Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Το Δελτίο ειδήσεων είναι ένα ενημερωτικό δελτίο καταγραφής σημαντικών γεγονότων εσωτερικών και εξωτερικών, το οποίο επιμελούνται δημοσιογράφοι και μεταδίδεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που πραγματοποιούν μετάδοση (Ραδιόφωνο - Τηλεόραση).
Η σύνταξη, η διακίνηση καθώς ακόμη και η μετάδοση των Δελτίων Ειδήσεων αποτελεί ιδιαίτερο κλάδο της δημοσιογραφίας. Ονομάζεται «σύνταξη» και το περιεχόμενο του εμπλουτίζεται από τα ρεπορτάζ. Οι δημοσιογράφοι αυτού του κλάδου ονομάζονται, οι μεν εσωτερικοί, «συντάκτες» ειδησεογραφίας, οι δε εξωτερικοί, «ανταποκριτές», γνωστοί κυρίως ως «ρεπόρτερς» και οι απασχολούμενοι με την μετάδοση της εικόνας των ειδήσεων «φωτορεπόρτερς» (για τον έντυπο τύπο) και «οπερατέρς» (για τον ηλεκτρονικό τύπο/τηλεόραση). «Ρεπορτάζ» καλείται η επιτόπια έρευνα που διενεργεί ένας δημοσιογράφος (ανταποκριτής, εφόσον μεταδίδει τις ειδήσεις απευθείας από το χώρο των γεγονότων) και η παρουσίαση που κάνει για ένα ζήτημα και το οποίο είτε μεταδίδεται απευθείας είτε παρουσιάζεται από το τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων σε διαφορετική στιγμή από αυτήν της μαγνητοσκόπησης.
Μέρος των ειδήσεων ενός τηλεοπτικού δελτίου παράγονται τοπικά στην αίθουσα σύνταξης του τηλεοπτικού σταθμού και επικοινωνούνται μέσω του λόγου και δια στόματος του κεντρικού παρουσιαστή ή των δημοσιογράφων που έχουν επιμεληθεί την είδηση. Σε επιλεγμένα θέματα ο λόγος συνοδεύεται και από σχετικό οπτικό υλικό, όπως πλάνα αρχείου, ρεπορτάζ ή γραφικά, είτε για να εμπλουτιστεί και να πλαισιωθεί οπτικά το θέμα είτε για να διευκολυνθεί η ορθή απόδοσή του. Ένα άλλο μέρος της ύλης ενός δελτίου ειδήσεων παράγεται τη στιγμή που τα ίδια τα γεγονότα εξελίσσονται και επικοινωνούνται μέσω της απευθείας ή της μαγνητοσκοπημένης μετάδοσής τους συνοδεία λόγου.
Πλάνα αρχείου καλούνται τα πλάνα που έχουν μαγνητοσκοπηθεί σε άλλο χρόνο ή και τόπο από αυτόν που μεταδίδεται μια συγκεκριμένη είδηση και συνήθως προβάλλονται για να υποβοηθήσουν ή ακόμα και να εμπλουτίσουν το θέμα, όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμα πλάνα της συγκεκριμένης μεταδιδόμενης είδησης.
Τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων μεταδίδουν επίκαιρα γεγονότα και διακρίνονται σε «κανονικά» και σε «έκτακτα», προσδιοριζόμενα έτσι από τον τακτό χρόνο μετάδοσής τους. Στην ουσία πρόκειται για προγράμματα, εκπομπές οι οποίες μπορούν να διαρκέσουν από μερικά δευτερόλεπτα (όπως για παράδειγμα ένα έκτακτο δελτίο ειδήσεων) έως 1 ώρα ή και ακόμα περισσότερο (κεντρικό δελτίο ειδήσεων) και που παρέχουν τις τελευταίες -μέχρι τη στιγμή μετάδοσης- διεθνείς, εθνικές ή τοπικές ειδήσεις. Το τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων βασίζεται κατά κανόνα σε εικόνες, παρουσιάζοντας σχετικά βίντεο, στατικές ή κινούμενες εικόνες σε πολλά από τα γεγονότα στα οποία αναφέρονται. Σήμερα, το δελτίο ειδήσεων συμπληρώνεται απ' ευθείας με ρεπορτάζ από τους ανταποκριτές των σταθμών αυτών που ποικίλουν (μια τάση που διαδόθηκε με την ανάπτυξη των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών, αλλά σύντομα υιοθετήθηκε και από τα κρατικά κανάλια). Οι τηλεοπτικοί σταθμοί μεταδίδουν τα δελτία ειδήσεων ως τμήμα ενός τακτικά σχεδιασμένου προγράμματος ειδήσεων (πρωινό δελτίο ειδήσεων, μεσημεριανό, βραδινό ή αλλιώς κεντρικό, νυκτερινό). Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου το τακτικό πρόγραμμα του τηλεοπτικού σταθμού μπορεί να διακοπεί ή ακόμα και να αντικατασταθεί εξ ολοκλήρου (ακόμα και για ολόκληρη τη διάρκεια της ημέρας ή και της νύχτας) από ένα έκτακτο δελτίο ειδήσεων προκειμένου να μεταδώσει τις τελευταίες εξελίξεις γεγονότων μεγάλης σπουδαιότητας ή έκτακτα γεγονότα σημαντικών θεμάτων.
Τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων εκτός από τις θεματικές ενότητες των εθνικών και διεθνών ειδήσεων, περιλαμβάνουν επιμέρους θεματικές ενότητες για επίκαιρα θέματα όπως το χρηματιστήριο, την οικονομία, την οικολογία και την κίνηση στους δρόμους. Η θεματική ενότητα που αφορά στις μετεωρολογικές προβλέψεις, το δελτίο καιρού δηλαδή, καθώς και το αθλητικό δελτίο, αποτελούν μόνιμα ένθετα ενός τηλεοπτικού δελτίου ειδήσεων και ίσως τα μακροβιότερα.
Κυριότερες «πηγές» ειδήσεων, όλων των δημοσιογράφων είναι τα πρακτορεία ειδήσεων - τοπικά και διεθνή -, τα γραφεία τύπου καθώς και οι προγραμματισμένες συνεντεύξεις τύπου. Οι πιο σημαντικές ειδήσεις όμως προέρχονται από την προσωπική έρευνα του δημοσιογράφου, κυρίως σε «θέματα» που προκύπτουν την τελευταία στιγμή. Για το λόγο αυτό, οι δημοσιογράφοι με τα χρόνια αποκτούν μια πολύτιμη τηλεφωνική ατζέντα, μέσω της οποίας έχουν πρόσβαση σε πρόσωπα που θεωρούνται από μόνα τους ως «ειδήσεις», αλλά και «δημιουργούν ειδήσεις». Ενώ και το αρχείο που συλλέγουν με τα χρόνια είναι πολύτιμος «βοηθός» στη διασταύρωση στοιχείων.
Το Δελτίο Ειδήσεων προστατεύεται από τη κείμενη νομοθεσία περί τύπου, πλην όμως μπορεί να υποστεί λογοκρισία εάν και εφόσον εθνικοί λόγοι το επιβάλλουν. Κανείς όμως, δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις φορές που έχει καταστεί αυτό κύριο όργανο της όποιας προπαγάνδας.
Κατά την περίοδο 1967 - 1974 το βραδινό δελτίο Ειδήσεων της ΥΕΝΕΔ ονομαζόταν «Τηλεφημερίς», πιθανόν κατά το πρότυπο της Ιταλικής τηλεόρασης (Rai) που ακόμη και σήμερα ονομάζεται TELEGIORNALE (Τηλεφημερίδα). Στο ραδιόφωνο ακόμα και σήμερα ονομάζεται πολλές φορές «ραδιοεφημερίδα».
Παλαιότερα, η όποια διαφήμιση ενδιάμεσα στη μετάδοση του Δελτίου Ειδήσεων ήταν όχι μόνο εντελώς απαγορευτική, αλλά και αδιανόητη. Σήμερα τα οικονομικά οφέλη έχουν αναγάγει τον χρόνο μετάδοσης των ειδήσεων σε κόκκινη οικονομική ζώνη με το μεγαλύτερο δυνατό όφελος σε εμβόλιμες διαφημίσεις, κυρίως στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, οι οποίες συνήθως μεταδίδονται σε διακοπή της ροής του δελτίου πριν μεταδοθούν οι αθλητικές ειδήσεις ή το δελτίο καιρού ή και στις δύο διακοπές.