| Κλινικά δεδομένα | |
|---|---|
| Εμπορικές ονομασίες | Prolia, Xgeva |
| Οδοί χορήγησης | Υποδόρια Έγχυση |
| Κυκλοφορία | |
| Κυκλοφορία |
|
| Φαρμακοκινητική | |
| Βιοδιαθεσιμότητα | N/A |
| Μεταβολισμός | Πρωτεόλυση |
| Μεταβολίτες | N/A |
| Διάρκεια δράσης | Cmax = 6.75 mcg/mL; Tmax= 10 days (range of 3 to 21 days); AUC (0-16 weeks) = 316 mcg•day/mL. |
| Κωδικοί | |
| Αριθμός CAS | 615258-40-7 |
| PubChem | CID 347910354 |
| DrugBank | DB06643 |
| Χημικά στοιχεία | |
| Χημικός τύπος | C6404H9912N1724O2004S5 |
| Μοριακή μάζα | 144.722,80 g·mol−1 |
Η δενοσουμάμπη (Denosumab)[1], δραστική ουσία γνωστή με τις εμπορικές ονομασίες Prolia, Xgeva, είναι ανασυνδυασμένο ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα που χρησιμοποιείται σήμερα για την θεραπεiα της οστεοπόρωσης, της οστικής απώλειας που προκαλείται από θεραπείες για μεταστάσεις, και του γιγαντοκυτταρικού καρκίνου των οστών. Χημικά αποτελείται από 2 βαριές και 2 ελαφριές χημικές αλυσίδες, κάθε ελαφριά αλυσίδα αποτελείται από 215 αμινοξέα και κάθε βαριά αλυσίδα αποτελείται από 448 αμινοξέα με 4 ενδομοριακά δισουλφίδια.
Αποτελεί έναν αναστολέα του RANKL (ενεργοποιητή υποδοχέα του συνδέτη πυρηνικού παράγοντα κάππα-Β), που δρα μειώνοντας την ανάπτυξη οστεοκλαστών, των κυττάρων που διασπούν τα οστά. Αναπτύχθηκε από την εταιρεία βιοτεχνολογίας Amgen.
Η δενοσουμάμπη είναι μια σύγχρονη θεραπεία δεύτερης γραμμής για την οστεοπόρωση, διότι η διακοπή της αυξάνει τον κίνδυνο σπονδυλικών καταγμάτων. Η συνταγογράφηση ενός διφωσφονικού μπορεί να μειώσει αυτόν τον κίνδυνο.[2]
Ως δραστική ένωση, αντενδείκνυται για άτομα με χαμηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που προκαλεί είναι πόνος στις αρθρώσεις και στους μύες, στα χέρια ή τα πόδια.
Ενδείκνυται για τη θεραπεία μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών με οστεοπόρωση με υψηλό κίνδυνο κατάγματος. Μειώνει τη συχνότητα σπονδυλικών, μη σπονδυλικών καταγμάτων και καταγμάτων ισχίου. Μειώνει επίσης τη συχνότητα των καταγμάτων των βραχιονίων, των οστών των αντιβραχίων και του καρπού, σε χορήγηση μεγαλύτερη ή ίση των 7 ετών. Η διακοπή του φαρμάκου προκαλεί φαινόμενο rebound με απώλεια της ανακτηθείσας οστικής μάζας, εντός 6-24 μηνών από ημερομηνία διακοπής. Το Prolia ενδείκνυται επίσης ως θεραπεία για την αύξηση της οστικής μάζας σε γυναίκες υψηλού κινδύνου για κατάγματα που λαμβάνουν επικουρική θεραπεία με αναστολέα αρωματάσης για τον καρκίνο του μαστού. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε άνδρες με οστεοπόρωση με υψηλό κίνδυνο κατάγματος ή σε άνδρες που λαμβάνουν θεραπεία στέρησης ανδρογόνων για μη μεταστατικό καρκίνο του προστάτη για αύξηση της οστικής μάζας. Το Xgeva ενδείκνυται για την πρόληψη συμβάντων που σχετίζονται με το σκελετό σε ασθενείς με οστικές μεταστάσεις από συμπαγείς όγκους.
Σε ασθενείς με μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση, οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες (> 5% και πιο συχνές από το εικονικό φάρμακο) ήταν: πόνος στην πλάτη, πόνος στα άκρα, υπερχοληστερολαιμία, μυοσκελετικός πόνος και κυστίτιδα.
Η δενοσουμάμπη δεν βρέθηκε να αυξάνει στατιστικά σημαντικά τη συχνότητα ανεπιθύμητων ενεργειών, όπως λοιμώξεων, καρκίνου, καρδιαγγειακών και περιφερικών αγγειακών επεισοδίων, εγκεφαλικών επεισοδίων και καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Συσχετίστηκε με αυξημένη συχνότητα υπασβαιστιαιμίας, βακτηριακής κυτταρίτιδας, λοιμώξεων, οστικού πόνου, άλγους των άκρων, αγγειοκινητικών επεισοδίων προσώπου (flushes), υπέρτασης, οστεοαρθρίτιδας και νευρολογικών διαταραχών. Παγκρεατίτιδα έχει αναφερθεί σε κλινικές δοκιμές. Σε άνδρες ασθενείς με οστεοπόρωση, οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες (> 5% και πιο συχνές από το εικονικό φάρμακο) ήταν: πόνος στην πλάτη, αρθραλγία και ρινοφαρυγγίτιδα. Σε ασθενείς που παρουσίασαν απώλεια οστικής μάζας λόγω αφαίρεσης ορμονών για καρκίνο, οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες (≥ 10% και πιο συχνές από το εικονικό φάρμακο) ήταν: αρθραλγία και πόνος στην πλάτη. Πόνος στα άκρα και μυοσκελετικός πόνος έχουν επίσης αναφερθεί σε κλινικές δοκιμές [1]. Στις έγκυες γυναίκες η Δενοσουμάμπη αντενδείκνυται λόγων βλαβών που μπορεί να προκαλέσει στο έμβρυο. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για τις επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει στην ανάπτυξη του εμβρύου.[3] Κλινικές δοκιμές σε παιδιατρικούς ασθενείς έδειξαν ότι η λήψη Δενοσουμάμπης (συμπεριλαμβανομένου του σκευάσματος Prolia), προκαλεί υπερασβεστιαιμία με ατελή οστεογένεση. Ορισμένες περιπτώσεις χρειάστηκαν νοσηλεία, καθώς και παρατηρήθηκαν επιπλοκές λόγω οξείας νεφρικής βλάβης.[3]