιβάλ Μεσογειακής Διατροφής Κορώνης, περιλαμβάνονται η προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου και της Μεσογειακής Διατροφής, η προβολή του μεσσηνιακού γαστρονομικού πολιτισμού και η διάχυση του συγκεκριμένου εγχειρήματος σε όλες τις χώρες της Μεσογείου.[101]
Λίγο πριν τις αρχές του καλοκαιριού, πραγματοποιούνται διάφορες δραστηριότητες εθελοντικού καθαρισμού από μαθητές, προσκόπους, διάφορους κοινωνικούς φορείς, το Δήμο Πύλου - Νέστορος και κατοίκους της περιοχής. Οι εθελοντες κάθε ηλικίας που συμμετέχουν, καθαρίζουν διάφορους χώρους, όπως την κεντρική πλατεία της Πύλου, τον περιβάλλοντα χώρο του Κλειστού Γυμναστηρίου της Πύλου, τα μνημεία στον κόλπο του Ναυαρίνου και την Παραλία Διβαρίου.[102][103]
Ο Δήμος Πύλου Νέστορος έχει αδελφοποιηθεί με τους εξής δήμους - πόλεις:
Από την εποχή επίσης των πρώην «Καποδιστριακών» Δήμων, έχουν πραγματοποιηθεί οι εξής αδελφοποιήσεις: