Διακήρυξη Ανεξαρτησίας της Καταλονίας

Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Καταλονίας είναι ένα ψήφισμα που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο της Καταλονίας στις 27 Οκτωβρίου 2017, το οποίο κήρυξε την ανεξαρτησία της Καταλονίας από την Ισπανία και την ίδρυση της ανεξάρτητης Καταλανικής Δημοκρατίας. Στις 10 Οκτωβρίου, μετά το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλανίας στις 1ης Οκτωβρίου 2017, ένα έγγραφο που καθιέρωσε την Καταλονία ως ανεξάρτητη δημοκρατία υπογράφηκε από τα μέλη της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλωνίας. Το ίδιο έγγραφο ψηφίστηκε στη συνέχεια και εγκρίθηκε στις 27 Οκτωβρίου με πλειοψηφία 70 από τους 135 βουλευτές σε σύνοδο ολομέλειας. Πενήντα τρεις βουλευτές της αντιπολίτευσης αρνήθηκαν να παρευρεθούν κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας στις 27 Οκτωβρίου, αφού οι νομικές υπηρεσίες του καταλανικού Κοινοβουλίου ενημέρωσαν ότι η ψηφοφορία δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί καθώς ο νόμος επί του οποίου βασίστηκε είχε ανασταλεί από το ισπανικό συνταγματικό δικαστήριο.

Λίγες ώρες αργότερα, ο Ισπανός πρωθυπουργός Μάρινο Ραγιόι καθέρεσε τον πρόεδρο της Καταλονίας Κάρλες Πουτζδεμόν και το υπουργικό του γραφείο και κάλεσε για νέες εκλογές στην Καταλανία στις 21 Δεκεμβρίου 2017. Η Ισπανίδα αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σοράγια Σάενθ ντε Σανταμαρία ανατέθηκε ως προσωρινός πρόεδρος της Καταλονίας μέχρι τις εκλογές του Δεκεμβρίου.

Ο Πουτζεμόν και μέρος του υπουργικού συμβουλίου του έφυγαν στο Βέλγιο για να αποφύγουν τυχόν σύλληψη από την ισπανική δικαστική εξουσία, κατηγορούμενοι επισήμως για εξέγερση, και υπεξαίρεση από τον ισπανό γενικό εισαγγελέα. Στις 2 Νοεμβρίου, η δικαστής Κάρμεν Λαμέλα του ισπανικού εθνικού δικαστηρίου διέταξε την προφυλάκιση οκτώ μελών της καταργημένης καταλανικής κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου του πρώην αντιπροέδρου Oriol Junqueras, χωρίς εγγύηση. Επιπλέον, ο Santi Vila, ο οποίος ήταν ο υπουργός επιχειρήσεων που παραιτήθηκε από τη μονομερή κήρυξη ανεξαρτησίας, έλαβε εγγύηση ύψους 50.000 ευρώ. Η ποινική δίωξη ζήτησε την έκδοση ευρωπαϊκών ενταλμάτων σύλληψης για τον Πουτζδεμόν και τέσσερα άλλα μέλη που εγκατέλειψαν την Καταλονία μετά τη διακήρυξη.

Ιστορικό

10 Οκτωβρίου: Υπογραφή και αναστολή

Η υπογραφή του προτοκόλου της ανεξαρτησίας από τον Κάρλες Πουτζδεμόν οδήγησε σε μαζική σύγχυση σχετικά με το αν η Καταλονία κήρυξε την ανεξαρτησία της στις 10 Οκτωβρίου ή όχι. Ο νόμος για το δημοψήφισμα για την αυτοδιάθεση της Καταλονίας περιείχε τη διάταξη ότι, σε περίπτωση έκβασης υπέρ της ανεξαρτησίας, η ανεξαρτησία έπρεπε να δηλωθεί εντός 48 ωρών από την καταμέτρηση όλων των ψήφων. Ο πρόεδρος της Καταλονίας, Κάρλες Πουτζδεμόν, το επιβεβαίωσε στις 3 Οκτωβρίου κατά τη διάρκεια αποκλειστικής συνέντευξης στο BBC, λέγοντας ότι "θα δηλώσουμε την ανεξαρτησία 48 ώρες μετά την καταμέτρηση όλων των επίσημων αποτελεσμάτων". Τα τελικά αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν από την καταλανική κυβέρνηση στις 6 Οκτωβρίου και ο Πουτζδεμόν ανακοίνωσε ότι θα απευθυνθεί επισήμως στο Κοινοβούλιο στις 10 Οκτωβρίου.

Ο Πουτζδεμόν αναμενόταν ευρέως να δηλώσει την ανεξαρτησία της Καταλονίας, η οποία οδήγησε στην παγκόσμια κάλυψη της συνόδου του κοινοβουλίου.

Αφού δήλωσε ότι θεωρεί το δημοψήφισμα έγκυρο και δεσμευτικό, ο Πουτζδεμόν επέλεξε να χρησιμοποιήσει τη φράση "Υποθέτω ότι η εντολή του λαού για την Καταλονία είναι να γίνει ανεξάρτητο κράτος με τη μορφή μιας δημοκρατίας", πριν προσθέσει ότι θα "ζητήσω από το Κοινοβούλιο να αναστείλει τα αποτελέσματα της δήλωσης της ανεξαρτησίας, ώστε να μπορέσουμε να διεξάγουμε διαλόγους τις προσεχείς εβδομάδες".

Η ομιλία άφησε τους παρατηρητές αμήχανους καθώς αγωνίστηκαν για να καταλάβουν εάν ο Πουτζδεμόν είχε μόλις δηλώσει την ανεξαρτησία. Ενώ μερικοί σχολιαστές δήλωσαν ότι η ανεξαρτησία έχει μόλις κηρυχθεί και τεθεί σε αναμονή, άλλοι δήλωσαν ότι η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας είχε αναβληθεί.

Μετά την ομιλία του Πουτζδεμόν, ένα έγγραφο με τίτλο "Δήλωση των εκπροσώπων της Καταλονίας" που δηλώνει την ανεξαρτησία της Καταλονίας υπογράφηκε δημοσίως από τα μέλη του κοινοβουλίου των πολιτικών κομμάτων υπέρ της ανεξαρτησίας στην αίθουσα του Κοινοβουλίου. Το έγγραφο, με τίτλο "Δήλωση των εκπροσώπων της Καταλονίας", προσπάθησε να καθιερώσει την Καταλονία ως ανεξάρτητο κράτος και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να την αναγνωρίσει. Διαβάστηκε δημόσια, αλλά δεν ψηφίστηκε ούτε δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα της κυβέρνησης της Καταλονίας.

Η αντίδραση της ισπανικής κυβέρνησης

Η άμεση αντίδραση της ισπανικής κυβέρνησης ήταν ότι "ήταν απαράδεκτο να δηλώνεται σιωπηρά η ανεξαρτησία και να αναστέλλεται ρητώς". Ο υπουργός Δικαιοσύνης Rafael Catalá το χαρακτήρισε ως "μη δήλωση ανεξαρτησίας".

Ο Ισπανός Πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι έδωσε σύντομη συνέντευξη Τύπου την επόμενη ημέρα, δίνοντας στον Πουτζδεμόν πέντε ημέρες για να επιβεβαιώσει αν είχε δηλώσει την ανεξαρτησία της Καταλονίας ή όχι. Αν η απάντηση ήταν καταφατική, το έγγραφο έδινε μία άλλη προθεσμία που έληξε την Πέμπτη 19 Οκτωβρίου, επιτρέποντας στις αρχές της Καταλονίας να διορθώσουν και να αποτρέψουν την εφαρμογή του άρθρου 155 του ισπανικού συντάγματος, το οποίο θα επέτρεπε στη Μαδρίτη να αναλάβει προσωρινά τις εσωτερικές υποθέσεις της Καταλονίας.

Σύμφωνα με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας Αλφόνσο Δαστή, η γραπτή δήλωση ήταν νομικά άκυρη, καθώς δεν ψηφίστηκε και υπογράφηκε εκτός κοινοβουλευτικής συνόδου.

27 Οκτωβρίου: Μονομερής διακήρυξη ανεξαρτησίας

Στις 27 Οκτωβρίου 2017, ψηφίστηκε στο Κοινοβούλιο και εγκρίθηκε με 70 ψήφους υπέρ, 10 κατά και 2 κενές ψήφους, ένα ψήφισμα βασισμένο στη "Δήλωση των αντιπροσώπων της Καταλονίας" που κήρυξε την ανεξαρτησία της Καταλονίας. 53 βουλευτές της αντιπολίτευσης αρνήθηκαν να παραστούν κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας, αφού οι νομικές υπηρεσίες του καταλανικού κοινοβουλίου ενημέρωσαν ότι η ψηφοφορία δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί, καθώς ο νόμος επί του οποίου βασίστηκε είχε ανασταλεί από το ισπανικό συνταγματικό δικαστήριο. Τα δύο κόμματα υπέρ της ανεξαρτησίας, JxSí και CUP, είχαν 72 έδρες και η ψήφος υπέρ της ανεξαρτησίας έλαβε 70.